Ας είμαστε ειλικρινείς, σε ποιον αρέσει πραγματικά η έντονη σωματική δραστηριότητα; Ανεξάρτητα από το πόσα καλά μας κάνει να αισθανόμαστε μετά, και παρά τα πολλά οφέλη για την υγεία, οι περισσότεροι από εμάς προτιμούμε να την αποφεύγουμε.
Έως και το 80% του ενήλικου πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης κάνει πολύ λίγη σωματική άσκηση σύμφωνα με τον καθηγητή Emmanuel Stamatakis, διεθνή εμπειρογνώμονα σε θέματα σωματικής δραστηριότητας, που εργάζεται πλέον στο Πανεπιστήμιο Σίδνεϊ.
«Σχεδόν το 80% του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες δεν ασκούνται τακτικά, και αν η άσκηση δεν είναι τακτική δεν είναι ωφέλιμη», λέει.
Σύμφωνα με την έρευνά του, μόνο το 20% του πληθυσμού ασκείται τακτικά. Το γεγονός ότι βλέπουμε στις γειτονιές να πολλαπλασιάζονται οι άνθρωποι ντυμένοι για άθληση, είναι μια δήλωση πρόθεσης, παρά πραγματικότητας.
Ο ομογενής καθηγητής είναι επικεφαλής ενός διεθνούς ερευνητικού προγράμματος που εξετάζει τις επιπτώσεις της σωματικής άσκησης και άλλων συμπεριφορών που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής στην υγεία μας. Έφτασε στην Αυστραλία από την Κρήτη το 2014 και έχει ολοκληρώσει διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Bristol και μεταδιδακτορικό στην Επιδημιολογία στο University College London. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 290 εργασίες και ήταν συμπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομάδας Ανάπτυξης της Φυσικής Δραστηριότητας του ΠΟΥ για το 2020. Οπότε, είναι ο πλέον ειδικός σε ό,τι αφορά τη σωματική άσκηση.
Ο Δρ Stamatakis δεν μας κατηγορεί. Θεωρεί υπεύθυνο για την νωθρότητά μας το κοινωνικό, οικονομικό και αστικό μας περιβάλλον και όχι την έλλειψη δέσμευσης και θέλησης από πλευράς μας.
«Η καθημερινή μας ρουτίνα, το αστικό μας περιβάλλον, ο αυτοματισμός και η οικονομία των υπηρεσιών μας έχουν οδηγήσει αναγκαστικά στην αδράνεια», λέει.
Παρά τον ενθουσιασμό μας, όταν ξεκινάμε περιόδους τακτικής σωματικής δραστηριότητας, μόλις σπάσει μια ρουτίνα, είναι δύσκολο να ξαναβρούμε τον ρυθμό.
«Πρόκειται για μια αλυσίδα συνθηκών, και αν σπάσει ένας κρίκος, είναι δύσκολο να ξαναρχίσεις. Είναι εύκολο να ξεκινήσεις να ασκείσαι για αρκετά χρόνια, αλλά αν για κάποιο λόγο σταματήσεις, είναι εφιάλτης να επιστρέψεις».
Πολλοί από εμάς έχουμε ποδήλατα που λειτουργούν ως κρεμάστρες ή βάρη που μαζεύουν σκόνη σε ένα ντουλάπι.
«Είναι δύσκολο να επιστρέψεις σε μια ρουτίνα σωματικής άσκησης, γιατί αν χάσεις τη φυσική σου κατάσταση, η επιστροφή είναι μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία», λέει ο καθηγητής Stamatakis.
Αλλά ο καλός καθηγητής έχει λύση, και οι «συμβουλές και τα κόλπα» του μπορεί να μας σώσουν.
«Τρία έως τέσσερα λεπτά απαιτητικής άσκησης την ημέρα είναι αρκετά για να παρατείνουν τη ζωή, να διατηρήσουν την καλή ψυχική υγεία και να αποτρέψουν καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, οστεοπόρωση και γνωστική εξασθένιση».
«Η λύση είναι να είμαστε συνειδητοποιημένοι σχετικά με την καθημερινή μας δραστηριότητα και την ένταση αυτής της δραστηριότητας, και να στοχεύουμε, μερικές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας να ανεβάζουμε την ένταση, είτε περπατάμε από το σημείο Α στο Β είτε κάνουμε τις δουλειές μας είτε κατά τη διάρκεια της εργασίας μας ή κατά τη μετακίνηση προς τη δουλειά».
«Το συμπέρασμα της μελέτης μας είναι ότι η συνεπής επανάληψη μερικών σύντομων ριπών δραστηριότητας υψηλής έντασης κατά τη διάρκεια της καθημερινής μας ρουτίνας θα είναι μακροπρόθεσμα πολύ ευεργετική».
Για παράδειγμα, ο χορός είναι μια εξαιρετική δραστηριότητα. Ο Δρ Stamatakis λέει ότι ο χορός είναι φανταστικός, γιατί ικανοποιεί την ανάγκη για «έντονη διαλείπουσα σωματική δραστηριότητα, δηλαδή μικρές εκρήξεις δραστηριότητας σε τακτική βάση».
«Ο χορός είναι μια έντονη διακεκομμένη σωματική δραστηριότητα επειδή είναι ενσωματωμένη στην καθημερινή ζωή».
«Ο χορός γίνεται για αναψυχή και ως υβριδική δραστηριότητα δεν γίνεται είναι μόνο για να ασκηθούμε. Οι άνθρωποι χορεύουν επίσης για τη μουσική, για να κοινωνικοποιηθούν, και συχνά υπάρχει μια κοινωνική περίσταση γύρω από το χορό, και είναι ιδιαίτερα καλός για τους ηλικιωμένους.
«Ο χορός είναι μια φανταστική μορφή υβριδικής, έντονης, διακεκομμένης σωματικής δραστηριότητας που βασίζεται στον τρόπο ζωής και είναι ψυχαγωγία, και πληροί ένα πολύ σημαντικό κριτήριο, καθώς συμβαίνει κατά διαστήματα, είναι σαν εντατική προπόνηση με διαλείμματα».
«Υπάρχει ένα ξέσπασμα κίνησης, οι άνθρωποι χορεύουν για λίγο, μετά υπάρχει ένα διάλειμμα, γίνεται μια κουβέντα, ένα ποτό, και μετά ξανά χορός, και είναι ακριβώς αυτό που λειτουργεί».
Ρίξτε ένα τετράλεπτο ζεμπέκικο στο γραφείο αμέσως μετά το μεσημεριανό γεύμα για να εντυπωσιάσετε τους συναδέλφους σας. Ή χορέψτε στους διαδρόμους του σούπερ μάρκετ ακούγοντας Prince με τα ακουστικά σας.
Αν από την άλλη αποφασίσετε να μην εντυπωσιάσετε τους συναδέλφους, την οικογένεια και τους φίλους σας με τις χορευτικές σας ικανότητες, τότε απλά περπατήστε περισσότερο.
«Το περπάτημα είναι απίστευτα σημαντικό, είναι κάτι που δεν κάνουμε αρκετά στην Αυστραλία. Οι πόλεις δεν είναι ένα ιδιαίτερα φιλικές στο περπάτημα. Κοιτάξτε στο Σίδνεϊ, αν ζείτε στο δυτικό τμήμα της πόλης, δεν είναι άσχημα, αλλά το υπόλοιπο Σίδνεϊ είναι απαίσιο».
«Το Σίδνεϊ δεν προσφέρει ιδιαίτερα τη δυνατότητα να περπατήσετε. Νομίζω ότι οι πολιτικοί πριν από χρόνια εδώ στην Αυστραλία, πήραν συνειδητά την απόφαση να δώσουν προτεραιότητα στα αυτοκίνητα έναντι των πάντων, συμπεριλαμβανομένων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς».
Τέσσερα λεπτά έντονης σωματικής άσκησης καθημερινά είναι αυτό που προτείνει ο καθηγητής για μια πληρέστερη, υγιέστερη, μακρύτερη και πιο χαρούμενη ζωή.
Ο Emmanuel Stamatakis είναι καθηγητής Φυσικής Δραστηριότητας, Τρόπου Ζωής και Υγείας του Πληθυσμού στη Σχολή Επιστημών Υγείας στο τμήμα Ιατρικής και Υγείας του Πανεπιστημίου Σίδνεϊ.