Καθώς οι προεδρικές και γενικές εκλογές μπαίνουν στην τελευταία στροφή, η εταιρεία KONDA, μία από τις πλέον αξιόπιστες εταιρείες δημοσκοπήσεων της Τουρκίας, φέρνει στο φως ανατρεπτικά αποτελέσματα για τους δύο υποψηφίους.

Όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια του ΑΝΤ1 στην Τουρκία, Άννα Ανδρέου, ο αναλυτής ερευνών της KONDA, Αϊντίν Ερντέμ, τόνισε ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν έχει ανακάμψει δημοσκοπικά και ότι το ποσοστό κυμαίνεται στο επίπεδο του 50%. Ο αναλυτής τονίζει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν κάνει τα πάντα για να κερδίσει τις εκλογές, αλλά η αντιπολίτευση εμφανίζεται ανεπαρκής. «Δεν υπάρχει καμία αντιπολίτευση που να προσπαθεί να χαλάσει αυτό το παιχνίδι», λέει χαρακτηριστικά.

«Μέχρι τώρα, κανένας πολιτικός που έχει καταστρέψει την οικονομία δεν έχει έρθει ξανά στην εξουσία. Αλλά αυτή τη στιγμή, η οικονομία δεν φαίνεται στα μάτια του κοινού να είναι τόσο χάλια», σημειώνει ο Ερντέμ.

Το ποσοστό εκείνων που δήλωσαν ότι θα ήταν άσχημο για τη χώρα, αν κέρδιζε ο Ερντογάν μειώθηκε από 68% σε 53%.

Τέλος, η KONDA προβλέπει ότι η κυβερνητική Λαϊκή Συμμαχία θα κερδίσει περισσότερες έδρες από την Εθνική Συμμαχία στο τουρκικό κοινοβούλιο.

Γιονεϊλέμ: Νικητής ο Κιλιτσντάρογλου

Αντίστοιχα, η εταιρεία δημοσκοπήσεων Γιονεϊλέμ, άλλη μία πολύ αξιόπιστη εταιρεία δημοσκοπήσεων, στην τελευταία της έρευνα πριν την απαγόρευση δημοσιοποίησης ερευνών, δείχνει τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης να έχει προβάδισμα με διαφορά από τον Ερντογάν, αλλά όχι το 50+1 για να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο.

Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου:48,6%

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν:42,5%

Σινάν Ογάν:5,2%

Ιντζέ: 3,7%

Έκπληξη αποτελεί σε αυτή τη δημοσκόπηση και το γεγονός ότι ο αρχηγός της κόμματος Χώρα, Μουχαρέμ Ιντζέ, σχεδόν έχασε τρεις μονάδες και έμεινε πίσω από τον άλλον υποψήφιο, Σινάν Ογάν.

20% διαφορά μεταξύ Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου

Πάντως, η εταιρεία δημοσκοπήσεων Polimetre βγάζει μία τεράστια διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων, Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου.

Σύμφωνα με δύο ξεχωριστές έρευνες, που διεξήχθησαν στις 2 Απριλίου και στις 2 Μαΐου, εξακολουθεί να υπάρχει διαφορά 20% μεταξύ των ποσοστών ψήφου του ηγέτη του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Der Spiegel: Ερντογάν, o μη ανίκητος

Και το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel στο τελευταίο του τεύχος φιλοξενεί στο εξώφυλλό του τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να κάθεται σε σπασμένο χρυσό θρόνο και με έμβλημα επίσης πάνω στο θρόνο μία σπασμένη ημισέληνο.

Το περιοδικό χρησιμοποίησε ως τίτλο τη λέξη “unbesiegbar”, που σημαίνει “ανίκητος”, στο εξώφυλλό του, το οποίο περιείχε μια φωτογραφία του Ερντογάν, αλλά το έκανε να φαίνεται σαν να είχε διαγραφεί η πρώτη συλλαβή “un”, δηλ. το ‘α’, υπονοώντας “μη ανίκητος”. Συμπεριέλαβε επίσης tags, όπως “Αναχώρηση ή χάος;” και “Τι θα συμβεί αν χάσει ο Ερντογάν;”.

Τα φιλο-κυβερνητικά Μέσα σχολιάζουν ότι το γερμανικό περιοδικό «έδειξε επίσης το μίσος του για την υπέρτατη θρησκεία μας δείχνοντας την ημισέληνο, το σύμβολο του Ισλάμ, ως σπασμένο.

«Η λεπτομέρεια της “ημισελήνου” στο εξώφυλλο του περιοδικού αποκαλύπτει τους πραγματικούς στόχους των Γερμανών. Το γεγονός ότι το σύμβολο της ημισελήνου, που συμβολίζει το Ισλάμ, απεικονίστηκε σε κομμάτια έδειξε ότι το Ισλάμ ήταν και στο στόχαστρο του γερμανικού Der Spiegel».

Όπως γράφει το περιοδικό, “ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία για περισσότερα από 20 χρόνια. Υπό την ηγεσία του οι Τούρκοι έχουν ευημερήσει, αλλά έχουν επίσης υποστεί καταστολή και καταπίεση. Τώρα όμως ο αιώνιος πρόεδρος μπορεί πράγματι να ηττηθεί”.

Τουντς Αϊμπάκ: Έτοιμος ο Ερντογάν να στήσει κρίση αν χάσει

Μέσα σε ένα έντονα πολωμένο κλίμα, η προεκλογική εκστρατεία στην Τουρκία ολοκληρώνεται αυτή τη βδομάδα. Οι εκλογές της 14ης Μαΐου θεωρούνται από τις πιο κρίσιμες στην σύγχρονη ιστορία της χώρας, αφού για πρώτη φορά από τότε που το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκονται στην εξουσία, είναι κοντά στην πόρτα εξόδου. Τα τελευταία 20 χρόνια, η Τουρκία έχει βιώσει δραματικές αλλαγές, άλλοτε αποτέλεσμα των επιλογών της ηγεσίας της και άλλοτε ως συνέπειες του διεθνούς γεωπολιτικού περιβάλλοντος.

Ο Ταγίπ Ερντογάν σφράγισε την μοίρα της χώρας με τον δικό του τρόπο και την έχει οδηγήσει σε πιο αυταρχικούς δρόμους. Στην συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο», ο Τουντς Αϊμπάκ, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Middlesex επεσήμανε πως αυτό που διακυβεύεται σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση είναι το μέλλον της Τουρκίας, τονίζοντας πως ανάλογα με το αποτέλεσμα είτε θα δοθούν διαρθρωτικές λύσεις στα πολλά προβλήματα που υπάρχουν ειδικά στην οικονομία είτε ακριβώς αυτά τα προβλήματα θα την διαλύσουν.

Αν τελικά ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου νικήσει είναι πολύ πιθανόν να δούμε να καταγράφονται σημαντικές αλλαγές, αν και όπως επεσήμανε ο Τουντς Αϊμπάκ το έργο του κάθε άλλο παρά εύκολο θα είναι. «Πρέπει όπως τον Ηρακλή στην αρχαία ελληνική μυθολογία, να δουλέψει για να αποκαταστήσει τους θεσμούς που έχουν πληγεί, να διαχειριστεί το κυβερνητικό χρέος, τον υψηλό πληθωρισμό και να δώσει μια νέα κατεύθυνση στην οικονομία», εξήγησε, τονίζοντας πως η Τουρκία με μια νέα ηγεσία μάλλον θα επιδιώξει να επαναδιαπραγματευτεί τις σχέσεις της με τη Δύση, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει επιστροφή στις εποχές που ήταν πλήρως συντεταγμένη με το δυτικό στρατόπεδο.

-Ποιο είναι το κύριο διακύβευμα των εκλογών στην Τουρκία;

-Είναι ίσως οι πιο σημαντικές εκλογές στην ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας. Και αυτό γιατί εκείνο που διακυβεύεται είναι το μέλλον της χώρας. Το αποτέλεσμα των εκλογών είτε θα δώσει διορθωτικές λύσεις για την οικονομία είτε θα την διαλύσει εντελώς. Επιπλέον, θα καθορίσει την κατεύθυνση που θα πάρει η εσωτερική και η εξωτερική πολιτική. Αν ο Ταγίπ Ερντογάν νικήσει τότε είναι πολύ πως η Άγκυρα θα διολισθήσει ακόμη περισσότερο στον αυταρχισμό και θα ενισχύσει το μονοπρόσωπο καθεστώς του Τούρκου Προέδρου.

-Ποια είναι τα κυριότερα ζητήματα που συζητήθηκαν στην προεκλογική εκστρατεία; Και σε συνέχεια με ποια κριτήρια θα ψηφίσουν κατά τη γνώμη μας οι ψηφοφόροι;

-Η μεγαλύτερη απώλεια σε ότι αφορά την υποστήριξη που έχει ο Ταγίπ Ερντογάν, είναι εξαιτίας της κακής κατάστασης που βρίσκεται η οικονομία της χώρας τα τελευταία κυρίως δύο χρόνια. Ακολούθησαν και οι καταστροφικοί σεισμοί της 6ης Φεβρουαρίου, που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 50,000 ανθρώπων κυρίως εξαιτίας των πελατειακών σχέσεων που δημιούργησε η κυβέρνηση, αλλά και η κερδοσκοπική πολιτική αστικοποίησης που εφαρμόστηκε. Ακόμη ρόλο θα παίξει και η κακή διαχείριση της έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε ως απάντηση στις καταστροφές και που έπληξε την ηγεσία του Ταγίπ Ερντογάν.

-Έχετε καλή γνώση της κατάστασης που επικρατεί στην Τουρκία. Γυρίζουν στα αλήθεια οι Τούρκοι ψηφοφόροι την πλάτη στον Ταγίπ Ερντογάν και το ΑΚΡ όπως δείχνουν αρκετές δημοσκοπήσεις; Και αν όντως συμβαίνει αυτό πως το δικαιολογείτε;

-Η σοβαρότητα της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει την Τουρκία έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας με αποτέλεσμα μερίδα των οπαδών του Ταγίπ Ερντογάν, πλέον να κάνει δεύτερες σκέψεις αν ο Τούρκος Πρόεδρος έχει τις ικανότητες να διαχειριστεί την κατάσταση. Όντως η υποστήριξη προς τον Ταγίπ Ερντογάν έχει μειωθεί και αυτό οφείλεται στην επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και στη διαχείριση των σεισμών του περασμένου Φεβρουαρίου.

-Αν τελικά ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου νικήσει θα καταφέρει να διατηρήσει την ενότητα του συνασπισμού που τον στηρίζει; Και τι θα συμβεί σε περίπτωση σοβαρών διαφωνιών, θα μπορούσε για παράδειγμα η νέα τουρκική κυβέρνηση να καταρρεύσει;

-Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδεολογικές διαφορές στον συνασπισμό της αντιπολίτευσης είναι πολύ πιθανόν πως θα προκύψουν μεγάλες διαφωνίες. Αν ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου νικήσει πρέπει να παίξει το ρόλο ενός έντιμου διαμεσολαβητή. Όπως και να έχει το έργο του δεν θα είναι καθόλου εύκολο.

-Με ποιο τρόπο εκτιμάτε πως το αποτέλεσμα των εκλογών θα επηρεάσει την εσωτερική αλλά και την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας; Μπορεί ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να φέρει κάτι καινούριο, κάτι διαφορετικό;

-Αν τελικά ο ηγέτης της αντιπολίτευσης νικήσει πρέπει να παρουσιάσει ένα τιτάνιο έργο, όπως τον Ηρακλή στην αρχαία ελληνική μυθολογία, προκειμένου να αποκαταστήσει τους θεσμούς που έχουν πληγεί, να διαχειριστεί το κυβερνητικό χρέος, τον υψηλό πληθωρισμό και να δώσει μια νέα κατεύθυνση στην οικονομία. Θεωρείται βέβαιο πως θα επικεντρωθεί στην εσωτερική πολιτική και πως θα εγκαταλείψει τις αυτοκρατορικές και στρατιωτικές φιλοδοξίες του Ταγίπ Ερντογάν σε ό,τι αφορά στην περιοχή της Τουρκίας. Είναι πολύ πιθανόν πως θα ακολουθήσει μια πιο ήπια και φιλική πολιτική απέναντι στη Δύση και το ΝΑΤΟ και πως θα δώσει ώθηση ξανά στις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντίθετα, δεν βλέπω καμιά δραστική αλλαγή στην πολιτική της Άγκυρας σε σχέση με τη Μόσχα, λαμβάνοντας υπόψη την ενεργειακή εξάρτηση της Τουρκίας από την Ρωσία. Ωστόσο ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ίσως θελήσει να ακολουθήσει μια πιο ισορροπημένη πολιτική ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία. Πιθανή, είναι πάντως και μια επαναπροσέγγιση και αποκαταστάσεων των σχέσεων με τη Συρία και τον Μπασάρ αλ Άσαντ.

-Έχετε ήδη μιλήσει για ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με τη Δύση στην περίπτωση νίκης του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Αυτό σημαίνει επιστροφή της Άγκυρας στο δυτικό στρατόπεδο ή η Τουρκία θα συνεχίσει την πιο αυτόνομη πορεία που εφαρμόζει σήμερα;

-Το παγκόσμιο αλλά και το περιφερειακό πλαίσιο έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, επομένως θα είναι πιο δύσκολο για την Τουρκία να ακολουθήσει μια μονομερώς μια δυτικού προσανατολισμού πολιτική. Είναι πολύ πιθανόν πως αν εκλεγεί ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου θα συνεχίσει την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική του προκατόχου του, όμως με ένα σαφώς λιγότερο επιθετικό τρόπο. Θα επιδιώξει κυρίως να εμβαθύνει τις εμπορικές σχέσεις και τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες. Από την άλλη, όμως ο στόχος της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ρόλος της στο ΝΑΤΟ, μπορεί να ενισχυθούν.

Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θα αποδεχτεί εύκολα ήττα

-Πως σχολιάζετε την παρούσα κατάστασης την Τουρκία σε σχέση με τις εκλογές; Υπάρχουν καθόλου ενδείξεις πως ίσως να υπάρξει νοθεία;

-Ο Ταγίπ Ερντογάν που δεσπόζει στην τουρκική πολιτική σκηνή για πάνω από μια γενιά όταν ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης είπε «όποιος καταφέρνει να νικήσει στην Κωνσταντινούπολη νικά και στην Τουρκία». Επομένως, όταν ο υποψήφιος του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές το 2019 δεν κατάφερε να νικήσει, το πήρε προσωπικά και αρνήθηκε να αποδεχτεί την ήττα. Αντί για αυτό ανάγκασε την τουρκική Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή να ακυρώσει την ψηφοφορία και να επαναλάβει τις εκλογές τρεις μήνες αργότερα. Όταν η εκλογική αναμέτρηση επαναλήφθηκε, η αντιπολίτευση κέρδισε ξανά, αυτή τη φορά με περίπου 800.000 ψήφους, πολύ περισσότερες δηλαδή από την πρώτη φορά. Και έτσι ακόμη και ο Ταγίπ Ερντογάν αναγκάστηκε να αποδεχτεί το αποτέλεσμα.

Καθώς οι προεκλογικές αλλά και οι βουλευτικές εκλογές πλησιάζουν, βλέπουμε πως και αυτή τη φορά είναι πιθανόν η διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων να είναι οριακή. Μετά από δύο δεκαετίες διακυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα μικρό προβάδισμα για την αντιπολίτευση.

Εάν κανένας από τους υποψήφιους στον πρώτο γύρο δεν λάβει πάνω από 50% τότε οι δύο πρώτοι θα πάνε σε επαναληπτικό γύρο στις 28 Μαΐου. Και εδώ όλα τα σενάρια είναι ανοικτά.

Πάντως, αν ο Ταγίπ Ερντογάν χάσει και μάλιστα με μικρή διαφορά θεωρώ πιθανόν να επαναλάβει την ίδια στρατηγική, αυτή τη φορά σε εθνικό όμως επίπεδο. Ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα θα ήταν αποδεκτό από όλες τις πλευρές. Όμως, αν ο Τούρκος Πρόεδρος χάσει με μικρή διαφορά, τότε μάλλον θα διεκδικήσει να στηθούν κάλπες ξανά. Πως θα μοιάζει η νέα κρίση αυτή τη φορά; Κάποιοι παρατηρητές πιστεύουν πως μια οριακή ήττα θα τον κάνει να ζητήσει επαναμέτρηση των ψήφων. Μπορεί να δούμε να στήνονται οδοφράγματα έξω από δημόσια κτήρια συμπεριλαμβανομένου και του κοινοβουλίου και την αστυνομία να προσπαθεί να προσπαθεί να επιβάλει την τάξη ανάμεσα σε οπαδούς του Τούρκου Προέδρου και υποστηρικτές της αντιπολίτευσης. Το ερώτημα, πάντως παραμένει:

>Θα παρέμβει ο στρατός ή η αστυνομία να παρέμβουν για διατηρήσουν την σταθερότητα;

>Και το κυριότερο θα παραμείνουν ουδέτεροι μέσα σε μια τέτοια κρίση;

Καθοριστική η ψήφος των Κούρδων

-Με ποιο τρόπο το κουρδικό ζήτημα θα επηρεάσει τις εκλογές;

-Οι Κούρδοι ψηφοφόροι θα παίξουν ένα αποφασιστικό ρόλο σε αυτές τις εκλογές, ειδικά στις βορειοανατολικές περιοχές, όπου σημειώθηκε ο σεισμός και που το πλήγμα ήταν βαρύ για τους Κούρδους και τους Αλεβίτες. Οι ψήφοι της κουρδικής μειονότητας που αριθμεί περίπου γύρω στο 18% στο σύνολο ενός πληθυσμού 85 εκατομμυρίων κατοίκων, είναι καθοριστικοί τόσο για τις προεδρικές όσο και για τις βουλευτικές εκλογές. Το φιλοκουρδικό κόμμα της Πράσινης Αριστεράς αντικατέστησε το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) η βάση του οποίου δεν συμμετέχει στον εξακομματικό συνασπισιμό που στηρίζει τον κεντροαριστερό Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου για την προεδρία. Ωστόσο επέλεξε να μην κατεβάσει δικό του υποψήφιο, για να αποφύγει με αυτό τον τρόπο την διάσπαση της ψήφου της αντιπολίτευσης, γεγονός που ευνοεί τον υποψήφιο του CHP.

-Ποιοι είναι οι δημογραφικοί αλλά και οι γεωγραφικοί παράγοντες που είναι πιθανόν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των εκλογών; Θα έχουμε πάλι μια χώρα διχασμένη όπως ακριβώς έγινε σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις;

-Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ο ηγέτης της αντιπολίτευσης που κατάφερε να συνασπίσει έξι κόμματα παίζει ένα πολύ ενωτικό ρόλο και υποστηρικτικό ρόλο με αποτέλεσμα να καταφέρει να κερδίζει υποστήριξη από τους Κούρδους αλλά και τα μετριοπαθή κεντροδεξιά κόμματα. Αυτό είναι ένα καθοριστικό στοιχείο. Αντίθετα, ο Τούρκος Πρόεδρος συνεχίζει να διχάζει και να χρησιμοποιεί τακτικές πόλωσης, όπως επίσης και να τρομοκρατεί τους ψηφοφόρους με τον μπαμπούλα της τρομοκρατίας και της αυτονομίας του κουρδικού στοιχείου.

Ο Κιλιντσάρογλου λέει ότι θα φέρει δημοκρατία και ελευθερία στην Τουρκία

Στίγμα του πως θα κυβερνήσει στην περίπτωση που εκλεγεί έδωσε σε συνέντευξή του στο BBC ο ηγέτης της εξακομματικής αντιπολίτευσης. Αν νικήσει ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου είπε ότι θα φέρει ελευθερία και δημοκρατία στην Τουρκία, ό,τι και αν χρειαστεί και υποστηρίζει ότι θα στείλει τον Ταγίπ Ερντογάν στη δουλειά του. «Η νεολαία θέλει δημοκρατία. Δεν θέλουν η αστυνομία να έρχεται στις πόρτες τους νωρίς το πρωί μόνο και μόνο επειδή έκαναν tweet», επεσήμανε.

Με τα μέτρα που έχει πάρει η παρούσα κυβέρνηση η Τουρκία έχει μετατραπεί σε ένα ανελεύθερο κράτος με αρκετούς πολίτες να έχουν πάει φυλακή απλά επειδή θεωρήθηκε προσβολή του προέδρου κάτι που έγραψαν ή είπαν. «Λέω στους νέους ότι μπορούν να με επικρίνουν ελεύθερα. Θα φροντίσω να έχουν αυτό το δικαίωμα», είπε ο 73χρονος πολιτικός. Ο ίδιος, πάντως, δεν δείχνει να φοβάται. «Το να είμαι στην πολιτική στην Τουρκία σημαίνει να επιλέγω μια ζωή με κινδύνους. Θα ακολουθήσω το δρόμο μου ό,τι και αν κάνει ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του. Δεν μπορούν να με αποβάλουν. Δεν μπορούν να με τρομάξουν. Έδωσα μια υπόσχεση σε αυτό το έθνος».

Ο κατά τέσσερα χρόνια νεότερος Ταγίπ Ερντογάν έχει προσπαθήσει να αποδυναμώσει τον αντίπαλό του. Λίγοι μπορούν να ξεχάσουν πως αρκετές φορές τον έχει χαρακτηρίσει αδύνατο και ότι «δεν μπορεί να βοσκήσει ούτε ένα πρόβατο». Πλέον, όμως ο Τούρκος πρόεδρος είναι στρυμωγμένος, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι ικανός να τον νικήσει.

Η αντιπολίτευση ποντάρει στους νέους ψηφοφόρους για να εκλεγεί. Και καλά κάνει αφού πέντε εκατομμύρια Τούρκοι θα ψηφίσουν για πρώτη φορά σε αυτές τις εκλογές. Μιλώντας στο BBC είπε ότι θα επαναπροσανατολίσει την Τουρκία και θα δώσει προτεραιότητα στις σχέσεις με τη Δύση, όχι το Κρεμλίνο. «Θέλουμε να γίνουμε μέρος του πολιτισμένου κόσμου. Θέλουμε ελεύθερα μέσα ενημέρωσης και πλήρη δικαστική ανεξαρτησία. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν σκέφτεται έτσι. Θέλει να είναι πιο αυταρχικός. Η διαφορά μεταξύ μας και του αντιπάλου μας είναι η διαφορά μεταξύ μαύρου και λευκού» ανέφερε.

Θα αποχωρήσει, όμως εύκολα αν ηττηθεί μετά από 20 χρόνια στην εξουσία, πρώτα ως πρωθυπουργός και τώρα παντοδύναμος πρόεδρος; «Θα τον αποσύρουμε και θα τον στείλουμε στη γωνιά του», είπε ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. «Θα κάνει πίσω αθόρυβα. Κανείς δεν πρέπει να ανησυχεί για αυτό», τόνισε. Άλλοι δεν είναι τόσο σίγουροι. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Τούρκος ηγέτης μπορεί να ετοιμάζεται να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα σε περίπτωση που χάσει.

Για αυτό και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επιμένει πως η αντιπολίτευση, ενωμένη πια θα είναι σε εγρήγορση, χωρίς να εμπιστεύεται ούτε τον πρόεδρο, ούτε το Ανώτατο Εκλογικό του Συμβούλιο ούτε τους δικαστές του. «Έχοντας περισσότερους από έναν παρατηρητές σε όλα τα εκλογικά τμήματα, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι ψήφοι διενεργούνται σωστά, με ασφάλεια και ότι η καταμέτρηση γίνεται σωστά. Λαμβάνουμε προφυλάξεις για να το πετύχουμε αυτό, δουλεύοντας σκληρά εδώ και ενάμιση χρόνο», είπε μιλώντας στο BBC.