Ο Διαβήτης τύπου 2 και η παχυσαρκία, έχουν χαρακτηριστεί ως οι «δίδυμες επιδημίες» του 21ου αιώνα, καθώς ο επιπολασμός τους αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς παγκοσμίως, ενώ η πολύπλοκη φύση τους συνδυάζει επιγενετικούς αλλά και γενετικούς παράγοντες, οι οποίοι επιφέρουν κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Πιο συγκεκριμένα, η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιακών παθήσεων, χοληστερόλης, καρκίνου, άσθματος κ.ο.κ., ενώ ο Διαβήτης τύπου 2, έχει τετραπλασιαστεί σε επίπεδο εμφάνισης περιπτώσεων τα τελευταία 30 χρόνια, παρουσιάζοντας αύξηση 5% στην πρόωρη θνησιμότητα τα τελευταία 10 χρόνια.

Το περασμένο έτος, αναφέρθηκε ότι περισσότεροι από 540 εκατομμύρια ενήλικες πάσχουν από Διαβήτη τύπου 2, και εκτιμάται ότι μέχρι το 2045 ο αριθμός αυτός, θα ανέλθει στους 800 εκατομμύρια πάσχοντες, με τις σημερινές έρευνες να δείχνουν ότι 1 στους 10 ανθρώπους πάσχει από Διαβήτη τύπου 2, αριθμός ο οποίος, φαίνεται να αυξάνεται με πανδημικούς ρυθμούς.

Ο Διαβήτης τύπου 2 προκαλείται όταν τα κύτταρα του παγκρέατος, τα λεγόμενα β-κύτταρα, καθίστανται μη λειτουργικά, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, κάτι το οποίο μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει χαμηλού βαθμού χρόνια φλεγμονή.

Η νεφρική απώλεια της όρασης, οι καρδιακές παθήσεις, η νευροπάθεια, η κακή κυκλοφορία του αίματος στα πόδια, που μπορεί να οδηγήσει σε διαβητικά έλκη και γάγγραινα, είναι μερικές από τις επιπτώσεις μίας τέτοιας μακροχρόνιας συνθήκης.

ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Όσοι πάσχουν από Διαβήτη τύπου 2, είναι δυνατό να διατηρήσουν υπό έλεγχο τον Διαβήτη τους, μέσω εφαρμογής διαφόρων τροποποιήσεων στον τρόπο ζωής τους, όπως αλλαγές στη διατροφή, χρήση θρεπτικών φαρμάκων και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.

Η χορήγηση μετφορμίνης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για τη θεραπεία/διαχείριση των διαβητικών τύπου 2, η οποία ωστόσο συχνά οδηγεί σε γαστρεντερικές αναταραχές, ενώ η ρεπαγλινίδη (ένα άλλο διαβητικό φάρμακο τύπου 2) προκαλεί υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα).

Στο πλαίσιο των τρεχόντων θεραπειών εντάσσεται επίσης η ινσουλίνη (μέσω ένεσης), ή τα ανάλογα της, όπως η ινσουλίνη aspart, η ινσουλίνη lispro, και φάρμακα από το στόμα που περιλαμβάνουν γλιμεπρίδη, ακαρβόζη, σαξαγλιπτίνη, γλιπιζίδη, μετφορμίνη και πιογλιταζόνη.

Επιπλέον, υπάρχουν διάφορα συνθετικά φάρμακα και φυτικά σκευάσματα για τη διαχείριση των επιπέδων γλυκόζης και την καταστολή της επιβλαβούς μακροχρόνιας φλεγμονής.

Ωστόσο, αυτά συχνά συνδέονται με παρενέργειες όπως ζάλη, άγχος, κατάθλιψη, νευρικότητα και διάρροια.

Το 2006 το FDA ενέκρινε ένα φάρμακο βραχείας δράσης με την ονομασία Exubera το οποίο μπορεί να λαμβάνεται λίγο πριν από την κατανάλωση γεύματος.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΤΙΡΖΕΠΑΤΙΔΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Οι ορμόνες ινκρετίνης GLP-1 και GIP, αποτελούν τα κύρια προϊόντα που παράγονται από το έντερο του ανθρώπινου σώματος, τα οποία βοηθούν τα β-κύτταρα να εκκρίνουν ινσουλίνη.

Τα τελευταία χρόνια έχουν παρασκευαστεί σύντομα συνθετικά πεπτίδια που μιμούνται τις ορμόνες GLP-1/GIP , και αποτελούν ένα συνθετικό φάρμακο το οποίο ονομάζεται τιρζεπατίδη, η οποία είναι επίσης γνωστή ως «δίδυμη κριτίνη»(“twincretin”).

Η τιρζεπατίδη, είναι- το πρώτο στην κατηγορία του- και το μοναδικό φάρμακο, που έχει την ικανότητα να μιμείται διπλά τόσο την ορμόνη GLP-1 όσο και την GIP, ενώ έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε ασθενείς με Διαβήτη τύπου 2. Αυτό το αμιγώς συνθετικό φάρμακο, χορηγείται με ένεση μία φορά την εβδομάδα, και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το σωματικό βάρος κατά 20% , ενώ μπορεί επίσης να βελτιώσει τον μεταβολισμό των λιπιδίων.

Η τιρζεπατίδη αναπτύχθηκε από την Eli Lilly και εγκρίθηκε, με την εμπορική ονομασία Mounjaro, από την FDA των ΗΠΑ τον Μάιο του 2022, γεγονός το οποίο έθεσε τα θεμέλια για την εποχή της «δίδυμης κρετίνης» (“twincretin”).

Αυτό το νέο αντιδιαβητικό φάρμακο είναι ιδιαίτερα ελκυστικό λόγω της διπλής δράσης του τόσο για τον Διαβήτη τύπου 2, όσο και για την παχυσαρκία, ενώ-υπό στενή παρακολούθηση από ιατρό- μπορεί επίσης να αποβεί ευεργετικό και για καρδιομεταβολικές ρυθμίσεις.

Ο Διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία και οι καρδιακές παθήσεις κατέχουν τα πρωτεία στη νοσηρότητα, την αναπηρία και τη θνησιμότητα παγκοσμίως.

*Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την τιρζεπατίδη, την εξέλιξή, την κλινική της ανάπτυξη και τα αποτελέσματά της, μπορείτε να ακολουθήσετε τον παρακάτω σύνδεσμο: https://doi.org/10.3390/molecules27134315.

  • Η Δρ. Βάσω Αποστολοπούλου είναι καθηγήτρια Ανοσολογίας και αντιπρόεδρος του Τμήματος Έρευνας του Πανεπιστημίου Βικτώριας. Φώτο: Supplied