Νέα έντονη αντιπαράθεση στις σχέσεις με την Κίνα προκαλεί η επικείμενη απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από τις αυστραλιανές Ένοπλες Δυνάμεις, με την επίσημη ανακοίνωση για την αμυντική δαπάνη ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο πλαίσιο του Συμφώνου Ασφάλειας AUKUS (Αυστραλίας – Ηνωμένου Βασιλείου – ΗΠΑ), να αναμένεται τις επόμενες ημέρες κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Anthony Albanese στις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση των Εργατικών έχει επιδιώξει να «σταθεροποιήσει» τη διμερή σχέση με την Κίνα -τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Αυστραλίας- μετά από χρόνια εντάσεων. Αλλά οι στρατιωτικές ισορροπίες, ειδικά στην περιοχή του Ινδοειρηνικού, αλλάζουν διαρκώς εγείροντας ανησυχίες ακόμη και για την ειρήνη.
Ο υπουργός Άμυνας και αναπληρωτής πρωθυπουργός, Richard Marles, προειδοποίησε ότι η Κίνα «οδηγεί τη μεγαλύτερη στρατιωτική ανάπτυξη που έχουμε δει οπουδήποτε στον Κόσμο από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έπειτα, και μεγάλο μέρος αυτής της ανάπτυξης δε γίνεται με διαφάνεια».
Αντίστοιχη τοποθέτηση έκανε μιλώντας στην εκπομπή «7.30» του ABC, ο πρώην ομοσπονδιακός πρωθυπουργός και νέος πρέσβης της Αυστραλίας στις ΗΠΑ, Kevin Rudd.
Η Κίνα υποστηρίζει ότι συμβαίνει το αντίθετο και κατηγορεί τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους -μεταξύ των οποίων η Αυστραλία- ότι υιοθετούν «ψυχροπολεμική» νοοτροπία.
«Απευθύνουμε έκκληση στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία να εγκαταλείψουν τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου … να εκπληρώσουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους και να προβαίνουν σε ενέργειες που συμβάλλουν στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα», δήλωσε η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Mao Ning.
«Θεωρούμε ότι η τριμερής συνεργασία έχει δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους διάδοσης των πυρηνικών και θα επιφέρει κλονισμούς στο διεθνές σύστημα μη διάδοσης, θα υποκινήσει την κούρσα των εξοπλισμών και θα υπονομεύσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, γεγονός που έχει αμφισβητηθεί ευρέως και έχει προκαλέσει την αντίθεση των χωρών της περιοχής και της διεθνούς κοινότητας».
Ο κ. Albanese, από την Ινδία όπου βρέθηκε πριν μεταβεί στις ΗΠΑ, κλήθηκε να απαντήσει στις κατηγορίες της Κίνας.
Η Αυστραλία, είπε ο πρωθυπουργός, είναι σημαντικό να επενδύσει στη στρατιωτική της ικανότητα. «Επενδύουμε στην ικανότητα (αυτή), όπως θα έπρεπε, αλλά επίσης επενδύουμε και στις σχέσεις, όπως πράττουμε. Δεν είναι μία αντιφατική θέση. Είναι μία συνεπής θέση»
«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα αμυντικά μέσα της Αυστραλίας είναι τα καλύτερα δυνατά … Ταυτόχρονα, πρέπει να οικοδομήσουμε σχέσεις. Αυτό κάνω. Το έκανα αυτό εδώ στην Ινδία, το κάνουμε αυτό σε όλο τον Ινδοειρηνικό … επίσης, βελτιώσαμε τη σχέση μας με την Κίνα τον τελευταίο καιρό».
Οι αμυντικές δαπάνες της Αυστραλίας θα αυξηθούν, δήλωσε, αλλά δεν αναφέρθηκε κατά πόσο, «προκειμένου να φτιάξει τίτλους» σε ΜΜΕ. «Θα επενδύσουμε ό,τι χρειάζεται. Έλεγα σταθερά ότι θα χρειαστούμε τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ, αλλά αναμένω ότι οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν».
ΠΥΡΗΝΟΚΙΝΗΤΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΔΥΟ ΤΥΠΩΝ
Η Αυστραλία αναμένεται ότι στο πλαίσιο του AUKUS θα ανακοινώσει την απόκτηση των πρώτων πυρηνοκίνητων υποβρυχίων της.
Πρόκειται να αγοράσει σκάφη «κλάσης-Virginia» από την Αμερική, ενώ στη συνέχεια θα κατασκευαστούν, εντός συνόρων, πυρηνοκίνητα υποβρυχία που θα βασίζονται μεν σε τεχνολογία των ΗΠΑ, αλλά σε ένα νέο βρετανικό σχέδιο, μια τροποποιημένη έκδοση του υποβρυχίου «επόμενης γενιάς» κλάσης-Astute, το οποίο βρίσκεται υπό σχεδιασμό σύμφωνα με το Bloomberg.
Η συμφωνία, συνολικού ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, πρόκειται -εκτός απροόπτου- να «σφραγιστεί» κατά την επίσκεψη αυτήν την εβδομάδα του ομοσπονδιακού πρωθυπουργού, Anthony Albanese στην Ουάσιγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο, Joe Biden και τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Rishi Sunak.
Εδώ και ενάμιση χρόνο, διεξάγονται κρίσιμες συζητήσεις ανάμεσα στην Καμπέρα, την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο για την απόκτηση από την Αυστραλία «ευαίσθητων πληροφοριών» όσον αφορά στην πυρηνική πρόωση.
Πρόκειται άλλωστε για την πρώτη φορά που αμερικανική τεχνολογία, η οποία συνδέεται με πυρηνοκίνητα υποβρύχια θα «εξαχθούν» από τη δεκαετία του ’60 και έπειτα, όταν οι ΗΠΑ είχαν βοηθήσει τη Βρετανία να κατασκευάσει δικά της.
Λεπτομέρειες για το σχέδιο κατέγραψαν το Reuters και το Bloomberg, χωρίς να επιβεβαιωθούν επίσημα από την κυβέρνηση της Αυστραλίας.
Η απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει 10.000 θέσεις εργασίας στη χώρα. Ωστόσο, η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει με το νέο βρετανικό σχέδιο εγείρει ανησυχίες για πιθανές καθυστερήσεις και εκτίναξη του κόστους, δεδομένου ότι η αγορά καθίσταται πιο περίπλοκη από την απόκτηση υφιστάμενης τεχνολογίας.
Η απόκτηση των υποβρυχίων «κλάσης-Virginia» (τη δεκαετίας του 2030) εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στη «γεφύρωση» του διαφαινόμενου κενού αμυντικών δυνατοτήτων μεταξύ της απόσυρσης των συμβατικών «κλάσης-Collins» μέχρι και την άφιξη των νέων πυρηνοκίνητων που θα κατασκευαστούν στο πλαίσιο του AUKUS (τη δεκαετία του 2040).
Αναλυτές του Australian Strategic Policy Institute έχουν εκτιμήσει ότι συνολική αμυντική δαπάνη απόκτησης των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων θα μπορούσε να φτάσει έως και 170 δισ. δολάρια.
Το σχέδιο είναι το αποτέλεσμα 18μηνης μελέτης υπό την επίβλεψη του Αυστραλού Αντιναυάρχου Jonathan Mead, επικεφαλής της Nuclear Powered Submarine Task Force, η οποία βρίσκεται συστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, τότε που ανακοινώθηκε το AUKUS.
«Είναι δύσκολο να υπερεκτιμήσει κανείς το βήμα που, ως έθνος, πρόκειται να κάνουμε», δήλωσε στο Κοινοβούλιο ο Richard Marles. «Δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν στρατιωτικές δυνατότητες σε αυτό το επίπεδο».
Ο κ. Marles, αναγνώρισε ότι το AUKUS ξεκίνησε υπό την προηγούμενη κυβέρνηση του Συνασπισμού. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στον πρώην πρωθυπουργό, Scott Morrison και στον πρώην υπουργό Άμυνας, Peter Dutton -νυν αρχηγό της αντιπολίτευσης- «επειδή αυτή είναι μια στιγμή που θέλουμε να είναι – και ξέρουμε ότι είναι – μια διακομματική στιγμή τεράστιας σημασίας για τη χώρα μας».
«Η Αυστραλία θα γίνει μόλις η 7η χώρα που θα έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί ένα πυρηνοκίνητο υποβρύχιο…», είπε.
Προσπάθησε να διασκεδάσει τις ανησυχίες άλλων κρατών, λέγοντας ότι, αν και τα υποβρύχια αυτά θα έχουν τη δυνατότητα να επιχειρούν σε κατάσταση πολέμου, «η πραγματική πρόθεση» είναι να υπερασπιστούν την τάξη που βασίζεται σε κανόνες σε ολόκληρη την περιοχή.
«Θέλω λοιπόν να πω αυτή τη στιγμή στους γείτονές μας και στους φίλους μας σε όλο τον Κόσμο ότι καθώς η Αυστραλία επενδύει στην Άμυνά της, καθώς αποκτά αυτή την ικανότητα … το κάνουμε ως μέρος της συμβολής μας στην ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής μας και του Κόσμου».
Ο κ. Dutton συμφώνησε. «Οι γείτονές μας θα πρέπει να ακούσουν το πολύ σαφές μήνυμα ότι πρόκειται για την παροχή ειρήνης και σταθερότητας, για το μέλλον μας και για το δικό τους».
«Δεν είμαστε ένα επιθετικό έθνος. Είμαστε ένα έθνος που επιδιώκει την ειρήνη», πρόσθεσε ο αρχηγός της αντιπολίτευσης.
Ο αυστραλιανός λαός, είπε, μπορεί να δει «τα δύο μεγάλα κόμματα αυτής της χώρας να συνεργάζονται για το συμφέρον του έθνους».
«Θα στηρίξουμε τις αποφάσεις της κυβέρνησης υπό το AUKUS και θα αγωνιστούμε για να διασφαλίσουμε ότι το αποτέλεσμα θα επιτευχθεί το συντομότερο δυνατό».
«ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΕΤΑΙΡΟΣ» Η ΙΝΔΙΑ
Στο μεταξύ, ο κ. Albanese κατά τη διάρκεια μια επίσκεψης-ορόσημο στη ναυαρχίδα του ινδικού στόλου, το αεροπλανοφόρο «INS Vikrant» χαρακτήρισε την Ινδία «κορυφαίο εταίρο» στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας.
Ανακοίνωσε ότι οι ινδικές δυνάμεις θα συμμετάσχουν στη μεγάλη στρατιωτική άσκηση «Talisman Sabre» στην Αυστραλία φέτος και επιβεβαίωσε ότι η χώρα θα φιλοξενήσει επίσης τις ναυτικές ασκήσεις «Operation Malabar» με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ινδία και την Ιαπωνία.
Αυστραλία και Ινδία έχουν επεκτείνει ραγδαία τις αμυντικές τους σχέσεις από το 2014. Αυστραλοί αξιωματούχοι επεσήμαναν ότι η επίσκεψη του κ. Albanese στο πρώτο εγχώριας κατασκευής αεροπλανοφόρο της Ινδίας – η πρώτη τέτοια επίσκεψη ξένου ηγέτη – είναι ένα ισχυρό σύμβολο της προθυμίας του Νέου Δελχί να εδραιώσει περαιτέρω τους στρατηγικούς δεσμούς με την Καμπέρα.
Μιλώντας στα ΜΜΕ, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, έκανε λόγο για μία «νέα ημέρα» στις σχέσεις των δύο χωρών.
«Αναμένω να υπογράψω συμφωνίες με τον πρωθυπουργό Modi γύρω από τα τρία θέματα (της ατζένας) αυτής της επίσκεψης … και τα τρία θέματα στα οποία οικοδομούμε τις σχέσεις μας». Τα τρία αυτά θέματα, όπως διευκρίνισε, είναι: οι πολιτιστικοί δεσμοί, οι οικονομικές σχέσεις και η εθνική ασφάλεια.
