ΠΡΟΣΠΑΘΩΝΤΑΣ να επεξεργαστώ τις σκέψεις μου, για το πώς θα γράψω τη σημερινή στήλη, κατέληξα -για άλλη μια φορά- στο ίδιο συμπέρασμα:
Ο,ΤΙ και να γράψω δεν αποκλείεται η συντριπτική πλειοψηφία των αναγνωστών μου να μην το θυμάται, ούτε για δυο-τρεις ώρες μετά την ανάγνωση. Πράγμα που σημαίνει:
ΟΤΙ το λογισμικό της μνήμης και η ίδια η ζωή, λόγω ηλικίας και του μεγάλου φόρτου υπερπληροφόρισης των καιρών μας, ξέρει τι κάνει, γιατί δεν αντέχει άλλο. Άσε που δεν έχει άλλο χώρο αποθήκευσης…
ΚΑΙ στο κάτω-κάτω της γραφής, τι πληροφοριακή αξία έχουν τα χρόνια και οι ηλικίες. Η ζωή είναι αυτή που είναι. Μία και μοναδική. Περνάει, παίρνει και δίνει, σβήνει και αφήνει…
ΤΑ χρόνια και οι ηλικίες είναι για το Centrerlink και τα Ληξιαρχεία, και τα λεφτά (αν έχουμε) για τις τράπεζες και τους κληρονόμους μας, που έχουν… κουραστεί να περιμένουν…
ΕΠΕΙΔΗ, όμως, όλη μας ή “περιουσία”, είναι ουσιαστικά τα χρόνια μας και η μνήμη που μας απέμεινε, για να… τσεκάρουμε αν ζούμε και τι απ’ όλα όσα σχεδιάζαμε προλαβαίνουμε να κάνουμε, γράφω ό,τι γράφω.
ΜΕ δυό λόγια, γράφω για τη δική μας και την προηγούμενη από εμάς γενιά, δηλαδή όσους είχαν γεννηθεί πριν τον Εμφύλιο, που σημάδεψε την πατρίδα μας και την ζωή όλων μας.
ΜΕΣΑ σε αυτά τα 80 χρόνια (για εμάς) δεν άλλαξε, μια, δυό ή τρεις φορές ο Κόσμος, όπως γινόταν τα προηγούμενα 200 χρόνια, αλλά χίλιες δεκατρείς…!
ΚΑΙ ενώ από το 1945 μέχρι και το 1970, τα πράγματα, ναι μεν, άλλαζαν γρηγορότερα απ’ ό,τι προπολεμικά, αλλά με κάποια σταθερότητα, που σου άφηνε χρόνο να σκεφτείς, να προσαρμοστείς και να συνεχίσεις…
ΟΙ αλλαγές, με τεχνολογικά πιο νέες ηλεκτρονικές συσκευές και άλλα εξελιγμένα προϊόντα, άρχισαν μετά το 1970, ενώ μέχρι και το 1985, όλα άλλαζαν κάθε πενταετία, ξαφνικά χάσαμε τη γη κάτω από τα πόδια μας. Και…
ΚΛΗΘΗΚΑΜΕ να ξεχάσουμε ό,τι ξέραμε και να χορεύουμε όχι μόνο τους χορούς που ξέραμε, αλλά αυτούς που έπαιζαν τα νέα τεχνολογικά όργανα, που είχαν συντονιστεί με τις παρτιτούρες του ίντερνετ, που εμφανίστηκε στη ζωή μας μετά το 1990.
ΨΙΘΥΡΙΖΟΝΤΑΣ το “άντε να δούμε τι άλλο θα μας βρει” (πιστοί και άπιστοι αντάμα) κάναμε τονσταυρό μας για ένα θαύμα και αρχίσαμε, δειλά-δειλά, να σερφάρουμε στο ίντερνετ.
ΤΑ πρώτα εκείνα χρόνια, όλα έμοιαζαν, ναι μεν, λίγο ψεύτικα, αλλά όμορφα και μαγικά, όπως το λούνα παρκ όταν είμαστε μικρά παιδιά…
ΔΕΝ ήταν και λίγο (και παραμένει) να μαθαίνεις και να βλέπεις τόσα πράγματα με ένα κλικ. Πού να πάει τότε το μυαλό σου, ότι οι παγίδες ενός ιντερνετικού κλικαρίσματος θα ήταν πιο θανατηφόρες από τις λυκοπαγίδες.
ΑΝΑΡΩΤΗΘΗΚΑΤΕ πώς έσπευσαν τόσοι ψηφιακοί… επαναστάτες των σαλονιών και… αριστεροί ακτιβιστές του πληκτρολογίου να παραχωρήσουν τα προσωπικά τους δεδομένα στο Facebook του Ζούκερμπεργκ;
ΚΑΙ μετά λίγα χρόνια, να τραβάνε τα μαλλιά τους και να κλαίνε γιατί διάφορες μεγάλες πλατφόρμες, που εξουσιάζουν πια τα πάντα, παραβιάζουν τα… προσωπικά τους δεδομένα…
ΓΙΑΤΙ, ενώ ποτέ μέχρι τώρα στην ανθρωπότητα, δεν υπήρχε τέτοια έκταση και ένταση διασυνδεσιμότητας και επικοινωνίας, οι πολλοί (κάθε ιδεολογίας) επιμένουν να κυριαρχούνται απο τους λίγους, που όσο πάνε λιγοστεύουν…
ΟΠΩΣ λιγοστεύουν και αυτοί που δεν ψηφίζουν, ιδιαίτερα στις πιο διαδικτυωμένες… δημοκρατικές χώρες του κόσμου. Ο Πλάτωνας νομίζω είχε πει ότι “η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική υποδούλωση”! Και μη χειρότερα…
ΧΡΟΝΙΑ πριν τον Covid, τα social media είχαν μολύνει ήδη αρκετά τις αποχαυνωμένες στην ανούσια επικοινωνία μάζες, εξυπηρετώντας τις ελίτ του κεφαλαίου και των κολοσσών της σχεδόν πανομοιότυπης ισοπεδωτικής επικοινωνίας.
Ο “γάμος” του χρήματος και των δεδομένων με την πληροφορία και του γνωσιακού κεφαλαίου (που ψάχνει για επενδύσεις) με την αλγοριθμική μηχανική, είναι που άλλαξε όλο το παιχνίδι, δηλαδή, τη συμπεριφορά των αγορών και καταναλωτών και, κατ’ επέκταση, του Κόσμου, έως ένα βαθμό.
ΜΕ ένα κλικάρισμα, ένα “like” και ένα “share” οι χρήστες του διαδικτύου, χωρίς να το καταλαβαίνουν εργάζονται… υπερωρίες για λογαριασμό όλων των τρωκτικών που εμπορεύονται τα like, τις καρδούλες και τις φατσούλες.
ΟΣΟ αντιφατικό και παράλογο αν ακούγεται, τόσο αληθινό είναι: ο κόσμος που εμείς φτιάξαμε και που πανηγυρίζαμε για τα τεχνολογικά του “θαύματα” δεν θέλει να μας βλέπει ούτε ζωγραφιστούς…
ΜΥΘΟΣ ουσιαστικά ήταν και, μάλιστα, θεμελιωμένος στις δικές προσδοκίες, ότι τα πρωτοφανή τεχνολογικά άλματα θα έκαναν ευκολότερη τη ζωή μας.
ΜΕ λίγα λόγια, αφού κάναμε ό,τι κάναμε, ήρθε και η δική μας ώρα (με 200 χρόνια καθυστέρηση), να απολαύσουμε και εμείς, όπως ο Φρανκενστάιν το 1810, τα τεχνολογικά μας δημιουργήματα…
ΕΤΣΙ, όλοι εμείς οι μοιραίοι, μαζί με τους άβουλους αντάμα, το μόνο που περιμένουμε δεν είναι κάποια θαύμα Βαρναλικής έμπνευσης, σαν αυτά που γίνονταν πριν 100 χρόνια, αλλά…
ΜΕ τις ώρες στα τηλέφωνα πριν κλείσει από μόνη της η γραμμή και άντε να ξοδέψεις ένα ακόμα δίωρο, με την ελπίδα (αν είσαι τυχερός), η μηχανή που απαντά τα τηλεφωνήματα καταλαβαίνει την προσφορά σου και σε συνδέσει με κάποιον… (αν)αρμόδιο που ενδεχομένως να μην σε καταλαβαίνει…
ΕΤΣΙ, το μόνο που σου απομένει να κάνεις είναι να ζητήσεις βοήθεια από τα παιδιά και τα εγγόνια σου (αν έχεις) και αυτά σε κοιτάζουν με ένα μάτι που τους (ξανα)φορτώνεσαι.
ΚΑΙ η πλάκα είναι ότι ορισμένα σου λένε ειρωνικά στα αγγλικά: μετά τόσες δεκαετίες στην Αυστραλία έπρεπε να ξέρεις αγγλικά! Παρά το γεγονός ότι ορισμένα… Παιδιά, μετά από 30 ή 40 χρόνια συμβίωσης σε ένα ελληνόφωνο σπίτι, δεν μπορούν να πουν στα ελληνικά ούτε “το τι κάνεις θείο”…
ΕΤΣΙ, θέλεις δεν θέλεις, πολλές φορές, μάλιστα, για να κάνεις τη δουλειά σου, είσαι υποχρεωμένος να “κλείσεις” τα μάτια και να μπεις (με μισή καρδιά) στον “on line” λαβύρινθο, χωρίς τη βοήθεια της Αριάδνης! Αυτό και αν είναι κατόρθωμα…
ΑΝ καθίσετε και σκεφτείτε για λίγο αυτό που ζητούν να κάνουμε στην ηλικία που βρισκόμαστε, δηλαδή να προσαρμοζόμαστε σε χρόνους ντετέ, στις νέες τεχνολογίες, καινοτομίες και… εφαρμογές, δεν έχει ιστορικό προηγούμενο.
ΜΕ άλλα λόγια, τηρουμένων των αναλογιών, ζητούν από εμάς να μαθαίνουμε σε ένα μήνα, όσα μάθαιναν οι Λουδίτες σε είκοσι χρόνια, προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογίες της τότε βιομηχανικής επανάστασης!
ΓΙΑ να έχετε μια πληρέστερη συγκριτική εικόνα, έχετε υπόψη σας ότι για 30.000 και βάλε χρόνια (δηλαδή από την εξημέρωση χοντρικά του αλόγου), που κινείτο με 15 χιλιόμετρα την ώρα, ήταν το γρήγορο μεταφορικό μέσο των ανθρώπων μέχρι και το 1830…!
ΤΟΤΕ εμφανίστηκε το πρώτο τρένο στην Αγγλία με ατμομηχανή, η ταχύτητα του οποίου δεν ξεπερνούσε τα 20 χιλιόμετρα την ώρα. Έκτοτε χρειάστηκαν καμιά πενηνταριά χρόνια μέχρι να εμφανιστεί το αυτοκίνητο και οι ντιζελομηχανές για να φτάσει η ταχύτητα τα 50 χιλιόμετρα την ώρα.
ΤΗ σκυτάλη πήρε στη συνέχεια το αεροπλάνο στις αρχές του 1900 και έκτοτε άρχισαν οι επιταχύνσις σε όλα. Κάπως έτσι, φτάσαμε στις δικές μέρες, ενώ ακόμα δίπλα στα αυτοκίνητα κυκλοφορούσαν, μέχρι και το 1970, κάρα και σούστες με άλογα.
ΜΕ άλογα μοίραζαν το γάλα στο Mount Waverley οι γαλατάδες μέχρι το 1975. Ο γιος μου που είναι 50 χρόνων το θυμάται πολύ καλά, ενώ με τενεκέδες στην πλάτη μοίραζαν οι γαλατάδες και γάλα στην Αθήνα…
ΔΕΙΤΕ την ταινία “Λαός και Κολωνάκι” του 1959, όπου ο Χατζηχρήστος που είχε γαλακτοπωλείο, είχε υπάλληλο που μοίραζε γάλα και στους δρόμους του Κολωνακίου…
ΑΛΛΟΙ, όμως, καιροί, άλλοι ρυθμοί και ταχύτητες, άλλες συνήθειες και έθιμα τότε, που ακόμα είμαστε, όχι μόνο οι νέοι, αλλά και εντελώς άλλοι άνθρωποι…
ΤΟ πώς φτάσαμε, όμως, από τον… χειροποίητο κόσμο, που τα φρούτα είχαν άλλη γεύση, στον ψηφιακό της ζωντανής ανυπαρξίας, είναι άλλου παπά Ευαγγέλιο…
Μπ. Στ.
