NICK CHILDS*

Τις επόμενες εβδομάδες, οι κυβερνήσεις της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών, θα αποκαλύψουν το σχέδιό τους να παρέχουν στην Καμπέρα πυρηνικά υποβρύχια στο πλαίσιο της συμφωνίας AUKUS.

Οι εταίροι στοχεύουν στη “βέλτιστη πορεία” προς τα εμπρός, αλλά θα είναι αναπόφευκτα προκλητική και πιθανώς αμφιλεγόμενη, με τους κινδύνους να αντισταθμίζονται έναντι του στρατηγικού δυναμικού.

ΑΝΑΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε το σύμφωνο AUKUS τον Σεπτέμβριο του 2021, ήταν σαφές ότι η εκπλήρωση των στόχων της αλλαγής φιλοδοξιών της Αυστραλίας ως προς τα υποβρύχια θα ήταν κάτι το απαιτητικό για όλους τους ενδιαφερόμενους. Η Αυστραλία αντιμετωπίζει την πρόκληση της δημιουργίας της υποδομής για την κατασκευή των υποβρυχίων (εκτός από τα τμήματα των αντιδραστήρων τους) και τη λειτουργία τους. Εν τω μεταξύ, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι αμυντικές βιομηχανίες των ΗΠΑ αγωνίζονται να εκπληρώσουν τις μελλοντικές απαιτήσεις των δικών τους ναυτικών και θα επεκταθούν για να υποστηρίξουν αυτές της Αυστραλίας.

Το AUKUS είναι κάτι περισσότερο από απλά υποβρύχια. Πόσο περισσότερο -ιδιαιτέρως όσο αφορά την ευρύτερη ευθυγράμμιση μεταξύ των τριών εταίρων- αποτελεί επίσης αντικείμενο συζήτησης. Ακόμα κι έτσι, περιλαμβάνει έναν δεύτερο πυλώνα συνεργασίας σε άλλες βασικές μελλοντικές αμυντικές τεχνολογίες, με τουλάχιστον μερικά από αυτά τα αναπτυξιακά σκέλη να είναι πιθανόν να επηρεαστούν από την απόφαση για τα υποβρύχια.

Για διάφορους λόγους, η ισορροπία απόψεων σε μεγάλο μέρος της δημόσιας συζήτησης που ακολούθησε φάνηκε να δείχνει προς μια λύση κυρίως των ΗΠΑ για τα υποβρύχια, πιθανώς βασισμένη σε κάποια εκδοχή του υπάρχοντος σχεδίου κλάσης Βιρτζίνια του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. Φαίνεται ότι το τρέχον σχέδιο υποβρυχίων κλάσης UK Astute παραμερίστηκε αρκετά νωρίς. Ωστόσο, υπήρξαν προσφάτως ενδείξεις ότι ένας σχεδιασμός που βασίζεται περισσότερο στο προγραμματισμένο υποβρύχιο επόμενης γενιάς του Ηνωμένου Βασιλείου, που επί του παρόντος ονομάζεται SSNR, έχει ευνοηθεί και θα μπορούσε ενδεχομένως να αναπτυχθεί περαιτέρω στο πλαίσιο του AUKUS. Αυτό μπορεί τελικά να είναι το θεμέλιο για το σχέδιο που τελικά βγαίνει στην επιφάνεια.

Μεταξύ των ενδείξεων για το τι επιφυλάσσει το μέλλον είναι οι φιλοδοξίες του Ηνωμένου Βασιλείου να ανοικοδομήσει τον δικό του στόλο υποβρυχίων. Το Βασιλικό Ναυτικό θα ήθελε να δει μια αύξηση από τα σχεδιαζόμενα επτά επιθετικά υποβρύχια κλάσης Astute σε ίσως 12 σκάφη μακροπρόθεσμα. Σε μια ομιλία του τον Δεκέμβριο του 2022, ο αρχηγός του επιτελείου άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, ναύαρχος Σερ Τόνι Ράντακιν, είπε για το AUKUS ότι “αν έχουμε το θάρρος να το κάνουμε σωστά” θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση του αριθμού των υποβρυχίων του Ηνωμένου Βασιλείου στις επόμενες δεκαετίες· υποβοηθούμενοη σαφώς εν μέρει από πιθανές οικονομίες κλίμακας στο πλαίσιο του AUKUS.

Μέρος της πρόκλησης σε όλα αυτά είναι ότι είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα κοινό σχέδιο νέας γενιάς που θα μπορούσε να ικανοποιήσει και τα τρία ναυτικά. Συγκεκριμένα, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έχει πολύ υψηλές φιλοδοξίες για τη νέα σχεδίαση υποβρυχίου κλάσης SSN(X) που αντικατοπτρίζεται σε εκτιμήσεις κόστους ανά σκάφος που κυμαίνονται από 5,6 δισεκατομμύρια δολάρια έως 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Τέτοιες τιμές και επίπεδα ικανότητας θα ήταν δύσκολο να καταπιούν τόσο η Αυστραλία όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ακόμη και το SSNR, και πολύ περισσότερο κάποια ανάπτυξη SSNR ενισχυμένη μέσω των ΑUKUS, θα παρουσιάσουν προκλήσεις. Για παράδειγμα, πιθανότατα θα ενσωματώσει κάποιο σύστημα κατακόρυφης εκτόξευσης ωφέλιμου φορτίου και ίσως κάποια άλλη ικανότητα αποθήκευσης και εκτόξευσης για μελλοντικά απομακρυσμένα συστήματα. Υπήρξαν προτάσεις ότι το εκτόπισμά του θα μπορούσε να φτάσει τους 11.000 τόνους σε σύγκριση με 7.400 για αυτό της κλάσης Astute.

Ωστόσο, ένας τέτοιος σχεδιασμός, με σημαντικά κοινά στοιχεία με την κλάση Virginia και το SSN(X), ίσως σε συστήματα κάθετης εκτόξευσης και μάχης και άλλες δυνατότητες που προέρχονται από τις ΗΠΑ, θα μπορούσε ενδεχομένως να ικανοποιήσει όλους τους εταίρους της συμφωνίας AUKUS.

Ως ο πιο ισχυρός εταίρος σε αυτό, και ο κύριος θεματοφύλακας μεγάλου μέρους της κρίσιμης τεχνολογίας, η Ουάσιγκτον θα πρέπει σίγουρα να είναι ικανοποιημένη με τη λύση. Για την Καμπέρα, υπάρχει το μικρό θέμα της στάθμισης του επιπέδου δέσμευσης που απαιτείται στο μέτωπο του υποβρυχίου έναντι των άλλων αμυντικών φιλοδοξιών της. Μια συνολική αναθεώρηση όλων αυτών των προτεραιοτήτων βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη και το αποτέλεσμα της εκκρεμεί επίσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΚΕΝΟ

Με την ανησυχία ότι το πρώτο νέο αυστραλιανό υποβρύχιο μπορεί να μην είναι έτοιμο πριν από το 2040, έχει υποστηριχθεί ότι η επιλογή κατηγορίας Virginia θα μπορούσε να σημαίνει ότι η Αυστραλία θα λάβει κάτι νωρίτερα. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη λήψη μελλοντικών σκαφών που προβλέπονται επί του παρόντος στο πρόγραμμα για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, έστω και μόνο σε προσωρινή βάση μίσθωσης. Ωστόσο, το Πεντάγωνο, το Ναυτικό των ΗΠΑ και κάποιοι στο Κογκρέσο των ΗΠΑ έχουν σαφώς επιφυλάξεις για αυτό το σενάριο.

Έτσι, ενώ σχεδιάζονται σημαντικές παρατάσεις ζωής στο σημερινό υποβρύχιο κλάσης Collins της Αυστραλίας, η Καμπέρα εξακολουθεί να φοβάται ότι θα μπορούσε να προκύψει κενό ικανότητας. Εξ ου και η συνέχιση της συζήτησης για την ανάγκη για μια ενδιάμεση λύση. Αυτό θα μπορούσε ακόμη να περιλαμβάνει μισθωμένα αμερικανικά υποβρύχια σε κάποια μορφή. Αλλά η μελλοντική ανάπτυξη αμερικανικών σκαφών στην Αυστραλία, ίσως με αυξανόμενο αριθμό αυστραλιανού προσωπικού στα πληρώματα με την πάροδο του χρόνου για εκπαίδευση, φαίνεται πιο πιθανή προσέγγιση. Ένα βρετανικό υποβρύχιο ταχείας επίθεσης μπορεί επίσης να προστεθεί στο μείγμα κάποια στιγμή. Έχουν προταθεί και άλλες ενδιάμεσες λύσεις σε ορισμένους κύκλους, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς από την Αυστραλία μιας μοίρας του νέου αμερικανικού βομβαρδιστικού stealth B-21 Raider ή ενός μικρού αριθμού νέων συμβατικών υποβρυχίων (ίσως σε συνδυασμό με το Ηνωμένο Βασίλειο). Ωστόσο, αυτές φαίνονται πιο απίθανες προοπτικές.

Εάν προκύψει μια λύση βασισμένη στο SSNR, μπορεί να περιλαμβάνει την παραγωγή τμημάτων των πρώτων αυστραλιανών σκαφών στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία θα διευρύνουν περαιτέρω τη δική της βιομηχανική βάση καθώς η Αυστραλία αυξάνει τις εγκαταστάσεις και το εργατικό της δυναμικό (και πάλι πιθανότατα χρειάζεται υποστήριξη από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ). Ένα αντιστάθμισμα μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να είναι η συμμετοχή της Αυστραλίας στη μελλοντική κοινή παραγωγή υποβρυχίων. Μια τέτοια λύση μπορεί να προσφέρει το πρόσθετο στρατηγικό όφελος της υποστήριξης του μακροπρόθεσμου μέλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και της Αυστραλίας στον κλάδο των υποβρυχίων με πυρηνική ενέργεια. Όποια και αν είναι η βέλτιστη διαδρομή, είναι βέβαιο ότι απαιτεί σημαντική στρατηγική δέσμευση και επένδυση από όλους τους εταίρους.

*Ο Nick Childs είναι Senior Fellow for Naval Forces and Maritime Security.

**Πηγή άρθρου: www.iiss.org/blogs/military-balance