«Έλληνες, τα τανκς αυτή τη στιγμή έχουν στραφεί με τις μπούκες των κανονιών τους προς το Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές έχουν ξεκουμπώσει τα πουκάμισά τους και δείχνουν τα στήθια τους. Το μόνο όπλο που έχουν προς τα τανκς. Είμαστε άοπλοι, είμαστε άοπλοι, είμαστε άοπλοι. Ούτε μια πέτρα δεν έχουμε για να ρίξουμε στ’ αδέλφια μας. Όλοι είμαστε αδέλφια, Έλληνες, κι αν ακόμη αυτή τη στιγμή σαρώσουν τα τανκς το Πολυτεχνείο, πιστεύουμε σε σένα. Πιστεύουμε στη συνέχεια του αγώνα…».
Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από εκείνες τις ημέρες του Νοεμβρίου του 1973 -14 με 17 του μήνα- που καταγράφηκαν στο θυμικό των Ελλήνων απανταχού ως μία ένδοξη σελίδα της Ιστορίας μας, ως η «εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου κατά της χούντας».
Ανά τα χρόνια, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν βρεθεί στον προαύλιο χώρο του επιβλητικού ακαδημαϊκού κτιρίου επί της Πατησίων, στην Αθήνα, για να αποθέσουν λίγα λουλούδια επί της κεφαλής -του μνημείου του γλύπτη Μέμου Μακρή που έχει συνδεθεί με τους αδικοχαμένους φοιτητές- αλλά και στα κάγκελα που έχουν απομείνει από την παλιά σιδερένια κεντρική πύλη.
Αυτή που έριξε το τανκ στις 3 π.μ. της 17ης Νοεμβρίου του 1973. Μία ιστορική στιγμή, η οποία απαθανατίστηκε από έναν μόνο φωτορεπόρτερ, τον Αριστοτέλη Σαρρηκώστα.
Οι φωτογραφίες του κ. Σαρρηκώστα – οποίος έχει μιλήσει για τα γεγονότα εκείνης της βραδιάς στον «Νέο Κόσμο», μαζί με σύντομο φιλμ των 35 δευτερολέπτων του Ολλανδού οπερατέρ Άλμπερτ Κουράντ, αποτέλεσαν μοναδικά ντοκουμέντα, που διέψευσαν τις αρχικές δηλώσεις της χούντας ότι στο Πολυτεχνείο «δε συνέβη το παραμικρό».
Πώς κατέγραψε όμως ο «Νέος Κόσμος» τα γεγονότα των ημερών εκείνων; Αρκετοί συμπάροικοι ίσως να θυμούνται ακόμα κάποια από τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας μας τότε, τα οποία επαναφέρουμε στην επικαιρότητα από το ηλεκτρονικό μας αρχείο για να έχουν να… θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι.
«30 ΝΕΚΡΟΙ – 200 ΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ» – «ΚΟΛΑΣΗ Η ΑΘΗΝΑ» έγραφε με έντονα γράμματα ο «Νέος Κόσμος» στο φύλλο της Δευτέρας, 19 Νοεμβρίου ο «Νέος Κόσμος» στον υπέρτιτλο της πρώτης σελίδας η οποία ήταν αφιερωμένη εξ’ ολοκλήρου στην τραγωδία της 17ης Νοεμβρίου.
«Κατάσταση πολιορκίας σε όλη τη χώρα.- Έκλεισαν τα αεροδρόμια. Οι φασίστες αιματοκύλισαν την πρωτεύουσα.- Κύμα συλλήψεων. Γέμισαν τα κρατητήρια».
«ΟΔΟΜΑΧΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ».
«Με την σφαγή και και την τρομοκρατία το άθλιο στρατιωτικό καθεστώς προσπαθεί να καταστείλη την ηρωϊκή εξέγερση των φοιτητών και των εργατών που ξεχύθηκαν στους δρόμους της Αθήνας σαν ένας άνθρωπος, διεκδικώντας Ελευθερία, Δημοκρατία, Ανεξαρτησία».
«Παρά τις εν ψυχρώ δολοφονίες και τις απειλές για ένταση της καταπίεσης, παρά την κατάληψη της Αθήνας από μεγάλες μηχανοκίνητες στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις, οι εξεγερμένοι συνεχίζουν την αντίσταση και οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι χθες συνεχίζονταν οι οδομαχίες στην Αθήνα. Ταυτοχρόνως συνεχιζόταν και η λειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού των φοιτητών».
Σε ένα «Τηλεγράφημα από την Αυστραλία», που δημοσιευόταν επίσης στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας ο αείμνηστος Δημήτρης Γκόγκος, διευθυντής του «Νέου Κόσμου», ανέφερε: «Συντονιστική Επιτροπή Φοιτητών – Εργατών, Αθήναι.
Αδέλφια προχωράτε. Έλληνες Αυστραλίας στο πλευρό σας. Κάτω η τυραννία».
«Η ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ ΔΙΕΜΑΡΤΥΡΗΘΗ ΣΤΟΝ ΟΗΕ».
Η Εκτελεστική Επιτροπή του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Μελβούρνης απηύθυνε χθες Κυριακή τηλεγραφική διαμαρτυρία στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Βάλντχαϊμ για τα γεγονότα στην Ελλάδα και ζητείται η άμεση επέμβαση του για το σταμάτημα της αιματοχυσίας».
Στην πρώτη σελίδα και το χρονικό των συγκρούσεων μέσα από σειρά ανταποκρίσεων ειδησεογραφικών πρακτορείων και τι προηγήθηκε.
Επίσης, τι ακολούθησε: «Πολιορκία. Πρώτη ενέργεια του καθεστώτος, μετά τη σφαγή ήταν να κηρύξη κατάσταση πολιορκίας σε όλη την Ελλάδα και να απαγορεύση την κυκλοφορία στους κατοίκους πόλεων με πληθυσμό άνω των 5.000».
«Παρά ταύτα συνεχίζονται οι οδομαχίες στο κέντρο των Αθηνών … Στην περιοχή που βρίσκονται τα κυβερνητικά κτίρια, έχουν παραταχθή τανκς. Έχουν επίσης καταληφθή υπό στρατιωτικών όλα τα στρατηγικά σημεία της ελληνικής πρωτευούσης … η αεροπορική επικοινωνία με την Ελλάδα έχει διακοπή».
Στη σελίδα 2 της έκδοσης αναφερόταν, ανάμεσα σε άλλα: «ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ».
«Χθες το απόγευμα (Κυριακή) συνήλθε σε έκτακτη συνεδρίαση το Δ. Συμβούλιο της Επιτροπής Αποκαταστάσεως της Δημοκρατίας στην Ελλάδα (τμήμα Μελβούρνης) και αφού συζήτησε επί των τελευταίων συγκλονιστικών γεγονότων στην Ελλάδα απεφάσισε όπως ζητήση την συμπαράσταση του αυστραλιανού λαού, της κυβερνήσεως και των συνδικαλιστικών οργανώσεων για το σταμάτημα της νεοφασιστικής θηριωδίας».
«Περαιτέρω η Επιτροπή απεφάσισε όπως καλέση τον Ελληνισμό της Μελβούρνης σε διαδήλωση έξω από το ελληνικό προξενείο Μελβούρνης. Η ημερομηνία και ώρα της διαδηλώσεως θα ανακοινωθή σήμερα Δευτέρα».
Στην ίδια σελίδα και το διάγγελμα του δικτάτορα Παπαδόπουλου: «Ελληνικέ Λαέ, Με βαθείαν συνείδησιν των ευθυνών μου έναντι του Έθνους και της Ιστορίας απεφάσισα μετά τας χθεσινάς αναρχικάς εκδηλώσεις μίας οργανωμένης μειοψηφίας να κηρύξω τον Στρατιωτικόν Νόμον καθ’ άπασαν την Επικράτειαν προς αποκατάστασιν της διασαλευθείσης τάξεως».
«Κατέβαλα μέχρι τούδε πάσαν προσπάθειαν δια να οδηγήσω την χώραν προς την ομαλήν δημοσίαν ζωήν … Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, απέδειξαν την ύπαρξιν συνωμοσίας των εχθρών της Δημοκρατίας και της ομαλότητος, οι οποίοι αποβλέπουν εις την βιαίαν παρεμπόδισιν της εφαρμογής του δημιουργικού προγράμματος, όπερ πραγματοποιείται από της Μεταπολιτεύσεως της 1ης Ιουνίου του 1973…».
Στο φύλλο της Πέμπτης, 22 Νοεμβρίου 1973, ο «Νέος Κόσμος» έγραφε στην πρώτη του σελίδα:
«Μετά τον θρυλλικό ξεσηκωμό ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ – Μπλόκα στην Αθήνα και Επαρχία – Η Χούντα φοβάται νέα εξέγερση -ΜΠΟΫΚΟΤΑΖ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΣΤΗ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ»
«ΑΘΗΝΑΙ, Τετάρτη – Ενώ στην Αθήνα και σε ολόκληρη τη χώρα συνεχίζεται, όπως και στην κατοχή, το όργιο των συλλήψεων -ο αριθμός των συλληφθέντων σύμφωνα με τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία έχει ξεπεράσει προ πολλού τις 2.000- το άθλιο δικτατορικό καθεστώς των Αθηνών προδίδει σημεία πανικού και προσπαθεί με όλα τα μέσα να μειώση τη σημασία των γεγονότων των τελευταίων ημερών και ταυτοχρόνως να πείση τον Ελληνικό Λαό ότι τίποτα δε θα σταθή ικανό να ανατρέψη την δικτατορία γιατί ‘τα τανκς καιροφυλακτούν’».
«Χαρακτηριστική εν προκειμένω είναι η ανακοίνωσις του στρατιωτικού διοικητού Αττικής και Νήσων (ΑΣΔΑΝ) καθώς και η γελοία εμφάνισις του θλιβερού Μαρκεζίνη στην τηλεόραση συντροφιά με τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων Ζαγοριανάκο … Αλλά αν οι δικτάτορες διακηρύσσουν την σταθερότητα του καθεστώτος, από την άλλη τα γεγονότα δείχνουν ότι οι δυσκολίες του πολλαπλασιάζονται και βρίσκεται τώρα μπροστά σε μεγαλύτερο από πριν αδιέξοδο…».
«Άρχισε το ‘δέσιμο’ Ελλήν. πλοίων».
«Οι Αυστραλοί Λιμενεργάτες εκδηλώνουν για άλλη μια φορά και κατά τον θετικώτερο τρόπο την συμπαράσταση τους προς τον Ελληνικό Λαό. Από χθες το πρωί (Τετάρτη) άρχισαν να ‘δένουν’ τα Ελληνικά πλοία που φθάνουν εις την Μελβούρνη σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την δολοφονία Ελλήνων πατριωτών από το χουντικό καθεστώς του Παπαδόπουλου».
«Πρώτο ‘θύμα’ του νέου μποϋκοτάζ που κήρυξαν οι λιμενεργάτες και υποστήριζεται και από τους ναυτεργάτες ήταν το φορτηγό πλοίο ‘Άγια Μαρίνα’ που βρίσκεται αγκυρολοβολημένο στην προβλήτα Νο 4 του VICTORIA DOCK … Την ίδια τύχη με το ‘Άγια Μαρίνα’ ενδέχεται να έχη και το ‘Ελληνίς’ που φθάνει στη Μελβούρνη αύριο το πρωί (Παρασκευή)».
Για την επόμενη, Παρασκευή το απόγευμα, στις 5μ.μ. είχε προγραμματιστεί και η «Αντιχουντική διαδήλωσι στο Σίτυ Σκουέαρ, SWANSTON ST., ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ».
Στη σελίδα 3 της ίδιας έκδοσης υπήρχε μία φωτογραφία από αντίστοιχη διαδήλωσι που έγινε την προηγούμενη Τρίτη έξω από το Ελληνικό προξενείο του Σίδνεϊ.
Επίσης υπήρχε το άρθρο με τίτλο: «Η Παροικία Μελβούρνης στο πλευρό του Λαού μας».
«ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΝΜΠΕΡΡΑ. – ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ».
«ΑΠΟΤΡΟΠΙΑΣΜΟ, φρίκη, οργή και αγανάκτηση αισθάνεται η Παροικία μας για το αιματοκύλισμα της ελληνικής νεολαίας και των εργατών από το απαίσιο καθεστώς του Παπαδόπουλου. Και για να διαπιστώση κανείς τα αισθήματα των συμπαροίκων δεν έχει παρά να βγη έξω και να συζητήση ή απλώς να παρακολουθήσει συζητήσεις μεταξύ συμπατριωτών μας – ή, ακόμα, να μείνη για λίγο στα τηλέφωνα του ‘Νέου Κόσμου’! Τότε θα κάνει μία πλούσια συλλογή επιθέτων και χαρακτηρισμών που απονέμονται στον Παπαδόπουλο και την συμμορία του…».
Το πρωτοσέλιδο της 26ης Νοεμβρίου 1973 φιλοξενούσε με πηχυαίο τίτλο των εξελίξεων της τελευταίας ώρας από την Ελλάδα ότι «ΕΠΕΣΕ Ο ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ».
«Στις 3.30 χθες το απόγευμα, ώρα Αυστραλίας, έλαβε χώρα στην Ελλάδα νέο φασιστικό πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο και επέβαλε στην χώρα νέα δικτατορία. Νέος δικτάτορας με τον τίτλο του ‘προέδρου της δημοκρατίας’ είναι ο διοικητής του Α’ Σώματος Στρατού, στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης, ετών 56…».
Την επόμενη, 27 Νοεμβρίου, ημέρα Τρίτη, κυκλοφόρησε και έκτακτη έκδοση του «Νέου Κόσμου» λόγω των γεγονότων στην Ελλάδα, με τίτλους στην πρώτη σελίδα: «Άγνωστα τα παρασκήνια του νέου πραξικοπήματος – ΠΩΣ ΑΝΕΤΡΑΠΗ Ο ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ – ΣΥΝΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΠΑΤΤΑΚΟΣ, ΜΑΚΑΡΕΖΟΣ ΚΑΙ ΣΙΑ…».
