Μεσίστιες κυματίζουν σήμερα οι σημαίες στα κτήρια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε ένδειξη πένθους για τον πρώην γενικό κυβερνήτη της Αυστραλίας, William -Bill- Hayden, ο οποίος απεβίωσε στα 90 του χρόνια.

Ο Bill Hayden υπήρξε μία σημαντική προσωπικότητα της αυστραλιανής πολιτικής. Πριν θητεύσει ως ο 21ος γενικός κυβερνήτης στην Ιστορία της χώρας (1989 – 1996), είχε διατελέσει αρχηγός των Εργατικών -διαδεχόμενος τον Gough Whitlam το 1977- και έμεινε στην Ιστορία ως «ο άνθρωπος που παραλίγο να γίνει πρωθυπουργός», καθώς ο Bob Hawke τον αντικατέστησε στην ηγεσία, λίγες εβδομάδες πριν το κόμμα κερδίσει στις ομοσπονδιακές εκλογές του 1983.

Έγινε υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου (1983 – 1988) υπό τον Hawke, ενώ υπό τον Whitlam διετέλεσε υπουργός Οικονομικών το 1975 (για πέντε μήνες) και νωρίτερα υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας (1972 – 1975), οπότε προώθησε ένα σχέδιο για την υγειονομική περίθαλψη για όλους με την ονομασία Medibank, το γνωστό σήμερα Medicare, του οποίου θεωρείται ο «αρχιτέκτονας».

Το σύστημα καταργήθηκε το 1981 από την κυβέρνηση Fraser, προτού επανέλθει το 1984 από την κυβέρνηση Hawke με την έως σήμερα, ώστε να μην το συγχέουν οι πολίτες με το ιδιωτικό ταμείο υγείας Medibank Private.

Επίσης, ήταν αυτός που εισήγαγε στο σύστημα για πρώτη φορά τη σύνταξη για ανύπαντρες μητέρες (single mother’s pension) στην Αυστραλία.

Ο Bill Hayden είχε γεννηθεί το 1933 στο Μπρίσμπαν και μεγάλωσε κάτω από δύσκολες οικονομικά συνθήκες. Εργάστηκε ως κατώτερος δημόσιος υπάλληλος ενώ αργότερα εντάχθηκε στην Αστυνομία του Κουίνσλαντ. Παράλληλα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα Οικονομικά.

Η πρώτη του εκλογή στο ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο έγινε το 1961, κερδίζοντας, κόντρα στις προβλέψεις, την έδρα του Oxley, στο Κουίνσλαντ για τους Εργατικούς.

Όταν ορκίστηκε γενικός κυβερνήτης, δεν έβαλε το χέρι του στη Βίβλο, αλλά προσέφερε μια απλή επιβεβαίωση πίστης. Βαπτίστηκε πάντως Καθολικός σε ηλικία 85 ετών.

«Οι πρώτες μου σκέψεις είναι με την Dallas, την αγαπημένη του σύζυγο επί 63 χρόνια, τα παιδιά τους και όλους εκείνους που τον γνώριζαν και τον αγαπούσαν περισσότερο», δήλωσε ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός, Anthony Albanese για τον θάνατο του Bill Hayden.

Ακόμη και αν δεν άφηνε άλλη κληρονομιά «από το να είναι βασικός αρχιτέκτονας της υγειονομικής περίθαλψης για όλους, θα εξακολουθούσε να στέκεται για πάντα ως ένας θρύλος του εργατικού μας κινήματος και ένας άνθρωπος που συνεισέφερε στο Έθνος μας», πρόσθεσε.

«Σε μια εποχή δυναμικών προσωπικοτήτων, ο Bill Hayden διακρίθηκε για την ταπεινότητά του. Ωστόσο, η φιλοδοξία του για τους Εργατικούς ή την Αυστραλία δεν ήταν καθόλου μετριοπαθής. Αυτή ήταν η ήρεμη δύναμη του χαρακτήρα που έφερε στην υπόθεση της προόδου».

«Όπως το έθεσε ο Paul Keating, η ηγεσία του Bill έκανε τη στροφή προς το ‘Labor Mark II’: έθεσε τα θεμέλια για τις κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που δημιούργησαν τρεις δεκαετίες οικονομικής ανάπτυξης και χάρισαν στην Αυστραλία μια νέα εποχή στην εκπαίδευση, τις εξωτερικές υποθέσεις, την περιβαλλοντική πολιτική και – φυσικά – την καθολική υγειονομική περίθαλψη…».

«Όπως τόσοι πολλοί συνάδελφοί μου, επωφελήθηκα σε μεγάλο βαθμό από τις συμβουλές του Bill , εκτίμησα τη διορατικότητά του και πάντα εκτιμούσα τον μελετημένο τρόπο με τον οποίο τις προσέφερε..».

«Μετά το 1975, ήταν ο τελευταίος βουλευτής των Εργατικών που είχε ‘απομείνει όρθιος’ στο Κουίνσλαντ. Διετέλεσε αρχηγός επί έξι σκληρά χρόνια στην αντιπολίτευση και την τελευταία στιγμή, του στερήθηκε η ευκαιρία να οδηγήσει το κόμμα σε δεύτερες εκλογές, τις οποίες πολλοί πίστευαν ότι θα κέρδιζε».

«Μέσα σε όλα αυτά δεν έχασε ποτέ την αίσθηση του χιούμορ του. Το σημαντικότερο, δεν έχασε ποτέ την πίστη του στην ικανότητα του κόμματός μας να αλλάξει τη χώρα προς το καλύτερο, δεν αμφέβαλε ποτέ για την ικανότητα της Αυστραλίας να κάνει τη διαφορά στον Κόσμο και το έργο που έκανε στην υπηρεσία αυτών των σκοπών δεν θα ξεχαστεί ποτέ».

«Ας αναπαυθεί εν ειρήνη», κατέληξε ο κ. Albanese, ανακοινώνοντας ότι θα πραγματοποιηθεί State Funeral για τον Hayden.

Η πρωθυπουργός του Κουίνσλαντ Annastacia Palaszczuk επεσήμανε, ανάμεσα σε άλλα, ότι ήταν ένας «γίγαντας του Εργατικού Κόμματος που ενσάρκωνε, υποστήριζε και ζούσε σύμφωνα με τα αληθινά εργασιακά ήθη και αξίες».

Όπως προαναφέρθηκε, μετά την αποπομπή του Whitlam και την επακόλουθη εκλογική ήττα, ο Hayden ανέλαβε την ηγεσία των Εργατικών και της αντιπολίτευσης.

Ο πρώην γερουσιαστής των Εργατικών Graham Richardson έχει δηλώσει ότι τότε με ό,τι είχε συμβεί στο κόμμα «πολλοί ανησυχούσαν, έχουμε μέλλον;»

«Λοιπόν, ο Bill μας έδωσε πίσω ένα μέλλον και γι’ αυτό πρέπει όλοι να είμαστε ευγνώμονες».

Αλλά ο Hayden έχασε οριακά τις εκλογές του 1980 από τον Malcolm Fraser και ο Bob Hawke άρχισε σύντομα να συγκεντρώνει υποστήριξη.

Υπό την απειλή αμφισβήτησης της ηγεσίας, ο Hayden παραιτήθηκε.

«Δεν είναι μια απόφαση που θα προτιμούσα», ανέφερε τότε και εξέφρασε την πικρία του με μία φράση που έχει περάσει στους «πολιτικούς θρύλους» της Αυστραλίας.

«Πιστεύω ότι (σε αυτήν τη συγκυρία) και ένας σκύλος βοσκού θα μπορούσε να οδηγήσει το Εργατικό Κόμμα στη νίκη, έτσι όπως είναι η χώρα».

Το 2014, την ημέρα ανακοίνωσης του θανάτου του Whitlam, ο Hayden αναστοχάστηκε την πολιτική καριέρα του, αναφέροντας δύο γεγονότα ως τις σπουδαιότερες στιγμές της θητείας τους.

«Τελικά, το να πείσουμε τον AMA (Αυστραλιανός Ιατρικός Σύλλογος) να συμφωνήσει για τη δημιουργία του Medibank – θεέ μου, ήταν ένας σκληρός, μακρύς, εξαντλητικός αγώνας- και ο προϋπολογισμός του 1975, το να τον επαναφέρουμε σε τροχιά».