Ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας, Mark Butler, επέκρινε τον πολλαπλασιασμό των καταστημάτων ατμίσματος (vape), τα οποία συνεχίζουν να ανοίγουν παρά τις επικείμενες μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέπουν μόνο στα φαρμακεία να μπορούν να εισάγουν και να πωλούν τα προϊόντα αυτά.
«Γνωρίζουμε ότι αυτά τα καταστήματα ατμίσματος ανοίγουν όλο και περισσότερο με πολύ σκόπιμο τρόπο ακριβώς δίπλα στα σχολεία, επειδή αυτοί είναι οι καταναλωτές-στόχοι τους», δήλωσε ο Butler στην εφημερίδα «Guardian Australia».
«Δεν μπορώ να τονίσω αρκετά την ανησυχία που ξέρω ότι οι γονείς και οι σχολικές κοινότητες έχουν για αυτή την απειλή της δημόσιας υγείας, το άτμισμα. Αυτά τα καταστήματα ατμίσματος πωλούν ένα προϊόν που είναι σκόπιμα σχεδιασμένο για να στρατολογήσει τη νέα γενιά στον εθισμό στη νικοτίνη».
Το άνοιγμα περισσότερων καταστημάτων που πωλούν συσκευές και προϊόντα ατμίσματος ήταν ένα θέμα που έθεσε πρώτη η ανεξάρτητη βουλευτής Sophie Scamps, η οποία δήλωσε πρόσφατα στο κοινοβούλιο ότι «ένας αριθμός καταστημάτων που πωλούν συσκευές ατμίσματος έχει ανοίξει στην εκλογική μου περιφέρεια Mackellar. Τα καταστήματα αυτά βρίσκονται συνήθως κοντά σε πολυσύχναστες στάσεις σχολικών λεωφορείων και πωλούν συσκευές ατμίσματος σε παιδιά σχολικής ηλικίας».
Ενώ είναι ήδη παράνομη η αγορά και η πώληση ηλεκτρονικών τσιγάρων ή οποιουδήποτε ηλεκτρονικού υγρού που περιέχει νικοτίνη χωρίς συνταγή γιατρού, οι εταιρείες παρακάμπτουν τους κανονισμούς αυτούς, επισημαίνοντας τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως «χωρίς νικοτίνη», παρόλο που περιέχουν νικοτίνη.
Αυτό ώθησε τον Υπουργό Υγείας τον Μάιο να ανακοινώσει μεταρρυθμίσεις που θα απαγορεύουν την εισαγωγή προϊόντων ατμίσματος με νικοτίνη και χωρίς νικοτίνη, επιτρέποντας μόνο σε αδειούχους φαρμακοποιούς να τα εισάγουν και να τα πωλούν.
Μόλις τεθούν σε ισχύ οι μεταρρυθμίσεις, τα καταστήματα προϊόντων ατμίσματος θα πρέπει να κλείσουν και οι λιανοπωλητές θα πρέπει να απαλλαγούν από όλα τα σχετικά προϊόντα.
Ωστόσο, δεν έχει οριστεί ημερομηνία έναρξης της ισχύος των μεταρρυθμίσεων αυτών, καθώς η διαβούλευση με τις κυβερνήσεις των Πολιτειών για το νομοσχέδιο παραμένει ανοιχτή.
Ο Butler δήλωσε ότι η κυβέρνηση παραμένει «προσηλωμένη στην πάταξη του ατμίσματος και των καταστημάτων ατμίσματος, ιδίως εκείνων που στοχεύουν σκόπιμα να προωθήσουν το προϊόν τους σε παιδιά». Είπε όμως ότι θα χρειαστεί χρόνος για να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες του νομοσχεδίου.
Ο αναπληρωτής καθηγητής, Raglan Maddox, είναι διευθυντής μελέτης για την αξιολόγηση του προγράμματος «Αξιολόγηση αντιμετώπισης του καπνίσματος των αυτοχθόνων» (Tackling Indigenous Smoking Evaluation), πραγματοποιώντας ταξίδια σε όλη την Αυστραλία. Ο καθηγητής μετέφερε την ανησυχία που επικρατεί για το άνοιγμα καταστημάτων σε αγροτικές και περιφερειακές περιοχές που επισκέφθηκε.
Ο Maddox είπε ότι προκαλούσε σύγχυση στους ανθρώπους που έβλεπαν τα καταστήματα να ανοίγουν παρά τα μηνύματα ότι το άτμισμα είναι επιβλαβές.
«Πολλοί άνθρωποι σε αυτές τις κοινότητες με τις οποίες μιλάμε ανησυχούν πραγματικά για τους νέους που αρχίζουν το άτμισμα και αυτό επηρεάζει την ικανότητά τους να είναι καλοί γονείς. Διότι αν λες ‘το άτμισμα κάνει κακό στην υγεία σου, γι’ αυτό μην το κάνεις’, αλλά στη συνέχεια ανοίγουν καταστήματα στην κοινότητα, υπονομεύεται το κύρος σου».
«Το να είσαι γονιός είναι δύσκολο, πόσο μάλλον αν υπονομεύεσαι από μια βιομηχανία πολλών εκατομμυρίων δολαρίων που συνεχίζει να παράγει, να επανεφευρίσκει και να εμπορεύεται επιβλαβή προϊόντα, ενώ παράλληλα εμπλέκει τα παιδιά».
Ο εκτελών χρέη διευθυντή της Quit, Craig Sinclair, δήλωσε ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022 περίπου το 5% όλων των νέων πελατών της Quitline ανέφεραν ότι προσπαθούσαν να κόψουν το άτμισμα. Το ποσοστό αυτό διαμορφώθηκε στο 6% τον Ιούνιο του 2023. Από όλους τους νέους πελάτες της Quitline, το 1% ήταν ηλικίας κάτω των 18 ετών και ανέφεραν ότι προσπαθούσαν να σταματήσουν το άτμισμα.
«Έχουμε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις πωλήσεις οποιωνδήποτε προϊόντων ατμίσματος σε παιδιά», δήλωσε. «Είναι παράνομο και άκρως ανήθικο».