Αρκετές απουσίες καταγράφηκαν στις οικογενειακές μαζώξεις τις ημέρες των γιορτών, ενώ ουκ ολίγοι χρειάστηκε να αλλάξουν τα σχέδιά των διακοπών τους, καθώς παρατηρείται μία νέα έξαρση της COVID-19 και στην Αυστραλία.
Η νέα υποπαραλλαγή JN.1 προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία καθώς φαίνεται πως μεταδίδεται ταχύτατα, ενώ υπήρξε και αύξηση των νοσηλευόμενων με COVID-19, ειδικά στη Βικτώρια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει την JN.1 ως «παραλλαγή ενδιαφέροντος» λόγω της «ταχέως αυξανόμενης εξάπλωσής» της, που την καθιστά αυτήν τη στιγμή την πιο διαδεδομένη υποπαραλλαγή της «Όμικρον» σε όλο τον Κόσμο.
Προς το παρόν πάντως δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η JN.1 προκαλεί σοβαρότερη νόσηση.
Όσον αφορά στη Βικτώρια, η επικεφαλής των Υγειονομικών Υπηρεσιών της Πολιτείας, Δρ Clare Looker τόνισε ότι η επικράτηση της JN.1 έρχεται σε μία κομβική συγκυρία καθώς «βγαίνουμε» από την προηγούμενη έξαρση των κρουσμάτων.
Έτσι, δημιουργείται αυτό που η ίδια περιέγραψε ως ένα μοτίβο «κύμα επάνω στο κύμα» (wave-on-wave), το οποίο χαρακτηρίζεται και από την αύξηση των νοσηλευόμενων με COVID-19 στη Βικτώρια.
«Μέσα σε λίγες εβδομάδες, είδαμε να γίνεται πολύ γρήγορα η κυρίαρχη παραλλαγή στην κοινότητα», δήλωσε η Δρ Looker.
Στη Βικτώρια την περασμένη εβδομάδα, ο μέσος αριθμός νοσηλειών επτά ημερών έφτασε τις 377.
Συγκριτικά, κατά την προηγούμενη έξαρση, στις αρχές Δεκεμβρίου, καταγράφηκαν κατά μέσο όρο 326 νοσηλευόμενοι (τον ίδιο μήνα οι αντιιικές συνταγές αυξήθηκαν σε επίπεδα που είχαν να παρατηρηθούν από τον Ιανουάριο του 2023).
Κατά τα μέγιστα επίπεδα για το 2023 (Μάιο/Ιούνιο) ο μέσος αριθμός νοσηλειών επτά ημερών ήταν 488.
Ακόμα, κατά τη διάρκεια 28 ημερών τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, την τελευταία περίοδο για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σχετικά, αναφέρθηκαν 168 θάνατοι από COVID-19 στη Βικτώρια.
Ωστόσο, τα αυξημένα ποσοστά νοσηλείας στην Πολιτεία πιθανόν να υπερβάλλουν τον αριθμό των ατόμων που πράγματι νοσούν σοβαρά από COVID, όπως δήλωσε στην The Age ο καθηγητής Jason Trubiano, διευθυντής μολυσματικών ασθενειών και ανοσολογίας στο Austin Health.
Εκτιμά ότι περίπου το 80% των ατόμων με COVID στο νοσοκομείο του, αναζητούσαν θεραπεία για άσχετες παθήσεις ή διαδικασίες, πριν διαγνωσθούν, κάτι που σημαίνει ότι δεν είχαν εισαχθεί ως άμεσο αποτέλεσμα της νόσησης από κορονοϊό.
Παρ’ όλα αυτά, τόνισε ότι η COVID προκαλεί «σημαντική αναστάτωση» λόγω της ανάγκης για έντονα μέτρα ελέγχου των λοιμώξεων, μειώνοντας τη χωρητικότητα των κλινών, καθώς το προσωπικό μετέφερε τους μολυσμένους ασθενείς σε μεμονωμένα δωμάτια.
«Έρχεστε για να σας βγάλουν τη σκωληκοειδίτιδα και ανακαλύπτετε ότι έχετε COVID … Η συντριπτική πλειονότητα δεν είναι άρρωστη, απλώς έχει τεράστιες επιπτώσεις στον έλεγχο των λοιμώξεων, επειδή εξακολουθεί να εξαπλώνεται σαν πυρκαγιά», είπε.
Αλλά και στη Νέα Νότια Ουαλία η δραστηριότητα της COVID-19 ήταν σε «υψηλά επίπεδα», σύμφωνα με τις πολιτειακές Αρχές.
Τα δεδομένα γονιδιακών εξετάσεων που δημοσίευσε το υπουργείο Υγείας της Ν.Ν.Ο. έδειξαν ότι το ποσοστό της JN.1 στα δείγματα αυξήθηκε απότομα στα τέλη Νοεμβρίου και στις αρχές Δεκεμβρίου.
Επίσης, στη Δυτική Αυστραλία, ο αριθμός των ατόμων που νοσηλεύονται με COVID-19 βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Χειμώνα και έπειτα, ενώ την εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα καταγράφηκαν και 10 θάνατοι.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Stuart Turville, ιολόγος στο Ινστιτούτο Kirby, ο οποίος τον περασμένο μήνα προέβλεψε ένα καλοκαιρινό κύμα COVID-19 με δύο κορυφώσεις, μιλώντας στην The Age, επισήμανε ότι ενώ το 2023 ήταν η χρονιά των υποπαραλλαγών XBB, φέτος θα έχουμε την JN.1.
«Θα σαρώσει…», είπε.
Εξήγησε ότι επιστήμονες προσπαθούν ακόμη να κατανοήσουν πλήρως τι ακριβώς προκαλεί την κυριαρχία της JN.1.
Στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου έχει εξαπλωθεί ευρέως, δείχνουν ότι δεν προκαλεί πιο σοβαρή νόσηση.
Η Δρ Looker δήλωσε ότι το νέο μονοδύναμο εμβόλιο που είναι διαθέσιμο στην Αυστραλία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό κατά της υποπαραλλαγής JN.1, καθώς «κρατά» τους ανθρώπους μακριά από τα νοσοκομεία.
Τόνισε δε ότι η εστίαση στο να σταματήσει η μετάδοση σε άλλους θα κάνει τη σημαντικότερη διαφορά.
Ως εκ τούτου, όσοι φροντίζουν ή συναναστρέφονται με άτομα που κινδυνεύουν από σοβαρή νόσηση θα πρέπει να μειώσουν τον κίνδυνο φορώντας μάσκα προσώπου και κάνοντας εξέταση για COVID-19, ιδίως αν δεν νιώθουν καλά, πρόσθεσε.
Πιο συγκεκριμένα, το ανακοινωθέν του υπουργείου Υγείας της Βικτώριας, ανάμεσα σε άλλα, ανέφερε:
«Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση των νοσηλευόμενων με COVID-19.
Αυτή η αύξηση της μετάδοσης συνδέεται με μια νέα παραλλαγή, την JN.1, η οποία προκαλεί παρόμοιες επιπτώσεις διεθνώς.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προστατεύονται από το να μην κολλήσουν COVID-19 όσοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά: αυτό περιλαμβάνει άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και Αβορίγινες και άτομα από τα νησιά Torres Strait.
Αυτά τα έξι βήματα μπορούν να βοηθήσουν:
Φορέστε μάσκα: μια υψηλής ποιότητας και καλά προσαρμοσμένη μάσκα μπορεί να προστατεύσει εσάς και τους άλλους από τον ιό.
Εμβολιαστείτε: παραμείνετε «ενημερωμένοι» (up to date) με το εμβόλιο COVID-19.
Υπάρχουν διαθέσιμα νέα μονοδύναμα εμβόλια που είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης.
Θα πρέπει να κάνετε αναμνηστικό εμβόλιο (booster) εάν είστε άνω των 75 ετών και δεν έχετε κάνει εμβόλιο για 6 μήνες.
Συνιστάται να κάνετε αναμνηστικό εμβόλιο και σε άλλες ηλικιακές ομάδες. Τα εμβόλια είναι διαθέσιμα στο γενικό ιατρό σας (GP) ή στο τοπικό φαρμακείο.
Αφήστε τον καθαρό αέρα να εισέλθει: ανοίξτε παράθυρα και πόρτες όταν μπορείτε – αυτό μειώνει την εξάπλωση του ιού. Συναντηθείτε έξω (με συγγενείς και φίλους) όταν είναι δυνατόν.
Εξεταστείτε: αν έχετε συμπτώματα, κάντε μια γρήγορη εξέταση αντιγόνου. Εάν η εξέταση είναι θετική και δικαιούστε αντιικά φάρμακα, πάρτε τα το συντομότερο δυνατό.
Μείνετε στο σπίτι: Εάν έχετε COVID-19, θα πρέπει να μείνετε στο σπίτι για τουλάχιστον πέντε ημέρες και μέχρι να μην έχετε συμπτώματα. Μιλήστε με τον παθολόγο σας εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν.
Πάρτε αντιικά φάρμακα εάν είστε στις ειδικές κατηγορίες. Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στον GP σας.
Εάν έχετε συμπτώματα, δεν πρέπει να επισκέπτεστε άτομα που κινδυνεύουν από σοβαρή ασθένεια ή ευαίσθητα περιβάλλοντα, όπως νοσοκομεία και εγκαταστάσεις φροντίδας ηλικιωμένων.
Οι τομείς που παρέχουν στέγαση, φροντίδα ή άλλες υπηρεσίες σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου (ηλικιωμένοι κάτοικοι της Βικτώριας, άτομα με ιατρικές συννοσηρότητες ή αναπηρία) θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενεργοποίησης πολιτικών για τη μείωση της μετάδοσης κατά τη διάρκεια αυτού του κύματος.
Αυτό αφορά ιδιαίτερα τις υπηρεσίες υγείας (συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβάθμιας περίθαλψης), την περίθαλψη ηλικιωμένων, την περίθαλψη ατόμων με αναπηρία και τα Aboriginal Community Controlled Health Organisations (ACCHOs).
ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Το CDC (Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων) των ΗΠΑ, δημοσίευσε προ ημερών ενημερωτικό σημείωμα, όπου αναφέρει ότι η δραστηριότητα της COVID-19 συνεχίζει να ενισχύεται, καθώς ο επιπολασμός της υποπαραλλαγής JN.1 αυξάνεται.
Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη και ο ιατρός Γιάννης Ντάνασης, ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι προερχόμενη από την BA.2.86, η υποπαραλλαγή JN.1 είναι τώρα η πιο ευρέως κυκλοφορούσα παραλλαγή του SARS-CoV-2 στις ΗΠΑ και παγκοσμίως.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η JN.1 προκαλεί σοβαρότερη νόσηση.
Μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 2024, η JN.1 εκτιμάται ότι στις ΗΠΑ αντιπροσωπεύει περίπου 62% (εύρος 55-68%) από όλες τις παραλλαγές SARS-COV-2, με αύξηση από τον εκτιμώμενο επιπολασμό 44% (εύρος 39-50 %) πριν από δύο εβδομάδες.
Το CDC παρατηρεί επίσης αύξηση του επιπολασμού της JN.1 στους διεθνείς ταξιδιώτες και τα επίπεδα των ιογενών λυμάτων, καθώς και στις περισσότερες περιοχές παγκοσμίως.
Οι νέες διαγνώσεις COVID-19, οι νοσηλείες και οι θάνατοι έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, όμως λοιμώξεις από την COVID-19 προκαλούν πλέον λιγότερο συχνά σοβαρότερες νοσήσεις από ό,τι νωρίτερα στην πανδημία.
Κατά το CDC, είναι σημαντικό να υπενθυμιστεί ότι η COVID-19 και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της, όπως το long Covid, παραμένουν σημαντικές απειλές για τη δημόσια υγεία, ειδικά για τους ανθρώπους που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας.
Αναφέρεται δε ότι δεν είναι αρκετοί Αμερικανοί εμβολιασμένοι, αφού μόνο το 8% των παιδιών και το 19% των ενηλίκων έχουν λάβει το επικαιροποιημένο εμβόλιο COVID-19.
Μόνο το 38% των ενηλίκων ηλικίας 65 ετών και άνω αναφέρουν ότι έχουν λάβει αυτό το εμβόλιο, κάτι που είναι ανησυχητικό, δεδομένου ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο νοσηλείας από την COVID-19.
Τα επικαιροποιημένα εμβόλια για την COVID-19 αναμένεται να αυξήσουν την προστασία έναντι της JN.1, όπως κάνουν και έναντι άλλων υποπαραλλαγών, βοηθώντας στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών.