Εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην ανατολική ακτή της Αυστραλίας μπορούν -εκτός απροόπτου- να περιμένουν, κάποια έστω, ελάφρυνση στους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος από την 1η Ιουλίου φέτος.

Την ευχάριστη είδηση επιφύλασσαν η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Αυστραλίας (Australian Energy Regulator – AER) και η Επιτροπή Βασικών Υπηρεσιών της Βικτώριας (Essential Services Commission – ESC) στα προσχέδια των αποφάσεων τους για τις τιμές αναφοράς της αγοράς.

Δε θα είναι όλοι οι καταναλωτές το ίδιο… τυχεροί ωστόσο, καθώς οι αλλαγές στην τιμολόγηση που προτείνονται είναι μικτές, κάτι που σημαίνει ότι ορισμένοι θα συνεχίζουν να βλέπουν τον λογαριασμό τους να «φουσκώνει».

ΣΤΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

Η τιμή αναφοράς ή προκαθορισμένη (default market offer – DMO) υιοθετήθηκε το 2019 και αποτελεί έστω ένα… αποκούμπι καθώς καθορίζει τη μέγιστη τιμή που μπορεί να χρεώσει ένας πάροχος (retailer) στους πελάτες του (standard retail plans).

Στη Βικτώρια, η Victoria Default Offer (VDO) καθορίζεται από την πολιτειακή Επιτροπή Βασικών Υπηρεσιών, η οποία για φέτος προτείνει μειώσεις κατά 6,4% (ή 112 δολάρια ετησίως) για τα νοικοκυριά και 7% (ή 266 δολάρια) για τις μικρές επιχειρήσεις.

Πέρυσι, υπενθυμίζεται, είχε εγκριθεί μία μέση αύξηση της τάξης του 31% (ή 426 δολάρια) για τα νοικοκυριά, άρα η νέα τιμή αναφοράς δε… διορθώνει και πολλά ως προς την «τρύπα» στο πορτοφόλι μας, αλλά τουλάχιστον δεν είναι νέα αύξηση.

Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις επλήγησαν το 2023-2024 από μία αύξηση 33,2% (με τον μέσο λογαριασμό να ανεβαίνει από τα 5620 δολάρια στα 7358 δολάρια).

ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

Η AER, μετά από τις αυξήσεις των τιμών -έως και 40% την τελευταία διετία- πρότεινε πιο «μετριοπαθείς» τροποποιήσεις στις τιμές αναφορές για το ρεύμα σε Νέα Νότια Ουαλία, Νότια Αυστραλία και Κουίνσλαντ.

Η Αρχή ανέφερε ότι δίνει «αυξημένο βάρος στην προστασία των καταναλωτών» και επισημαίνει ότι τα βασικά τέλη (base rates) θα πρέπει να μειωθούν μεταξύ 1,9% και 3% για τα νοικοκυριά στην ευρύτερη περιοχή του Σίδνεϊ και της Νότιας Αυστραλίας.

Σε δολάρια πρόκειται για μία μικρή εξοικονόμηση σε ετήσια βάση (έως $57), αλλά τουλάχιστον αποφεύχθηκε μία νέα αύξηση.

Συστήνεται πιο έντονη πτώση των τιμών -έως και 7%- για ορισμένα νοικοκυριά με τα λεγόμενα ελεγχόμενα φορτία (controlled loads), τα οποία περιλαμβάνουν ξεχωριστό τιμολόγιο για συσκευές όπως τα συστήματα ζεστού νερού.

Ομοίως, η AER πρότεινε μειώσεις σχεδόν 10% για ορισμένες μικρές επιχειρήσεις στην περιοχή του Σίδνεϊ και κατά 8,7% για επιχειρήσεις στη Νότια Αυστραλία.

Από την άλλη, υπάρχει η πρόταση για αυξήσεις έως και 2,7% για τα νοικοκυριά στο νοτιοανατολικό Κουίνσλαντ και 0,9% -επίσης για τα νοικοκυριά- στην επαρχιακή Νέα Νότια Ουαλία.

Σε κάθε περίπτωση, η επικεφαλής της AER, Clare Savage, διευκρίνισε ότι οι προτεινόμενες αλλαγές είναι μόνο προσχέδια (drafts) και θα αποτελέσουν αντικείμενο διαβούλευσης έως την τελική απόφαση τον Μάιο.

Η αγορά χονδρικής πώλησης (wholesale) ρεύματος, είπε, έχει «χαλαρώσει» σε σχέση με την ενεργειακή κρίση του 2022.

Παρά ταύτα, επισήμανε ότι το κόστος σε άλλους τομείς του συστήματος παραγωγής/παροχής αυξάνεται, λόγω της αύξησης των επιτοκίων και του πληθωρισμού, καθώς και των επενδύσεων που απαιτούνται για τη μετάβαση σε πιο «καθαρές» μορφές ενέργειας.

«Οι οικονομικές συνθήκες έχουν ασκήσει πίεση σε πολλούς πολίτες και οι αυξήσεις στις τιμές ρεύματος τα τελευταία δύο χρόνια έχουν καταστήσει την ενέργεια λιγότερο προσιτή για πολλά νοικοκυριά», δήλωσε η κα Savage.

«Υπό το πρίσμα αυτό, η AER, με την παρούσα απόφαση, έδωσε αυξημένη βαρύτητα στην προστασία των καταναλωτών».

«Ενώ οι αγορές χονδρικής έχουν σταθεροποιηθεί … η ‘χαλάρωση ‘αυτή έχει αντισταθμιστεί από τις πιέσεις που παρατηρούμε στις τιμές για το δίκτυο ηλεκτροδότησης».

«Το κόστος των στύλων και των καλωδίων αποτελεί σημαντικό στοιχείο των τιμών λιανικής, αποτελώντας περίπου το 40% του λογαριασμού».

Η κα Savage είπε ότι ορισμένες εταιρίες προσφέρουν πλέον εκπτώσεις έως και 23% επί της DMO, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πτώση των τιμών εισάγει εντονότερο ανταγωνισμό προς όφελος των πελατών.

Σημειώνεται ότι οι Ρυθμιστικές Αρχές στην Τασμανία και στην Καμπέρα καθορίζουν τις δικές τους τιμές αναφοράς, ενώ στη Δυτική Αυστραλία τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας της καθορίζει η πολιτειακή κυβέρνηση.

ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ

Το κόστος ενέργειας αναμένεται να είναι εκ των βασικών πεδίων… μάχης των Εργατικών με τον Συνασπισμό ενόψει των εκλογικών αναμετρήσεων έως και τις επόμενες ομοσπονδιακές κάλπες.

Η κυβέρνηση Albanese υποστηρίζει ότι οι τιμές είχαν αρχίσει «ανηφορίζουν» υπό την εποπτεία της κυβέρνησης Morrison, εξαιτίας και των έκτακτων συνθηκών στην αγορά που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Υπογραμμίζει επίσης ότι η προεκλογική δέσμευση ήταν να μειωθεί ο μέσος λογαριασμός (κατά 275 δολ. έως το 2025) σε σύγκριση με το πού θα ήταν το κόστος ενέργειας χωρίς τις πολιτικές στήριξης που εφάρμοσε.

Η AER ανέφερε πέρυσι ότι οι τιμές αναφορέας το 2023-24 θα ήταν έως και 50% υψηλότερες εάν δεν είχαν υιοθετηθεί προσωρινά ανώτατα όρια στις τιμές των ορυκτών καυσίμων εγχώρια.

Η αντιπολίτευση σε κάθε περίπτωση εντείνει την επίθεση για την αύξηση των λογαριασμών, επιμένοντας ότι η κυβέρνηση Albanese πρέπει να τηρήσει την προεκλογική υπόσχεσή της

Ο ομοσπονδιακός υπουργός Ενέργειας, Chris Bowen, ανέφερε σχετικά με τις προτάσεις για τις νέες τιμές αναφοράς: «Έχουμε μειώσεις … για πρώτη φορά εδώ και αρκετό καιρό».

«Αυτό είναι ένα ενθαρρυντικό σημάδι για τους καταναλωτές … Αλλά έχουμε ακόμα δρόμο», πρόσθεσε.

Ο «σκιώδης» υπουργός Ενέργειας, Ted O’Brien, τόνισε ότι οι καταναλωτές ρεύματος στην Αυστραλία «πληρώνουν τώρα από τους πιο ακριβούς λογαριασμούς στον Κόσμο».

«Ο χαμός στην αγορά ενέργειας είναι άμεση συνέπεια των πολιτικών ρυθμίσεων των Εργατικών», υπογράμμισε και κάλεσε την κυβέρνηση να ζητήσει συγγνώμη για αθέτηση της προεκλογικής της υπόσχεσης.

Η υπουργός Ενέργειας της Βικτώριας, Lily D’Ambrosio, σχολίασε ότι η τιμή αναφοράς στην Πολιτεία αφορά περίπου 360.000 νοικοκυριά και 58.000 επιχειρήσεις, αλλά η VDO αποτελεί «οδηγό» για τις τιμές εν γένει και θα «ασκήσει καθοδική πίεση και μεγαλύτερο ανταγωνισμό στους λιανοπωλητές ενέργειας».

Η Juanita Pope, διευθύνουσα σύμβουλος του Victorian Council of Social Service, σχολίασε ότι οι μειώσεις που προβλέπονται, αν και ευπρόσδεκτες, «στην καλύτερη περίπτωση, δεδομένων των άλλων αυξήσεων των τιμών που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Βικτώριας, αυτή η μέτρια μείωση (που προβλέπεται για φέτος) ουσιαστικά διατηρεί την υπάρχουσα κατάσταση (status quo)».

«Σε δολάρια, η ESC ‘λέει’ ότι … θα μειώσει τον μέσο λογαριασμό ρεύματος κατά 112 δολάρια. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η περσινή απόφαση (μόνο) αύξησε τους λογαριασμούς κατά 352 δολάρια».

«Πάρα πολλοί κάτοικοι της Βικτώριας θα παραμείνουν παγιδευμένοι στη φτώχεια ανίκανοι να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας ή αναγκασμένοι να πάρουν σπαρακτικές αποφάσεις για να βρουν τα απαιτούμενα χρήματα».