Διανύουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα και σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε το Ορθόδοξο Πάσχα, μια γιορτή, που την έχουμε συνδέσει με διάφορα έθιμα όπως το βάψιμο των αυγών, το σούβλισμα του αρνιού, το ζύμωμα των πασχαλινών κουλουριών και τσουρεκιών και τόσα άλλα. Έχετε, αλήθεια, αναρωτηθεί για τα πασχαλινά έθιμα και παραδόσεις άλλων πολιτισμών; Ψάξαμε και βρήκαμε μερικά από αυτά και τα μοιραζόμαστε μαζί σας. Κάποια ίσως τα γνωρίζετε ήδη και κάποια άλλα ίσως να σας εντυπωσιάσουν ή ακόμα και να σας ξαφνιάσουν.
ΑΓΓΛΙΑ
Κυνήγι του Πασχαλινού Αυγού
Ξεκινάμε το πολιτισμικό μας ταξίδι από ένα πολύ γνωστό μας έθιμο μιας και ισχύει κι εδώ στην Αυστραλία. Φυσικά αναφερόμαστε στο πολυαγαπημένο μικρών και μεγάλων, κυνήγι του Πασχαλινού Αυγού.
Μπορεί στην Ελλάδα τα σοκολατένια αβγά να είναι το δώρο των νονών για τα βαφτιστήρια τους, στην Αγγλία, όμως, είναι ο πρωταγωνιστής στο κυνηγητό του Πασχαλινού Αβγού. Κάθε Μ. Σάββατο, αφού τα παιδιά πάνε για ύπνο, οι γονείς κρύβουν σοκολατένια αυγά σε διάφορα σημεία του σπιτιού και του κήπου. Το πρωί της Κυριακής αρχίζει ένα παιχνίδι σαν το κυνήγι του κρυφού θησαυρού, όπου τα παιδιά πρέπει να βρουν όλα τα κρυμμένα σοκολατένια αβγά. Σύμφωνα με το έθιμο, τα αβγά τα έφερε ο Λαγός του Πάσχα!
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ
Σε ένα άλλο πασχαλινό έθιμο των Άγγλων πρωταγωνιστούν η βρετανική αστυνομία και πολλά πορτοκάλια! Συγκεκριμένα, στην πόλη Hungerford οι νεοδιορισμένοι αστυνομικοί καλούν όλους τους άνδρες στο Δημαρχείο, σφυρίζοντας ένα χαρακτηριστικό σύνθημα. Οι δύο, που θα επιλεγούν, παρελαύνουν στην πόλη και μοιράζουν πορτοκάλια στις παρευρισκόμενες κυρίες. Τι κερδίζουν; Ένα φιλί!
ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
Σε ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής, κατασκευάζεται ένα ομοίωμα του μαθητή που πρόδωσε τον Ιησού, το οποίο στη συνέχεια καίγεται με φωτιά ή πυροτεχνήματα. Αν και δεν αποτελεί επίσημο κομμάτι του πασχαλινού λειτουργικού, το έθιμο αυτό αποτελεί μέρος της αναπαράστασης της ιστορίας των Παθών.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Χριστουγεννιάτικο δέντρο το Πάσχα!
Μία από τις πιο χαρακτηριστικές παραδόσεις του Πάσχα στη Γερμανία είναι η καύση του χριστουγεννιάτικου δέντρου! Όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται, την περίοδο του Πάσχα οι Γερμανοί καίνε τα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους. Γιατί; Επειδή, η πράξη αυτή συμβολίζει τη νίκη των ηλιόλουστων ημερών της άνοιξης έναντι του κρύου και γκρίζου χειμώνα.
ΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΑΥΓΟΔΕΝΤΡΟ
Το Πασχαλινό Αυγόδεντρο είναι μια παράδοση που ξεκίνησε από το 1895 και λένε ότι τη μετέφεραν οι Γερμανοί μετανάστες της Πενσιλβάνια. Σύμφωνα με αυτήν οι Γερμανοί, στολίζουν τα κλαδιά των δέντρων και των θάμνων με αυγά για το Πάσχα καθώς το αυγό είναι ένα αρχαίο σύμβολο της ζωής σε όλο τον κόσμο. Το έθιμο συναντάται κυρίως στη Γερμανία, την Αυστρία και τη γερμανόφωνη Ελβετία, αλλά και σε άλλα μέρη που επηρεάζονται από τη Γερμανία όπως η Ουκρανία, η Πολωνία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Μοραβία.
ΡΩΣΙΑ
Η Ρωσία έχει τα δικά της έθιμα το Πάσχα. Η Κυριακή των Βαΐων ονομάζεται «Κυριακή της ιτιάς». Στην κρύα Ρωσία, οι ιτιές ανθίζουν εκείνη την εποχή. Βασικά, οι Ρώσοι κρατούν κλαδιά ιτιάς και πηγαίνουν στην εκκλησία. Στη συνέχεια, στολίζουν με αυτά το εικόνισμα στο σπίτι τους.
Το Πάσχα στη Ρωσία, και συγκεκριμένα τη Μεγάλη Πέμπτη, βάφουν τα αυγά κόκκινα. Επίσης, ψήνουν τσουρέκια που ονομάζονται «κουλίτς», καθώς και το γλυκό του Πάσχα. Συγκεκριμένα, ετοιμάζεται σε μια ειδική ξύλινη φόρμα με ανθότυρο και σταφίδες.
Τα έθιμα του Πάσχα στη Ρωσία, περιλαμβάνουν το τελετουργικό της «ταφής» της Σινδόνης, τη Μεγάλη Παρασκευή. Η Σινδόνη φέρει την απεικόνιση του Χριστού. Βασικά, τοποθετείται στο κέντρο του ναού και μετά την Ακολουθία, μεταφέρεται στο Ιερό Βήμα. Έτσι, συμβολίζεται η «ταφή».
Το Μεγάλο Σάββατο, οι Ρώσοι πιστοί πηγαίνουν τα αυγά και τα γλυκά στην εκκλησία για να πάρουν την ευλογία του ιερέα. Μάλιστα, κρατούν ένα από τα αυγά μέχρι το επόμενο Πάσχα.
Την Κυριακή του Πάσχα, επισκέπτονται τα νεκροταφεία για να τιμήσουν τη μνήμη των νεκρών τους συγγενών.
Τέλος, ολόκληρη την επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με τα έθιμα του Πάσχα, οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα συνεχώς, όπως γινόταν την εποχή των Τσάρων.
ΑΝΩ ΛΟΥΣΑΤΙΑ
Η Λουσατία είναι μία ιστορική περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης, που βρίσκεται μεταξύ της Γερμανίας και της Πολωνίας και κατοικείται από το σλαβικό φύλο των Σόρβων.
Το χαρακτηριστικό πασχαλινό έθιμο της πομπής των καβαλάρηδων προσελκύει στην Άνω Λουσατία την Κυριακή του Πάσχα χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Περίπου 1.600 έφιπποι Σόρβοι, ντυμένοι με ρούχα του 19ου αιώνα πηγαίνουν από χωριό σε χωριό για να τραγουδήσουν και να αναγγείλουν την Ανάσταση του Ιησού Χριστού.
Ο ΛΑΓΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΓΟ
Στη Γερμανία ο λαγός και το αυγό είναι σύμβολα γονιμότητας και ο συνδυασμός αυτών γέννησε τον «Λαγό τον αυγοφόρο». Γι’ αυτό και κατά την πασχαλινή περίοδο το δώρο, που ανταλλάσσουν φίλοι και συγγενείς μεταξύ τους, είναι ένας λαγός. Αυτό το λαγό τον βρίσκουμε σε διάφορες παραλλαγές το Πάσχα στη Γερμανία. Μπορεί να είναι από σοκολάτα, κερί, κρύσταλλο, πορσελάνη ή γυαλί. Επιπλέον, από το 1662 κάθε Κυριακή του Πάσχα όλα τα παιδιά επιδίδονται στην αναζήτηση των κρυμμένων πολύχρωμων αυγών, τα οποία σύμφωνα με την παράδοση τα φέρνει και τα κρύβει… ποιος άλλος; Ο λαγός.
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ
Μασκαρέματα
Σε αυτή τη Σκανδιναβική χώρα, το Πάσχα αποτελεί τη γιορτή της άνοιξης και της αναγέννησης. Για να γιορτάσουν αυτή τη νέα ζωή, οι Φινλανδοί εδώ και χρόνια ακολουθούν παραδόσεις με συμβολικές σημασίες. Συγκεκριμένα, τα παιδιά της χώρας μασκαρεύονται σαν μάγισσες και τυλίγουν κασκόλ γύρω από τα κεφάλια τους, που είναι διακοσμημένα με κλαδιά ιτιάς και φτερά. Ύστερα κατεβαίνουν στους δρόμους με καραμούζες και ταμπούρλα ζητώντας αυγά σοκολάτας.
ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ
Σε κάποιες περιοχές της Δυτικής Φινλανδίας, την Κυριακή του Πάσχα συνηθίζεται να πετάνε πυροτεχνήματα και να βάζουν φωτιές. Πίσω από αυτό το έθιμο κρύβεται η πεποίθηση ότι οι κρότοι, τα πυροτεχνήματα και οι φλόγες τρομάζουν και διώχνουν μακριά τις μάγισσες, που περιφέρονται μεταξύ Μεγάλης Παρασκευής και Κυριακής του Πάσχα.
ΓΑΛΛΙΑ
Γιγάντια ομελέτα
Στη Γαλλία το Πάσχα συμβολίζει την επιστροφή της άνοιξης και ένα από τα πιο διασκεδαστικά και χαρακτηριστικά έθιμα των Γάλλων τελείται στην πόλη της Haux. Στην κεντρική πλατεία της πόλης κάθε χρόνο τέτοια μέρα οι Γάλλοι σερβίρουν μια γιγάντια ομελέτα. Μια ομελέτα τόσο μεγάλη, που μπορεί να ταΐσει μέχρι και 1.000 ανθρώπους! Φανταστείτε πως για την παρασκευή αυτής της ομελέτας, χρησιμοποιούνται πάνω από 4.500 αυγά.
Επίσης, την Κυριακή του Πάσχα οι Γάλλοι συνηθίζουν να σκορπίζουν αυγά διακοσμημένα με ζωγραφιές στους κήπους και τα σπίτια.
ΕΛΒΕΤΙΑ
Στην Ελβετία, τα χωριά μετατρέπουν τις πηγές σε πασχαλινές κρήνες, χρησιμοποιώντας χαρτί, λουλούδια και βαμμένα αυγά για την διακόσμηση. Η παράδοση γίνεται για να τιμήσουν το σύμβολο του νερού και την σημασία του στις ξηρές περιοχές των Άλπεων.
ΠΟΛΩΝΙΑ
«Smingus–Dyngus»
Τη Δευτέρα του Πάσχα, οι Πολωνοί εφαρμόζουν ένα περίεργο αλλά διασκεδαστικό έθιμο, γνωστό ως “Smingus-Dyngus”, κατά την τέλεση του οποίου τα αγόρια μπουγελώνουν τα κορίτσια με κουβάδες νερού και νεροπίστολα. Σύμφωνα με το θρύλο, όσα κορίτσια γίνουν μούσκεμα, θα παντρευτούν εντός του έτους. Η παράδοση αυτή λαμβάνει χώρα από τον 15ο αιώνα και συνδέεται με την βάπτιση του πρίγκιπα Mieszko το 966 μ.Χ., ο οποίος ήταν αυτός, που έφερε το Χριστιανισμό στην Πολωνία.
ΔΑΝΙΑ
Ανταλλαγή γραμμάτων
Μία από τις πιο γνωστές πασχαλινές παραδόσεις της Δανίας σχετίζεται με ένα χαριτωμένο παιχνίδι μεταξύ των παιδιών. Την περίοδο του Πάσχα τα παιδιά συνηθίζουν να γράφουν γράμματα και να τα διακοσμούν με πολλά χρώματα ή χειροτεχνίες. Μέσα στα γράμματά τους τα παιδιά γράφουν πασχαλινές ευχές και αντί για το όνομά τους, ζωγραφίζουν τελείες, τόσες όσες είναι τα γράμματα του ονόματός τους. Όποιος λαμβάνει το γράμμα, θα πρέπει να μαντέψει από τις τελείες ποιος είναι ο αποστολέας του. Το παιδί, που θα μαντέψει σωστά, κερδίζει ένα σοκολατένιο αυγό ως δώρο ενώ το παιδί που δε θα βρει τον αποστολέα του γράμματος, χάνει και θα πρέπει εκείνο να δώσει ένα δώρο.
ΒΕΡΜΟΥΔΕΣ
Πέταγμα χαρταετού
Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να πετάμε χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα, όμως στις Βερμούδες το πέταγμα του χαρταετού λαμβάνει χώρα το Πάσχα. Σύμφωνα με την παράδοση, κάποτε ένας δάσκαλος προσπαθούσε να βρει έναν τρόπο για να εξηγήσει στα παιδιά την έννοια της Ανάληψης. Έτσι, χρησιμοποίησε έναν χαρταετό, πάνω στον οποίο έβαλε την εικόνα του Χριστού και τον άφησε να πετάξει στον ουρανό. Από τότε, κάθε Πάσχα οι κάτοικοι των Βερμούδων πετάνε πολύχρωμους χαρταετούς για να συμβολίσουν έτσι την Ανάληψη του Χριστού στον ουρανό.
ΙΤΑΛΙΑ
Βατικανό
Οι πασχαλινές παραδόσεις στην Ιταλία ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή, καθώς κάθε χωριό ακολουθεί τα δικά του έθιμα για να θυμάται τα Πάθη και την Ανάσταση του Χριστού. Την Κυριακή του Πάσχα οι Ιταλοί είθισται να συγκεντρώνονται στην πλατεία του Άγιου Πέτρου στο Βατικανό για να ακούσουν την παραδοσιακή ευχή “Urbi et Orbi” από τον Πάπα. Η ευχή αυτή διαβάζεται από τον Ποντίφικα σε περισσότερες από 60 γλώσσες.
ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ
Στη Φλωρεντία το μοναδικό έθιμο του «Scoppio del Carro», κατά το οποίο ανατινάσσεται μια άμαξα, κατά τη διάρκεια του ακούσματος του ύμνου «Gloria» προσφέρει εντυπωσιακό θέαμα.
Όταν η άμαξα φτάνει μπροστά στον Καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας, ο επίσκοπος ανάβει με το Άγιο Φως μια ρουκέτα σε σχήμα περιστεριού (Colombina), η οποία ξεκινάει από την Αγία Τράπεζα και φτάνει στην άμαξα, η οποία είναι γεμάτη πυροτεχνήματα. Μόλις η ρουκέτα αγγίζει το αμάξι, τα πυροτεχνήματα ανάβουν και η πλατεία πλημμυρίζει με φως, σε ένα εντυπωσιακό θέαμα.
ΣΙΚΕΛΙΑ
Επιπλέον, μια από τις πιο γνωστές παραδόσεις του Πάσχα για τους Ιταλούς, λαμβάνει χώρα στο Prizzi της Σικελίας και είναι γνωστή ως “Abballu de daivuli”. Το έθιμο αυτό αφορά σε μια αναπαράσταση των διαβόλων από τους κατοίκους της πόλης, οι οποίοι φοράνε τρομακτικές μάσκες ψευδάργυρου και κόκκινες ρόμπες. Οι μασκαρεμένοι «βασανίζουν» όσες περισσότερες ψυχές μπορούν πριν από το απόγευμα, εξαναγκάζοντάς τους δηλαδή να πληρώσουν για τα ποτά. Το απόγευμα η Θεοτόκος και ο αναστημένος Χριστός στέλνουν μακριά τους διαβόλους.
ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ
Στις Φιλιππίνες, όπου και υπάρχουν περισσότερα από 7.000 νησιά, το Πάσχα είναι μια σημαντική θρησκευτική γιορτή. Εκεί, γίνονται δύο πομπές κατά τη διάρκεια του Πάσχα – οι άνδρες βρίσκονται σε μια πομπή και ακολουθούν μια εικόνα του Ιησού που αναστήθηκε από τους νεκρούς, ενώ οι γυναίκες κάνουν μια άλλη πομπή και ακολουθούν τη μητέρα του Ιησού, τη Μαρία, η οποία φορά μαύρο πέπλο. Οι δύο ομάδες συναντιούνται στην εκκλησία ως σύμβολο του Ιησού που καθησυχάζει τη Μαρία μετά την ανάστασή του από τους νεκρούς. Τότε, τα κορίτσια που είναι ντυμένα άγγελοι για το Πάσχα βγάζουν το πέπλο της Μαρίας (που ονομάζεται lambong) και ο κόσμος γιορτάζει.
ΑΦΡΙΚΗ
Το Πάσχα γιορτάζεται ευρέως στις εκκλησίες σε όλη την Αφρική από τη Μεγάλη Πέμπτη πριν από το Πάσχα έως την Κυριακή του Πάσχα. Οι εκκλησίες είναι συχνά διακοσμημένες με υφάσματα που έχουν πεταλούδες, λουλούδια και πολλά άλλα σχέδια πάνω τους. Οι εκκλησιαστικές λειτουργίες είναι από τις πιο σημαντικές παραδόσεις την περίοδο του Πάσχα σε όλη την περιοχή και οι άνθρωποι παρακολουθούν τις πασχαλινές αγρυπνίες για να γιορτάσουν την Ανάσταση του Ιησού.
Στην Αιθιοπία, οι χριστιανικές εκκλησίες γιορτάζουν το Πάσχα, το οποίο έρχεται μετά τη Faskia, δηλαδή μετά τη δική τους Σαρακοστή. Η Faskia στην πραγματικότητα είναι η περίοδος των 55 ημερών πριν από το Πάσχα και αυτήν την περίοδο όλοι νηστεύουν από το κρέας και τα ζωικά προϊόντα. Το βράδυ πριν το Πάσχα, οι Χριστιανοί της περιοχής κάνουν αγρυπνία και με το πρώτο φως της ημέρας ξεκινούν τα τραγούδια και τους χορούς.
Στη Νότια Αφρική, η δεύτερη μέρα του Πάσχα έχει αναγνωριστεί επίσημα ως «Ημέρα της Οικογένειας» από τη δεκαετία του 1990. Αρχικά, η αργία ονομαζόταν «Δευτέρα του Πάσχα» και ήταν μια μέρα «ανάρρωσης» των ανθρώπων από τις γιορτές του Σαββατοκύριακου του Πάσχα. Σήμερα, οι διακοπές αυτές δίνουν στις οικογένειες την ευκαιρία να περάσουν χρόνο μαζί.
