Το «δικαίωμα της αποσύνδεσης» -που αποτρέπει την τιμωρία εργαζομένων οι οποίοι δεν απαντούν σε «παράλογες» κλήσεις από τη δουλειά τους ή σε επαγγελματικά μηνύματα στο τηλέφωνο ή στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στον μη αμειβόμενο προσωπικό τους χρόνο- περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης Albanese που «πέρασε» από τη Γερουσία.

Το αποκαλούμενο «Closing Loopholes» (κλείνοντας… παραθυράκια) που αφορά θέματα εργασιακών σχέσεων) υπερψηφίστηκε αργά το απόγευμα της Πέμπτης, με 32 ψήφους υπέρ και 29 κατά.

Οι Εργατικοί είχαν τη στήριξη των Πράσινων (που πρότειναν την τροπολογία περί «αποσύνδεσης» -right to disconnect- που προβλέπει μέχρι και πρόστιμα για τους εργοδότες) και των ανεξάρτητων γερουσιαστών Lidia Thorpe και David Pocock. Αντίθετοι ήταν ο Συνασπισμός, το United Australia Party, το Jacqui Lambie Network, ο David Van και ο Malcolm Roberts.

Η νομοθεσία επρόκειτο να επιστρέψει στη Βουλή των Αντιπροσώπων (όπου έχουν πλειοψηφία οι Εργατικοί) για την έγκριση των τροποποιήσεων που έγιναν στη Γερουσία.

Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται και αλλαγές για την περιστασιακή απασχόληση (casual employment), για την λεγόμενη «gig economy» (άτομα που εργάζονται «part-time» ή προσωρινά στις διανομές -delivery- ή ως οδηγοί -σε υπηρεσίες rideshare-) ενώ προβλέπονται και νέοι κανόνες για τους εργαζόμενους στις οδικές μεταφορές.

«Είναι μια σπουδαία ημέρα για τους εργαζόμενους στην Αυστραλία», δήλωσε η γραμματέας της ACTU, Sally McManus για την υπερψήφιση του νομοσχεδίου στη Γερουσία.

«Όχι μόνο οι περιστασιακά εργαζόμενοι και οι απασχολούμενοι στην ‘gig economy’ θα έχουν περισσότερα δικαιώματα, προστασία και επιλογές, αλλά όλοι όσοι εργάζονται μπορούν να προσβλέπουν σε μια καλύτερη εργασιακή ζωή».

Ωστόσο, ο διευθύνων σύμβουλος του Business Council of Australia, Bran Black χαρακτήρισε τις αλλαγές «αντι-επιχειρηματικές» και έρχονται σε μια εποχή που η Αυστραλία δεν μπορεί να τις αντέξει περισσότερο».

«Λέγαμε από την αρχή ότι αυτές οι πολιτικές θα προσθέσουν κόστος, θα προσθέσουν αβεβαιότητα και θα προσθέσουν κίνδυνο για τις επιχειρήσεις», σχολίασε.

Σε σχέση με το «δικαίωμα αποσύνδεση» εκτίμησε ότι οι εργοδότες θα φοβούνται να επικοινωνούν με τους υπαλλήλους τους μετά το πέρας του ωραρίου, ακόμη και αν το χρειάζονται.

«Ανησυχούμε για το πώς αυτό λειτουργεί στην πράξη», είπε και πρόσθεσε ότι θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα περισσότεροι εργοδότες να αναγκαστούν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη και ότι το κόστος θα μπορούσε να μετακυλιστεί στους καταναλωτές.

Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στην «αποσύνδεση», οι εργαζόμενοι θα μπορούν να υποβάλλουν καταγγελία σε επαγγελματικό επίπεδο για «παράλογες» (unreasonable) τηλεφωνικές κλήσεις ή για την απαίτηση να απαντούν σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της εργασίας τους, αν είναι εκτός του ωραρίου τους.

Εάν το ζήτημα δεν επιλυθεί στον χώρο εργασίας, θα μπορούν να απευθυνθούν στη Fair Work Commission για να ζητηθεί από τον εργοδότη να σταματήσει την «παράλογη» επικοινωνία, εκτός ωραρίου.

Κατά τη συζήτηση στη Γερουσία ο Συνασπισμός εξέφρασε την ανησυχία του ότι η παραβίαση του δικαιώματος αυτού τιμωρείται με πρόστιμο 18.000 δολαρίων. Οι Πράσινοι απάντησαν ότι αυτό αντικατοπτρίζει τις κυρώσεις του νόμου και δε θα ισχύει αν ο εργοδότης ακολουθήσει την εντολή.

Το δικαίωμα αυτό θα ισχύει για όλους τους εργαζόμενους, αλλά η επαφή από τον εργοδότη κρίνεται ως εύλογη σε περιπτώσεις όταν κάποιος πληρώνεται για να είναι σε ετοιμότητα (on-call) ή η περιγραφή της θέσης εργασίας του το απαιτεί.

Η εκπρόσωπος των Πρασίνων για τις Εργασιακές Σχέσεις, Barbara Pocock, εξήγησε ότι η επικοινωνία σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή για την αλλαγή των συνθηκών εργασίας, όπως η τοποθεσία ή το ωράριο, θεωρείται επίσης εύλογη.

Παρόμοιοι νόμοι που δίνουν το δικαίωμα στους εργαζόμενους να κλείνουν τις ηλεκτρονικές τους συσκευές μετά τη δουλειά ήδη ισχύουν στη Γαλλία, την Ισπανία και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπέρ της νομοθεσίας τάχθηκε ανοιχτά η πλειοψηφία των γερουσιαστών, ανέφερε ο υπουργός Απασχόλησης, Tony Burke.

Μπορεί δηλαδή ο εργοδότης να εξακολουθεί να επικοινωνεί μαζί με έναν εργαζόμενο εκτός του κανονικού ωραρίου; Ναι, είπε ο κ. Burke. «Όλα αυτά είναι απολύτως λογικά και δε θέλουμε να τα εμποδίσουμε».

Αλλά, διευκρίνισε ότι «αν δεν απαντήσετε επειδή δεν είναι ο αμειβόμενος χρόνος σας, έχετε την εγγύηση ότι δεν μπορείτε να τιμωρηθείτε γι’ αυτό».

«Αυτό που λέμε απλώς είναι ότι κάποιος, ο οποίος δεν αμείβεται για 24 ώρες το 24ωρο, δε θα πρέπει να υφίσταται κυρώσεις αν δεν είναι συνδεδεμένος και διαθέσιμος σε 24ωρη βάση», επισήμανε ο πρωθυπουργός, Anthony Albanese.

Ορισμένοι πολιτικοί, εργοδοτικές οργανώσεις και επικεφαλής επιχειρήσεων υποστήριξαν ότι το «δικαίωμα της αποσύνδεσης» είναι υπερβολικό και θα υπονομεύσει την κίνηση προς πιο ευέλικτη εργασία, ενώ θα έχει αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα.

«Οι πολίτες εργάζονται κάθε χρόνο έξι εβδομάδες απλήρωτης υπερωριακής εργασίας κατά μέσο όρο», είπε ο αρχηγός των Πρασίνων, Adam Bandt.

Αυτό αναλογεί σε περισσότερα από 55,7 εκατομμύρια δολάρια σε απλήρωτους μισθούς σε όλο το εύρος της Οικονομίας, σημείωσε ο κ. Bandt και κατέληξε: «Ο χρόνος αυτός είναι δικός σας. Όχι του εργοδότη σας».

Ακόμα, εργαζόμενοι (περί τα 250.000 άτομα) στην «gig economy» θα μπορούν να υποβάλλουν αίτημα στην Fair Work Commission για την έκδοση διαταγών σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα εργασίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αμοιβή, το superannuation, τους όρους πληρωμής, την τήρηση αρχείων, την ασφάλιση και την «απενεργοποίηση» (deactivation).

Η «απενεργοποίηση» είναι η αφαίρεση/διαγραφή ενός εργαζομένου από μια εφαρμογή (που χρησιμοποιεί για το delivery για παράδειγμα), τερματίζοντας τη δυνατότητά του να κερδίζει εισόδημα.

Σε σχέση με τους εργαζόμενους περιστασιακά (casual) διευκολύνεται να μετατραπούν σε πλήρους απασχόλησης (full-time) εάν το επιλέξουν. Αυτοί που εργάζονται με πλήρες ωράριο θα μπορούν να δικαιώματα άδειας και εγγυημένες ώρες αν αλλάξει το καθεστώς απασχόλησής τους.

Σύμφωνα με τις αλλαγές που διαπραγματεύτηκε ο κ. Pocock, η υφιστάμενη απαίτηση των επιχειρήσεων να προσφέρουν μετατροπή του καθεστώτος εργασίας θα καταργηθεί, δημιουργώντας μια «ενιαία οδό» με την επιλογή να είναι του εργαζομένου.

Οι εργοδότες θα μπορούν να αρνηθούν το αίτημα για «δίκαιους και εύλογους επιχειρησιακούς λόγους».

Αλλαγές προβλέπονται επίσης στο intractable bargaining (δύσκολες διαπραγματεύσεις) με «διαιτησία» της Fair Work Commission, η οποία εξουσιοδοτείται επίσης να καθορίσει και ελάχιστα πρότυπα για τον κλάδο των οδικών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών χρέωσης (charge-out rates) των ανεξάρτητων εργολάβων (independent contractor) ιδιοκτητών-οδηγών και, ως εκ τούτου, του ποσοστού αμοιβής τους.

Οι τροποποιήσεις απαιτούν τη σύσταση μιας υποεπιτροπής ιδιοκτητών οδηγών (owner drivers) πλειοψηφίας που θα συμβουλεύει την Επιτροπή Δίκαιης Εργασίας σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα οδικών μεταφορών.

Τέλος, όσον αφορά στο «right of entry»: οι αξιωματούχοι των συνδικάτων μπορούν τώρα να ασκήσουν το δικαίωμα εισόδου σε χώρους εργασίας για να διερευνήσουν πιθανές παραβιάσεις του Fair Work Act με 24ωρη προειδοποίηση ή εάν η Fair Work Commission παραιτηθεί από την απαίτηση αυτή λόγω ανησυχιών για πιθανή καταστροφή εγγράφων.

Πλέον διευρύνονται οι λόγοι για την άρση της 24ωρης ειδοποίησης εάν η FWC πειστεί ότι η ύποπτη παράβαση αφορά την υποαμοιβή μισθών μέλους του συνδικάτου που εργάζεται εκεί.