“Συγχαρητήρια στον Μάικ Ζαφειρόπουλο, είναι η ζωντανή βιβλιοθήκη της πολυπολιτισμικότητας. Ένας άνθρωπος που άξιζε το Βραβείο γιατί αφιέρωσε τη ζωή του στην πολυπολιτισμικότητα και τη διαφορετικότητα”
Berhan Ahmed
22/12/2022
Πρόεδρος, Αφρικανικού Think Tank, Αυστραλιανός της Χρονιάς 2009 για την Βικτώρια
Την Πέμπτη, 15 Δεκεμβρίου 2022, η Multicultural Arts Victoria (MAV – Πολυπολιτισμική Επιτροπή Τεχνών Βικτώριας) απένειμε την ιδιότητα του ισόβιου μέλους της στον Μάικ Ζαφειρόπουλο AM, ιδρυτή και πρώην πρόεδρο του Οργανισμού.
Ο Ζαφειρόπουλος ξεκίνησε το Φεστιβάλ Όλων των Εθνών (Festival of All Nations) το 1973, που αργότερα εξελίχθηκε στην ίδρυση της MAV. Καθώς ο Οργανισμός μπαίνει στα 50 του χρόνια το 2023, ο πρώην ιδρυτής του αναλογίζεται το παρελθόν του και το επίτευγμά του στην ομιλία της αποδοχής του Βραβείου που του απονεμήθηκε.
Στην ομιλία του ο κ. Ζαφειρόπουλος είπε:
“Η Multicultural Arts Victoria (MAV) ιδρύθηκε το 1973, αρχικά με το όνομα Φεστιβάλ Όλων των Εθνών. Ο αρχικός στόχος του Οργανισμού ήταν να παρέχει ένα φόρουμ για τις εθνοτικές ομάδες για να εκφράσουν και να μοιραστούν την κληρονομιά και τις πολιτιστικές τους παραδόσεις πέρα από την εθνοτική τους κοινότητα. Σταδιακά, η οργάνωση, εκτός από τον εορτασμό της πολιτιστικής και πολιτισμικής πολυμορφίας, αγκάλιασε και τις ανάγκες νεότερων μεταναστών, συγγραφέων, χορευτών, μουσικών, ηθοποιών και άλλων καλλιτεχνών.
Η MAV άρχισε να παρέχει πληροφορίες, πόρους και κάθε είδους βοήθεια για να τους επιτρέψει να εγκατασταθούν με επιτυχία στην δική τους Βικτώρια και να διατηρήσουν και να αναπτύξουν τις καλλιτεχνικές και πολιτιστικές τους πρακτικές. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 –όταν γεννήθηκε η πολιτική της πολυπολιτισμικότητας– οι Τέχνες και οι πολιτιστικοί εορτασμοί ήταν τα καλύτερα διαθέσιμα εργαλεία για την ενστάλαξη του σεβασμού της διαφορετικότητας, την ενσωμάτωση των μεταναστών και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής.
Ενώ υπήρχαν αρκετοί πολιτιστικοί εορτασμοί πριν από το 1973, έτειναν να επικεντρώνονται στο στενό κοινό των μεμονωμένων εθνοτικών κοινοτήτων. Δεν ενθάρρυναν τη συμμετοχή άλλων εθνοτικών ομάδων ή της ευρύτερης αυστραλιανής κοινωνίας.
Μέχρι το 1973, η πολιτική της Λευκής Αυστραλίας είχε καταργηθεί, η αφομοίωση άρχισε να αμφισβητείται, ενώ ταυτόχρονα εμφανίστηκε ο όρος “πολυπολιτισμικότητα” ως ένας νέος τρόπος εγκατάστασης και ενσωμάτωσης μεταναστών και προσφύγων. Άρχισε να αναγνωρίζεται και να γίνεται αποδεκτό το γεγονός ότι οι μετανάστες βοήθησαν να οικοδομηθεί αυτή η χώρα βιομηχανικά και το ότι συνέβαλαν στο να γίνει η ζωή μας πιο ποικιλόμορφη, ενδιαφέρουσα, ζωντανή και ‘γεμάτη’.
Ο Al Grasby, υπουργός Μετανάστευσης στην ομοσπονδιακή Εργατική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Gough Whitlam, έδωσε στην κυκλοφορία ένα ντοκουμέντο αναφοράς με τίτλο “Μια πολυπολιτισμική κοινωνία για το μέλλον”. Το εν λόγω ντοκουμέντο-ορόσημο έθεσε τα θεμέλια για την ανάληψη σημαντικών πρωτοβουλιών, σε κυβερνητικό και κοινοτικό επίπεδο. Οι μεταναστευτικές κοινότητες υποστηρίχθηκαν σταδιακά από όλες τις κυβερνήσεις για να διατηρήσουν τα ιδιαίτερα πολιτιστικά τους χαρακτηριστικά και τις γλώσσες τους, στην κατεύθυνση του να εγκατασταθούν με επιτυχία στην χώρα και έτσι να εμπλουτίσουν και να ωφελήσουν ολόκληρη την αυστραλιανή κοινωνία.
Ένας λόγος-‘κλειδί’ που η πολυπολιτισμικότητα κατέστη κυβερνητική προτεραιότητα, ήταν η δικομματική υποστήριξή της, δηλαδή τόσο από το Εργατικό Κόμμα όσο και τον Συνασπισμό Φιλελευθερών-Εθνικών. Ένας πρώτος βασικός παράγοντας που ενίσχυε και ενθάρρυνε αυτήν την κοινωνική πολιτική ήταν ο καθηγητής Jerzy Zubrzycki, ο οποίος ηγήθηκε του Συμβουλευτικού Συμβουλίου Μετανάστευσης και παρείχε συμβουλές στην Εργατική κυβέρνηση Whitlam.
Το 1977 το Συμβούλιο Αυστραλιανών Εθνοτικών Υποθέσεων συνέστησε στην Φιλελεύθερη κυβέρνηση του Malcolm Fraser να υποστηρίξει την πολιτική της πολυπολιτισμικότητας μέσω μιας Έκθεσης με τίτλο “Η Αυστραλία ως πολυπολιτισμική κοινωνία”. Το 1978 παρουσιάστηκε επίσημα η Έκθεση-ορόσημο του Frank Galbally με τίτλο “Υπηρεσίες και πρόγραμμα μεταναστών”, σε 8 γλώσσες και έγινε αποδεκτή από το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο.
Ένα χρόνο αργότερα ιδρύθηκε το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Πολυπολιτισμικών Υποθέσεων, με διευθύνοντα σύμβουλο τον Πέτρο Γεωργίου.
Στα μετέπειτα χρόνια είδαμε την ίδρυση άλλων συναφών φορέων όπως το Γραφείο Μετανάστευσης, Πληθυσμού και Πολυπολιτισμικών Υποθέσεων, το Γραφείο Πολυπολιτισμικών Υποθέσεων στο Υπουργείο του Πρωθυπουργού και το Υπουργικό Συμβούλιο και, φυσικά, την Special Broadcasting Service (SBS – Ειδική Υπηρεσία Ραδιοφωνίας) το 1980 με το SBS Radio να προηγείται το 1975.
Τα τελευταία 50 χρόνια συστάθηκαν διάφορα συμβουλευτικά όργανα, δημοσιεύτηκαν ντοκουμέντα και Εκθέσεις, σημειώθηκαν νομοθετικές αλλαγές, έγιναν έρευνες και επήλθαν μεταρρυθμίσεις που καταδεικνύουν ότι οι κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος έχουν αισθανθεί κάποια αβεβαιότητα για το πώς να διαχειριστούν την πολυπολιτισμικότητα. Ο ίδιος ο όρος πολυπολιτισμικότητα έχει οριστεί, επαναπροσδιοριστεί, παρερμηνευτεί, ακόμη και εγκαταλειφθεί από ορισμένους βασικούς πολιτικούς παράγοντες. Επί του παρόντος, όσον αφορά τις δομές, μόνο η SBS και οι πολυπολιτισμικές επιτροπές των Πολιτειών παραμένουν σχετικά αμετάβλητες.
Η Multicultural Arts Victoria επιβίωσε για 50 χρόνια, μεγάλωσε, ενισχύθηκε. Ήταν ένα ευέλικτο όργανο και πάντα άλλαζε ώστε να συμβαδίζει με την εκάστοτε εποχή του και να παρέχει σχετικές υπηρεσίες στις πολιτιστικά διαφορετικές κοινότητες της Αυστραλίας και τους καλλιτέχνες τους. Ωστόσο, η επιτυχία της MAV βασίζεται σε θεμελιώδεις πολιτικές και προγράμματα που γεννήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η αξία όλων αυτών δεν περιορίζεται στους χιλιάδες καλλιτέχνες που ο Οργανισμός έχει υπηρετήσει τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Διακηρύσσει ότι είναι ο πρώτος πολυπολιτισμικός Οργανισμός στον χώρο των Τεχνών, που υποστηρίζει και προωθεί την πολυπολιτισμικότητα, πριν ο όρος γίνει η επίσημη πολιτική της Αυστραλίας.
Η σημασία του Multicultural Arts Victoria αναγνωρίστηκε τον τρίτο χρόνο της ύπαρξής του, όταν στο πολυπολιτισμικό δείπνο των εορτασμών του 1975, ο τότε ομοσπονδιακός πρωθυπουργός Gough Whitlam, ο τότε πολιτειακός πρωθυπουργός της Βικτώριας, Rupert Hamer, καθώς και οι υπουργοί Μετανάστευσης και Εξωτερικών Υποθέσεων παρευρέθηκαν στο gala του Φεστιβάλ Όλων των Εθνών στο Δημαρχείο του Fitzroy.
Ήταν η πρώτη φορά που ένας πρωθυπουργός επισκέφθηκε το Δημαρχείο του Fitzroy και προς τιμήν του το Δημοτικό Συμβούλιο Fitzroy ονόμασε το παρακείμενο πάρκο σε Whitlam Place.
Ακολουθεί απόσπασμα από το μήνυμα του προέδρου του προγράμματος του 1978 που δείχνει ξεκάθαρα το πάθος και το όραμά μας:
‘Φέτος το Φεστιβάλ Όλων των Εθνών γιορτάζει την έκτη επέτειό του. Λίγοι από τους ιδρυτές οραματίστηκαν μια τόσο γρήγορη και επιτυχημένη εξέλιξη. Για άλλη μια φορά, θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τις διαφορές μας, να απολαύσουμε το εύρος του ταλέντου και την ποικιλία της παράδοσης με την οποία είναι ευλογημένη αυτή η χώρα. Είναι δικαίωμά μας και, ταυτόχρονα, ευθύνη μας, να εξυψώσουμε και να βιώσουμε αυτές τις παραδόσεις, γιατί προέρχονται από τους πιο αγαπητούς πολιτισμούς από όλο τον κόσμο. Είμαστε αφοσιωμένοι στη διατήρηση και την προώθηση των εθνοτικών πολιτισμών για τις μελλοντικές γενιές, γιατί πιστεύουμε ότι αυτό θα εμπλουτίσει τη ζωή μας και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη μιας κληρονομιάς που θα συνδυάζει ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει ο κόσμος’.
Έτσι, με ταπεινότητα και απέραντη περηφάνια δέχομαι σήμερα το Βραβείο Life Membership of Multicultural Arts Victoria για την ίδρυση της οργάνωσης πριν από 50 χρόνια και την ιδρυτική της έδρα για πάνω από μια δεκαετία. Το MAV (Φεστιβάλ όλων των Εθνών) ήταν ο πρώτος και μεγαλύτερος κοινοτικός οργανισμός πολυπολιτισμικών τεχνών στην Αυστραλία, που ιδρύθηκε αρχικά χωρίς οικονομική υποστήριξη.
Ήταν μια εποχή που υπήρχε πραγματική αντίθεση και γνήσια σύγχυση σχετικά με την πολυπολιτισμικότητα. Η MAV έπρεπε να ενθαρρύνει τις εθνοτικές κοινότητες να αλλάξουν τις συμπεριφορές τους ανοίγοντας τις πολιτιστικές τους παραδόσεις και καλωσορίζοντας άλλους, να πείσουν την ευρύτερη κοινότητα να εξερευνήσει και να υποστηρίξει τις διαπολιτισμικές πρακτικές και παρέχοντας εκπαίδευση για την ενίσχυση της ποιότητας των πολιτιστικών παρουσιάσεων σε ένα ευρύτερο κοινό.
Είμαι περήφανος που σε νεαρή ηλικία τόλμησα να αποδεχτώ αυτές τις προκλήσεις και από κοινού με πολλούς ενθουσιώδεις εθελοντές, κατάφερα να αποσπάσω σημαντικές επιχορηγήσεις από τον κυβερνητικό και τον ιδιωτικό τομέα, να προσελκύσω την υποστήριξη όλων των πολιτικών κομμάτων και να κάνω πράξη την επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας.
Επιτρέψτε μου να μεταφέρω μια εικόνα εκείνου του καιρού. Δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου έθνικ (ethnic) εστιατόρια στο Fitzroy, ήταν το πολυπολιτισμικό εστιατόριο του MAV στο Φεστιβάλ, στο κάτω μέρος του Δημαρχείου του Fitzroy όπου μια ουρά εκατοντάδων ανθρώπων περίμενε να δοκιμάσει τη γαστρονομική ποικιλομορφία που έφεραν στην Αυστραλία οι νέοι άποικοί μας.
Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, αλλά αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι το γεγονός ότι η πρόσβαση και η ισότητα για όλους, με την εξάλειψη των διακρίσεων και την προώθηση της αρμονίας και της κοινωνικής ένταξης, ήταν ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία μιας σύγχρονης και ποικιλόμορφης Αυστραλίας. Η ουσία αυτής της επιτυχίας βρίσκεται στις άυλες πολιτιστικές κληρονομιές, στις Τέχνες, τόσο στις παραδοσιακές όσο και στις σύγχρονες, και στα ποικίλα φαγητά που παρουσίασε για πρώτη φορά η MAV, ως Φεστιβάλ Όλων των Εθνών”.
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΚΕΡΔΙΣΕΙ Ο ΜΑΪΚ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
– The very first SBS award, a SAMMY for Best Australian TV Documentary, “Aegean Sunday”, in 1980.
– The State Government’s “Award for Excellence in Multicultural Affairs” in 2002.
– The Federation of Ethnic Communities’ Councils of Australia (FECCA) “Award for Contribution to Multiculturalism” in 2005.
– The Order of Australia (AM) “for service to the community through executive roles with a range of arts, multicultural, charitable, media and local government organisations, and as an advocate for cultural diversity and
harmony” in 2010.
– The “Community Service Excellence” award by the Hellenic Australian Chamber of Commerce and Industry, in 1912 Life Time Achievement/ Life Memberships
– Appointed Justice of the Peace (JP) in 2010 by the Victorian Attorney-General
– Life Member, Regional Arts Victoria (2011)
– Appointed Life Australia Day Ambassador in 2013 by the Premier of Victoria
Life Member, Heidelberg United Football Club (2017)
– Founder (1973) / Life Member, Multicultural Arts Victoria (2022).
