Μπορεί η σύρραξη του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Γάζα να προκαλεί τελευταία εμφανείς τριγμούς στο πολυπολιτισμικό μωσαϊκό της Αυστραλίας, αλλά η οικονομική ανασφάλεια ροκανίζει υπόγεια την κοινωνική/κοινοτική συνοχή -εδώ και μήνες- εντείνοντας και την ανησυχία για τον αριθμό των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα μετά την πανδημία.

Με την ακρίβεια να μαστίζει κάθε πτυχή σχεδόν της καθημερινότητας -στέγαση, λογαριασμοί ενέργειας, ψώνια, μετακινήσεις, εκπαίδευση, φροντίδα, υγεία- και τα επιτόκια στα ύψη, οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών… πέφτουν έξω και οι πολίτες καθίστανται πιο απαισιόδοξοι και επιφυλακτικοί, απέναντι σε συνανθρώπους τους, αλλά και τους πολιτικούς.

Το οικονομικό άγχος τείνει να συμβαδίζει με την ασθενέστερη κοινωνική συνοχή, η οποία βρίσκεται σε αυτό το σημείο στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2007 στην Αυστραλία επισήμανε ο James O’Donnell, λέκτορας του Australian National University, συντάκτης της έκθεσης «Mapping Social Cohesion 2023» (Χαρτογραφώντας την Κοινωνική Συνοχή), η οποία προέκυψε από την έρευνα του μη κερδοσκοπικού Scanlon Foundation Research Institute.

Η έρευνα παρακολουθεί παράγοντες όπως η αίσθηση του ανήκειν, η οικονομική ανισότητα και η δικαιοσύνη για να παράγει έναν δείκτη κοινωνικής συνοχής που έχει μειωθεί στις 79 μονάδες φέτος.

Από τους 7.500 πολίτες που ερωτήθηκαν, το 41% δήλωσαν ότι βιώνουν οικονομική ανασφάλεια, περιγράφοντας τους εαυτούς τους ως «φτωχούς» ή να αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα. Το ποσοστό αυτό ήταν 37% το 2022 και 31% το 2021.

Οι ίδιοι ανέφεραν ότι αισθάνονται λιγότερη εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, πιο απαισιόδοξοι για το μέλλον της Αυστραλίας και λιγότερο πιθανό να αισθάνονται εθνική υπερηφάνεια.

Η οικονομική δυσπραγία συνδέθηκε επίσης με πιο αρνητική στάση απέναντι στη μετανάστευση, με τους ανθρώπους που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα 13% λιγότερο πιθανό να πιστεύουν ότι η αποδοχή μεταναστών από πολλές διαφορετικές χώρες κάνει την Αυστραλία ισχυρότερη.

Το 33% μάλιστα ανησυχεί ότι ο αριθμός των μεταναστών που υποδέχεται πλέον η χώρα είναι υπερβολικά υψηλός.

Οι ενοικιαστές και οι κάτοχοι ενυπόθηκων δανείων ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν οικονομικό άγχος σε σύγκριση με εκείνους που είχαν πλήρη ιδιοκτησία του σπιτιού τους.

«Με περισσότερους Αυστραλούς υπό οικονομική πίεση το 2023, δεν αποτελεί ίσως έκπληξη το γεγονός ότι η αίσθηση της αξίας και της κοινωνικής ένταξής μας είναι επίσης χαμηλότερη φέτος», επεσήμανε ο κ. O’Donnell.

«Η κοινωνική συνοχή βρίσκεται υπό πίεση – μειώνεται και είμαστε λίγο πιο διχασμένοι ως χώρα».

«Υπάρχουν μεγαλύτερα ρήγματα μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών ψηφοφόρων και των στάσεών τους. Και η οικονομία ήταν αυτό το μεγάλο, κυρίαρχο ζήτημα που επιβαρύνει τη συνοχή μεταξύ των ανθρώπων σε όλη την κοινωνία, όσον αφορά την ένταξή τους, την εμπιστοσύνη τους, τις ανησυχίες τους για το μέλλον και τις σχέσεις τους με την αυστραλιανή κοινωνία γενικότερα».

Εκείνοι που νιώθουν μεγάλη αίσθησητου ανήκειν βρέθηκαν στο 48%, το χαμηλότερο ποσοστό, ενώ μόλις το 33% αισθάνεται «μεγάλη υπερηφάνεια» για τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής της χώρας.

Το 41% δήλωσαν απαισιόδοξοι για το μέλλον της Αυστραλίας, από 24% πριν από τρία χρόνια.

Οι νέοι έχουν λιγότερη πίστη και θετική στάση στην κοινότητα, με το 47% των ατόμων ηλικίας 25 έως 34 ετών να δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον, σε σύγκριση με το 35% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω.

Παράλληλα, έντονη ήταν η ανησυχία για την οικονομική ανισότητα και τη δικαιοσύνη. Ο αριθμός των ατόμων που ανησυχούν για το χάσμα μεταξύ υψηλών και χαμηλών εισοδημάτων έφτασε στο 84%, ποσοστό ρεκόρ, από 76% τον Ιούλιο του 2020.

Μη οικονομικά θέματα, όπως οι πολιτικά φορτισμένες συζητήσεις για τοπικά και διεθνή ζητήματα, έχουν επίσης επιβαρύνει την κοινωνική συνοχή κατά το περασμένο έτος.

Η έρευνα διεξήχθη τον Ιούλιο, τρεις μήνες πριν από το δημοψήφισμα για τη «Φωνή» και πριν από την αναζωπύρωση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή.

Υπήρχαν κάποια φωτεινά σημεία για την κοινωνική συνοχή, συμπεριλαμβανομένης της πολυπολιτισμικότητας, με τη συντριπτική πλειοψηφία να συμφωνεί ότι είναι καλή για την Αυστραλία.

Αλλά οι διακρίσεις λόγω χρώματος δέρματος, εθνοτικής καταγωγής ή θρησκείας παραμένουν σταθερές, επηρεάζοντας το 18% των ερωτηθέντων το 2023 – από 16% το 2022.

Το 91% των Αυστραλών έχει θετική άποψη για τους ανθρώπους από το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά το ποσοστό αυτό πέφτει στο 69% για τους ανθρώπους από την Ινδία, στο 61% για τους ανθρώπους από την Κίνα και στο 51% για τους ανθρώπους από το Σουδάν.

Τα ευρήματα αυτά αντιστοιχούν στις αντιλήψεις για τον ρατσισμό μεταξύ των ανθρώπων από διάφορες εθνοτικές ομάδες, με το 41% των Κινέζων Αυστραλών να δηλώνουν ότι έχουν βιώσει ρατσισμό τον τελευταίο χρόνο και το 50% των Ινδών Αυστραλών να δηλώνουν το ίδιο.

Όταν οι ερευνητές ρώτησαν τους ανθρώπους σχετικά με τη στάση τους απέναντι σε ανθρώπους της πίστης, διαπίστωσαν ότι το 27% είχαν αρνητική προσωπική στάση απέναντι στους μουσουλμάνους, το 13% ήταν αρνητικό απέναντι στους Σιχ, το 11% ήταν αρνητικό απέναντι στους Ινδουιστές, το 9% ήταν αρνητικό απέναντι στους Εβραίους, το 16% ήταν αρνητικό απέναντι στους Χριστιανούς και το 4% ήταν αρνητικό απέναντι στους Βουδιστές.

«Πρόκειται για ένα είδος συνεχούς πίεσης στους μετανάστες που επιβαρύνει την αίσθηση του ανήκειν και της σύνδεσής τους με την Αυστραλία», σχολίασε ο κ. O’Donnell.

ΧΑΝΕΙ ΕΔΑΦΟΣ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Στο μεταξύ, οι πολίτες προετοιμάζονται για νέες αυξήσεις τιμών και πτώση των πραγματικών μισθών, παρά την υπόσχεση της κυβέρνησης Albanese να ελαφρύνει το κόστος ζωής, με τους ψηφοφόρους να μειώνουν την υποστήριξή τους προς τους Εργατικούς, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Resolve Strategic για την The Age.

Μόνο το 8% των ψηφοφόρων αναμένει ότι η Οικονομία θα βελτιωθεί τους επόμενους τρεις μήνες, ενώ το 50% πιστεύει ότι θα χειροτερέψει.

Περισσότεροι από τους μισούς θεωρούν το κόστος διαβίωσης ως την κρισιμότερη πολιτική δοκιμασία για τον πρωθυπουργό Anthony Albanese και την κυβέρνηση του.

Το 52% των πολιτών κατονομάζει μάλιστα το ζήτημα αυτό ως τη μοναδική ύψιστη προτεραιότητα για την ψήφο τους, σε σχέση με το 32% στα τέλη του περασμένου έτους.

Επίσης το 60% των ψηφοφόρων πιστεύει ότι τα εισοδήματά τους δεν έχουν συμβαδίσει με τον πληθωρισμό, ενώ το 64% πιστεύει ότι ο πληθωρισμός θα επιδεινωθεί στο εγγύς μέλλον.

Στο πλαίσιο αυτό, η υποστήριξη προς τους Εργατικούς έχει μειωθεί από 37 σε 35% τον τελευταίο μήνα, αλλά και ο Συνασπισμός έχει υποχωρήσει από 31 σε 30%.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Peter Dutton υπολείπεται του Albanese ως προτιμώμενος πρωθυπουργός με 27% έναντι 40%, ωστόσο έχει κερδίσει έδαφος και έχει οδηγήσει τη διαφορά μεταξύ των δύο ηγετών στο πλησιέστερο σημείο από τις εκλογές του Μαΐου 2022.

Οι Πράσινοι αύξησαν το ποσοστό τους από 12 σε 13% τον τελευταίο μήνα, ενώ η υποστήριξη των ανεξάρτητων βουλευτών διατηρήθηκε στο 9%.

Αν και οι αλλαγές ήταν εντός του περιθωρίου σφάλματος για τη συγκεκριμένη έρευνα, τα ευρήματα επιβεβαιώνουν την απότομη πτώση της υποστήριξης των Εργατικών από το 42% τον Μάιο.