Ίσως δεν αποτελεί πλέον έκπληξη ότι οι κατοικίες προς ενοικίαση στην Αυστραλία είναι… είδος προς εξαφάνιση, και ως εκ τούτου, ότι πρέπει να δώσει κανείς ένα σωρό δολάρια -αν τα διαθέτει βέβαια- για ένα σπίτι ή διαμέρισμα, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε νοικοκυριού, που ορισμένες φορές δεν πληροί ούτε τις βασικές προϋποθέσεις για να ζήσει μία οικογένεια.

Ωστόσο, πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο βαίνει συνεχώς επιδεινούμενο. Η διαθεσιμότητα είναι στα… τάρταρα και τα ενοίκια είναι σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο δείχνουν ότι έχει στηθεί ακόμη και σκηνή μέσα σε σπίτι για να μείνει κάποιος «νοικάρης», πληρώνοντας 200 και 300 δολάρια την εβδομάδα.

Όσον αφορά στο ενδεχόμενο για αγορά κατοικίας, η συζήτηση… σταματά στο κόστος, με τις τιμές και τα επιτόκια να είναι πλέον στα ύψη.

Οι ιδιοκτήτες… χαμογελούν βέβαια, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι η χρόνια έλλειψη σπιτιών και διαμερισμάτων θα σημαίνει ότι οι τιμές των υφιστάμενων θα παραμείνουν σταθερές ή θα αυξηθούν.

Όσοι είναι στο ενοίκιο πάντως δε βρίσκουν… ένα κεραμίδι να βάλουν πάνω από το κεφάλι τους, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν ότι για να «προχωρήσει» η οικονομία της Αυστραλίας -και σε αυτήν την κομβική συγκυρία- χρειάζονται περισσότεροι μετανάστες από το εξωτερικό.

Αλλά, ακόμη και αν αυτοί αποφασίσουν να έρθουν στη χώρα παραμένει άγνωστο το πού θα μείνουν, αλλά και το πώς θα πληρώσουν το ενοίκιο, εν μέσω μάλιστα ενός περιβάλλοντος ευρύτερης ακρίβειας.

Όχι τυχαία, το θέμα απασχόλησε και την Αποθεματική Τράπεζα (RBA), με τον διοικητή της, Phillip Lowe, να απευθύνει έντονη προειδοποίηση για το μέλλον της στεγαστικής αγοράς, αν δεν υπάρχει σημαντική πολιτική παρέμβαση.

Η εξειδικευμένη στο real estate εταιρεία Domain, επεσήμανε ότι η Αυστραλία «βιώνει το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα συνεχούς αύξησης των τιμών των ενοικίων που έχει καταγραφεί, καθώς τα ενοίκια των κατοικιών αυξάνονται για 8ο συνεχόμενο τρίμηνο και τα ενοίκια των διαμερισμάτων για 7ο».

«Για πρώτη φορά από το 2009, όλες οι πρωτεύουσες έχουν ρεκόρ στα ενοίκια σπιτιών, αναδεικνύοντας την κρίση ενοικίων που περνάει η χώρα», δήλωσε η επικεφαλής του τμήματος Έρευνας και Οικονομικών της Domain, Nicola Powell.

Τα στοιχεία της Domain δείχνουν ότι τα ενοίκια σπιτιών αυξήθηκαν κατά 135 δολάρια την εβδομάδα κατά το τρίμηνο του Μαρτίου και τα ενοίκια διαμερισμάτων κατά 140 δολάρια σε όλες τις πρωτεύουσες από τα χαμηλά της πανδημίας».

Και δε φαίνεται να υπάρχει καμία ανακούφιση στον ορίζοντα για τους ενοικιαστές.

Η Domain Rent Report καταγράφει μία σταθερή επιτάχυνση στην αύξηση των ενοικίων για διαμερίσματα, ιδίως στο Σίδνεϊ και τη Μελβούρνη, με αυτά στην πρωτεύουσα της Νέας Νότιας Ουαλίας, να ξεπερνούν για πρώτη φορά τα 600 δολάρια, κατά μέσο όρο. Η CoreLogic επεσήμανε ότι η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη σύμφωνα με τα δικά της στοιχεία, στα 699 δολάρια.

«Η επιστροφή των διεθνών ταξιδιών το 2021 και το 2022 είδε την ‘καθαρή αύξηση’ της μετανάστευσης προς την Αυστραλία να αγγίζει σχεδόν 304.000 νέους ανθρώπους κατά τους 12 μήνες έως τον Σεπτέμβριο του 2022, παρέχοντας σημαντική ώθηση στην αύξηση του πληθυσμού», είπε η κα Powell.

«Το ποσοστό των αφίξεων μεταναστών από το εξωτερικό που είναι κάτοχοι προσωρινής βίζας βρίσκεται τώρα στο 61%, μια σημαντική κινητήρια δύναμη» της αγοράς ενοικίων, πρόσθεσε.

Όσον αφορά στη διαθεσιμότητα, κατά την CoreLogic, στην ευρύτερη περιοχή της Μελβούρνης μειώθηκε στο 0,7% για τον Μάρτιο.

Ενδεικτικό είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας, ένα νοικοκυριό που νοικιάζει ξόδεψε, κατά μέσο όρο, 2.727 δολάρια επιπλέον στο ενοίκιο πέρυσι.

Τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 2,5% σε εθνικό επίπεδο το τελευταίο τρίμηνο και 10% τον τελευταίο χρόνο.

Η οικονομολόγος της CoreLogic, Kaytlin Ezzy, διευκρίνισε ότι αυτό ισοδυναμεί με δαπάνες για ενοικίαση επιπλέον 52 δολάρια την εβδομάδα.

Το Σίδνεϊ ξεπέρασε την Καμπέρα ως η πιο ακριβή πρωτεύουσα για ενοικίαση στην Αυστραλία, με μέση τιμή λίγο κάτω από 700 δολάρια την εβδομάδα.

Οι μεγαλύτερες τριμηνιαίες αυξήσεις των ενοικίων σημειώθηκαν στη Μελβούρνη (3,7%), ακολουθούμενες από το Περθ (3,6%) και το Σίδνεϊ (3,4%).

Παρά το «άλμα» πάντως η Μελβούρνη παρέμεινε η πιο προσιτή πρωτεύουσα με μέσο ενοίκιο 526 δολάρια την εβδομάδα.

Η τελευταία έκθεση της National Housing Finance and Investment Corporation κατέγραφε επίσης την ανοδική πίεση που ασκούν τα υψηλότερα επίπεδα μετανάστευσης στις τιμές των ενοικίων, ιδίως χωρίς αντίστοιχη άνοδο της προσφοράς ακινήτων.

Γίνεται λόγος για έλλειμμα 106.000 νέων κατοικιών έως το 2027 και 79.000 κατοικιών κατά την επόμενη δεκαετία.

Από την πλευρά του, ο Δρ Lowe, μιλώντας στο National Press Club, δήλωσε ότι η ευθύνη για δράση εναπόκειται στις τοπικές, πολιτειακές και ομοσπονδιακές κυβερνήσεις.

«Το θέμα έγκειται στην οριοθέτηση και τον σχεδιασμό και στο κόστος ανάπτυξης», είπε.

«Αυτό είναι ένα πραγματικά σημαντικό ζήτημα για μια χώρα που έχει πολύ μεγάλες διακυμάνσεις στην αύξηση του πληθυσμού της».

«Πρέπει να είμαστε σε θέση να έχουμε την προσφορά κατοικιών να ανταποκρίνεται γρήγορα όταν αλλάζει η αύξηση του πληθυσμού, και αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, τότε θα έχουμε μεγάλες κινήσεις στα ενοίκια και τις τιμές των κατοικιών».

«Είναι ένα πραγματικά σημαντικό ζήτημα που πρέπει να επιλύσουμε».

Επίσης, το Αυστραλιανό Συμβούλιο Κοινωνικών Υπηρεσιών (ACOSS), επεσήμανε ότι έρευνά του, κατέδειξε ότι «το 93% των ατόμων που νοικιάζουν και βασίζονται σε εισοδηματική ενίσχυση αντιμετωπίζουν άγχος σε σχέση με το ενοίκο λόγω της εκτίναξης του κόστους ζωής».

Η διευθύνουσα σύμβουλος της ACOSS, Cassandra Goldie, δήλωσε ότι «όλο και περισσότεροι αναγκάζονται να μείνουν άστεγοι και να ζουν σε αυτοκίνητα ή σκηνές, επειδή τα ενοίκια είναι πολύ ακριβά και δεν υπάρχουν επαρκείς διαθέσιμες κοινωνικές κατοικίες».

«Αυτό έρχεται να προστεθεί στο γεγονός ότι ήδη αναγκάζονται να κάνουν τρομακτικές επιλογές μεταξύ τροφίμων και φαρμάκων σε ένα από τα πλουσιότερα έθνη του Κόσμου».

Και μετά από 12 μήνες αυξήσεων προβλέπεται ότι το 2023 δύσκολα θα είναι καλύτερο. «Με τις συνθήκες στην αγορά να είναι εξαιρετικά σφιχτές, αναμένουμε ότι οι τιμές των ενοικίων θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν», επεσήμαναν οι αναλυτές της PropTrack.

«Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις πρωτεύουσες, όπου οι αυξήσεις των ενοικίων δεν έχουν ακόμη υποχωρήσει από τότε που επιταχύνθηκαν στις αρχές του 2022».

«Στις περιφέρειες, η αύξηση των ενοικίων έχει επιβραδυνθεί».