Το πολύνεκρο ναυάγιο και η αλήθεια για το μεταναστευτικό ζήτημα

ΦΡΑΓΚΙΣΚΑ ΜΕΓΑΛΟΥΔΗ

ΜΑΚΡΙΑ από μένα οι βιωματικές ιστοριες και οι συναισθηματισμοί. Εάν ήθελα, θα σας έγραφα δεκάδες ιστορίες καθώς τις ζω εδώ και δέκα χρόνια στην Αφρική. Θα κάνω λοιπόν μια μικρή ανάλυση-υπενθύμιση για το μεταναστευτικό θέμα και ελπίζω κάποιος να κρατήσει κάτι από εκεί.

Κάθε συζήτηση για τη μετανάστευση δεν μπορεί να γίνει με μια απλή αναφορά διότι υπάρχει μεγάλο παρασκήνιο και ιστορία από πίσω, πολλές οπτικές που δεν είναι όλες λάθος και πολλά στοιχεία που πρέπει κάποιος να λάβει υπόψη του πριν γράψει την άποψή του- είτε υπέρ είτε κατά. Κάποια τέτοια στοιχεία θα δούμε σήμερα.

Ξεκινάω από μια παραδοχή που δεν θα αρέσει σε κάποιους: κάθε συζήτηση για μετανάστες και πρόσφυγες πρέπει να ξεκινάει από αυτήν: η ήπειρός μας, η Ευρώπη μας, άσχετα εάν είχαν αποικιες όλες οι χώρες ή όχι (και δεν ήταν μόνο η Αγγλία και η Γαλλία, αλλά και η Ολλανδία μέσω κρατικών εταιρειών, η Γερμανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και πολλές ακόμα χώρες που εμπλέκονταν έμμεσα) χρωστάει την ευημερία της πρώτα στο σκλαβεμπόριο που ελευθέρωσε εργατικά χέρια ώστε να γίνει η βιομηχανική επανάσταση και έπειτα στους δανεικούς εργάτες που ήταν στην ουσία σκλάβοι με συμβόλαιο.

Όποιος έχει απορίες ας κάτσει να ψάξει. Οπότε υπάρχει μια συστηματική αδικία και πάνω σε αυτήν την παραδοχή πρέπει να στηρίξουμε την οποιαδήποτε συζήτηση. Όπως, παράλληλα, πρέπει να παραδεχτούμε ότι εάν οι χώρες της Δύσης δεν θέλουν μεταναστευτικές ροές, τότε, πολύ απλά θα πρέπει να σταματήσουν τις επεμβάσεις σε τρίτες χώρες (άμεσα και έμμεσα) που γίνονται εδώ και δεκαετίες και απλώς αλλάζουν μορφή ανάλογα με την εποχή. Υπάρχει, δηλαδή, ήδη μια συστημική αδικία σε όλη τη συζήτηση εις βάρος των ανθρώπων που ζουν σε χώρες λιγότερο αναπτυγμένες.

Ένα άλλο θέμα που πρέπει κάποτε ο δυτικός εγκέφαλος να χωνέψει είναι αυτό της εισβολής. Είναι η επίσημη αφήγηση των μέσων ενημέρωσης παγκοσμίως και η μόνη στιγμή που οι πρόσφυγες δεν θεωρήθηκαν εισβολείς ήταν όταν μιλούσαν για τους ξανθούς Ουκρανούς με τα μπλε μάτια. Πριν τον πόλεμο της Ουκρανίας η Ευρώπη δεχόταν ένα 9% της παγκόσμιας μετανάστευσης (συμπεριλαμβανομένων και προσφύγων).

Ένα ακόμα 10% δεχόταν η Βόρεια Αμερική και ο Καναδάς και το υπόλοιπο 80% καταφεύγει σε γύρω χώρες. Με τον πόλεμο της Ουκρανίας η Ευρώπη έφτασε να δέχεται το 20% της παγκόσμιας μετανάστευσης (και προσφύγων). Αυτό το 9% λοιπόν (είπαμε οι Ουκρανοί είναι ξανθοί έχουν μπλε μάτια, δεν τους βάζουμε με τους υπόλοιπους) διαφέρει πολύ από την εισβολή.

Δεν μιλάω για μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς που είναι ήδη σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Σουηδία, μιλάω αποκλειστικά για το ποσοστό της παγκόσμιας μετανάστευσης που δέχτηκε η Ευρώπη από το 2016 και μετά ως μέσο όρο. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία, το Ιράν και το Πακιστάν έχουν τους μεγαλύτερους προσφυγικούς /μεταναστευτικούς πληθυσμούς και η Γερμανία στην Ευρώπη.

Άλλο σημείο: Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τους διακινητές. Έχει αναρωτηθεί κανείς τι ακριβώς είναι ο διακινητής; Εάν πιστέψουμε την επίσημη αφήγηση, οι διακινητές φταίνε για όλα – και για τους πνιγμούς και για τη μετανάστευση και για τα κλειστά σύνορα και για τους φράχτες, ίσως ακόμα και για τους πολέμους που έκαναν η Γαλλία και οι ΗΠΑ ανά τον πλανήτη και μετέτρεψαν τις χώρες σε νεκροταφεία για ζωντανούς. Ο διακινητής δεν είναι τίποτα άλλο από εκείνον που καλύπτει μια ανάγκη, που δεν μπορεί να καλυφθεί αλλιώς. Ο διακινητής είναι ένα αποτέλεσμα των μεταναστευτικών πολιτικών όχι η αιτία. Μια μεγάλη έρευνα που έγινε σε πέντε χώρες του Σαχέλ όπου οι μεταναστευτικές ροές είναι μεγάλες, έδειξε ότι ακόμα και εκείνοι που είχαν έγγραφα κατέφευγαν σε διακινητές διότι η διαφθορά των αξιωματούχων στα σύνορα είναι τόσο μεγάλη σε σημείο που ο διακινητής είναι φθηνότερος.

Η πλειοψηφία ανέφερε ότι, είτε ταξίδευαν με διακινητές είτε χωρίς, είχαν υποστεί περισσότερη βία, βιασμούς, ληστεία και επιθέσεις από τους τοπικούς άρχοντες, από συνοριοφύλακες και συμμορίες. Είναι μια μεγάλη συζήτηση ο ρόλος του διακινητή, που σαφώς κερδίζει πολλά χρήματα και είναι παράνομος (στο Μάλι, για παράδειγμα, ένας διακινητής μπορεί να βγάλει μέχρι και 1500 ευρώ από κάθε ομάδα που θα στείλει) και το πόσο ο διακινητής αυτός εμπλέκεται στην εκμετάλλευση. Σε τελική ανάλυση, ο μετανάστης είναι το εμπόρευμα του και μόνο εάν φτάσει σώος μέχρι την Αλγερία ή τη Λιβύη θα έχει πελατεία.

Άλλο σημείο είναι το πού βρίσκουν τα ποσά: όσοι τα γράφετε αυτά δεν έχετε ιδέα, μάλλον, πώς λειτουργεί το σύστημα. Η πλειοψηφία των μεταναστών, είτε το πιστεύετε είτε όχι, έχει τελειώσει το γυμνάσιο διότι πολύ απλά, σπάνια οι εξαθλιωμένοι ταξιδεύουν.

Αυτοί θα μείνουν εκεί που είναι ή θα πάνε σε διπλανές χώρες. Αρκετοί θα πουλήσουν ένα χωράφι ίσως ή την επιχείρηση που είχαν και δεν πήγαινε καλά (και ναι ένα χωράφι στον Νίγηρα ή στο Μάλι μπορεί να πουληθεί μέχρι και 15-20.000 ευρώ (έχουν αλλάξει οι τιμές πια), θα πάρουν δάνειο (ξέρω αρκετές τέτοιες περιπτώσεις), θα κάνουν συμφωνία να δώσουν τα μισά και τα υπόλοιπα ως χρέος (αυτή είναι η χειρότερη περίπτωση από όλες διότι το χρέος περνάει στην οικογένεια σε περίπτωση που ο μετανάστης χαθεί στο δρόμο) ή ένα μεγάλο μέρος θα κάνει το ταξίδι σταδιακά. Δηλαδή, στον πρώτο σταθμό θα μείνει ένα χρόνο να μαζέψει τα χρήματα, μετά άλλου 5-6 μήνες, μετά παρακάτω και πάει λέγοντας με αποτέλεσμα να διαρκέσει 2-3 χρόνια το ταξίδι αυτό. Δεν υπάρχει καμία ΜΚΟ που τους πληρώνει για να εισβάλουν στο… Κάτω Παρτάλι και καμία Τουρκία που τους στέλνει να μας πάρουν τα… σωβρακα. Η Τουρκία εργαλειοποιεί, φυσικά, το μεταναστευτικό, αλλά το κάνει σε άλλο επίπεδο – εκβιάζοντας χρήματα και πολιτική στήριξη.

Επειδή έγραψα πολλά θα σταματήσω εδώ γράφοντας μόνο ένα σημείο ακόμα: Το γιατί ταξιδεύουν οι άνθρωποι και παίρνουν το ρίσκο είναι μια ηλίθια ερώτηση να κάνει κάποιος και δεν έχει νόημα. Οι άνθρωποι ταξιδεύουν γιατί κινδυνεύει η ζωή τους, γιατί θέλουν να ξεφύγουν από τη στοχοποίηση που τυχόν έχουν υποστεί, γιατί έχουν συγγενείς σε μια άλλη χώρα και θέλουν να πάνε εκεί, αλλά δεν έχουν άλλο τρόπο, γιατί θέλουν κάτι καλύτερο από αυτό που έχουν, γιατί έχουν όνειρα και ελπίδες που στις χώρες τους δεν υπάρχει περίπτωση να πραγματοποιήσουν, γιατί είναι νέοι και θέλουν να φύγουν – όπως θέλετε και εσείς. Και σε τελική ανάλυση, ποιοι είμαστε εμείς που θα πούμε ότι κάποιοι δεν έχουν δικαίωμα να ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα μπουν στην βάρκα;

Όταν όλοι οι δίοδοι είναι κλειστοί απλώς ελπίζεις ότι εσύ θα είσαι στους τυχερούς.