«Τις καραβιές των Ελλήνων μεταναστών των δεκαετιών του 1950 και 1960, αντικατέστησαν οι καραβιές των κηδειών και μνημοσύνων…».
Το παραπάνω επεσήμανε ο καθηγητής, Αναστάσιος Μ. Τάμης, λίγα μόνο χρόνια πριν, το 2017, εκτιμώντας μάλιστα τότε ότι οι γεννημένοι στην Ελλάδα μετανάστες στην Αυστραλία θα είναι λιγότεροι από 30.000 έως το 2030.
Για την ώρα, ή για την ακρίβεια έως και τις 30 Ιουνίου 2022 (περίοδο την οποία καλύπτουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Αυστραλιανής Στατιστικής Υπηρεσίας – ABS τα οποία δημοσιεύτηκαν στα τέλη Οκτωβρίου φέτος), ο αριθμός των γεννημένων στην Ελλάδα κατοίκων Αυστραλίας ανερχόταν σε 96.220*.
Καταγράφηκε μία μείωση κατά 3.730 σε σχέση με το 2021 (99.950), η οποία, δυστυχώς λόγω της «βιολογικής εξόδου» ήταν η μεγαλύτερη σε ένα χρόνο από το 1996.
https://www.instagram.com/reel/CzCxRhoBsTK/
Την προηγούμενη χρονιά -το 2021 σε σχέση με το 2020- ήταν πλέον η δεύτερη μεγαλύτερη (-3.330) με τον αριθμό των γεννημένων στην Ελλάδα κατοίκων Αυστραλίας να πέφτει πρώτη φορά μετά από δεκαετίες κάτω από τους 100.000 (σε 99.950 το 2021 έναντι 103.280 το 2020, δύο χρονιές που η παροικία θρήνησε αρκετά θύματα και λόγω της πανδημίας).
Το 2017, οπότε ο καθηγητής Τάμης έκανε την παραπάνω πρόβλεψη, οι γεννημένοι στην Ελλάδα κάτοικοι Αυστραλίας ανερχόταν σε 113.360 (σύμφωνα με την ABS).
Άρα έχουμε την απώλεια πάνω από 15.000 συμπάροικων μας μέσα σε πέντε χρόνια (σχεδόν 3.000 θάνατοι ετησίως ή 9-10 κάθε ημέρα ένας αριθμός που αναμένεται ακόμη μεγαλύτερος εντός του 2023).
Μία ραγδαία αύξηση των θανάτων σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, καθώς ο χρόνος… είναι αμείλικτος.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ABS
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την ABS οι γεννημένοι στην Ελλάδα κάτοικοι Αυστραλίας ανά χρονιά -κατ’ εκτίμηση πάντα- ήταν, το:
1996: 138.080, με την Ελλάδα να είναι στην 6η θέση μεταξύ των χωρών (μετά από τις Αγγλία, Νέα Ζηλανδία, Ιταλία, Βιετνάμ, Σκωτία)
1997: 136.820 (-1.260 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά)
1998: 135.030 (-1.790)
1999: 132.900 (-2.130, με την Κίνα να ξεπερνά για πρώτη φορά την Ελλάδα)
2000: 130.780 (-2.120)
2001: 128.700 (-2.080, και την Ινδία να εμφανίζεται επίσης δυναμικά στο προσκήνιο)
2002: 128.870 (+170)
2003: 129.040 (+170)
2004: 129.020 (-20)
2005: 129.010 (-10)
2006: 128.980 (-30)
2007: 127.510 (-1.470, με την Ελλάδα να υποχωρεί για πρώτη φορά εκτός 10άδας)
2008: 125.770 (-1.740)
2009: 124.170 (-1.600)
2010: 122.520 (-1.650)
2011: 121.180 (-1.340)
2012: 120.480 (-700)
2013: 119.840 (-640)
2014: 118.270 (-1.570)
2015: 115.820 (-2.450)
2016: 113.420 (-2.400)
2017: 111.360 (-2.060)
2018: 108.780 (-2.580)
2019: 105.930 (-2.850)
2020: 103.280 (-2.650)
2021: 99.950 (-3.330)
2022: 96.220 (-3.730)
Από το 1996, οπότε είναι τα παραπάνω στοιχεία, έως και τις 30 Ιουνίου 2022 -σε 26 χρόνια- «έφυγαν» σχεδόν 42.000 γεννημένοι στην Ελλάδα κάτοικοι Αυστραλίας, ή περίπου το 33%, με τη μεγάλη πλειοψηφία των θανάτων (σχεδόν ένας στους τρεις) να καταγράφεται την τελευταία τριετία.
Ακόμα, ο αριθμός των γεννημένων στην Κύπρο κατοίκων Αυστραλίας -σύμφωνα με τα νέα στοιχεία της ABS πάντα- ανερχόταν σε 23.310 το 1996 και σε 17.670* το 2022, μειωμένος κατά 5.640 ή σχεδόν 25% σε 26 χρόνια, με τον ρυθμό της μείωσης να επιταχύνει επίσης τα τελευταία χρόνια.
«ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ 7.500 ΤΟ 2035…»
Ο καθηγητής Αναστάσιος Μ. Τάμης κλήθηκε από τον «Νέο Κόσμο» να σχολιάσει τα νέα στοιχεία της ABS σε σχέση και με το «προφητικό» άρθρο του το 2017 (ότι οι γεννημένοι στην Ελλάδα μετανάστες στην Αυστραία έως το 2030 θα είναι λιγότεροι από 30.000).
«Και το 2035 θα είναι λιγότεροι από 7.500», ανέφερε ο καθηγητής, υπογραμμίζοντας ότι δεν επρόκειτο για «προφητεία» πριν από έξι χρόνια, αλλά για μία «πρόβλεψη η οποία στηρίχθηκε σε δεδομένα στατιστικά και σε μια διασταύρωση στοιχείων».
Τα δεδομένα της ABS δείχνουν ότι ο ρυθμός της «βιολογικής εξόδου» της… πρώτης μαζικής φουρνιάς μεταναστών από την Ελλαδα επιταχύνει τα τελευταία χρόνια.
«Δυστυχώς, είναι η αλήθεια», επισήμανε ο κ. Τάμης.
Εξήγησε ότι η ABS προβάλλει «αδούλευτα» (raw). «Εάν όμως διασταυρώσουμε, την καταγωγή (anchestry), με τη θρησκεία και τη γλώσσα που ομιλείται (στα νοικοκυριά), θα δούμε ότι ο αριθμός των Ελλήνων είναι αφενός μεγαλύτερος και αφετέρου ο αριθμός αυτών που φεύγουν από τη ζωή είναι επίσης μεγαλύτερος…», πρόσθεσε.
«Τα στοιχεία για τους θανάτους Ελλήνων στηρίζονται κυρίως στα στοιχεία της Αρχιεπισκοπής, υπάρχουν όμως πάρα πολλοί Έλληνες, οι οποίοι δεν δηλώνουν θρήσκευμα ή/και δε θάβονται κατά την ορθόδοξη παράδοση».
Σε σχέση με την πρόβλεψη που είχε γίνει το 2017, εξήγησε ότι ελήφθησαν πληροφορίες από ένα τυχαίο, έγκυρο, δείγμα 3.500 μελών ομογενειακών κοινοτήτων από τη Μελβούρνη και το Σίδνεϊ.
Ανθρώπους που ήρθαν στην Αυστραλία από το 1952 έως το 1975 όταν και ουσιαστικά τερματίζεται η μαζική μετανάστευση.
«Δε μιλούμε για τη μετανάστευση που προκλήθηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης (στην Ελλάδα την περίοδο) 2009 – 2019», είπε ο κ. Τάμης, «διότι αυτή η κρίση δεν είχε μεγάλες συνέπειες ως προς τον αριθμό των νέων μεταναστών, αλλά (κυρίως) είχε συνέπειες από την άποψη της παλιννόστησης, περί τις 80.000 Αυστραλών υπηκόων που ζούσαν στην Ελλάδα μόνιμα (επέστρεψαν). Μιλάμε για επαναπατρισμό, εδώ, γιατί ήταν γεννημένοι στην Αυστραλία».
Η Ελλάδα, σημείωσε ο ίδιος, «είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη αυστραλιανή διάσπορά στον Κόσμο μετά το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι το 2010. Είχαμε 135.000 Αυστραλούς πολίτες ελληνικής καταγωγής που ζούσαν μόνιμα στην Ελλάδα» (σχετικά στοιχεία έχει δημοσιεύσει ο καθηγητής στο βιβλίο «Νέα μετανάστευση από και προς την Ελλάδα», Συλλογικό έργο, Εκδόσεις: Πανεπιστήμιο Κρήτης 2021).
«ΑΔΗΡΙΤΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ»
Επί της ουσίας λοιπόν, όσον αφορά στη «βιολογική έξοδο» των γεννημένων στην Ελλάδα μεταναστών, όπως δήλωσε ο καθηγητής, από τους 3.500 που ήταν το «δείγμα» που εξετάστηκε, το 20% ήρθαν σε ηλικία μικρή στην Αυστραλία, από 20 έως και 38-40 ετών και είχαν γεννηθεί τη δεκαετία του ’20 (1920-1929).
Το 53% ήσαν γεννημένοι στη δεκαετία του ’30 (1930-1939), και ακόμα 20% ήσαν γεννημένοι ανάμεσα στη δεκαετία του ’40 (1940-1949).
«Συνολικά έχουμε 93% των Ελλήνων πρώτης γεννάς, που ήσαν γεννημένοι από το 1920 έως το 1949. Το 7% που απομένει ήσαν γεννημένοι πριν από το 1920 ή μετά το 1950 (και ήρθαν εδώ ως συνοδευόμενα τέκνα προφανώς σε μικρή ηλικία)».
«Το δείγμα του 93% που αναλύθηκε … (με περιθώριο στατιστικού λάθους συν/πλην 5%), δείχνει ότι ο μέσος όρος των Ελλήνων πρώτης γενιάς που σήμερα ζουν στην Αυστραλία είναι 84-85 ετών».
«Κάτι που σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια η βιολογική έξοδος των Ελλήνων θα είναι τριπλάσια από τον αριθμό των 3.500 περίπου σήμερα».
Σύμφωνα με κάποια στοιχεία πάντως -σχολιάσαμε για να «ελαφρύνουμε» λίγο τη συζήτηση, οι Έλληνες της Αυστραλίας- θεωρούνται ο δεύτερος μακροβιότερος πληθυσμός στον Κόσμο (μετά από τους Ιάπωνες της Χαβάης) ενώ η μακροζωΐα τους έχει επισημανθεί ουκ ολίγες φορές και σε αυστραλιανά ΜΜΕ.
«Μακάρι να ζήσουν (παραπάνω χρόνια) οι άνθρωποι!», τόνισε ο κ. Τάμης. «Ιστορικά και επιστημονικά μιλάμε», συμπλήρωσε, αναφέροντας ότι «η ‘βιολογική έξοδος’ … είναι θέμα ηλικίας».
«Μακάρι η επιστήμη να προχωρήσει τόσο πολύ και η φαρμακευτική έρευνα που να ζουν οι άνθρωποι έως 110 χρόνων, αλλά αυτά είναι τα δεδομένα τα οποία ισχύουν σήμερα».
«Πιστεύω λοιπόν, ότι το 2030, ουσιαστικά θα έχουμε πολύ μικρότερο αριθμό (γεννημένων στην Ελλάδα κατοίκων Αυστραλίας) από ότι προβλέπαμε το 2017».
«Το 2030 ο μέσος όρος (ηλικίας τους) θα είναι περίπου 89 ετών, να μην πω 90. Καταλαβαίνετε ότι αν υπάρχουνε ακόμη υγιείς και συμμετέχουν στη Γενική Συνέλευση της Κοινότητας, από κάτω θα περιμένουν τα ασθενοφόρα…».
«Δεν το λέω για να τρομάξω κανέναν, το λέω διότι αυτή είναι η αλήθεια … Η κατάσταση έτσι διαγράφεται».
«Οι αριθμοί καταθέτουν αδήριτη την αλήθεια και κατά συνέπεια δεν μπορούμε πραγματικά να παρουσιάσουμε μια ωραιοποιημένη, ρομαντική, ιδεαλιστική εικόνα για το πού πηγαίνουμε…».
«Σε λίγα χρόνια ο αριθμός των θανάτων θα είναι τόσο μεγάλος που … μην παραξενευτείτε αν θα υπάρχει ειδικό ένθετο σε 4 χρόνια νεκρών και μνημοσύνων στον ‘Νέο Κόσμο’. Όχι 3-4 σελίδες, αλλά ένθετο. Αυτή είναι δική μου η άποψη».
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ
«Οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες της συρρίκνωσης και ‘βιολογικής εξόδου’ των Ελλαδογεννημένων μεταναστών είναι ήδη ορατές και ζούμε την παρακμή και ισοπέδωση των κοινωνικο-οικονομικών φορέων και εθνογλωσσικών θεσμικών οργάνων, αλλά και την αποχύμωση των ελληνοκεντρικών εκδηλώσεων που με απέριττη συνέπεια ίδρυσαν και διατήρησαν για 60-70 χρόνια οι πρωτοπόροι πρόγονοί τους», έγραφε το 2017 ο κ. Τάμης.
«Το πάθος για διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας αντικατέστησε το πάθος της επαγγελματικής καταξίωσης. Η επιθυμία για διατήρηση των εθίμων, της τοπικής παράδοσης, της πολιτισμικής ταυτότητας που έφεραν μέσα στις βαλίτσες τους, αντικαταστάθηκε από τη γενικότερη επιθυμία κοινωνικο-οικονομικής ένταξης στο νέο περιβάλλον και η διατήρηση μιας απλής συναισθηματικής και εξιδανικευμένης ίσως σχέσης με την Ελλάδα και τους Έλληνες, αλλά και ως έναν συνειδητά ιδεώδη τουριστικό προορισμό…».
Τότε, όπως και στη νέα συζήτησή μας, ο καθηγητής υπογράμμισε ότι χρειάζεται να αναληφθεί μια συστηματική πολιτιστική επίθεση (cultural offensive), αλλά, ανάμεσα σε άλλα και η λειτουργία ελληνο-αυστραλιανού εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου με μηχανισμούς συνεργασίας και αλληλοεξάρτησης με τον αντίστοιχο κόσμο της Ελλάδος και της Ενωμένης Ευρώπης, η ίδρυση και λειτουργία κέντρων προβολής και διάχυσης του ελληνικού πολιτισμού αξιοποιώντας το κρατικό σύστημα παιδείας και το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, η ίδρυση και λειτουργία περισσοτέρων και αρτιοτέρων εστιών κοινωνικής προνοίας και φροντίδας του Ελληνισμού της Αυστραλίας.
Όσον αφορά στην Παιδεία, επεσήμανε, είναι ανάγκη να ιδρυθούν παιδικοί σταθμοί για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, όπου θα χρησιμοποιείται μόνον η Ελληνική γλώσσα (πέντε με έξι ώρες ημερησίως), λειτουργία πραγματικά δίγλωσσων σχολείων από τις μεγάλες Ελληνικές Κοινότητες, στήριξη των Τμημάτων, Τομέων, Εδρών και Κέντρων Ελληνικών Σπουδών, Μελετών και Έρευνας, επιβολή εξάωρης και οκτάωρης ελληνόγλωσσης διδασκαλίας στα κοινοτικά σχολεία καθώς και στα Ημερήσια Ελληνικά.
«Πιστεύω ότι είναι μόνη ελπίδα που έχουμε αν θέλουμε πραγματικά να επιβιώσουμε … η δεύτερη γενιά δεν θα μας ακολουθήσει … η πρώτη γενιά δεν μπορεί πλέον γιατί δεν έχει τις δυνάμεις βιολογικά. Η ελπίδα μας είναι η τρίτη γενιά και όλοι αυτοί οι όποιοι τέλος πάντων μέσα τους έχουν την ευαισθησία του πολίτη και όχι του ιδιώτη, να θέλουν να προσφέρουν στα κοινά», τόνισε ο καθηγητής.
«Έχουμε ικανότατους ανθρώπους στην Ομογένεια. Είναι αναξιοποίητοι. Είμαστε δυνατοί όταν τη δύναμή μας τη δείχνουμε, είμαστε καλοί όταν την καλοσύνη μας την επιδεικνύουμε. Είμαστε ταλαντούχοι και χαρισματικοί, όταν το χάρισμά μας το δείχνουμε και το μοιραζόμαστε. Αυτό δεν υπάρχει. Είτε διότι δεν δώσαμε την ευκαιρία στους ανθρώπους αυτούς, είτε διότι πραγματικά τους απομακρύναμε, είτε διότι αποστασιοποιηθήκαμε από αυτούς, είτε διότι τους περιθωριοποιήσαμε. Υπάρχουνε πάρα πολλά αίτια…», πρόσθεσε.
«Είμαι αισιόδοξος όμως ότι η τρίτη γενιά θα επιστρέψει για να αναζητήσει τις ρίζες των παππούδων τους…», επανέλαβε.
Απαντώντας σε σχετική παρατήρησή μας ότι και η «μητέρα πατρίδα» θα πρέπει να… βάλει πλάτη, προειδοποίησε ότι «ύστερα από 40 χρόνια ενδελεχούς έρευνας, μπορώ να καταλήξω στο εξής βασικό: ότι δεν πρέπει να περιμένουμε τίποτε απολύτως από την Ελλάδα».
«Εάν δεν είμαστε σε θέση εμείς, με τους μηχανισμούς που διαθέτουμε, με τον μεγάλο αριθμό των Ελλήνων, με τον πλούτο που διαθέτουμε με την εδραίωσή μας και τη διαδικτύωση μας στο πολιτικό σύστημα της χώρας από το 1970 και μετά … εάν εμείς δεν είμαστε σε θέση από μόνοι μας να γίνουμε ‘αυτόφωτοι’ … να μην περιμένουμε ‘φως’ από μια πατρίδα, η οποία έχει τα δικά της προβλήματα», είπε ο κ. Τάμης.
«Αντιστρέφοντας» την παρατήρησή μας σχολίασε: «’Μπορεί οι Έλληνες της Διασποράς και της Αυστραλίας -και οι Φιλελληνες- να βοηθήσουμε την Ελλάδα;’ Η απάντησή μου είναι ‘Ναι’. Αυτό έκαναν πάντοτε οι Έλληνες».
«Μπορεί η Ελλάδα να βοηθήσει τη Διασπορά; ‘Όχι’».
ΟΙ ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ
Στις 30 Ιουνίου του 2022, σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αυστραλίας, το 29,5%, είχε γεννηθεί στο εξωτερικό, σύμφωνα με τα στοιχεία της ABS, ένα ποσοστό ελαφρώς μικρότερο από ό,τι το 2020 (29,9%).
Το 1891, το 32% του πληθυσμού είχε γεννηθεί στο εξωτερικό. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε έως και το 10% το 1947, ενώ στη συνέχεια, αυξήθηκε και πάλι ραγδαία.
Στο σύνολό τους, οι γεννημένοι στο εξωτερικό κάτοικοι Αυστραλίας, ανήλθαν το 2022 στα 7,7 εκατομμύρια, σε έναν πληθυσμό που εκτιμάται στα 26 εκατομμύρια, σύμφωνα με την Jenny Dobak, επικεφαλής της Στατιστικής για τη Μετανάστευση της ABS.
«Πρόκειται για μια αύξηση της τάξης του 2,1% σε σχέση με το 2021», είπε. «Η Δυτική Αυστραλία είχε το υψηλότερο ποσοστό γεννημένων στο εξωτερικό με 34%, ενώ η Τασμανία είχε το χαμηλότερο με 16%».
«Οι γεννημένοι στην Αγγλία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νέα Ζηλανδία ήταν οι μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων που γεννήθηκαν στο εξωτερικό σε εθνικό επίπεδο, αποτελώντας μαζί πάνω από το ένα τρίτο όλων των μεταναστών που ζουν στην Αυστραλία το 2022».
Στην πρώτη δεκάδα είναι επίσης οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, η Νότια Αφρική, η Ιταλία και το Νεπάλ.
«Οι γεννημένοι στην Αγγλία συνέχισαν να αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών με 961.000 άτομα, ακολουθούμενοι από τους γεννημένους στην Ινδία με 754.000 άτομα», ανέφερε η κα Dobak.
Αλλά και ο αριθμός των ατόμων που έχουν γεννηθεί στην Αγγλία μειώνεται σταθερά από τότε που έφτασε στο αποκορύφωμά του με πάνω από ένα εκατομμύριο το 2013.
Στο μεταξύ, αριθμός των ατόμων που γεννήθηκαν στην Ινδία (754.000) και τη Νέα Ζηλανδία (586.000) έχει φθάσει σε νέα υψηλά επίπεδα από τις προηγούμενες αντίστοιχες κορυφές τους το 2020 και το 2013.
Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα μεταναστών την τελευταία δεκαετία ήταν άλλωστε οι γεννημένοι στην Ινδία, οι οποίοι αυξήθηκαν κατά 398.000 από το 2012.
Ακολούθησαν οι γεννημένοι στην Κίνα (191.000), ενώ οι γεννημένοι στο Νεπάλ αποτελούν την τρίτη ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα γεννηθέντων (120.000).
Η μέση ηλικία του πληθυσμού που γεννήθηκε στην Αυστραλία συνέχισε να αυξάνεται, φθάνοντας τα 35 έτη το 2022, ενώ για τον πληθυσμό που γεννήθηκε στο εξωτερικό ήταν 45 έτη. Ωστόσο, αυτό διέφερε σημαντικά ανάλογα με τη χώρα γέννησης, σύμφωνα με την ABS.
«Αυτό αντικατοπτρίζει τις μεταβαλλόμενες χώρες προέλευσης των μεταναστών της Αυστραλίας κατά τη διάρκεια πολλών δεκαετιών», επεσήμανε η κα Dobak.
*Σημειώνεται ότι οι αριθμοί αυτοί, για τους γεννημένους στην Ελλάδα και την Κυπρο, ήταν μικρότεροι στην Απογραφή του 2021 (92.314 και 16.737, αντίστοιχα). Ακόμα, στο σύνολό τους, αυτοί που προσδιορίζονταν ως ελληνικής καταγωγής (και όχι μόνο οι γεννημένοι στην Ελλάδα) ανέρχονταν σε 424.744 (10η πιο κοινή καταγωγή στην Αυστραλία) και οι κυπριακής καταγωγής σε 40.091.
