Η ΕΛΛΑΔΑ βαδίζει σε εθνικές εκλογές υπό τη σκιά της τραγωδίας στα Τέμπη και, για πρώτη φορά μετά το 2015, μαζικών συγκεντρώσεων εναντίον της ιδιωτικοποίησης του νερού. Όσο κι αν τα τρία κόμματα που ψήφισαν Μνημόνια δεν μιλάνε για τη ρίζα του προβλήματος, οι συνέπειες του αφελληνισμού των κρατικών υποδομών φέρνουν στην επιφάνεια τη σαθρή οικονομία της μετα-μνημονιακής Ελλάδας. Το 2022 το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά 9%, το εμπορικό ισοζύγιο επιδεινώθηκε κατά 5,3% (εξαγωγές στο +4,9% και εισαγωγές στο +10,2%), σε περίπου 500.000 μικρο-οφειλέτες επιβλήθηκαν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (κατασχέσεις μισθών ή ενοικίων).

Η περασμένη χρονιά έκλεισε με δημόσιο χρέος €400,28 δισεκατομμύρια (Γενικό Λογιστήριο του Κράτους) και ιδιωτικό χρέος €406 δισεκατομμύρια (εφημερίδα «Βήμα», 19.11.22). Περίπου ένα δισεκατομμύριο το μήνα είναι μόνο οι απλήρωτοι φόροι, την ώρα που η ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, Ν.4389/2017 επί ΣΥΡΙΖΑ) δεν λογοδοτεί στην Κυβέρνηση και τη Βουλή, δεν υπάρχει εθνικός έλεγχος στον τραπεζικό τομέα, δεν υπάρχουν αποταμιεύσεις. Ποιες είναι οι δυνατότητες να καταστούν αυτά τα χρέη βιώσιμα, όταν η Ελλάδα δεν μπορεί να ασκήσει αυτόνομη οικονομική πολιτική και αναγκάζεται να εισάγει ακόμη και τρόφιμα; Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τη δεκαετία 2011-2021 υπήρξε μείωση γεωργικών εκμεταλλεύσεων κατά 22% και κτηνοτροφικών κατά 20%.

Αυτό το ζοφερό τοπίο το παρακολουθούμε και εμείς από μακριά. Όσοι πληρώσαμε φόρους για να φτιαχτούν αυτές οι υποδομές που την τελευταία 12ετία λεηλατούνται, όσοι δουλέψαμε στην Ελλάδα και περιμένουμε μια σύνταξη, όσοι σκεφτόμαστε κάποια στιγμή να επιστρέψουμε, όσοι πληρώνουμε ακόμη φόρους, όσοι πρέπει να απαντήσουμε στις ερωτήσεις των παιδιών μας «γιατί φύγαμε;» ή «αν θα μπορούσαμε εμείς να ζήσουμε στην Ελλάδα;», έχουμε κάθε λόγο να συμμετέχουμε σε αυτές τις εκλογές.

Αυτή τη φορά δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σε ένα μεγάλο κομμάτι των ομογενών να ψηφίσει από τον τόπο κατοικίας του. Ο αριθμός των αιτήσεων είναι κατώτερος των προσδοκιών. Ας ελπίσουμε ότι στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουλίου θα υπάρξουν κι άλλοι που θα μεταφέρουν τα εκλογικά τους δικαιώματα. Για όσους δεν το γνωρίζουν, οι εκλογές του Μαΐου γίνονται με απλή αναλογική και επειδή δύσκολα θα προκύψει κυβέρνηση, πιθανότατα θα ακολουθήσουν νέες εκλογές τον Ιούλιο.

Οι προϋποθέσεις της εκλογικής νομοθεσίας έχουν περιορίσει ουσιαστικά το εκλογικό σώμα σε όσους έφυγαν μετά το 2010. Οι λόγοι για το περιορισμένο ενδιαφέρον είναι κυρίως τρεις:

1. Αδιαφορία, από όσους έτσι κι αλλιώς δεν ψήφιζαν και από αυτούς που δεν νιώθουν να τους αφορούν οι εκλογές.

2. Υπάρχει η ισχυρή άποψη ότι δεν είναι σωστό όσοι ζουν στο εξωτερικό να αποφασίζουν για την τύχη όσων ζουν στην Ελλάδα.

3. Έλλειψη ενημέρωσης. Ακόμη και μετά από τόση διαφήμιση, πολλοί δεν γνωρίζουν πως μπορούν να ψηφίσουν από τη χώρα κατοικίας τους.

Από την πρώτη στιγμή που ψηφίστηκε ο νόμος, το ΜέΡΑ25 Αυστραλίας υποστήριξε την ανάγκη να μεταφέρουν όλοι τα εκλογικά τους δικαιώματα, ακόμη κι αν κάποιοι επιλέξουν να μην ψηφίσουν. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να ασχοληθεί η Ελλάδα με τα προβλήματα μας. Ο νόμος δοκιμάζεται για πρώτη φορά και υπάρχει η πιθανότητα μετά τις εκλογές να υπάρξουν αλλαγές προς το χειρότερο.

Δυστυχώς συχνά η ελληνική πολιτεία ενδιαφέρεται για τους ομογενείς με ένα φολκλορικό και ενίοτε κουραστικό θαυμασμό για «τον Έλληνα που όπου πάει διαπρέπει». Συνεχίζουμε να ακούμε πολλά για το λεγόμενο brain-drain από μια διοίκηση που εξακολουθεί να μην κάνει τίποτα για τη σημερινή γενιά των €3 την ώρα. Δεν τρέφουμε αυταπάτες πως η επόμενη κυβέρνηση θα ενδιαφερθεί για εμάς περισσότερο, πρέπει όμως να διεκδικήσουμε λύσεις, τουλάχιστον για τα προβλήματα που έχουν αμελητέο οικονομικό κόστος.

Στους λίγους μήνες της παρουσίας του ΜέΡΑ25 στην Αυστραλία έχουμε προσπαθήσει να αναδείξουμε θέματα παιδείας, φορολογικά, γραφειοκρατικά, συνταξιοδοτικά. Αναφερθήκαμε στις ελλείψεις εκπαιδευτικών από την Ελλάδα (από τους πάνω από 50 αποσπασμένους το 2008 έχουμε καταλήξει φέτος σε μονοψήφιο αριθμό), στη συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας, στα θέματα πρόσβασης στο gov.gr, στη συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης, στη συμφωνία περίθαλψης σε κατόχους τουριστικής visa, στη δυσχέρεια εξυπηρέτησης των Προξενικών αρχών. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν έχουμε δει καμία σοβαρή ενέργεια από την πλευρά της ελληνικής κεντρικής διοίκησης για επίλυση των προβλημάτων μας. Από εκεί είναι που πρέπει να διεκδικήσουμε τις λύσεις και όχι από τοπικούς συλλόγους και φορείς.

Ο Τομέας Αποδήμων του ΜέΡΑ25 και οι οργανώσεις του εξωτερικού, μετά από συζητήσεις με τις τοπικές κοινωνίες, έχουμε επεξεργαστεί τις παρακάτω προτάσεις, που θέλουμε στο μέλλον να τις εμπλουτίσουμε:

1. Πληροφόρηση για τα κοινωνικά, οικονομικά και εργασιακά δεδομένα στις χώρες που αποτελούν δημοφιλή προορισμό της ελληνικής μετανάστευσης, με μέριμνα του Υπουργείου Εξωτερικών. Ενημέρωση για βασικό μισθό, ασφάλιση, δείκτες ανεργίας, ενοίκια, κόστος ζωής, τοπικές Ελληνικές Κοινότητες, δημόσιες υπηρεσίες, σύστημα υγείας, εκπαίδευση, γλώσσα. Πολλοί είναι αυτοί που μετανάστευσαν στα τυφλά έχοντας στο μυαλό τους φαντασιακές αφηγήσεις που δεν είχαν σχέση με την πραγματικότητα και το μόνο που κατάφεραν ήταν να ξοδέψουν τις αποταμιεύσεις τους και να επιστρέψουν απογοητευμένοι.

2.1 Για το πρόβλημα της υποστελέχωσης των Προξενικών αρχών προτείνουμε τη συμπληρωματική απασχόληση εργαζομένων-μόνιμων κατοίκων της εκάστοτε χώρας που γνωρίζουν τις τοπικές ανάγκες, εφ’ όσον έχουν τα απαραίτητα προσόντα.

2.2 Καθιέρωση ηλεκτρονικού ραντεβού. Το μαρτύριο των τηλεφωνημάτων για το κλείσιμο ραντεβού πρέπει να σταματήσει.

3.1 Αναπροσαρμογή του επιμίσθιου των αποσπασμένων εκπαιδευτικών στην Αυστραλία στο ύψος του αντίστοιχου ποσού που καταβάλλεται για τις ΗΠΑ, εφ’ όσον το κόστος διαβίωσης στις δυο χώρες είναι ουσιαστικά το ίδιο.

3.2 Καταβολή του επιμισθίου καθ’ όλη τη διάρκεια της απόσπασης. Δεν υπάρχει λογική εξήγηση στη διακοπή του επιμισθίου μετά τον 4ο χρόνο απόσπασης.

3.3 Κατάργηση όλων των περιορισμών και προϋποθέσεων για αποσπάσεις σε χώρες που δεν πληρούνται τα εκπαιδευτικά κενά.

3.4 Αξιοποίηση αποφοίτων αυξημένων προσόντων για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας.

3.5 Ένταξη των εκτός Ευρώπης χωρών στις «δυσπρόσιτες περιοχές», όπως ακριβώς ισχύει σε απομακρυσμένες περιοχές εντός Ελλάδας, και παροχή των αντίστοιχων μορίων στους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς για την εργασιακή του εξέλιξη.

3.6 Δυνατότητα απόσπασης στο εξωτερικό αναπληρωτών εκπαιδευτικών και αδιόριστων επιτυχόντων του ΑΣΕΠ.

3.7 Αναβάθμιση της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Υπ. Παιδείας σε Τομέα Παιδείας Απόδημου Ελληνισμού που θα επεξεργάζεται πολιτικές για την ελληνομάθεια μαθητών του εξωτερικού. Στελέχωση του τομέα με άτομα με εμπειρία στη διοίκηση και την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό και όχι με αποσπασμένους υπαλλήλους από άσχετες υπηρεσίες.

3.8 Συγγραφή βιβλίων διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας, ιστορίας και πολιτισμού στις ευρέως ομιλούμενες ευρωπαϊκές γλώσσες.

3.9 Ανανέωση του υπάρχοντος εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σύμφωνα με τις σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις.

4.1. Άμεση δυνατότητα εγγραφής όλων των Ελλήνων του εξωτερικού στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού χωρίς πρόστιμα και άλλες προϋποθέσεις, είτε με βεβαίωση του Προξενείου, είτε με βεβαίωση από τις τοπικές φορολογικές αρχές.

4.2 Υπογραφή συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας με την Αυστραλία, χωρίς να μπαίνει ως προτεραιότητα η προνομιακή φορολόγηση των οικονομικά ισχυρών.

4.3 Διευκόλυνση επενδύσεων των συνταξιοδοτικών ταμείων της Αυστραλίας στον τουριστικό τομέα και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα.

5. Απλοποίηση των διαδικασιών λήψης της Ευρωπαϊκής κάρτας υγείας για τους ομογενείς που κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπογραφή διμερούς συμφωνίας υγειονομικής περίθαλψης κατόχων τουριστικής visa με προτεραιότητα τις χώρες που κατοικούν πολλοί Έλληνες πολίτες.

6.1. Ψηφιοποίηση και μηχανοργάνωση των υπηρεσιών: Διαδικασίες για θέματα στρατολογίας, εφορίας και έκδοσης πιστοποιητικών να γίνονται διαδικτυακά.

6.2 Πιστοποίηση αλλοδαπών κινητών στο Μητρώο Επικοινωνιών χωρίς προσέλευση στα κατά τόπους Προξενεία, για άμεση πρόσβαση στο gov.gr.

6.3 Δυνατότητα έκδοσης ΑΦΜ και κωδικών taxis χωρίς σύνδεση τραπεζικού λογαριασμού.

6.4 Διαδικασία χορήγησης αναβολής στράτευσης για κατοίκους εξωτερικού χωρίς κωδικούς taxis. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να συσσωρεύονται όλοι αυτοί στα προξενεία.

7.1. Για όσους επιστρέφουν μόνιμα στην Ελλάδα μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα διαμονής στο εξωτερικό, να προβλέπονται μέτρα διευκόλυνσης του επαναπατρισμού: Χαμηλότερη φορολόγηση εισοδήματος για τα πρώτα χρόνια, ένταξη σε προγράμματα διευκόλυνσης αγοράς πρώτης κατοικίας, όπως το πρόγραμμα «Το σπίτι μου», και επιδότηση επιτοκίου για επιχειρηματικά δάνεια.

7.2. Κατάργηση της ευνοϊκής φορολόγησης κεφαλαίων των εικονικών παλινοστούντων, που έχει μετατραπεί σε μηχανισμό φορο-αποφυγής όσων είχαν ήδη έδρα σε φορολογικούς παραδείσους.

7.3. Μείωση της διάρκειας καταχώρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και υποχρεώσεων στο σύστημα του Τειρεσία στα 3 χρόνια από 10 που είναι σήμερα. Με το υπάρχον καθεστώς, όσοι έφυγαν από την Ελλάδα κατεστραμμένοι οικονομικά, δεν έχουν καμία προοπτική να ασκήσουν οικονομική δραστηριότητα αν επιστρέψουν.

Κλείνω με μια διαπίστωση. Θα περίμενε κανείς σε μια προεκλογική περίοδο που ψηφίζουν οι ομογενείς, οι κεντρικοί κομματικοί μηχανισμοί και οι τοπικές οργανώσεις των τριών μεγάλων κομμάτων να έχουν μια ατζέντα για τα προβλήματα των Ελλήνων μεταναστών. Έχει ακούσει κανείς τίποτα;

*Ο Κώστας Στεφανίδης είναι υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΜέΡΑ25 στις εθνικές εκλογές του Μαΐου.