Οικονομική… κακοκαιρία πλήττει την Αυστραλία και η πρόβλεψη είναι πως οι συνθήκες θα επιδεινωθούν περαιτέρω.

Ο πληθωρισμός δεν υποχωρεί, τα επιτόκια συνεχίζουν να αυξάνονται, το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, ενώ η ανάπτυξη επιβραδύνει.

Ο ένας μετά τον άλλο, οι οικονομολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, δίνοντας όλο και μεγαλύτερες πιθανότητες να καταγραφεί όχι μόνο «φρενάρισμα» της οικονομίας, αλλά και συρρίκνωσή της.

Με «τεχνικούς όρους» ως ύφεση ορίζεται η υποχώρηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, όσον αφορά σε επίπεδο κρατών/πολιτειών.

Αλλά αν δούμε τους δείκτες που αφορούν τα νοικοκυριά, η ύφεση για την τσέπη μας έχει ξεκινήσει προ πολλού, καθώς το «πραγματικό εισόδημα» συνεχίζει να μειώνεται, υπό το βάρος της ακρίβειας (του πληθωρισμού που κινείται και πάλι πλέον περί του 7%).

Και με «τεχνικούς όρους» για δύο συνεχόμενα τρίμηνα καταγράφεται πτώση στις λιανικές πωλήσεις, καθώς η αγοραστική δύναμη των πολιτών έχει… γονατίσει.

Όπως έγραψε ο «Νέος Κόσμος», με το κόστος ζωής να αυξάνεται διαρκώς, όλο και περισσότεροι βάζουν χέρι… στα έτοιμα -αν έχουν βέβαια- με το ποσοστό αποταμίευσης να έχει υποχωρήσει σε χαμηλά 15ετίας, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ABS).

Οι δανειολήπτες κινδυνεύουν να παγιδευτούν σε έναν «φαύλο κύκλο» χρέους -με το επιτόκιο της RBA να είναι πλέον στο 4,10% (από το ιστορικό χαμηλό του 0,10% στις αρχές Μαΐου 2022), οι ενοικιαστές ψάχνουν και δε βρίσκουν οικονομικά προσιτή κατοικία και οι συνταξιούχοι μετρούν ένα-ένα τα δολάρια μέχρι να βγει ο μήνας.

Οι λογαριασμοί «φουσκώνουν» περαιτέρω, τα καύσιμα έχουν ακριβύνει εκ νέου και ο χειμώνας αναμένεται… ζόρικος.

«ΥΦΕΣΗ»

Η Deloitte Access Economics εκτιμά ότι η Αυστραλία βρίσκεται ήδη στη μέση μιας «ύφεσης στο λιανικό εμπόριο» (retail recession).

Ο κύκλος εργασιών στον κλάδο λιανικής, αφού αφαιρεθεί ο πληθωρισμός, υποχώρησε κατά 0,6% το τρίμηνο του Μαρτίου, δηλαδή με διπλάσιο ρυθμό από την υποχώρηση τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022.

Το τρίμηνο του Ιουνίου είναι επίσης πιθανό να καταγράψει πτώση του λιανικού εμπορίου, καθιστώντας το τρία συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης.

«Αναμένουμε επίσης ότι η επιφυλακτικότητα των καταναλωτών θα επεκταθεί πέρα από τα αγαθά, με τους καταναλωτές να αναμένεται να αποσυρθούν και από τις υπηρεσίες, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ευρύτερης βάσης ‘καταναλωτική ύφεση’ αργότερα φέτος», ανέφερε ο David Rumbens, επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης της Deloitte.

Η κατανάλωση σε μεγάλο βαθμό επηρεάζει την ευρύτερη ανάπτυξη της οικονομίας, που σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ABS, ήταν μόλις 0,2% (εποχικά προσαρμοσμένο) το τρίμηνο Μαρτίου 2023, η πιο αργή μετά το lockdown το τρίμηνο Σεπτεμβρίου 2021.

Την ίδια ώρα, τα νοικοκυριά είδαν το συνολικό εισόδημά τους να αυξάνεται κατά 1,7%, αλλά το σύνολο των πληρωμών τους αυξήθηκε κατά 4,4%, λόγω και των υψηλότερων επιτοκίων.

Για να χρηματοδοτήσουν το «χάσμα», οι καταναλωτές κατέφυγαν στις αποταμιεύσεις τους, στέλνοντας τον δείκτη αποταμίευσης των νοικοκυριών σε σχέση με το εισόδημα στο 3,7%, το χαμηλότερο επίπεδο από το τρίμηνο του Ιουνίου του 2008.

Ο ομογενής Mark Bouris, εκτίμησε ότι η πιο πρόσφατη αύξηση του επιτοκίου της RBA -από το 3,85% στο 4,10%- «θα μπορούσε να είναι το καρφί στο φέρετρο».

«…μπορεί να αρχίσουμε να βλέπουμε απελπισμένους ανθρώπους να πουλάνε σπίτια σε ό,τι τιμές μπορούν να βρουν – ελπίζουμε ότι δεν είναι οι τράπεζες που (θα τα κατασχέσουν και θα) τα πουλάνε γι’ αυτούς», επεσήμανε ο εκτελεστικός πρόεδρος της Yellow Brick Road σε βίντεό του στο Instagram.

Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι το ποσοστό αυτών που βρήκαν δεύτερη δουλειά -ή και περισσότερες- αυξήθηκε σε νέο επίπεδο ρεκόρ. Η ABS ανακοίνωσε ότι 947.000 άτομα είχαν πολλαπλές θέσεις εργασίας στην Αυστραλία το τρίμηνο του Μαρτίου.

Πρόκειται για 19.000 περισσότερους από ό,τι τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022 – και 173.000 περισσότερους από ό,τι πριν από την πανδημία COVID-19. Πλέον περίπου ένας στους 15 κατέχει τώρα περισσότερες από μία θέσεις εργασίας, το υψηλότερο ποσοστό από τότε που άρχισε η σχετική καταγραφή τη δεκαετία του 1990.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής βοήθειας και στις υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης. Οι γυναίκες και οι νέοι είναι πιο πιθανό να έχουν τουλάχιστον δύο θέσεις εργασίας.

Υπάρχει βέβαια και το… άλλο άκρο. Αυτών που κατέχουν.

Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με την εταιρεία Pexa, που διατηρεί δεδομένα για το real estate, περισσότερο από το 25% των κατοικιών που πωλήθηκαν πέρυσι στη Νέα Νότια Ουαλία, το Κουίνσλαντ και τη Βικτώρια, αγοράστηκαν χωρίς υποθήκη.

Σπίτια αξίας περίπου 122,5 δισ. δολαρίων αγοράστηκαν με μετρητά το 2022, αποτελώντας το 25,6% των πωλήσεων στις τρεις αυτές Πολιτείες.

Γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχει μια σημαντική ομάδα πολιτών που δεν επηρεάστηκε από τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων με στόχο την τιθάσευση του πληθωρισμού.

Ο επικεφαλής της έρευνας της Pexa, Mike Gill, ανέφερε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι περισσότεροι αγοραστές με μετρητά ήταν ηλικιωμένοι, παλαιοί ιδιοκτήτες που είχαν εξοφλήσει τα στεγαστικά τους δάνεια και αγόραζαν νέα σπίτια για να μείνουν.

ΚΑΙ… ΥΦΕΣΗ

Η Commonwealth Bank, σχολιάζοντας τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ABS για την ανάπτυξη, επεσήμανε ότι η οικονομία σε κατά κεφαλήν βάση τουλάχιστον, δεν επιβράδυνε μόνο, αλλά και συρρικνώθηκε.

«Μια ύφεση φαίνεται τώρα μια σαφής πιθανότητα (το δεύτερο εξάμηνο του 2023) και την τοποθετούμε στο 50%», ανέφεραν οι οικονομολόγοι της CBA, που αναμένουν και νέα αύξηση του επιτοκίου της RBA, στο 4,35%, αλλά εκτιμούν ότι υπάρχει και κίνδυνος για δύο ακόμη αυξήσεις, στο 4,6%,

Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να ανέλθει το 2023 στο 4,4% (είναι στο 3,7% για την ώρα) και να διαμορφωθεί στο 4,7% στα μέσα του 2024. Ενδεικτικά μία αύξηση της ανεργίας κατά 1% σημαίνει ότι περίπου 200.000 άτομα θα χάσουν τη δουλειά τους.

Αλλά, εκτιμάται ότι ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού θα μειωθεί στο 3,8% έως τα τέλη του 2023 και θα υπάρξει μείωση των επιτοκίων κατά 1,25% το 2024.

Ο επικεφαλής της CBA για τα στοιχεία της Αυστραλίας, Gareth Aird, προβλέπει ότι οι καταναλωτές θα «οδηγήσουν» την ύφεση, με την κατανάλωση να μειώνεται κατά κεφαλήν, και πιθανώς ολοκληρωτικά, φέτος.

Ο πρώην επικεφαλής του Τμήματος Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της RBA, Jonathan Kearns, επικεφαλής οικονομολόγος πλέον της Challenger, μιλώντας στην The Australian εξέφρασε επίσης «σχεδόν βεβαιότητα» ότι θα υπάρξουν και άλλες αυξήσεις του επιτοκίου.

Κάτι που σημαίνει, όπως είπε, ότι το ζήτημα δεν είναι αν η χώρα θα οδηγηθεί σε ύφεση, αλλά πόσο βαθιά θα είναι αυτή.

Οι κυβερνώντες, πρόσθεσε, σίγουρα αισθάνονται «ότι η παλίρροια έρχεται και ότι το ‘στενό μονοπάτι’ γίνεται όλο και πιο στενό».

«Ένα Στενό Μονοπάτι» (A Narrow Path), υπενθυμίζεται, ήταν ο τίτλος ομιλίας του διοικητή της RBA, Philip Lowe στο συνέδριο των τραπεζιτών στο Σίδνεϊ, ένα 24ωρο μετά τη νέα αύξηση του επιτοκίου.

Σε αυτήν, επεσήμανε ότι η Αυστραλία μπορεί ακόμη να επιτύχει μια ήπια «οικονομική προσγείωση» με μειωμένο πληθωρισμό και μια οικονομία που συνεχίζει να αναπτύσσεται (έστω και πιο αργά), αλλά «σημαντικοί κίνδυνοι» απειλούν αυτό το αποτέλεσμα.

Ο δρόμος αυτός είναι στενός και «πιθανότατα θα είναι ανώμαλος, με κινδύνους και στις δύο πλευρές», είπε.

Στο πλαίσιο αυτό και ο επικεφαλής οικονομολόγος της KPMG, Brendan Rynne, δήλωσε ότι αναμένει «ακινητοποίηση» της οικονομίας το δεύτερο εξάμηνο του φέτος και εκτίμησε ότι δε θα χρειαστεί πολύ για να έχουμε δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης.

«Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για τεχνική ύφεση ή όχι … Η ανάλυσή μας δείχνει ότι η οικονομία θα είναι πολύ αδύναμη, και για τα νοικοκυριά εκεί έξω θα νιώσουν ότι πρόκειται για ύφεση», τόνισε.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η αναπληρώτρια επικεφαλής οικονομολόγος της AMP, Diana Mousina.

«Η ‘γερακίσια’ (αυστηρή) στάση της RBA και η επακόλουθη πιθανότητα νέας αύξησης των επιτοκίων τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο σημαίνει ότι μια ‘πραγματική’ ύφεση είναι πολύ πιθανή μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες», είπε.