Από το κακό… στο χειρότερο πηγαίνει η κρίση στην στεγαστική αγορά με τις μεγάλες πόλεις στην Αυστραλία να καταγράφουν νέο ρεκόρ αυξήσεων στα ενοίκια.

Το πρόβλημα, το οποίο επιδεινώνεται διαρκώς τους τελευταίους μήνες, έχει θίξει ουκ ολίγες φορές ο «Νέος Κόσμος».

Μπορεί πολλοί συμπάροικοι να είναι ιδιοκτήτες και να έχουν αποπληρώσει τα δάνειά τους -αν είχαν λάβει βέβαια- για την αγορά κατοικίας -και αρκετοί να έχουν δεύτερο ή και περισσότερα ακίνητα που εκμετάλλευονται με καλές αποδόσεις αυτό το διάστημα- αλλά δεν είναι λίγοι και αυτοί που… στενάζουν με τις συνθήκες που επικρατούν.

Τα ενοίκια αυξήθηκαν… κατά πολύ σε ολόκληρη τη χώρα, με πάνω από το 40% των προαστίων να καταγράφουν αυξήσεις κατά 10% ή περισσότερο κατά το περασμένο έτος.

Ενώ προστέθηκαν πάνω από 4.400 νέες καταχωρίσεις κατοικιών προς ενοικίαση στην αγορά τον Μάιο, ωθώντας τη συνολική προσφορά ελαφρώς υψηλότερα, αυτές εξακολουθούν να παραμένουν 11% κάτω από τον προηγούμενο πενταετή μέσο όρο, ενώ οι συνολικές καταχωρίσεις παραμένουν 33,3% κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο.

Όλες οι πρωτεύουσες Πολιτειών και Περιοχών κατέγραψαν ποσοστά διαθέσιμων (κενών) κατοικιών 1,5% ή χαμηλότερα, με εξαίρεση το Χόμπαρτ (2,7%) και την Καμπέρα (2,2%).

Το «χάσμα» μεταξύ των μέσων μισθωμάτων σπιτιών και διαμερισμάτων (units) συνέχισε επίσης να μειώνεται. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία της εταιρείας CoreLogic είναι πλέον στα 60 δολάρια την εβδομάδα στις πρωτεύουσες και μόνο 36 δολάρια την εβδομάδα σε εθνικό επίπεδο.

Συνολικά, τα ενοίκια σπιτιών στις πρωτεύουσες αυξήθηκαν κατά 0,9% τον Μάιο, ενώ τα ενοίκια διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 1,4%.

Το Σίδνεϊ εξακολουθεί να είναι η πιο ακριβή πόλη για ενοικίαση, σημειώνοντας μηνιαία αύξηση 1,2% σε μέσο όρο 723 δολάρια την εβδομάδα σε όλη την πόλη.

Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Καμπέρα, με μείωση 0,4% και το μέσο ενοίκιο στα 671 δολάρια.

Ακολουθεί το Μπρίσμπαν με 609 δολάρια και αύξηση 0,6%.

Η Μελβούρνη είχε τη μεγαλύτερη μέση αύξηση (+1,4%) τον τελευταίο μήνα στα 543 δολάρια, το οποίο πάντως εξακολουθεί να είναι κάτω από το μέσο ενοίκιο στο Περθ (594 δολάρια) και στο Ντάργουιν (596 δολάρια).

Το μέσο ενοίκιο σε εθνικό επίπεδο είναι τώρα 583 δολάρια την εβδομάδα, σημειώνοντας αύξηση 0,8% τον τελευταίο μήνα και 9,9% τον τελευταίο χρόνο.

Ο εθνικός μέσος όρος ενοικίου για ένα σπίτι είναι 594 δολάρια και 558 δολάρια για ένα διαμέρισμα.

Τα προάστια Haymarket, Wolli Creek και Zetland του Σίδνεϊ σημείωσαν τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση σε εθνικό επίπεδο, με το ενοίκιο να αυξάνεται κατά 30% το περασμένο έτος.

Η οικονομολόγος της CoreLogic, Kaytlin Ezzy, ανέφερε πάντως ότι υπήρξε κάποια επιβράδυνση, με τον ρυθμό αύξησης των ενοικίων σε εθνικό επίπεδο να είναι ελαφρώς χαμηλότερος από τα επίπεδα που ήταν τον Απρίλιο και τον Μάρτιο.

Το Σίδνεϊ κατέγραψε μειώσεις σε 38 περιοχές, κυρίως στην Κεντρική Ακτή, ενώ η Μελβούρνη κατέγραψε μειώσεις μόνο σε 4 προάστια και το Μπρίσμπαν μόνο σε ένα.

ΟΛΟ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΠΡΟΣΙΤΑ

Σύμφωνα δε με έρευνα της ANZ και της CoreLogic, η οικονομική προσιτότητα των ενοικίων στην Αυστραλία έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας σχεδόν δεκαετίας, με το μέσο νοικοκυριό να δαπανά το ένα τρίτο του εισοδήματός του για ενοίκιο.

Μάλιστα, τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα πληρώνουν ακόμη περισσότερα, με πάνω από το μισό του εισοδήματός τους να πηγαίνει για το ενοίκιο.

Πιο αναλυτικά, η οικονομική προσιτότητα των ενοικίων – το μέρος του εισοδήματος που απαιτείται για την εξυπηρέτηση μιας νέας μίσθωσης – βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο σε εθνικό επίπεδο από τον Ιούνιο του 2014, με 30,8% πλέον.

Το Περθ κατέγραψε τη χειρότερη επιδείνωση της οικονομικής προσιτότητας στέγασης για νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα μεταξύ Μαρτίου 2020 και Μαρτίου 2023, ενώ το Χόμπαρτ κατέγραψε τα χειρότερα στοιχεία οικονομικής προσιτότητας στέγασης, με σχεδόν 60% του εισοδήματος να απαιτείται για την πληρωμή του ενοικίου.

Μόνο η Μελβούρνη είχε μια μικρή μείωση στο τμήμα του εισοδήματος που απαιτείται για την πληρωμή του ενοικίου για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα, λόγω όμως της αύξησης του μέσου εισοδήματος αυτών.

Την ίδια ώρα, το Σίδνεϊ εξακολουθεί να είναι η πιο δυσπρόσιτη αγορά για ιδιοκτησία. Η έκθεση διαπίστωσε ότι, κατά μέσο όρο, κάποιος εκεί δαπανά περισσότερο από το μισό εισόδημά του για το στεγαστικό του δάνειο και θα χρειάζονταν περίπου 12 χρόνια για να συγκεντρώσουν αρκετά χρήματα για μια προκαταβολή 20%.

Η έκθεση απέδωσε μεγάλο μέρος της πίεσης στην αγορά κατοικίας και ενοικίασης στην προσφορά, κάτι το οποίο επεσήμανε πρόσφατα και ο διοικητής της RBA, Philil Lowe.

Η ανώτερη οικονομολόγος της ANZ, Felicity Emmett, δήλωσε ότι ενώ τα στοιχεία για την οικονομική προσιτότητα δεν προκαλούν έκπληξη λόγω της κρίσης των ενοικίων, σημαίνουν ότι περισσότεροι άνθρωποι θα αναγκαστούν να βρεθούν σε δύσκολες καταστάσεις διαβίωσης.

«Για κάποιον που [ξοδεύει] το 50% του εισοδήματός του για το ενοίκιο σημαίνει ότι του μένουν πολύ λίγα για οτιδήποτε άλλο», είπε.

«Στην πραγματικότητα σημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι που βρίσκονται στις κατώτερες βαθμίδες εισοδήματος θα δυσκολευτούν πραγματικά να πληρώσουν το ενοίκιο τους και είναι πιθανό να αναγκαστούν είτε να ζήσουν με περισσότερους ανθρώπους και να μοιραστούν τα έξοδα μεταξύ τους, είτε ίσως να προσπαθήσουν να αναζητήσουν κρατικά υποστηριζόμενη στέγαση, και κάποιοι ίσως χρειαστεί να στραφούν στις ρυθμίσεις περί αστέγων».

Και, όπως επεσήμανε, «σε συνδυασμό με τη μείωση της κοινωνικής στέγασης, οι πιέσεις της ζήτησης ενοικίων γίνονται αισθητές σε όλα τα εισοδηματικά κλιμάκια».

ΝΕΑ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΤΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

Στη Βικτώρια, ο υπουργός Στέγασης Colin Brooks εγκαινίασε πρόσφατα το κτίριο Kensington, ένα από τα πρώτα νέα συγκροτήματα προσιτών κατοικιών της υπηρεσίας Homes Victoria που παραδόθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Big Housing Build, ύψους 5,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Affordable Housing Rental Scheme οι κατοικίες υποστηρίζονται από την ασφάλεια της κρατικής ιδιοκτησίας, παρέχοντας στα νοικοκυριά που τα δικαιούνται ένα σύγχρονο, ενεργειακά αποδοτικό και ασφαλές, προσιτό οικονομικά ενοικιαζόμενο ακίνητο για τουλάχιστον τρία χρόνια.

Η κυβέρνηση Andrews έκανε λόγο για το πρώτο στην Αυστραλία πρόγραμμα που αντιμετωπίζει την οικονομική προσιτότητα της στέγασης και διαθέτει 2.400 κατοικίες σε όλη την Πολιτεία.

Τα 34 ακίνητα στο Kensington, άρχισαν να υποδέχονται ενοικιαστές τον Απρίλιο και περισσότερα από 150 οικονομικά προσιτά ακίνητα στο Ascot Vale και στο Ashburton θα είναι διαθέσιμα στους ενοικιαστές τους επόμενους μήνες.

Το πρόγραμμα θα επεκταθεί επίσης σε περιφερειακά κέντρα της Βικτώριας, δίνοντας στους ενοικιαστές εκεί πρόσβαση σε περισσότερες προσιτές επιλογές.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, τα ενοίκια στη μητροπολιτική περιοχή της Μελβούρνης καθορίζονται τουλάχιστον 10% κάτω από το μέσο αγοραίο ενοίκιο της περιοχής, με την πρόσθετη προστασία ενός ανώτατου ορίου που ορίζεται στο 30% του μέσου εισοδήματος.

Το Affordable Housing Rental Scheme θα παρέχει στέγαση για σημαντικούς εργαζόμενους (essential workers) – συμπεριλαμβανομένων αυτών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και της αναπηρίας.

Όλες οι κατοικίες κατασκευάζονται σύμφωνα με σύγχρονα και περιβαλλοντικά αποδοτικά πρότυπα σχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένης μιας ελάχιστης ενεργειακής βαθμολογίας 6 αστέρων NatHERS, εξασφαλίζοντας ότι οι κατοικίες είναι φθηνότερες στη θέρμανση και τη… δροσιά και πιο άνετες όλο το χρόνο.

Η διαχείριση των κατοικιών γίνεται από την Victorian Affordable Rentals Consortium, η οποία διαθέτει εξειδικευμένη τεχνογνωσία, τεχνολογία και γνώσεις σχετικά με την προσιτή στέγαση για τη βελτίωση της εμπειρίας ενοικίασης.

Οι δικαιούχοι επιλέγονται κατόπιν κλήρωσης. Για να μπορεί κάποιος να συμμετάσχει στο πρόγραμμα θα πρέπει, να:

Να είναι Αυστραλός πολίτης ή μόνιμος κάτοικος, να ζει σήμερα στη Βικτώρια, να μην έχει στην κατοχή του κατοικία ή εμπορικό ακίνητο και το εισόδημά του να είναι στη Μελβούρνη: κάτω από 64.020 δολ. για ένα άτομο (46.660 δολ. στην Περιφέρεια), 96.030 δολ. για ένα ζευγάρι (69.990 δολ. στην Περιφέρεια) ή 134.450 δολ. για μια οικογένεια (97.980 δολ. στην Περιφέρεια).