Το ναυάγιο του Montevideo Maru, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους περίπου 979 Αυστραλοί στρατιώτες και πολίτες στη χειρότερη ναυτική καταστροφή στην ιστορία της Αυστραλίας, εντοπίστηκε σε βάθος άνω των 4.000 μέτρων στα ανοικτά των ακτών των Φιλιππίνων, 80 χρόνια μετά τη βύθισή του από αμερικανικό υποβρύχιο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η τοποθεσία του ιαπωνικού μεταγωγικού πλοίου αποτελούσε ένα διαρκές μυστήριο από τότε που τορπιλίστηκε την 1η Ιουλίου 1942 από το USS Sturgeon. Χωρίς να το γνωρίζει το υποβρύχιο, το Montevideo Maru μετέφερε αιχμαλώτους πολέμου και αμάχους που είχαν αιχμαλωτιστεί κατά την πτώση του Rabaul λίγους μήνες νωρίτερα.

Περίπου 1060 αιχμάλωτοι, στρατιωτικοί και πολίτες, χάθηκαν. Το πλοίο βυθίστηκε με τουλάχιστον 850 Αυστραλούς στρατιωτικούς και 210 πολίτες από 14 χώρες, όλοι άνδρες ηλικίας από 15 έως 60 ετών.

Σχεδόν διπλάσιοι Αυστραλοί έχασαν τη ζωή τους σε αυτό το περιστατικό από όσους σκοτώθηκαν σε ολόκληρο τον πόλεμο του Βιετνάμ. Χάθηκαν σημαντικά περισσότεροι από ό,τι στη βύθιση του HMAS Sydney (645) το 1941 και του νοσοκομειακού πλοίου Centaur (268) το 1943.

Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε σε μια έκτακτη αποστολή που οργάνωσαν το Ίδρυμα Silentworld του Σίδνεϊ, το οποίο ασχολείται με τη θαλάσσια αρχαιολογία και ιστορία, και η ολλανδική εταιρεία Fugro, ειδικός στις έρευνες βαθέων υδάτων, με την υποστήριξη του Υπουργείου Άμυνας.

Οι έρευνες ξεκίνησαν στις 6 Απριλίου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, 110 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Λουζόν. Μετά από μόλις 12 ημέρες, εντοπίστηκαν ευρήματα με τη χρήση μέσων υψηλής τεχνολογίας, μεταξύ των οποίων κι ενός αυτόνομου υποβρύχιου οχήματος (AUV) με ενσωματωμένο σόναρ.

Χρειάστηκαν αρκετές ημέρες για την επαλήθευση των ευρημάτων ως του ναυαγίου με αναλύσεις εμπειρογνωμόνων της ομάδας του έργου, η οποία αποτελείται από θαλάσσιους αρχαιολόγους, συντηρητές, ειδικούς σε θέματα επιχειρήσεων και έρευνας και πρώην αξιωματικούς του ναυτικού.

Χρειάστηκαν σχεδόν πέντε χρόνια σχεδιασμού από τη Silentworld και 20 χρόνια αφοσίωσης από την εταιρεία Montevideo Maru Society για να συσταθεί η ομάδα αποστολής, με επικεφαλής τον Αυστραλό επιχειρηματία και διευθυντή της Silentworld, φιλάνθρωπο της ναυτικής ιστορίας και εξερευνητή, John Mullen.

«Η ανακάλυψη του Montevideo Maru κλείνει ένα τεράστιο κεφάλαιο της αυστραλιανής στρατιωτικής και ναυτικής ιστορίας», δήλωσε ο κ. Mullen.

«Οι οικογένειες περίμεναν χρόνια να μάθουν νέα για τους αγνοούμενους αγαπημένους τους, πριν πληροφορηθούν την τραγική έκβαση του ναυαγίου. Ορισμένοι δεν αποδέχθηκαν ποτέ πλήρως ότι οι αγαπημένοι τους ήταν μεταξύ των θυμάτων. Σήμερα, με την εύρεση του πλοίου, ελπίζουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στις πολυάριθμες οικογένειες που επλήγησαν από αυτή την τρομερή καταστροφή να δώσουν ένα τέλος.

Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όλη την αφοσιωμένη ομάδα της Silentworld που συμμετείχε σε αυτή την αποστολή, στο εξαιρετικό πλήρωμα και την τεχνική ομάδα της Fugro στο σκάφος Fugro Equator και στο Υπουργείο Άμυνας της Αυστραλίας για την αμέριστη υποστήριξή τους.

Είμαι υπερήφανος που είμαι πολίτης μιας χώρας που δεν ξεχνά ποτέ και δεν σταματά να αναζητά όσους χάθηκαν κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, όσα χρόνια και αν περάσουν», κατέληξε ο κ. Mullen.

Καμία οικογένεια δεν υπέφερε περισσότερο από την τραγωδία από τους Turners από τη Νέα Νότια Ουαλία. Οι τρεις αχώριστοι νεαροί γιοι τους, ο Sidney, ο Dudley και ο Daryl, κατατάχθηκαν μαζί στην πρώτη ομάδα καταδρομέων της Αυστραλίας, τον 1ο Ανεξάρτητο Λόχο και χάθηκαν μαζί στην επίθεση του υποβρυχίου.

Η Αυστραλή Andrea Williams βρισκόταν στο σκάφος όταν ανακαλύφθηκε το ναυάγιο. Τόσο ο παππούς της όσο και ο θείος της έχασαν τη ζωή τους στην τραγωδία. Είναι ιδρυτικό μέλος του Rabaul and Montevideo Maru Society, που ιδρύθηκε το 2009 για να εκπροσωπεί τα συμφέροντα των απογόνων των απολεσθέντων στο ναυάγιο .

«Σήμερα είναι μια εξαιρετικά σημαντική ημέρα για όλους τους Αυστραλούς που συνδέονται με αυτή την τραγική καταστροφή», δήλωσε η κ. Williams.

«Ο παππούς και ο θείος μου ήταν πολίτες που εγκλωβίστηκαν στο Montevideo Maru, και συνεπώς η ιστορία αυτή ήταν πάντα σημαντική για μένα, όπως είναι για τόσες πολλές γενιές οικογενειών των οποίων οι άνδρες χάθηκαν. Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί δεν αποτέλεσε ένα πιο ισχυρό κομμάτι της αυστραλιανής ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το να είμαι μέλος της ομάδας Silentworld που βρήκε το ναυάγιο, ήταν τόσο εξαιρετικά συγκινητικό, όσο και ικανοποιητικό».

Το ναυάγιο του Montevideo Maru, που βρίσκεται σε μεγαλύτερο βάθος από τον Τιτανικό, δεν θα διαταραχθεί. Δεν θα αφαιρεθούν αντικείμενα ή ανθρώπινα λείψανα. Η περιοχή θα καταγραφεί για ερευνητικούς σκοπούς από σεβασμό προς όλες τις οικογένειες των επιβαινόντων που χάθηκαν.

Ο αρχηγός του αυστραλιανού στρατού, Αντιστράτηγος Simon Stuart δήλωσε ότι η εύρεση του ναυαγίου έβαλε τέλος σε 81 χρόνια αβεβαιότητας για τους αγαπημένους των χαμένων.

«Οι Αυστραλοί στρατιώτες, ναύτες και αεροπόροι που είχαν πολεμήσει για να υπερασπιστούν το Rabaul, είχαν καταταγεί από όλη τη χώρα για να υπηρετήσουν, συνάντησαν μια τρομερή μοίρα στη θάλασσα στο Montevideo Maru», δήλωσε.

«Σήμερα θυμόμαστε την υπηρεσία τους και την απώλεια όλων όσων επέβαιναν στο πλοίο, συμπεριλαμβανομένων των 20 Ιαπώνων φρουρών και του πληρώματος, των Νορβηγών ναυτικών και των εκατοντάδων πολιτών από πολλά έθνη.

Θέλω να ευχαριστήσω την ομάδα Silentworld και τους αφοσιωμένους ερευνητές, συμπεριλαμβανομένης της ομάδας Unrecovered War Casualties του Στρατού, οι οποίοι δεν εγκατέλειψαν ποτέ την ελπίδα να βρουν τον τόπο τελικής ανάπαυσης του Montevideo Maru.

Μια απώλεια όπως αυτή φτάνει μέσα στις δεκαετίες και υπενθυμίζει σε όλους μας το ανθρώπινο κόστος των συγκρούσεων. Για να μην ξεχνάμε», πρόσθεσε ο Αντιστράτηγος Stuart.

Ο πρωθυπουργός Anthony Albanese εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ανακάλυψη.

“Επιτέλους, βρέθηκε ο τόπος ανάπαυσης των χαμένων ψυχών του Montevideo Maru”, δήλωσε.

“Ελπίζουμε η σημερινή είδηση να φέρει μια αίσθηση παρηγοριάς στους αγαπημένους τους που θρηνούν για τόσες δεκαετίες”.