Αρκετοί συμπάροικοι έχουν πιθανώς διαπιστώσει από πρώτο χέρι ότι, τελευταία, κάποια από τα φάρμακα που τους έχουν συνταγογραφηθεί, ειδικά αντιβιοτικά, δεν υπάρχουν στα φαρμακεία της γειτονιάς τους.
Το πρόβλημα δεν είναι… τοπικό, αλλά εντοπίζεται σε όλη την Αυστραλία και καθίσταται μάλιστα κάθε μέρα όλο και πιο έντονο.
Ειδικά η έλλειψη παιδικών αντιβιοτικών, με τους γιατρούς να προειδοποιούν ακόμη και για αύξηση αυτών που θα χρειαστούν νοσηλεία, καθώς δε λαμβάνουν την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
Αντίστοιχο πρόβλημα καταγράφεται και σε άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα.
Ειδικότερα, στην Αυστραλία, όπως έγινε γνωστό, περισσότερα από 350 φάρμακα -εκ των οποίων τα 45 είναι κρίσιμα- δεν επαρκούν σε αυτήν τη συγκυρία.
Η ανεπάρκεια αποδίδεται όχι στην πλευρά της αυξημένης ζήτησης, αλλά της προμήθειας από το εξωτερικό, γεγονός που έχει ανανεώσει τις εκκλήσεις για ενίσχυση της εγχώριας παρασκευής.
Όπως έγραψε η The Age, τα έτοιμα υγρά αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται συνήθως για τα παιδιά, αλλά και ηλικιωμένους, είναι πλέον ιδιαίτερα σπάνια, αναγκάζοντας τους φαρμακοποιούς να αναμιγνύουν εξατομικευμένα φαρμακευτικά σκευάσματα.
Εκτός από τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της πνευμονίας, του στρεπτόκοκκου λαιμού και άλλων λοιμώξεων, η χρωστική σκιαγραφικού για την ιατρική απεικόνιση, τα φάρμακα για την επιληψία και ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για την παρηγορητική φροντίδα των καρκινοπαθών είναι επίσης σε έλλειψη ή δεν είναι καθόλου διαθέσιμα.
Ο γενικός ιατρός, Bernard Shiu, δήλωσε ότι οι ελλείψεις αμοξικιλλίνης (amoxicillin) – η οποία συνταγογραφείται συνήθως για παιδιά με λοιμώξεις του αυτιού, βρογχίτιδα και στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα – είχαν γίνει τόσο μεγάλες που επιστράτευσε ένα τοπικό φαρμακείο για να παρασκευάσει το φάρμακο επιτόπου σε υγρή μορφή, ώστε να μπορεί να το συνταγογραφεί σε πολύ αδιάθετα παιδιά.
«Βρίσκουν και προμηθεύονται τα συστατικά και αναμειγνύουν την ακριβή δοσολογία για εμάς», δήλωσε ο κ. Shiu. «Μιλάμε για ένα πραγματικά κοινό αντιβιοτικό που δεν είναι διαθέσιμο, πράγμα που είναι αρκετά ανησυχητικό».
Ένας φαρμακοποιός στη Μελβούρνη, ο Andrew Farmer, δήλωσε στο ABC ότι πρέπει επίσης να βρει εναλλακτικές λύσεις.
«Σε έναν πελάτη μπορεί να είχε συνταγογραφηθεί μια κάψουλα των 500 mg και εμείς έπρεπε να του δώσουμε κάψουλες των 250 mg. Πρέπει να πάρουν διπλάσιες ποσότητες, αλλά ακόμη και αυτή η επιλογή δεν είναι διαθέσιμη τώρα», είπε.
«Έτσι, δεν είμαστε σε θέση να τους δώσουμε τίποτα και απλά κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε τον γιατρό και τον ασθενή, να βεβαιωθούμε ότι υπάρχει κάτι που μπορούμε να τους δώσουμε».
Η αντιπρόεδρος της Pharmacy Guild of Australia στη Νέα Νότια Ουαλία, Adele Tahan, δήλωσε στο ABC ότι «υπάρχουν αρκετά σημαντικά αντιβιοτικά που βρίσκονται σε έλλειψη και θα παραμείνουν έτσι για αρκετό καιρό».
Επεσήμανε ότι «είναι αρκετά σοβαρό όταν ένας ασθενής, ιδίως ένα παιδί, χρειάζεται ένα συγκεκριμένο αντιβιοτικό με συγκεκριμένη δόση για μια συγκεκριμένη λοίμωξη. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι ασθενείς λαμβάνουν εγκαίρως αυτό το φάρμακο».
Η Therapeutic Goods Administration (TGA) εξέδωσε προειδοποίηση τον περασμένο μήνα λέγοντας ότι γνωρίζει για έλλειψη αμοξικιλλίνης (amoxicillin), κεφαλεξίνης (cefalexin) και μετρονιδαζόλης (metronidazole).
Η κα Tahan δήλωσε ότι τα προβλήματα που επηρεάζουν τις προμήθειες αντιβιοτικών στην Αυστραλία είναι κυρίως υλικοτεχνικά και δε σχετίζονται με οποιαδήποτε αύξηση της ζήτησης.
«Η Αυστραλία δεν παράγει πολλά φάρμακα εδώ. Επιτρέπουμε περίπου το 90% αυτών που χρησιμοποιούμε εδώ να προέρχονται από το εξωτερικό», εξήγησε.
«Πρέπει να βασιζόμαστε στην παγκόσμια προμήθεια και δυστυχώς η κατάσταση αυτήν τη στιγμή είναι ότι περιμένουμε να γίνουν διαθέσιμα τα αντιβιοτικά».
«Η Αυστραλία δεν είναι ένα ελκυστικό μέρος για τα φάρμακα που έρχονται σε εμάς. Η αμερικανική αγορά είναι μια τεράστια αγορά και οι τιμές που χρεώνονται στην Αμερική είναι πολύ υψηλότερες από αυτές που μπορούμε να χρεώσουμε στην Αυστραλία».
«Αυτό μας καθιστά την τελευταία χώρα για να έρθουν φάρμακα εδώ».
Η κα Tahan επεσήμανε ότι εάν οι ασθενείς δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν τα συνταγογραφούμενα φάρμακά τους από τα φαρμακεία θα πρέπει να επιστρέψουν στον παθολόγο τους για να συζητήσουν εναλλακτικές λύσεις.
Η αναπληρώτρια πρόεδρος του Αυστραλιανού Ιατρικού Συλλόγου (ΑΜΑ), Danielle McMullen, δήλωσε ότι οι γιατροί πιέζουν πιέζει ώστε τα υγρά αντιβιοτικά φάρμακα να προορίζονται μόνο για παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα που έχουν μεγάλη δυσκολία στην κατάποση.
«Τις περισσότερες φορές, μπορείτε να βρείτε μια εναλλακτική λύση, αλλά προφανώς, μπορεί να είναι πολύ αγχωτικό για τους ασθενείς», είπε.
Από τον Ιούλιο και έπειτα, μια νέα συμφωνία θα απαιτεί από τους κατασκευαστές φαρμάκων να διατηρούν στην Αυστραλία απόθεμα τουλάχιστον τεσσάρων ή έξι μηνών για ορισμένα σκευάσματα που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Φαρμακευτικών Παροχών (PBS) και τα οποία είναι επιρρεπή σε ελλείψεις, ώστε να διευκολυνθούν τα επίμονα προβλήματα προμήθειας φαρμάκων της χώρας.
«Αν και τα μέτρα αυτά δε θα αποτρέψουν τις ελλείψεις που είναι εκτός του ελέγχου των αυστραλιανών εταιρειών, θα βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι οι αυστραλιανοί κατασκευαστές είναι σε καλύτερη θέση για να συνεχίσουν την προμήθεια όταν συμβαίνουν παγκόσμιες διαταραχές», ανέφερε το PBS.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), στο τέλος Δεκεμβρίου έλειπαν από τα ράφια των φαρμακείων 232 ανά την Ελλάδα σκευάσματα διαφόρων τύπων.
Για τα 76 από αυτά έχει διακοπεί η παραγωγή και διάθεσή τους, ενώ τα 156 είναι σε μακροχρόνια και σοβαρή έλλειψη, όπως επισημαίνουν οι υπεύθυνοι του Οργανισμού.
Μεταξύ των σκευασμάτων που λείπουν από την ελληνική αγορά περιλαμβάνονται συνολικά 9 εμβόλια και 37 νοσοκομειακά φάρμακα. Σοβαρή είναι και η έλλειψη σκευασμάτων που εισάγει το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), τα οποία ανέρχονται σε 67 προϊόντα.
Ενδεικτικό της τάσης είναι πως οι ελλείψεις τον περασμένο Νοέμβριο ανέρχονταν συνολικά σε 186 φάρμακα και τον περασμένο Σεπτέμβριο σε 182 προϊόντα.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, το ελληνικό υπουργείο Υγείας έχει από τον Νοέμβριο απαγορεύσει στις εξαγωγές φαρμάκων, ενώ σφράγισε και δύο φαρμακαποθήκες.
ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ
Στο μεταξύ, όπως ανέφερε η The Age, μια θεραπεία που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά πριν από περισσότερο από έναν αιώνα, η οποία χρησιμοποιεί ιούς που σκοτώνουν βακτήρια, «επιστρέφει» στην Αυστραλία και οι γιατροί ελπίζουν ότι θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης κρίσης των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά «superbugs» (υπερβακτήρια).
Το νοσοκομείο Alfred στη Μελβούρνη έγινε η πρώτη υπηρεσία υγείας στη Βικτώρια που άρχισε να χρησιμοποιεί την πρωτοποριακή θεραπεία με φάγους (phage therapy), η οποία περιλαμβάνει τη χρήση αβλαβών ιών – γνωστών ως βακτηριοφάγων – για τη θανάτωση μικροβίων σε περιπτώσεις όπου τα παραδοσιακά αντιβιοτικά έχουν αποτύχει.
Ο καθηγητής Anton Peleg, επικεφαλής του τμήματος λοιμωδών νοσημάτων στο The Alfred, δήλωσε ότι η θεραπεία με φάγους χρησιμοποιείται για έναν αυξανόμενο αριθμό ασθενών που μάχονται με δυνητικά θανατηφόρα υπερβακτήρια, για λόγους συμπόνιας.
«Πρόκειται για ασθενείς με σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις που είτε απειλούν τη ζωή τους, είτε απειλούν τα άκρα τους, είτε απειλούν τη λειτουργία τους και δεν τους έχουν απομείνει άλλες επιλογές», δήλωσε ο Δρ Peleg. «Είναι μια θεραπευτική οδός διάσωσης».
Οι βακτηριοφάγοι, που ανακαλύφθηκαν το 1917 από τον Γαλλοκαναδό βιολόγο Felix d’Herelle, είναι ιοί που εξελίχθηκαν φυσικά για να κυνηγούν επιβλαβή βακτήρια. Στη δεκαετία του 1940, η θεραπεία εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό, ενώ ο Δυτικός Κόσμος στράφηκε στα αντιβιοτικά.
Ωστόσο, το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τη θεραπεία αναζωπυρώθηκε πρόσφατα από την άνοδο των υπερβακτηρίων που έχουν αναπτύξει αντοχή στα αντιβιοτικά.
