Η κλιμάκωση της σύγκρουσης της Αυστραλίας και της Χ, της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, η οποία ανήκει στον δισεκατομμυριούχο Elon Musk (ο οποίος άνοιξε «μέτωπο» και επί προσωπικού με τον πρωθυπουργό, Anthony Albanese) φέρνει -εκ νέου- στο προσκήνιο και τη συζήτηση για την αλόγιστη χρήση των social media από παιδιά (και όχι μόνο).
Η ομοσπονδιακή υπουργός Επικοινωνιών, Michelle Rowland, έκανε γνωστό μάλιστα ότι το Υπουργείο της εξετάζει όρια ηλικίας όσον αφορά στην πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μία πρόταση για την οποία πιέζει ο Συνασπισμός, ώστε οι ανήλικοι να προστατευτούν από γραφικό και συχνά βίαιο περιεχόμενο.
Η κα Rowland επισήμανε ότι η υποχρεωτική επαλήθευση της ηλικίας του χρήση είναι ένα «ζωντανό ζήτημα» και συζητείται με τις αρμόδιες Υπηρεσίες και το γραφείο της Επιτρόπου Ηλεκτρονικής Ασφάλειας (eSafety).
«Μέρος της αναθεώρησης που κάνουμε για τον Online Safety Act (Νόμο για την Διαδικτυακή Ασφάλεια) είναι να βεβαιωθούμε ότι η Ρυθμιστική Αρχή διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία, αλλά ταυτόχρονα εξετάζουμε και άλλα ζητήματα που βλάπτουν τα παιδιά, μεταξύ άλλων με την ύπαρξη συστημάτων συστάσεων που προωθούν περιεχόμενο όπως μισογυνιστικές αηδίες, βίντεο με διατροφικές διαταραχές παιδιών», δήλωσε η Υπουργός στο ABC Radio National.
«Επίσης το Υπουργείο μου εξετάζει τι μπορεί να γίνει … σχετικά με τους μηχανισμούς διασφάλισης της ηλικίας (του χρήση)», πρόσθεσε, αποδεχόμενη ότι δεν υπάρχει κάποιο «μαγικό ραβδί» όσον αφορά στην επίλυση αυτών των ζητημάτων.
«Απαιτείται συλλογική προσπάθεια. Αυτό περιλαμβάνει επιμόρφωση ως προς τον τρόπο λειτουργίας των μέσων ενημέρωσης (media literacy)», επισήμανε η κα Rowland.
Ως «αλφαβητισμός για τα ΜΜΕ» (media literacy) αναφέρεται η αντίληψη περί εκπαίδευσης των αναγνωστών στην πρόσβαση και ανάλυση των μηνυμάτων των μέσων ενημέρωσης (και των social media που συχνά «αναλαμβάνουν» τον ρόλο της ενημέρωσης ειδικά για τις νεότερες γενιές), καθώς και δημιουργίας, προβληματισμού και ανάληψης δράσης σχετικά με τα προβλήματα που έχουν προκύψει με το ψευδές (παραπληροφόρηση) και ανεξέλεγκτο, συχνά δυστυχώς, περιεχόμενο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, δίχως περιορισμούς.
Στη «μάχη» εναντίον των social media ρίχτηκαν επίσης ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Αυστραλίας (ASIO) Mike Burgess και ο αρχηγός της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας (AFP), Reece Kershaw, οι οποίοι δεσμεύτηκαν να προστατεύσουν «τα παιδιά και άλλα ευάλωτα άτομα» από το να «’μαγευτούν’ στο διαδίκτυο» από το «εξτρεμιστικό δηλητήριο» που κυκλοφορεί, ενώ απεύθυναν έκκληση στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης να κάνουν κάτι καλύτερο επί του ζητήματος.
Στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ηλεκτρονικής Ασφάλειας (eSafety) της Αυστραλίας αναφέρεται σχετικά ότι «τόσο η φυσική ηλικία του παιδιού σας όσο και το επίπεδο ωριμότητας και ανθεκτικότητάς του μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητά του να έχει θετικές εμπειρίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
«Κάθε ιστότοπος και εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης έχει τα δικά του κριτήρια για τις ελάχιστες απαιτήσεις ηλικίας. Οι περισσότεροι απαιτούν οι χρήστες να είναι τουλάχιστον 13 ετών για να μπορούν να εγγραφούν, αν και ορισμένοι ιστότοποι έχουν δημιουργηθεί ειδικά για παιδιά κάτω των 13 ετών».
«Γενικά, η απαίτηση ηλικίας 13 ετών δεν οφείλεται απαραίτητα στο ότι ο ιστότοπος δεν είναι ασφαλής για χρήση από παιδιά, αλλά στη συμμόρφωση με έναν νόμο των ΗΠΑ – τον νόμο του 1998 για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των παιδιών στο διαδίκτυο (COPPA), ο οποίος εμποδίζει τη συλλογή και αποθήκευση προσωπικών πληροφοριών από παιδιά κάτω των 13 ετών».
Η ΔΙΑΜΑΧΗ
Σε κάθε περίπτωση, η αντιπαράθεση μεταξύ του Elon Musk, εκ των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου με την Αυστραλία (και τον πρωθυπουργό της) φέρνει στο προσκήνιο την κόντρα που υπάρχει μεταξύ των μεγάλων πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, από τη μία, και χωρών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, από την άλλη, που επιζητούν να υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος στο περιεχόμενο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο.
Κανείς δεν υποστηρίζει την επιστροφή στον «τεχνολογικό μεσαίωνα», αλλά δυστυχώς, κατά γενική ομολογία, οι εταιρείες κολοσσοί που δραστηριοποιούνται στο internet δεν έχουν αποδείξει έως τώρα πως έχουν την ικανότητα να ελέγξουν αποτελεσματικά πάντα… τι κυκλοφορεί στις πλατφόρμες τους.
Την ίδια ώρα γονείς (και παππούδες) βλέπουν τα παιδιά τους (και τα εγγγόνια τους), συχνά να «βυθίζονται» στην οθόνη του κινητού τους, δίχως οι ίδιοι να ξέρουν το ποιόν των επιρροών που δέχονται, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν για την κουλτούρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που συνδέεται συχνά -για νέους, αλλά και μεγαλύτερους- με παραβατικές συμπεριφορές, εκφοβισμό (bullying), κινδύνους για την ψυχική υγεία.
Οι τεχνολογικοί κολοσσοί από την άλλη αμφισβητούν το πόση εξουσία μπορεί να έχουν εθνικές κυβερνήσεις να επιβάλλουν τους δικούς τους νόμους στους χωρίς σύνορα διαδικτυακούς χώρους όπου διεξάγεται πλέον τόσος διάλογος για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα.
Την περασμένη εβδομάδα, υπενθυμίζεται, η Επίτροπος Ηλεκτρονικής Ασφάλειας (eSafety) της Αυστραλίας, Julie Inman Grant, χρησιμοποίησε τις εξουσίες της βάσει του Online Safety Act για να εκδώσει ειδοποιήσεις στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης Meta (Facebook, Instagram) και X για την αφαίρεση υλικού το οποίο κρίθηκε ως «κατηγορίας 1» (δηλαδή ότι απεικονίζει προσβλητική βία ή βία δίχως να είναι αναγκαίο με μεγάλο βαθμό λεπτομέρειας ή με μεγάλο αντίκτυπο).
Η eSafety έκρινε ότι στην «κατηγορία 1» υπάγεται η επίθεση με μαχαίρι σε επίσκοπο στην εκκλησία στο Wakeley του Σίδνεϊ (με το σχετικό βίντεο να κάνει το γύρω του διαδικτύου), αλλά όχι η επίθεση στο Bondi. Όπως έγινε γνωστό η Meta είχε συμμορφωθεί με το αίτημα, ενώ η X ανακοίνωσε ότι συμμορφώθηκε μεν, αλλά θα κινηθεί δικαστική κατά της εντολής της Επιτρόπου.
«Η Χ πιστεύει ότι η εντολή της eSafety δεν ήταν εντός του πεδίου εφαρμογής της αυστραλιανής νομοθεσίας και συμμορφωθήκαμε με την οδηγία εν αναμονή νομικής αμφισβήτησης», επισήμανε, ανάμεσα σε άλλα, το τμήμα Global Government Affairs της εταιρείας, αναφέροντας ότι αν δεν έπραττε σχετικά ρίσκαρε με ένα υπέρογκο πρόστιμο.
O κ. Musk σχολίασε αρχικά στην Χ ότι η εντολή της eSafety για την αφαίρεση του επίμαχου υλικού ήταν μία απαίτηση για «παγκόσμια» απαγόρευση περιεχομένου, από την «Κομισάριο Λογοκρισίας» (όπως τη χαρακτήρισε) της Αυστραλίας, θέτοντας ζήτημα «ελευθερίας του λόγου».
Προκάλεσε ωστόσο έντονες αντιδράσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αλλά και την αντιπολίτευση, που απάντησαν ότι είναι θέμα «κοινής λογικής» να μην προβάλλεται αυτού τους είδους η βία και «αξιοπρέπειας».
Εκπρόσωπος της eSafety διευκρίνισε επίσης ότι «η ειδοποίηση αφαίρεσης δεν αφορούσε σχολιασμό, δημόσια συζήτηση ή άλλες αναρτήσεις σχετικά με αυτό το γεγονός. Αφορά μόνο το βίντεο της βίαιης επίθεσης με μαχαίρι στον επίσκοπο Mar Mari Emmanuel».
Ο κ. Musk «επανήλθε» στον σχολιασμό στο Χ αναφέροντας ότι η εταιρεία ανησυχεί ότι αν οποιαδήποτε χώρα μπορεί να λογοκρίνει περιεχόμενο για όλες τις χώρες, τότε τι την «εμποδίζει οποιαδήποτε από το να ελέγχει ολόκληρο το διαδίκτυο;».
«Θα πρέπει η Επίτροπος eSafety (μη εκλεγμένη αξιωματούχος) στην Αυστραλία να έχει εξουσία σε όλες τις χώρες της Γης;», ανέφερε ενώ ανήρτησε σχόλια που χλεύαζαν τον κ. Albanese, υπονοώντας ότι η άρνηση της εταιρείας του να αφαιρέσει τα βίντεο βίας την άφηνε μόνη της μεταξύ των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης ως «υπερασπίστρια της ελευθερίας του λόγου».
«Θα ήθελα να αφιερώσω ένα λεπτό για να ευχαριστήσω τον πρωθυπουργό που ενημέρωσε το κοινό ότι αυτή η πλατφόρμα είναι η μόνη που λέει την αλήθεια», έγραψε.
Ο κ. Albanese απάντησε ότι τα σχόλια του κ. Musk εξέθεσαν μόνο την αλαζονεία του.
«Αυτός ο τύπος λέει περισσότερα για τον εαυτό του από οτιδήποτε άλλο, βάζει τον εγωισμό του και βάζει τα δισεκατομμύρια δολάρια του … σε μια δικαστική υπόθεση για το δικαίωμα να βάλει πιο βίαιο περιεχόμενο σε κάτι που θα σπείρει τον κοινωνικό διχασμό και θα προκαλέσει αγωνία», δήλωσε ο πρωθυπουργός στο Channel Nine.
«Οι άλλοι φορείς εκμετάλλευσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αποδέχθηκαν την απόφαση της Επιτρόπου Ηλεκτρονικής Ασφάλειας».
«Δείχνει πραγματικά την αλαζονεία του, αν δε βλέπει ότι αυτή είναι ουσιαστικά μια θέση κοινής λογικής από την Επίτροπο eSafety».
«Δεν πρόκειται για λογοκρισία. Πρόκειται για την κοινή λογική και την κοινή αξιοπρέπεια. Και ο Elon Musk θα πρέπει να δείξει λίγη».
Στο μεταξύ, Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Αυστραλίας είχε εκδώσει προσωρινή εντολή για παγκόσμια απαγόρευση προβολής του βίντεο με το μαχαίρωμα του επισκόπου από την Χ (έως την Τετάρτη στις 5μμ. ενώ το θέμα επρόκειτο να εξεταστεί περαιτέρω νωρίτερα).
Ο κ. Musk επισήμανε ότι στο «όνομα της ελευθερίας της έκφρασης» θα ασκήσει έφεση.
Στο μεταξύ, μάλιστα, ο ομοσπονδιακός γερουσιαστής Ralph Babet (United Australia Party) αναδημοσίευσε το επίμαχο βίντεο στα social media του, προκαλώντας επίσης θύελλα αντιδράσεων.
«ΔΕ ΘΑ ΤΟ ΑΦΑΙΡΕΣΩ», έγραψε. «Χωρίς την ελευθερία του λόγου το έθνος μας θα πέσει. Το Φιλελεύθερο Κόμμα, το Εργατικό Κόμμα και η Επίτροπος eSafety αποτελούν απειλή για τη δημοκρατία».
Η υπουργός Επικοινωνιών, Michelle Rowland, σχολίασε ότι η συμπεριφορά του κ. Babet ήταν «αποκρουστική» και ότι θα πρέπει να εξηγήσει «γιατί μοιράζεται επιβλαβές περιεχόμενο».
Η γερουσιαστής των Πρασίνων, Sarah Hanson-Young, συμφώνησε μαζί της. «(Ο κ. Babet) δείχνει παντελή έλλειψη σεβασμού για τα θύματα, παντελή έλλειψη σεβασμού για τις αρχές επιβολής του νόμου, τους ανθρώπους έκτακτης ανάγκης», δήλωσε.
«ΜΕΤΩΠΟ» ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ LAMBIE
Την ίδια ώρα, η ομοσπονδιακή γερουσιαστής Jacqui Lambie χαρακτηρίστηκε «εχθρός του λαού της Αυστραλίας» από τον κ. Musk.
Η κα Lambie δήλωσε στο Sky News ότι θα απενεργοποιήσει τον λογαριασμό της στην πλατφόρμα X και πρότεινε και σε άλλους πολιτικούς στην Αυστραλία να κάνουν το ίδιο.
«Αυτός ο τύπος δεν θα έπρεπε να έχει το δικαίωμα να βρίσκεται εκεί έξω στην πλατφόρμα της ιδεολογίας του και να δημιουργεί μίσος, δείχνοντας όλα αυτά τα πράγματα εκεί έξω στα παιδιά μας», επισήμανε.
Ο κ. Musk απάντησε στην γερουσιαστή Τασμανίας αναφέροντας ότι «αυτή η γυναίκα έχει απόλυτη περιφρόνηση για τον αυστραλιανό λαό» και ότι «είναι εχθρός του λαού της Αυστραλίας».
ΘΑ «ΠΕΣΟΥΝ» ΜΗΝΥΣΕΙΣ;
Μπορεί ο Elon Musk ή η X να «απαντήσουν» στις εντολές απαγόρευσεις με μηνύσεις προς την αυστραλιανή κυβέρνηση; «Τεχνικά, ναι», επισήμανε το ABC, αναφέροντας ότι:
Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, η X αρνήθηκε να συμμορφωθεί με μια άλλη ειδοποίηση, διακινδυνεύοντας πρόστιμο 800.000 δολαρίων από την eSafety που της ζήτησε να αφαιρέσει αναρτήσεις που, όπως λέει, παρενοχλούσαν ένα μέλος της Επιτροπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας της Αυστραλίας.
Η X ακολούθησε με μια δήλωση που έθετε την πρόθεσή της να μηνύσει την κυβέρνηση για την ειδοποίηση και την απειλή προστίμου, σημειώνοντας το δικαίωμά της να προστατεύει την ελευθερία του λόγου των χρηστών.
Η X τιμωρήθηκε επίσης με πρόστιμο 610.500 δολαρίων από την eSafety επειδή δε συνεργάστηκε σε έρευνα σχετικά με τις πρακτικές κατά της κακοποίησης παιδιών. Το θέμα βρίσκεται τώρα σε διαδικασία διαμεσολάβησης στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο.
Έτσι, κανένα από τα δύο μέρη δεν είναι άγνωστο στη νομική δράση.
Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση για την άρνηση της X να κατεβάσει το περιεχόμενο;
Προς το παρόν, κάνει ό,τι μπορεί στο πλαίσιο των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων της μέσω της eSafety και της Αυστραλιανής Αρχής Επικοινωνιών και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ACMA).
Οι μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες στην Αυστραλία έχουν υπογράψει τον Εθελοντικό Κώδικα DIGI για την παραπληροφόρηση, αλλά η X είναι εκτός αυτού από τα τέλη του περασμένου έτους λόγω επανειλημμένων παραβιάσεων.
Ο νόμος περί διαδικτυακής ασφάλειας παρέχει στην eSafety ευρείες εξουσίες να διατάσσει την αφαίρεση υλικού που προωθεί, υποκινεί ή καθοδηγεί ανθρώπους σε εγκλήματα ή βία. Και, η Επιτροπή μπορεί συνήθως να αφαιρέσει περιεχόμενο ειδικά στην Αυστραλία με γεωγραφικό αποκλεισμό.
Και δεν είναι μόνο τα βίαια βίντεο για τα οποία ανησυχεί η κυβέρνηση. Την περασμένη εβδομάδα, αμέσως μετά την επίθεση με μαχαίρι στο Bondi Junction, ένας άνδρας κατονομάστηκε λανθασμένα ως δράστης από χρήστες του X και τελικά από ένα εμπορικό μέσο ενημέρωσης. Ο ίδιος εξετάζει το ενδεχόμενο να κινηθεί νομικά.
Η πρόταση της κυβέρνησης Albanese για την ενίσχυση της ACMA θα της έδινε την εξουσία να ερευνά τα συστήματα και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούν οι ψηφιακές πλατφόρμες για την αντιμετώπιση των επιβλαβών και ψευδών πληροφοριών και να επιβάλλει υποχρεωτικούς κανόνες εάν οι διαδικασίες τους κριθούν ανεπαρκείς. Όμως, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ACMA δε θα έχει την εξουσία να απαιτεί την αφαίρεση των αναρτήσεων.
Η εν λόγω νομοθεσία καθυστέρησε να κατατεθεί, αλλά, στον απόηχο των νέων εξελίξεων η κυβέρνηση θα επιδιώξει να την εισαγάγει στο Κοινοβούλιο αργότερα εντός του έτους. Ωστόσο, θα χρειαστεί την υποστήριξη του Συνασπισμού για να «περάσει», την οποία η κυβέρνηση δεν είχε λάβει στο παρελθόν.
Ο ηγέτης αντιπολίτευσης Peter Dutton δήλωσε την Κυριακή ότι το κόμμα του θα υποστηρίξει τους νόμους για την παραπληροφόρηση, αν επιτυγχάνουν τη «σωστή ισορροπία».
