Αμέριστο ενδιαφέρον προκάλεσε στα λογοτεχνικά και πολιτιστικά δρώμενα της Μελβούρνης η παρουσίαση δύο νέων βιβλίων του Δρ Χρήστου Φίφη -το θεατρικό “Το σπίτι της Βασίλως” και η συλλογή διηγημάτων “Κομμάτια Ζωής”. Αθρόα υπήρξε επίσης η προσέλευση του κοινού στη σεμνή τελετή που έλαβε χώρα στο Brunswick στην αίθουσα της Aδελφότητας “Λεωνίδας” την Κυριακή, 2 Απριλίου. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, και απηύθυναν χαιρετισμούς ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη κ. Εμμανουήλ Κακαβελάκης, η πρόεδρος του Ελληνοαυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου κα Κάθυ Αλεξοπούλου και η γραμματέας του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας κα Καλλιόπη Κουρούπη. Επίσης, αποσπάσματα από το λογοτεχνικό έργο του συγγραφέα διάβασε η κα Ρένα Φραγκιουδάκη.

Ως γνωστόν, ο Δρ Χρήστος Φίφης αποτελεί για χρόνια δραστήριο μέλος του ελληνισμού της Αυστραλίας και κινείται με την ίδια άνεση σε πολλούς χώρους. Υπήρξε πανεπιστημιακός, ερευνητής, συγγραφέας, ποιητής, δημοσιογράφος. Τα πρώτα του γραπτά, πριν 60 χρόνια, δημοσιεύτηκαν στην Αθήνα. Έκτοτε δημοσιεύει ανελλιπώς σε έγκριτα περιοδικά και έχει εκδώσει μέχρι τώρα ποιητικές συλλογές, συλλογές διηγημάτων, το προαναφερθέν θεατρικό έργο καθώς και βιβλία που αποτελούν απόρροια των πανεπιστημιακών του ερευνών.

Τα δύο νέα του έργα, το θεατρικό “Το σπίτι της Βασίλως και η συλλογή διηγημάτων “Κομμάτια Ζωής”, παρουσίασαν η Δρ Σταυρούλα Νικολούδη από το Πανεπιστήμιο La Trobe και η Δρ Κωνσταντίνα Ντούνη από το Πανεπιστήμιο Monash, αντίστοιχα.

Η Δρ Νικολούδη αναφέρθηκε στην προσωπικότητα του συγγραφέα και την προσφορά του στα ελληνικά Γράμματα. Εστίασε φυσικά την ανάλυσή της στις αρετές του έργου, και σχολίασε αρχικά το γεγονός ότι το θεατρικό “Το σπίτι της Βασίλως” βασίζεται, στο διήγημα του συγγραφέα “Μεταξύ δύο πατρίδων” (Ελληνοαυστραλιανά Διηγήματα, εκδ. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα, 2019).

Η μεταφορά ωστόσο του διηγήματος σε θεατρικό γίνεται με τρόπο αβίαστο και φυσικό. Και τούτο γιατί όλο το πεζογραφικό έργο του Χρήστου Φίφη -κάποτε ακόμα και το ποιητικό- διακατέχεται από μια “θεατρικότητα”. Η αφήγηση εστιάζεται στην παράθεση της “σκηνής”, στο “δείχνω”, -κάτι που δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να εκμεταλλευτεί την οπτική εντύπωση και, ως ένα σημείο, να μετατραπεί σε θεατή.

Όπως τονίζεται και στον πρόλογο του βιβλίου, με τη μεταφορά του διηγήματος σε θεατρικό ο συγγραφέας έχει τώρα την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα που παρέχει το θεατρικό έργο ως λογοτεχνικό είδος. Το διήγημα, από τη φύση του, κινείται σε χώρο περιορισμένο και επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ενός και μόνου περιστατικού. Με τη μεταγραφή του διηγήματος σε θέατρο ο συγγραφέας εντείνει τη δραματικότητα ορισμένων σημείων που θέλει να προσέξει ιδιαίτερα ο θεατής· εισάγει νέα πρόσωπα, τα οποία πλαισιώνουν τους κύριους χαρακτήρες και συντελούν στην σφαιρική παρουσίαση συγκεκριμένων σκηνών· επιμένει στη λεπτομέρεια που μπορεί φαινομενικά να είναι ασήμαντη, συμβάλλει ωστόσο στην ολοκληρωμένη προβολή του θέματος που διαπραγματεύεται το έργο.

Ο τίτλος του διηγήματος “Μεταξύ δύο πατρίδων” συνοψίζει και το θέμα/θέματα του θεατρικού έργου: μετανάστευση, νέα χώρα, σκληρές συνθήκες ζωής, προσπάθειες παλιννόστησης, προσγείωση στην πραγματικότητα κ.λπ. Παρέχει, μ’ άλλα λόγια το εν λόγω θεατρικό έργο μια πιστή εικόνα -σε σμικρογραφία- του Έλληνα μετανάστη και της ελληνικής παροικίας της Μελβούρνης. Η σμικρογραφία αυτή δίνεται εύγλωτα στην αρχή του θεατρικού έργου σε έναν “επί σκηνής” δραματικό μονόλογο από τον δημοσιογράφο Θάνο, -ένα από τα κύρια πρόσωπα, και λειτουργεί ως εισαγωγή στο θεατρικό που θα ακολουθήσει. Αξίζει να παρατεθούν οι πρώτες γραμμές:

«Καλώς ήρθατε. Θάνος λέγομαι. Να το σκεφτείτε το έργο που θα δείτε. Είναι κάτι και από σας και από μένα… Κάτι από τους μετανάστες που ήρθαν στην Αυστραλία νέοι. Εδώ σ’ αυτή την παροικία οι περισσότεροι ήρθαμε νέοι. Τώρα, δεκαετία του 1990, τα παιδιά μας, πολλοί είναι μεσήλικες. Η 1η γενιά περάσαμε… Το βλέπετε καθημερινά στις εφημερίδες.»

Σε ανάλογο επίπεδο με την Δρ Νικολούδη κινήθηκε και η Δρ Ντούνη στην παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων “Κομμάτια Ζωής”. Η Δρ Ντούνη αναφέρθηκε αρχικά στο συνολικό έργο του συγγραφέα και τη συμβολή του στην ελληνοαυστραλιανή λογοτεχνία. Τόνισε, στη συνέχεια, τις αρετές του εν λόγω έργου και μίλησε για τις αφηγηματικές τεχνικές που υιοθετεί ο συγγραφέας σ’ αυτό, καθώς και για τον τρόπο παρουσίασης των διαφόρων χαρακτήρων.

Η δράση των περισσότερων ιστοριών εξελίσσεται στην Ελλάδα της κατοχής, του εμφυλίου πολέμου και της μαζικής μετανάστευσης. Η δράση σε άλλα διηγήματα εξελίσσεται στην Αυστραλία και σε χώρες στις οποίες ταξίδεψε ο συγραφέας -Βουλγαρία, Μεξικό, Αμερική- χωρίς βέβαια αυτό να είναι απόλυτο γιατί υπάρχει μια κάποια επικάλυψη ως προς τον χώρο που διαδραματίζονται τα γεγονότα. Στο χτίσιμο των ιστοριών ο συγγραφέας ακολουθεί την κλασσική συνταγή του διηγήματος -παράθεση μιας ιστορίας με αρχή, μέση και τέλος. Υιοθετεί, συνάμα, την, φαινομενικά, απλή δομή και κινείται σε παραδοσιακά, δοκιμασμένα μονοπάτια, με γραμμική κυρίως παράθεση των γεγονότων. Ύφος λιτό, κουβεντιαστό, εκφράσεις του προφορικού λόγου που εκμηδενίζουν την απόσταση ανάμεσα στον αναγνώστη και τον αφηγητή. Όσον αφορά τον τρόπο διήγησης, ο αφηγητής επιλέγει άλλοτε την πρωτοπρόσωπη και άλλοτε την τριτοπρόσωπη αφήγηση, για να εκμεταλλευτεί, ανάλογα με την περίσταση, τα πλεονεκτήματα που παρέχει εκάστη οπτική γωνία.

Στα κείμενα της συλλογής, που έχουν ταξιδιωτικό χαρακτήρα, αφθονούν, όπως είναι φυσικό, παρατηρήσεις σχετικές με το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της κάθε χώρας, καθώς και με τις ιδιοτυπίες και τη νοοτροπία των ανθρώπων. Οι εντυπώσεις αυτές δίνονται από σκοπιά κριτική χωρίς βέβαια να στοχεύουν στην κατά-κριση, αλλά στην ενημέρωση και το σχόλιο.

Ιδιαίτερα ευχάριστα και ελκυστικά είνα τα σημεία εκείνα που παρέχουν πληροφορίες λαογραφικού τύπου, περιγράφουν συνήθειες που σήμερα έχουν εκλείψει. Σχετικά με τις ιστορίες, που η δράση τους εξελίσσεται στην Αυστραλία, τα θέματα που απασχολούν τον συγγραφέα είναι αυτά που κυριαρχούν στην ελληνοαυστραλιανή λογοτεχνία: η αγωνία του μετανάστη, ο καθημερινός μόχθος, η πορεία του ελληνισμού και άλλα παρόμοια. Αξίζει, ίσως, να τονιστεί εδώ, ότι παλιότερα, -όπως τουλάχιστον συνάγεται από τα λογοτεχνικά κείμενα- το φλέγον ζήτημα του ελληνισμού στη νέα πατρίδα ήταν η ταυτότητα της νεολαίας και τα συναφή προβλήματα. Τώρα το κέντρο βάρους φαίνεται να μετατοπίζεται προς την «τρίτη» ηλικία.

Το Κομμάτια ζωής -έργο άκρως βιωματικό- επικεντρώνεται σε ενδιαφέρουσες, και εν πολλοίς σημαντικές στιγμές από τη ζωή του συγγραφέα. Όμως ο αναγνώστης -και εδώ είναι η κύρια αρετή του έργου- δεν παρακολουθεί απλά κάποια προσωπικά επεισόδια που σχετίζονται με τον πρωταγωνιστή ή τους χαρακτήρες των ιστοριών. Γίνεται κοινωνός καταστάσεων – έρχεται σε επαφή με την πραγματικότητα -την ιστορική, την κοινωνική ή όποια άλλη πραγματικότητα.

Και τα δύο νέα βιβλία του Δρ Χρήστου Φίφη -το θεατρικό “Το σπίτι της Βασίλως” και η συλλογή διηγημάτων “Κομμάτια Ζωής” εκδόθηκαν στην Αθήνα από τον εκδοτικό οίκο Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος, το πρώτο το 2021 και το δεύτερο το 2022.