Ένα πιθανό μέλλον της Αυστραλίας σκιαγραφεί η 6η «Διαγενεακή Έκθεση» (Intergenerational Report) που έδωσε στη δημοσιότητα ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers.
Σύμφωνα με κάποιες από τις προβλέψεις αυτές, οι πολίτες σε βάθος 40ετίας θα ζουν περισσότερο -με ό,τι συνεπάγεται για την οικονομία η γήρανση του πληθυσμού- θα αμείβονται καλύτερα -αν διατηρηθεί η παραγωγικότητα- αλλά θα συνεχίσει να υπάρχει ανάγκη για εργατικό δυναμικό, ενώ και η Κλιματική Αλλαγή θα στοιχίσει αδρά.
Πρόκειται για μία «πυξίδα» και όχι για μία «κρυστάλλινη σφαίρα» που «βλέπει» τι πραγματικά θα συμβεί έως το 2063, επεσήμανε ο κ. Chalmers.
Καθορίζονται πάντως ορισμένες σαφείς ευκαιρίες, αλλά και σημαντικά εμπόδια για τη χώρα, σε πέντε βασικούς πόλους που αφορούν: την γήρανση του πληθυσμού, Κλιματική Αλλαγή, την στροφή προς μια οικονομία Φροντίδας, τον «κατακερματισμό» της παγκόσμιας τάξης και την «έκρηξη» των ψηφιακών τεχνολογιών.
Αν μάλιστα η Αυστραλία παραμείνει στην τρέχουσα πορεία, έχει να αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις για στον προϋπολογισμό, καθώς προβλέπονται δημοσιονομικά ελλείμματα κάθε χρόνο έως το 2063, κάτι που αν επαληθευτεί θα καταστήσει το πλεόνασμα πέρυσι το μοναδικό που θα έχει επιτευχθεί για 50 χρόνια.
Ο κ. Chalmers επέμεινε πάντως οι προβλέψεις της Έκθεσης δε θα έχουν ως συνέπεια ριζικές μεταρρυθμίσεις στη φορολογία ή τις δαπάνες της κυβέρνησης.
Αντ’ αυτού, προκρίνει αρκετές «μικρές» αλλαγές σε σημεία του προϋπολογισμού, επί του παρόντος τουλάχιστον, καθώς και εστίαση στην αύξηση της παραγωγικότητας για την αποτροπή «οικονομικών δεινών» στο μέλλον.
«Νομίζω ότι τα επόμενα χρόνια, μια αυξανόμενη εστίαση – σίγουρα της κυβέρνησής μας και πιθανότατα των κυβερνήσεων που θα μας ακολουθήσουν – θα είναι αυτή η πρόκληση της δημόσιας πολιτικής, η πρόκληση των εσόδων», είπε.
Η Έκθεση, πρόσθεσε, περιγράφει «ένα μέλλον για το οποίο μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι, αλλά όχι εφησυχασμένοι».
Ο «σκιώδης υπουργός» Οικονομικών Angus Taylor, έκανε λόγο για ένα «σχέδιο αυξημένων φόρων, αυξημένων δαπανών [και] μιας μεγαλύτερης Αυστραλίας».
«[Υπάρχουν] ελλείμματα μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι, αλλά δεν υπάρχει λύση στον ορίζοντα», τόνισε.
ΠΡΟΣΔΟΚΙΜΟ ΖΩΗΣ
Όπως ήδη είχε γίνει γνωστό, η Έκθεση προβλέπει ότι οι Αυστραλοί θα ζουν περισσότερο και θα έχουν καλύτερη υγεία για περισσότερα χρόνια.
Το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση προβλέπεται ότι θα αυξηθεί από 81,3 έτη σε 87 έτη για τους άνδρες και από 85,2 έτη σε 89,5 έτη για τις γυναίκες έως το 2063.
Ωστόσο, αναμένεται ότι θα καταγραφεί επιβράδυνση της αύξησης του πληθυσμού, με τους κατοίκους Αυστραλίας να καθυστερούν την απόκτηση παιδιών και να αποκτούν λιγότερα παιδιά σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές.
Ο δείκτης γονιμότητας είναι κάτω από το «ποσοστό αντικατάστασης» των 2,1 παιδιών ανά γυναίκα από τη δεκαετία του 1970 και αναμένεται να παραμείνει χαμηλός.
Με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και λιγότερα μωρά, η μέση ηλικία των Αυστραλών θα είναι 4,6 χρόνια μεγαλύτερη έως το 2063 από ό,τι είναι σήμερα, πράγμα που σημαίνει ότι ο μέσος πολίτης θα είναι 43,1 ετών.
Σχεδόν το ένα τέταρτο των Αυστραλών θα είναι άνω των 65 ετών μέχρι το 2063, ενώ θα υπάρχουν τριπλάσιοι άνθρωποι άνω των 85 ετών σε σχέση με σήμερα.
Και ενώ η μετανάστευση θα συνεχίσει να προσθέτει στον συνολικό πληθυσμό της Αυστραλίας, θα αποτελεί μικρότερο ποσοστό των προβλεπόμενων 40,5 εκατομμυρίων Αυστραλών το 2063 από ό,τι σήμερα.
Επίσης, οι μετανάστες αυτοί θα είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία και θα έχουν λιγότερα παιδιά από ό,τι σήμερα.
ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
Το εργατικό δυναμικό της Αυστραλίας θα αλλάξει ριζικά.
Το ποσοστό των ατόμων που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό θα μειωθεί σταδιακά από 66,6% σήμερα σε 63,8% το 2062/63, καθώς ο πληθυσμός θα γερνάει.
Μεταξύ όσων έχουν απασχόληση, ο μέσος όρος των ωρών εργασίας αναμένεται να μειωθεί στις 31 την εβδομάδα μέσα σε τέσσερις δεκαετίες.
Προβλέπεται όμως ότι θα εργάζονται περισσότερες γυναίκες και μετανάστες, ενώ θα εργάζεται και ένας σημαντικός αριθμός ηλικιωμένων.
Το ποσοστό ανεργίας εκτιμάται ότι θα παραμείνει σχετικά σταθερό τις επόμενες δεκαετίες, και επί του παρόντος προβλέπεται να είναι 4,5% έως το 2024/25.
Η Έκθεση σημειώνει ότι η ανισότητα των φύλων εξακολουθεί να κρατά τις γυναίκες μακριά από την εργασία, παρά τη μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων όσον αφορά τη συμμετοχή από περισσότερες από 32 ποσοστιαίες μονάδες το 1982/83 σε περίπου εννέα ποσοστιαίες μονάδες το 2022/23.
Τα υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης, η αύξηση των θέσεων εργασίας που βασίζονται στις υπηρεσίες και η απόκτηση λιγότερων παιδιών οδήγησαν σε υψηλότερη συμμετοχή των γυναικών.
Ωστόσο, η απλήρωτη εργασία και οι ευθύνες φροντίδας εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδιο, το οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει μέσω της αμειβόμενης γονικής άδειας και των αλλαγών στην επιδότηση της παιδικής μέριμνας.
«Η συνέχιση των μακροχρόνιων οικονομικών, δημογραφικών και κοινωνικών τάσεων αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του χάσματος συμμετοχής μεταξύ ανδρών και γυναικών σε περίπου επτά ποσοστιαίες μονάδες το 2062/63», αναφέρει η Έκθεση.
«Η μείωση των εμποδίων ώστε οι γυναίκες να συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό θα είναι ζωτικής σημασίας για την περαιτέρω μείωση του χάσματος συμμετοχής των φύλων και την απελευθέρωση του πλήρους οικονομικού δυναμικού των γυναικών».
Υγειονομική περίθαλψη και κοινωνική βοήθεια (φροντίδα), επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές υπηρεσίες, εκπαίδευση και κατάρτιση και υπηρεσίες στέγασης και εστίασης, αναμένεται να αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των θέσεων εργασίας της Αυστραλίας.
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ
Οι μισθοί και η ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει τις υπηρεσίες για τους Αυστραλούς εξαρτώνται από τη συνεχή αύξηση της παραγωγικότητας, γι’ αυτό και προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι αυτή έχει μείνει στάσιμη τις τελευταίες δεκαετίες.
Η τελευταία βελτίωση της παραγωγικότητας εκτός από την «έκρηξη» των ορυχείων ήρθε τη δεκαετία του ’90 με το διαδίκτυο και την πληροφορική, αλλά η κυβέρνηση και οι επιχειρήσεις αναζητούν όλο και περισσότερο την τεχνητή νοημοσύνη ως τον τρόπο για την αναζωογόνηση της οικονομίας.
Οι τεχνολογικές αλλαγές δεν θα επηρεάσουν μόνο την παραγωγικότητα, αλλά, σύμφωνα με την Έκθεση, θα ενισχύσουν επίσης τα αποτελέσματα της υγείας, θα μειώσουν τις εκπομπές ρύπων και ακόμη και θα «μετασχηματίσουν τα πρότυπα κατανάλωσης και αναψυχής».
Ωστόσο, σημειώνοντας ότι η τρέχουσα πορεία της Αυστραλίας δεν είναι «δεδομένη», η Έκθεση αναμένει βραδύτερη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και του εισοδήματος τα επόμενα χρόνια.
Ο υπουργός Οικονομικών προειδοποίησε ότι η Αυστραλία θα πρέπει να «δουλέψει σκληρά» για να στηρίξει την οικονομία.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Η Έκθεση αναφέρει ότι η Αυστραλία πρόκειται να επωφεληθεί από την παγκόσμια μετάβαση σε «καθαρές μηδενικές» εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Η χώρα είναι ήδη ο κορυφαίος εξαγωγέας λιθίου και διαθέτει τεράστια αποθέματα λιθίου, νικελίου, ψευδαργύρου και βωξίτη, όλα βασικά ορυκτά για τις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Μεγάλες εκτάσεις δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί πλήρως για σημαντικά ορυκτά, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιθανό να υπάρχουν περισσότερες πλούσιες φλέβες προς αξιοποίηση, παρέχοντας ευκαιρίες για έναν εξορυκτικό τομέα που πρέπει να εγκαταλείψει τον άνθρακα και το φυσικό αέριο.
Ωστόσο, οι επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας θα επηρεάσουν τις συνθήκες εργασίας.
«Ελλείψει αλλαγών στον τρόπο με τον οποίο εργάζονται σήμερα οι άνθρωποι, αυτό θα επηρεάσει τις ώρες εργασίας και την ικανότητα των εργοδοτών να προσλαμβάνουν εργαζόμενους», προειδοποιεί η Έκθεση.
Η απάντηση, αναφέρει, θα είναι η επένδυση σε μέτρα προσαρμογής, με τον κόσμο να βρίσκεται σε τροχιά υπέρβασης του στόχου περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2C.
Η Κλιματική Αλλαγή εκτιμάται ότι θα επηρεάσει το πού και πώς ζουν, εργάζονται και ταξιδεύουν οι Αυστραλοί.
«Ορισμένες δαπάνες που σχετίζονται με τους φυσικούς κινδύνους της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αναπόφευκτες», προειδοποιεί η Έκθεση.
«Η έκταση των οικονομικών διαταραχών θα αυξηθεί σημαντικά με τις μεγαλύτερες αυξήσεις της θερμοκρασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο μετριασμός της περαιτέρω Κλιματικής Αλλαγής μέσω της αποτελεσματικής παγκόσμιας δράσης μέσω της απαλλαγής από τον άνθρακα έχει σημαντική οικονομική αξία για την Αυστραλία».
Ακόμη και αν ο Κόσμος μπορέσει να επιτύχει «καθαρές μηδενικές» εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050, οι αυξήσεις της θερμοκρασίας που έχουν σημειωθεί μέχρι σήμερα θα επηρεάσουν την οικονομία της Αυστραλίας, επισημαίνεται.
Πόσο θα επηρεάσει; Όπως αναφέρεται, τις προσεχείς δεκαετίες, η επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στη χώρα, θα μπορούσε να προκαλέσει πτώση της παραγωγής η οποία εκτιμάται σε 135 με 423 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας.
Η κυβερνητική εκτίμηση δεν αποτυπώνει μάλιστα τον αντίκτυπο στη Γεωργία και στον Τουρισμό, καθώς πολλοί ταξιδιώτες ενδεχομένως θα απέφευγαν την Αυστραλία λόγω της υποβάθμισης τοποθεσιών όπως οι παραλίες, που υφίστανται διάβρωση.
«Η απάντηση στην κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμια επιτακτική ανάγκη σε περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο», σχολίασε ο κ. Chalmers, αν και η χώρα είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αερίου και άνθρακα στον Κόσμο.
«ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ»
Η Αυστραλία έχει βελτιώσει τη ροή αγαθών, υπηρεσιών, εργατικού δυναμικού και τεχνολογίας με τη μείωση των εμποδίων στο εμπόριο, και δεκαετίες οικονομικής ανάπτυξης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου βασίστηκαν στο άνοιγμα του Έθνους στη διεθνή αγορά.
Ωστόσο, η Έκθεση αναφέρει ότι η μελλοντική ευημερία της χώρας θα επηρεαστεί από την εξέλιξη της γεωπολιτικής και τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς, δηλαδή, από τη μείωση της εξάρτησης της Αυστραλίας από τον σημαντικό εμπορικό εταίρο της, την Κίνα.
Προειδοποιεί ότι η μελλοντική παγκόσμια οικονομία θα μπορούσε να είναι πιο «κατακερματισμένη», γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίπαλα εμπορικά μπλοκ κάτι που θα μπορούσε να «περιπλέξει» τη δράση για το Κλίμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την οικονομία.
