Λίγες ώρες πριν και τις επίσημες ανακοινώσεις για τον νέο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, ο υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, παραδέχθηκε το πρωί της Τρίτης ότι για το τρέχον οικονομικό έτος καταγράφεται πλεόνασμα -έως τώρα τουλάχιστον- για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια και τον προκάτοχό του Peter Costello.

Πρόκειται για μία σημαντική βελτίωση στα οικονομικά στοιχεία της Αυστραλίας φέτος, ωστόσο, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, συνεχίζουν να στενάζουν σε ένα περιβάλλον γενικευμένης ακρίβειας.

Πολλοί πολίτες αναμένεται να έχουν μία μικρή έστω ανάσα, καθώς στον νέο προϋπολογισμό προβλέπονται μέτρα στήριξης σχεδόν 15 δισ. δολ. αλλά χωρίς επιτυχημένες μεταρρυθμίσεις, στο άμεσο μέλλον, οι «αναταράξεις» στην οικονομία -με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την… τσέπη μας- θα ενταθούν.

Επιστροφή στα ελλείμματα αναμένεται άλλωστε ήδη από το επόμενο έτος, καθώς η κυβέρνηση παλεύει με την αύξηση των πληρωμών κοινωνικής πρόνοιας και τις αυξημένες δαπάνες για το NDIS και την φροντίδα/περίθαλψη ηλικιωμένων.

Όσον αφορά στο.. λογιστικό σκέλος πάντως, σύμφωνα με τον κ. Chalmers, το πλεόνασμα για το 2022-2023 θα είναι 4 δισ. δολ. ενώ στον τελευταίο προϋπολογισμό του Συνασπισμού πέρυσι προβλεπόταν έλλειμμα 78 δισ. δολ.

Έως το 2025-26, εκτιμάται ότι ο «λογαριασμός» θα είναι κατά 143 δισ. δολ. πιο ευνοϊκός, σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2022.

Δηλαδή το συνολικό έλλειμμα της χώρας θα κυμανθεί περί τα 80 δισ. δολ. έναντι προβλέψεων πέρυσι για 224,7 δισ. δολ..

Όμως δεν είναι καιρός για πανηγύρια. Αρχικά, απομένουν ακόμη σχεδόν δύο μήνες για το τέλος του οικονομικού έτους 2022-23 και τα 4 δισ. δολ. αντιστοιχούν σε μόλις 0,6% των εσόδων του προϋπολογισμού.

Κυβερνήσεις και υπουργοί Οικονομικών έχουν «καεί» στο παρελθόν προβλέποντας πλεονάσματα που δεν πραγματοποιήθηκαν. Πιο πρόσφατα, το 2019 ο Συνασπισμός και ο Josh Frydenberg, είδαν τον κορονοϊό να μετατρέπει το προβλεπόμενο πλεόνασμα σε έλλειμμα ρεκόρ.

Ακόμη, εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι, χωρίς περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, ο προϋπολογισμός είναι πιθανό να παραμείνει διαρθρωτικά ελλειμματικός, πράγμα που σημαίνει ότι σε πιο «κανονικές συνθήκες» τα έσοδα αναμένεται να εξακολουθούν να υπολείπονται των δαπανών μεσοπρόθεσμα.

Ο κ. Chalmers, υπενθυμίζεται, είχε προετοιμάσει το έδαφος τις προηγούμενες ημέρες με δηλώσεις του για την επιστροφή σε πλεόνασμα, σημειώνοντας σημαντική βελτίωση των εσόδων από τις υψηλότερες τιμές των εμπορευμάτων που εξάγει η Αυστραλία, τη μείωση της ανεργίας, την ταχύτερη από την αναμενόμενη αύξηση των «πραγματικών μισθών», την άνοδο της μετανάστευσης (άρα και την αύξηση των φορολογικών εσόδων).

ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΩΣ $500

Από αυτά που έχουν επιβεβαιωθεί έως τώρα, ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός, προβλέπει σχεδόν 15 δισ. δολ. (14,6) για την ελάφρυνση του κόστους διαβίωσης.

Το «πακέτο» θα δαπανηθεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια και θα περιλαμβάνει 1,5 δισ. δολ. για την ελάφρυνση των λογαριασμών ρεύματος για 5,5 εκατομμύρια νοικοκυριά και περίπου 1 εκατομμύριο μικρές επιχειρήσεις.

Οι συνταξιούχοι, τα άτομα που λαμβάνουν άλλες πληρωμές εισοδηματικής ενίσχυσης και οι μικρές επιχειρήσεις θα επιδοτηθούν για τους λογαριασμούς με έως και 500 δολάρια καθώς οι πολιτειακές κυβερνήσεις θα συνεισφέρουν επίσης 1,5 δισ. δολ. Το ύψος της επιδότησης θα καθορίζεται ανάλογα με το πού ζει κανείς στην Αυστραλία.

Ο κ. Chalmers ανέφερε ότι η δέσμη μέτρων για το κόστος ζωής, στο σύνολό της, έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προσθέτει στον πληθωρισμό.

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλει να αλλάξει τους κανόνες συνταγογράφησης, ώστε οι πολίτες να μπορούν να αγοράζουν φάρμακα δύο μηνών με μία μόνο συνταγή.

Ο ισχύων κανόνας είναι ότι μόνο προμήθειες φαρμάκων 30 ημερών μπορούν να παρέχονται στους ασθενείς.

Όμως, ο υπουργός Υγείας, Mark Butler είπε ότι σύμφωνα με τον κανόνα των 30 ημερών, δεδομένου ότι οι GPs μπορούν να εκδώσουν μια συνταγή με πέντε επαναλήψεις, ένας ασθενής με χρόνια ασθένεια θα πρέπει να επισκέπτεται τον γιατρό του τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο και δώδεκα τον φαρμακοποιό για να πάρει τα φάρμακά του, με την ανάλογη συμμετοχή κάθε φορά.

Η αλλαγή θα μειώσει στο μισό τον αριθμό των επισκέψεων στον φαρμακοποιό, μειώνοντας το κόστος των φαρμάκων.

ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

Το «πακέτο» φθηνότερης φροντίδας για παιδιά ψηφίστηκε ήδη από τον Νοέμβριο και με κάθε επισημότητα θα συμπεριληφθεί στον νέο προϋπολογισμό.

Το χαμηλότερο κόστος θα ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου, με ωφελούμενες περί τις 1,2 εκατομμύρια οικογένειες.

Τα ποσοστά επιδότησης αυξάνονται στο 90% για οικογένειες με συνολικό ετήσιο εισόδημα 80.000 δολάρια ή λιγότερο.

Για τις οικογένειες που κερδίζουν πάνω από 80.000 δολάρια, θα μειώνεται κατά 1% για κάθε επιπλέον 5.000 δολάρια οικογενειακού εισοδήματος, έως ότου φτάσει το 0% για οικογένειες που κερδίζουν 530.000 δολάρια ετησίως.

Μια μέση οικογένεια που κερδίζει περίπου 120.000 δολάρια το χρόνο, με ένα παιδί σε childcare, τρεις ημέρες την εβδομάδα, θα εξοικονομήσει περίπου 1.700 δολάρια ετησίως.

Οι συνολικές δαπάνες για επιδοτήσεις τα επόμενα 4 χρόνια θα είναι 55,3 δισ. δολ.

Η κυβέρνηση διευρύνει επίσης την πρόσβαση σε οικονομική στήριξη για τους μονογονείς, αυξάνοντας το όριο ηλικίας για την πληρωμή της γονικής μέριμνας από τα 8 στα 14 έτη, με κόστος 1,9 δισ. δολάρια για τέσσερα χρόνια.

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ

Ως γνωστόν, η κυβέρνηση θα διαθέσει 11,3 δισ. δολ. για τη χρηματοδότηση της αύξησης των μισθών κατά 15% για τους εργαζόμενους στη φροντίδα ηλικιωμένων.

Αποδέχεται την απόφαση της Fair Work Commission ότι η αύξηση αυτή θα πρέπει να γίνει εφάπαξ και όχι σταδιακά.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλει να καταστήσει την Αυστραλία «υπερδύναμη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» και στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ανακοίνωσε ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας αρμόδιας Αρχής (Net Zero Authority) για να το πετύχει αυτό.

Η Net Zero Authority θα κληθεί να βοηθήσει τους εργαζόμενους σε περιοχές όπου κυριαρχεί ο άνθρακας να βρουν άλλη και να αποκτήσουν πρόσβαση σε κατάρτιση νέων δεξιοτήτων, καθώς η οικονομία μεταβαίνει από τα ορυκτά καύσιμα προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ακόμη, να βοηθήσει τις κοινότητες να προσελκύσουν νέες βιομηχανίες «καθαρής ενέργειας» και να υποστηρίξει επενδυτές προς αυτήν την κατεύθυνση.

Να συντονίζει επίσης πολιτικές και προγράμματα μεταξύ των κυβερνητικών υπηρεσιών.

ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

Ο προϋπολογισμός θα περιλαμβάνει χρηματοδότηση και για τη νέα Εθνική Επιτροπή κατά της Διαφθοράς (National Anti-Corruption Commission – NACC).

Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να διαθέσει 262,6 εκατομμύρια δολάρια για τέσσερα χρόνια για να στηρίξει τη δημιουργία της.

Η Επιτροπή θα διερευνά και θα υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με τη σοβαρή ή συστημική διαφθορά στον δημόσιο τομέα, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, θα παραπέμπει στοιχεία για εγκληματική συμπεριφορά διαφθοράς προς δίωξη και θα αναλαμβάνει δραστηριότητες εκπαίδευσης και πρόληψης.

Θα έχει εξουσίες παρόμοιες με αυτές μιας Βασιλικής Επιτροπής.

ΠΡΟΝΟΙΑ

Πρόκειται για έναν… ζόρικο τομέα. Η κυβέρνηση έχει δεχθεί αυξανόμενες πιέσεις για να αυξήσει το ποσοστό της πληρωμής του JobSeeker.

‘Εως τώρα έχει ανακοινωθεί ότι καταργείται το πρόγραμμα Parents Next, τερματίζοντας τις υποχρεωτικές αμοιβαίες υποχρεώσεις για περίπου 100.000 γονείς.

Αναμένεται επίσης να αυξηθούν ελαφρώς οι πληρωμές JobSeeker για τους μεγαλύτερους σε ηλικία μακροχρόνια ανέργους.

Εν αναμονή και άλλων μέτρων διά στόματος του κ. Chalmers.

ΑΜΥΝΑ

Η κυβέρνηση ανέφερε ότι θα κοστίσει περίπου 19 δισεκατομμύρια δολάρια, σε μια αρχική τετραετή περίοδο, για να αρχίσει η εφαρμογή των συστάσεων της πρόσφατης στρατηγικής αναθεώρησης για την Άμυνα.

Αυτό περιλαμβάνει 9 δισεκατομμύρια δολάρια, σε πρώτη φάση, για τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια στο πλαίσιο της AUKUS και 4,1 δισεκατομμύρια δολάρια για πυραύλους και άλλα.

Εκτιμάται ότι μέρος του κόστους αυτού, 7,8 δισ. δολ. θα «ανακτηθούν» από άλλα έργα που καταργήθηκαν.