Μια απ’ τις χειρότερες τραγωδίες με θύματα πρόσφυγες κοντά στις ελληνικές ακτές σημειώθηκε το περασμένο 24ωρο, 42 ν.μ. νοτιοδυτικά της Πύλου. Ένα αλιευτικό σκάφος γεμάτο με πρόσφυγες και μετανάστες, που κατά δήλωσή τους είχαν ξεκινήσει απ’ το Τομπρούκ της Λιβύης με προορισμό την Ιταλία, βυθίστηκε-υπό αδιευκρίνιστες μέχρι στιγμής συνθήκες- σε ένα απ’ τα βαθύτερα σημεία της Μεσογείου και παρέσυρε στο θάνατο μεγάλο αριθμό ανθρώπων, ενώ τρόμο προκαλούν οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των αγνοουμένων όσο περνούν οι ώρες.
Ο τελευταίος επίσημος απολογισμός των ελληνικών αρχών ήταν αργά το βράδυ της Τετάρτης 79 νεκροί και 104 διασωθέντες. Όμως άγνωστο παραμένει πόσοι ακριβώς ακόμα αγνοούνται. Υπάρχουν πληροφορίες ότι στο πλωτό φέρετρο επέβαιναν περίπου 750 άνθρωποι. Αυτό προκύπτει από τους ίδιους τους μετανάστες και αυτή την πληροφορία μετέδωσε και η Alarm Phone που είχε έρθει σε επαφή με το σκάφος που βυθίστηκε. Αν ισχύουν αυτοί οι ισχυρισμοί τότε μιλάμε περίπου 550 αγνοούμενους. Πολλοί εκφράζουν φόβους για πολύ κόσμο παγιδευμένο στα αμπάρια.
Συγκλονιστικές αλλά και ενδεικτικές είναι άλλωστε οι φωτογραφίες απ’ το ασφυκτικά γεμάτο πλοιάριο ώρες πριν απ’ τη βύθισή του. Ο ένας πάνω στον άλλο κυριολεκτικά είναι στοιβαγμένοι στα καταστρώματα του αλιευτικού και κάποιοι φαίνονται να έχουν σηκωμένα τα χέρια ψηλά, σε φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το Λιμενικό νωρίς το βράδυ της Τετάρτης.
Οι διασωθέντες έχουν μεταφερθεί σε εγκαταστάσεις στο λιμάνι της Καλαμάτας και 30 απ’ αυτούς στο νοσοκομείο της πόλης. Όπως ανέφερε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διοικητής της 6ης υγειονομικής περιφέρειας, Γιάννης Καρβέλης, «μέχρι αργά το βράδυ είχαν διακομιστεί στο νοσοκομείο της Καλαμάτας συνολικά 30 μετανάστες, οι οποίοι και νοσηλεύονται», αντιμετωπίζοντας κυρίως παθολογικής φύσεως προβλήματα.
Μεγάλη κινητοποίηση
Απ’ τις πρώτες πρωινές ώρες στήθηκε μεγάλη επιχείρηση έρευνας και διάσωσης υπό τον συντονισμό του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. που παραμένει σε εξέλιξη, ενώ ενεργοποιήθηκε και το Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών και η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών.
Στην Καλαμάτα βρίσκεται επίσης κλιμάκιο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, για να αξιολογήσει τις ανάγκες των διασωθέντων και να προσφέρει στήριξη στους επιζώντες και στις αρχές υποδοχής τους.
«Γινόμαστε μάρτυρες μιας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στη Μεσόγειο και οι αριθμοί που ανακοινώνουν οι αρχές είναι συνταρακτικοί. Αυτή η κατάσταση ενισχύει την επείγουσα ανάγκη για ολοκληρωμένη και συντονισμένη δράση από τα κράτη για να σωθούν ζωές στη θάλασσα και να μειωθούν τα επικίνδυνα ταξίδια, με ενίσχυση των ασφαλών και τακτικών μεταναστευτικών διαδρομών», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τζιανλούκα Ρόκο, επικεφαλής της αποστολής του ΔΟΜ στην Ελλάδα.
Η εκδοχή του υπουργείου και τα αιχμηρά ερωτήματα της Alarm Phone
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Ναυτιλίας ανέφερε πως σε επικοινωνία που είχαν με το αλιευτικό σκάφος το απόγευμα της Τρίτης πρόσφεραν βοήθεια, αλλά η απάντηση που έλαβαν ήταν ότι δεν επιθυμούν βοήθεια πλην τροφίμων και νερού και ότι επιθυμούν να συνεχίσουν το ταξίδι με προορισμό την Ιταλία.
Απ’ την άλλη πλευρά η Alarm Phone εξέδωσε μια πολύ αιχμηρή ανακοίνωση, θέτοντας ερωτήματα για τη στάση των ελληνικών αρχών. «Γιατί οι άνθρωποι στη θάλασσα φοβούνται τόσο πολύ να συναντήσουν ελληνικές δυνάμεις;», διερωτάται η οργάνωση, επισημαίνοντας πως οι άνθρωποι αυτοί γνωρίζουν για τις πρακτικές απώθησης των ελληνικών αρχών.
Τριήμερο εθνικό πένθος
Σε κήρυξη τριήμερου εθνικού πένθους προχώρησε ο πρωθυπουργός, Ιωάννης Σαρμάς, ως τα μεσάνυχτα της Παρασκευής για τα θύματα του σημερινού τραγικού ναυαγίου στα διεθνή ύδατα δυτικά της Ελλάδας.
Σύμφωνα με διευκρινιστική ανακοίνωση, το Εθνικό Πένθος δεν επηρεάζει τη διενέργεια των Πανελληνίων Εξετάσεων, των προαγωγικών εξετάσεων και την ολοκλήρωση των μαθημάτων στα Δημοτικά Σχολεία.
Λόγω της τραγωδίας κόμματα και πολιτικοί αρχηγοί ανέβαλαν προγραμματισμένες τους εκδηλώσεις και μετά την κήρυξη του εθνικού πένθους είναι αμφίβολο το αν θα πραγματοποιηθεί το debate των πολιτικών αρχηγών, που είναι προγραμματισμένο για το βράδυ της Πέμπτης, 15 Ιουνίου. Για το θέμα αυτό καλείται να αποφασίσει η διακομματική επιτροπή, η οποία θα συνεδριάσει εκτάκτως το πρωί της Πέμπτης.
Συνεχίζεται όλη τη νύχτα η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης μετά το ναυάγιο στην Πύλο
Συνεχίζονται όλη τη νύχτα οι έρευνες για τον εντοπισμό και τη διάσωση αγνοουμένων στη θαλάσσια περιοχή του ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου.
Λίγο πριν από τις 23:00, πλωτό ανοιχτής θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος κατέπλευσε στο λιμάνι της Καλαμάτας, μεταφέροντας πτώματα.
Σύμφωνα με το Λιμενικό, στην περιοχή επιχειρούν ιδίως 6 παραπλέοντα σκάφη και ναυαγοσωστικό του Λιμενικού.
Έχουν ενεργοποιηθεί το Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών και η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών, κατόπιν αιτήματος του Λιμενικού Σώματος/Ελληνικής Ακτοφυλακής και με απόφαση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Παπαγεωργίου και του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας αντιστράτηγου Λάζαρου Μαυρόπουλου.
Η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών θα συλλέξει δείγματα DNA από τους νεκρούς και από τους επιζώντες για την ταυτοποίηση.
Κλιμάκια της αστυνομίας, του Λιμενικού, της Πυροσβεστικής, του στρατού, του δήμου Καλαμάτας και της Περιφέρειας βρίσκονται στο λιμάνι της Καλαμάτας και συμμετέχουν στις επιχειρήσεις.
Σε χώρο μπροστά στο λιμάνι στήθηκαν σκηνές από οργανώσεις αρωγής, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.
Διασωθέντες μεταφέρθηκαν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις αποθήκες του λιμανιού της πόλης, όπου τους παρέχονται φαγητό, κουβέρτες και άλλα είδη.
Πιθανόν σήμερα θα μεταφερθούν σε δομή φιλοξενίας.
Όπως δήλωσε ο καρδιολόγος, Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Καλαμάτας και γραμματέας των νοσοκομειακών γιατρών Μεσσηνίας Μανώλης Μάκαρης, στο νοσοκομείο της Καλαμάτας νοσηλεύονται μέχρι στιγμής 30 πρόσφυγες και μετανάστες· η κατάσταση τους χαρακτηρίζεται σχετικά καλή.
Μηνύματα αγωνίας
«Ελέγχονται τα προβλήματά τους. Κάποιοι έχουν πνευμονίες, κάποιοι άλλοι έχουν συνολική κατάπτωση, κάποιοι άλλοι διάφορα προβλήματα, έπαθαν πνευμονία εξ εισροφήσεως. Τα προβλήματά τους είναι αναμενόμενα, με αυτά που τράβηξαν οι άνθρωποι. Κυρίως το ψυχολογικό είναι το μεγάλο πρόβλημα κι αυτό που ζητάνε εναγωνίως είναι να επικοινωνήσουν με τους οικείους τους», επισήμανε ο κ. Μάκαρης.
Πρόσθεσε πως κάποιοι από τους διασωθέντες ασθενείς είπαν ότι στο πλοίο επέβαιναν γύρω στους 750 ανθρώπους, ανάμεσά τους από 50 ως 100 παιδιά στα αμπάρια.
«Ρωτούσα πόσοι ήταν στο σκάφος αυτό, έλεγαν κάποιοι για 750. Υπήρχαν διφορούμενες απόψεις για το πόσα παιδιά ήταν στο πλοίο, άλλοι έλεγαν 50, άλλοι για 100, δεν ήξεραν προφανώς τι συνέβαινε στα αμπάρια», ανέφερε ο κ. Μάκαρης.
Χαρακτήρισε συγκλονιστικά μηνύματα που λαμβάνει στο κινητό του από συγγενείς που ψάχνουν επιβαίνοντες στο αλιευτικό.
Κάποιοι του στέλνουν φωτογραφίες και παραθέτουν στοιχεία ρωτώντας τον αν έχει δει τον συγγενή τους τον οποίο αναζητούν. Την ίδια ώρα δέχεται συνεχείς κλήσεις από άγνωστους αριθμούς που καλούν από χώρες όπως η Συρία και το Πακιστάν, από ανθρώπους που αγωνιούν για την τύχη των δικών τους.
«Μου έχουν στείλει φωτογραφίες» ρωτώντας «αν τους έχουμε δει» και «ορέπει να λυθεί το πρόβλημα της ενημέρωσης των συγγενών», επέμεινε.
Οι διασωθέντες είναι άντρες, ηλικίας 16-40 ετών. Αντιμετώπισαν κυρίως υποθερμία, λιποθυμικά επεισόδια, υπογλυκαιμικά επεισόδια και πνευμονίες.
«Οι άνθρωποι ήταν σοκαρισμένοι, εμείς κοιτάζαμε το ιατρικό τους θέμα, προσπαθούσαμε μέσω εφαρμογής στο κινητό να επικοινωνήσουμε γιατί δεν μιλούσαν άλλη γλώσσα παρά μόνο αραβικά, οπότε ρωτούσαμε μέσω εφαρμογής να μας δώσουν κάποιες πληροφορίες αν πονάνε αν έχουν δύσπνοια, πώς νιώθουν, αν έχουν κρυάδες. Κάποιοι είχαν υποθερμία, αλλά γενικώς η κατάστασή τους είναι σταθερή και ελεγχόμενη», ανέφερε και προσέθεσε ότι χρειάζεται επειγόντως να σταλούν διερμηνείς που γνωρίζουν αραβικά ώστε να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους.
«Είναι ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός, είναι υποχρέωσή μας να αντιμετωπίζουμε με μεγάλη σοβαρότητα το θέμα, είναι συνάνθρωποί μας», υπογράμμισε από την πλευρά του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Πρόνοιας Καλαμάτας, Γιώργος Φάβας.
Μετά την έλευση των μεταναστών στο λιμάνι της Καλαμάτας οι υπηρεσίες του δήμου σε συνεργασία με την Περιφέρεια, το ΕΚΑΒ, το Νοσοκομείο της Καλαμάτας και άλλους φορείς, το Λιμεναρχείο, την αστυνομία, την Πυροσβεστική συνεργάστηκαν άψογα ώστε να μπορέσουν να τους μεταφέρουν σε συνθήκες αξιοπρεπείς και να τους παρέχουν όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα, σίτιση, νερό και ό,τι άλλο χρειάζονταν προκειμένου να αντιμετωπιστούν υποθερμίες και υπογλυκαιμίες.
«Από εκεί και πέρα και οι υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας και οι υπηρεσίες πρόνοιας είμαστε στο πόδι, όλη μέρα έτσι ώστε ό,τι μας ζητείται να το παρέχουμε άμεσα προκειμένου να διευκολύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο και την πλευρά τη δική τους. Η πληροφόρηση που έχουμε αυτή την στιγμή είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί μόλις ολοκληρωθούν οι προανακριτικές διαδικασίες θα μεταφερθούν στην ηπειρωτική χώρα , σε κάποια δομή προσωρινής φιλοξενίας, πιθανόν στην Αθήνα», επισήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Φάβας.
Συμπλήρωσε πως οι διασωθέντες ήταν αφυδατωμένοι, αρκετοί υπέστησαν λιποθυμικά και υπογλυκαιμικά επεισόδια, ενώ πιθανότατα όσοι κατάφεραν να διασωθούν βρίσκονταν στο κατάστρωμα.
Σοκαρισμένοι και σε σύγχυση είναι οι περισσότεροι από τους διασωθέντες μετανάστες, διαπίστωσε εθελοντής διασώστης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
«Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους αυτούς είναι σε σύγχυση, είναι σοκαρισμένοι, έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα, πέρασαν αρκετές μέρες στο νερό, παλεύοντας να ταξιδέψουν. Δεν θέλαμε σαν Ερυθρός Σταυρός να τους φορτίσουμε παραπάνω. Αυτό που θέλαμε είναι να τους φροντίσουμε σωματικά και ψυχικά έτσι ώστε να τους ανακουφίσουμε όσο το δυνατόν γίνεται για να μπορέσουν κι αυτοί οι άνθρωποι να νιώσουν όσο το δυνατόν γίνεται καλύτερα μέσα στην οδύνη που ζουν», είπε.
«Το πλοίο είχε αρκετό κόσμο, οι πληροφορίες έχουν ήδη δοθεί στο Λιμενικό Σώμα και στην αστυνομία, δυστυχώς ήταν πολλοί άνθρωποι εγκλωβισμένοι. Οι πληροφορίες που έχουμε είναι ότι μέσα στο εσωτερικό του σκάφους υπήρχαν πολλά άτομα, γυναικόπαιδα κυρίως», σημείωσε ο Δημήτρης, εθελοντής σαμαρείτης – διασώστης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
«Παρόλο που είμαι εθελοντής από το 2003 και έχουμε ζήσει αυτή την κατάσταση πολλές φορές, έχουμε ζήσει και όλο το προσφυγικό, κάθε φορά που βλέπουμε τον συνάνθρωπο να υποφέρει, υποφέρουμε μαζί του», πρόσθεσε.
Το χρονικό της τραγωδίας στην Πύλο
Από το Γραφείο τύπου του πρωθυπουργού εκδόθηκε ανακοίνωση αναφορικά με την επιχείρηση διάσωσης αλλοδαπών σε διεθνή ύδατα στη θαλάσσια περιοχή 47 ν.μ. νοτιοδυτικά Πύλου.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση από την καταγραφή των γεγονότων από το Κέντρο Επιχειρήσεων του υπουργείου Ναυτιλίας, προκύπτουν τα εξής:
– Το πρωί της 13ης Ιουνίου γύρω στις 11:00 από το Κέντρο Επιχειρήσεων Ρώμης ενημερώθηκε το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. ότι υπάρχει ένα αλιευτικό σκάφος με μεγάλο αριθμό μεταναστών (στα διεθνή ύδατα νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου) σύμφωνα με πληροφορία που ελήφθη στις ιταλικές αρχές έπειτα από κλήση ακτιβίστριας ΜΚΟ.
– Το Λιμενικό Σώμα προέβη στη διαδικασία επαλήθευσης. Ελικόπτερο του Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. απογειώθηκε περί τις 13:50 από Μυτιλήνη με προορισμό το αλιευτικό σκάφος.
– Στις 15:35 εντοπίστηκε το αλιευτικό σκάφος από το ελικόπτερο του Λιμενικού να πλέει με σταθερή πορεία και ταχύτητα έχοντας ικανό αριθμό ατόμων στα εξωτερικά καταστρώματα αυτού.
– Αμέσως μετά τον εντοπισμό από το ελικόπτερο, ενημερώθηκαν τα παραπλέοντα στην περιοχή πλοία και τους ζητήθηκε να αλλάξουν πορεία και να ενημερώνουν το ΕΚΣΕΔ για τις κινήσεις και την εν γένει κατάσταση του αλιευτικού σκάφους.
– Ταυτόχρονα δόθηκε εντολή σε πλοίο 40 μέτρων του Λιμενικού Σώματος να αποπλεύσει από τα Χανιά Κρήτης προς το Ιόνιο και την περιοχή του αλιευτικού.
– Η πρώτη επικοινωνία με το αλιευτικό σκάφος μετά από δυσκολία επετεύχθη περί τις 14:00.
– Το αλιευτικό σκάφος δεν ζήτησε καμία συνδρομή από το Λιμενικό Σώμα και την Ελλάδα.
– Δεύτερη απογείωση του ελικοπτέρου περί τις 18:00, όπου πάλι διαπιστώθηκε ότι το σκάφος πλέει με σταθερή πορεία και ταχύτητα.
– Επετεύχθη επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ με το σκάφος μέσω δορυφορικού τηλεφώνου περί ώρα 18:30. Ο χρήστης του δορυφορικού τηλεφώνου που επέβαινε στο σκάφος, ο οποίος μιλούσε αγγλικά, απάντησε ότι το σκάφος δεν κινδυνεύει, δεν επιθυμούν βοήθεια πλην τροφίμων και νερού και ότι επιθυμούν να συνεχίσουν με προορισμό την Ιταλία.
– Το ΕΚΣΕΔ απέστειλε ένα παραπλέον πλοίο με σημαία Μάλτας το οποίο προσέγγισε περί τις 18:00 το αλιευτικό, και αφού το αλιευτικό σταμάτησε – όπως του ζητήθηκε από το εμπορικό πλοίο – του προμήθευσε τρόφιμα και νερό.
– Επανειλημμένως ρωτήθηκε το αλιευτικό από το εμπορικό πλοίο αν επιθυμεί επιπλέον συνδρομή ή αν κινδυνεύει ή αν θέλει κάτι άλλο από την Ελλάδα. Απάντησαν «δεν θέλουμε τίποτα άλλο από το να συνεχίσουμε για Ιταλία».
– Στη συνέχεια βρέθηκε και δεύτερο παραπλέον, ελληνικό αυτή τη φορά πλοίο, που απεστάλη στο αλιευτικό γύρω στις 21:00 προκειμένου να δοθούν επιπλέον τροφοεφόδια και οποιαδήποτε άλλη συνδρομή. Έλαβαν μόνον το νερό, ενώ τα λοιπά εφόδια τα πέταξαν στη θάλασσα.
– Από τις 15:30 μέχρι τις 21:00 ο θάλαμος επιχειρήσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας είχε επανειλημμένως επικοινωνία με το αλιευτικό μέσω δορυφορικού τηλεφώνου. Σε όλες επαναλάμβαναν σταθερά ότι επιθυμούν να πλεύσουν προς Ιταλία και δεν ήθελαν καμία συνδρομή από την Ελλάδα.
– Στις 22:40 κατέπλευσε πλησίον του αλιευτικού το σκάφος του Λιμενικού Σώματος από την Κρήτη. Παρέμεινε σε απόσταση και το παρατηρούσε διακριτικά, χωρίς να διαπιστώνει πρόβλημα στην πλεύση του, καθώς είχε σταθερή πορεία και ταχύτητα.
– Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τις 01:40 της 14ης Ιουνίου. Την ως άνω ώρα ο επιβαίνων στο αλιευτικό ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου ότι παρουσιάστηκε βλάβη στη μηχανή του σκάφους και έπαψε να κινείται.
– Το συγκεκριμένο γεγονός επιβεβαιώθηκε και από το παραπλέον πλωτό του Λιμενικού.
– Άμεσα το πλωτό του Λ.Σ. προσπάθησε να προσεγγίσει το αλιευτικό για να διαπιστώσει το πρόβλημα
– Στις 02:04 πμ ο Κυβερνήτης του παραπλέοντος σκάφους του Λ.Σ. ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων ότι είδε το αλιευτικό να παίρνει μια δεξιά στη συνέχεια μια απότομη αριστερά κλίση και μετά άλλη μια δεξιά κλίση τόσο μεγάλη που είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του αλιευτικού (ναυτ. Ορολογία «παλάντζο»).
– Σε δέκα με δεκαπέντε λεπτά αργότερα το σκάφος βυθίστηκε ολοσχερώς. Πλήθος επιβαινόντων που βρίσκονταν στα εξωτερικά καταστρώματα έπεσαν στη θάλασσα.
– Έναρξη ευρείας επιχείρησης έρευνας – διάσωσης.
