Δύο καινοτόμα εργαλεία για τη βελτίωση της ζωή των ατόμων που πάσχουν από άνοια, που δημιούργησε η Dementia Australia και το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου Deakin, απέσπασαν πρόσφατα σημαντικά βραβεία.
Το πρώτο είναι το BrainTrack, μια δωρεάν εφαρμογή που μέσω διασκεδαστικών παιχνιδιών επιτρέπει στον χρήστη να παρακολουθεί αλλαγές της νοητικής του λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου. Το BrainTrack αναδείχθηκε νικητής του 2023 National iAward στην κατηγορία των Μη Κερδοσκοπικών/Κοινωνικών έργων, πριν από λίγες εβδομάδες. Η δεύτερη σημαντική αναγνώριση αφορά το «Talk with Ted», για το οποίο η ομάδα κέρδισε το Βραβείο Καινοτομίας 2023 από το Simulation Australasia.
Πίσω από αυτές τις τεχνολογικές εξελίξεις, βρίσκεται μια ομάδα με επικεφαλής τον Andrew Vouliotis, έναν Αυστραλό με καταγωγή από την Ελλάδα και την Ιταλία, ο οποίος μίλησε στον «Νέο Κόσμο» για τα έργα αυτά που έχουν σχεδιαστεί για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ατόμων που ζουν με άνοια και να υποστηρίξουν όσους τους φροντίζουν.
«Το πάθος μου είναι η εφεύρεση λύσεων που να έχουν υψηλό αντίκτυπο», είπε στον «Νέο Κόσμο» ο επικεφαλής του ομάδας. «Μου αρέσει να εργάζομαι πάνω σε λύσεις που επιδιώκουν να κάνουν κάτι θετικό για την κοινωνία. Και το BrainTrack αποτελεί ένα τέτοιο έργο. Καταφέραμε να προσεγγίσουμε τόσους πολλούς ανθρώπους σε όλη την Αυστραλία».
Περισσότεροι από 55.000 άνθρωποι έχουν «κατεβάσει» το BrainTrack από τότε που κυκλοφόρησε, τον περασμένο Οκτώβριο, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους έχουν ανησυχίες να απευθυνθούν έγκαιρα στο γιατρό τους, ώστε να έχουν πρόσβαση σε υποστήριξη και παρέμβαση.
«Με περισσότερους από 400.000 Αυστραλούς να ζουν σήμερα με άνοια -με τον αριθμό αυτό να αναμένεται να αυξηθεί σε 800.000 μέχρι το 2058- είναι ζωτικής σημασίας να επικεντρωθούμε στην έγκαιρη διάγνωση και την ποιοτική φροντίδα όσων πάσχουν από αυτή την ανίατη ασθένεια», δήλωσε η Maree McCabe AM, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Dementia Australia, συγχαίροντας τις ομάδες που βρίσκονται πίσω από αυτά τα δύο καινοτόμα εργαλεία.
«Το BrainTrack δεν είναι ένα διαγνωστικό εργαλείο», ξεκαθαρίζει ο Vouliotis.
«Στόχος του είναι να να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να ξεκινήσουν τη συζήτηση για την άνοια σε πρώιμο στάδιο, να αναζητήσουν βοήθεια σε πιο άμεσο χρονικό διάστημα, με την ελπίδα να καθυστερήσουν την επιδείνωση αυτής της ασθένειας. Ούτε πρόκειται για μια εφαρμογή εκπαίδευσης του μυαλού. Υπάρχουν ήδη πολλές εφαρμογές που ασχολούνται με αυτό. Στόχος του BrainTrack είναι να παροτρύνουν τους ανθρώπους να μιλήσουν στον γιατρό τους, αν νιώθουν ότι κάτι αλλάζει στον τρόπο που λειτουργεί το μυαλό τους». Μοιραζόμενοι τα αποτελέσματά τους στο BrainTrack με τον Γενικό Γιατρό τους, μπορούν να υποστηρίξουν τον εντοπισμό γνωστικών αλλαγών έγκαιρα, ζητώντας περαιτέρω εξετάσεις νωρίτερα.
Τη στιγμή αυτή, διεξάγονται δοκιμές στο BrainTrack με τη συμμετοχή 13.000 ανθρώπων, αναφέρει ο Vouliotis. Αυτές οι δοκιμές, που χρηματοδοτούνται από το Medical Research Future Fund, επικεντρώνονται σε δύο ομάδες. Η πρώτη αφορά το ευρύ κοινό και εξετάζει το πώς η εφαρμογή χρησιμοποιείται από άτομα με γνωστικά προβλήματα και κατά πόσο το εργαλείο αυτό τους ενθαρρύνει να ξεκινήσουν τη συζήτηση με τον γιατρό τους.
Το δεύτερο μέρος της δοκιμής επικεντρώνεται στους ιατρούς και εξετάζει πώς αυτή η εφαρμογή μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη και για αυτούς.
Αυτό που ανακάλυψαν μέσα από ανέκδοτες ιστορίες, είναι ότι ορισμένοι χρησιμοποιούν το BrainTrack σαν ένα εργαλείο σύγκρισης αποτελεσμάτων νοηματικής λειτουργίας στον κύκλο της οικογένειάς τους. «Επιπλέον δίνει την ευκαιρία σε μέλη της οικογένειας να προτείνουν τη χρήση του με φιλικό τρόπο, με στόχο τη μείωση του κοινωνικού στίγματος που μπορεί να σχετίζεται με τα ιατρικά εργαλεία εξετάσεων».
«Πολλά ανθρώποι μοιράστηκαν συγκινητικές ιστορίες με εμάς, διηγούμενοι πώς το BrainTrack βοήθησε να ξεκινήσει μια συζήτηση για τους φόβους τους σχετικά με την άνοια και πώς αυτή η εφαρμογή έχει κάνει διαφορά για τους αγαπημένους τους. Βοηθά στο να δώσει δύναμη στα άτομα με άνοια να αναλάβουν τον έλεγχο της επικοινωνίας τους σχετικά με τα σύμπτώματα που βιώνουν».
Το «Talk with Ted», από την άλλη, είναι μια προσομοίωση που έχει σχεδιαστεί για να εκπαιδεύσει τους συμμετέχοντες σχετικά με τον τρόπο καλύτερης επικοινωνίας με άτομα που ζουν με άνοια. Ο Ted, ένα τεχνητά ευφυές (AI) Avatar με συμπτώματα άνοιας, προσφέρει ρεαλιστική προσομοίωση στους φροντιστές και όσους υποστηρίζουν άτομα που πάσχουν από άνοια. Αυτό επιτρέπει στους χρήστες να εξασκήσουν στις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και να μάθουν πώς να παρέχουν καλύτερη φροντίδα.
«Ακόμα και μέλη της οικογένειας των ατόμων που πάσχουν από άνοια έχουν δοκιμάσει το «Talk with Ted», επειδή τους δίνει τη δυνατότητα να εξασκήσουν τις δεξιότητες τους στην αποτελεσματική επικοινωνία. Έχει δοκιμαστεί σε εκατοντάδες χρήστες, και αυτό που διαπιστώσαμε γενικά, ήταν ότι πολλοί άνθρωποι που έχουν τα αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα -όπως συμβαίνει με πολλούς φροντιστές- βρήκαν ότι το εργαλείο τους προσέφερε την αυτοπεποίθηση και την άνεση να επικοινωνούν στα αγγλικά, αλλά και να εξασκηθούν σε ένα ασφαλές περιβάλλον».
Προσθέτει ότι χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε κέντρα Φροντίδας Ηλικιωμένων, ενώ η Dementia Australia διοργανώνει επίσης προσωπικές συνεδρίες για να καθοδήγησει τους φροντιστές στο πώς μπορούν να επωφεληθούν από το «Talk with Ted».
Ο Andrew Vouliotis είχε πάντα ένα πάθος να «χτίζει» ενδιαφέροντα λογισμικά. Και αυτό ξεκίνησε ήδη από το Γυμνάσιο. «Όταν ήμουν μαθητής στο Alphington Grammar, δημιούργησα ένα λογισμικό για τους καθηγητές. Ήταν μια μικρή εφαρμογή για το ημερήσιο πρόγραμμά τους. Δημιουργώντας αυτό το εργαλείο κατάλαβα ότι λάτρευα πραγματικά τον χώρο της τεχνολογίας. Και στη συνέχεια, αφού αποφοίτησα από το Πανεπιστήμιο Swinburne, συνειδητοποίησα ότι αγαπώ τον χώρο της καινοτομίας, το να μπορώ δηλαδή, να δημιουργώ καταπληκτικά εργαλεία για τους ανθρώπους».
Συζητώντας για την ραγδαία πρόοδο στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης συνολικά, ο Vouliotis επεσήμανε ότι προβλέπονται σημαντικές αλλαγές στον ορίζοντα. «Προσωπικά, δεν μπορώ να ακριβοποιήσω αυτήν τη στιγμή ποιες θα είναι αυτές οι αλλαγές. Πιστεύω, όμως, ότι πρόκειται να δούμε συναρπαστικές εξελίξεις. Πολλοί άνθρωποι θα έχουν την ευκαιρία να γίνουν πιο αποτελεσματικοί, πιο δημιουργικοί και πιο γρήγοροι χάρη σε αυτά τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης. Κατά κάποιον τρόπο, η τεχνητή νοημοσύνη εκδημοκρατίζει τη δημιουργικότητα. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνω ότι δεν βρισκόμαστε σε σημείο όπου μπορεί να αντικατασταθούν οι ειδικοί».
Ο Vouliotis αισθάνεται απίστευτα υπερήφανος που μπορεί να εφαρμόσει την τεχνολογία και να έχει τόσο καλό αντίκτυπο στην κοινωνία.
«Είναι τιμή μου να ηγούμαι αυτών των έργων μαζί με μια τόσο εξαιρετική ομάδα», καταλήγει, εκφράζοντας τον ενθουσιασμό του για το γεγονός ότι θα εκπροσωπήσουν την Αυστραλία στον διεθνή διαγωνισμό iAwards για το BrainTrack, που θα λάβει χώρα στο Χονγκ Κονγκ τον Δεκέμβριο.
*Μπορείτε να κατεβάσετε το BrainTrack δωρεάν από το Apple App Store ή το Google Play.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το «Talk with Ted», επισκεφθείτε την ιστοσελίδα dementialearning.org.au/technology/talk-with-ted
Η Εθνική Γραμμή Βοήθειας για την Άνοια είναι 1800 100 500.