Εδώ και χρόνια δεκάδες επιστημονικές έρευνες σε όλο τον κόσμο καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: Η Μεσογειακή διατροφή είναι «θαυματουργή»!
Μόλις πριν λίγες μέρες μια άλλη έρευνα (όπως γράψαμε στο «Νέο Κόσμο» του Σαββάτου) μπορεί επίσης να μειώσει τα συμπτώματα του στρες και του άγχους.
Κι ενώ η Μεσογειακή διατροφή αποτελεί ένα από τα πιο υγιεινά διατροφικά πρότυπα παγκοσμίως δεδομένου ότι πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν κατά καιρούς επιβεβαιώσει τα πολλαπλά οφέλη της για την υγεία ο σύγχρονος τρόπος ζωής κάνει πολλούς από μας να την εγκαταλείπουμε με αποτέλεσμα να θέτουμε σε κίνδυνο την υγεία μας.
Μια νέα έρευνα μάλιστα δείχνει πως, εκτός των άλλων, καταναλώνουμε και ..πλαστικό!
Συγκεκριμένα το 2019, το World Wide Fund for Nature (WWF) χρηματοδότησε μια ερευνητική μελέτη από μια ομάδα του αυστραλιανού Πανεπιστημίου του Newcastle, για να προσπαθήσει να καταγράψει την ποσότητα των μικροπλαστικών που προσλαμβάνουν οι άνθρωποι. Στη συνέχεια, το WWF προσέλαβε έναν σύμβουλο, τον Dahlberg, για να μετατρέψει αυτή την ερευνητική μελέτη σε μια έκθεση που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους των μικροπλαστικών στο περιβάλλον. Το κύριο συμπέρασμα αυτής της έκθεσης, το οποίο τα ειδησεογραφικά πρακτορεία σε όλο τον κόσμο έχουν επανειλημμένα επαναλάβει έκτοτε, είναι ότι οι άνθρωποι, κατά μέσο όρο, καταπίνουν περίπου 5 γραμμάρια μικροπλαστικού κάθε εβδομάδα, δηλαδή περίπου το μέγεθος μιας πιστωτικής κάρτας.
Αν και η αρχική μελέτη του Πανεπιστημίου του Newcastle έχει διαψευστεί από τότε, με άλλες ερευνητικές ομάδες να έχουν δημοσιεύσει καλύτερες μελέτες που καταλήγουν σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά, μόνο και μόνο η ιδέα ότι καταναλώνουμε πλαστικό, άθελά μας, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν μας.
Από την επεξεργασία, στο πιάτο μας
Τα πλαστικά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία των φαγητών, με εφαρμογές που κυμαίνονται από τη συσκευασία έως τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στην επεξεργασία τροφίμων. Ωστόσο, ορισμένοι τύποι πλαστικών περιέχουν χημικές ουσίες που μπορούν να διαρρεύσουν στα τρόφιμα, ιδίως όταν εκείνα εκτίθενται σε ιδιαίτερες καταστάσεις. Κατά την επεξεργασία τροφίμων, πιο συγκεκριμένα, ουσίες μπορούν να περάσουν από πλαστικά υλικά στα τρόφιμα μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται μετανάστευση. Παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η οξύτητα και ο χρόνος επαφής μπορούν να επηρεάσουν τον ρυθμό μετανάστευσης, οδηγώντας σε πιθανή μόλυνση των τροφίμων.
Αναλυτικότερα, οι πλαστικοποιητές – οι πιο συνηθισμένοι από τους οποίους ονομάζονται φθαλικοί εστέρες – χρησιμοποιούνται για να κάνουν το πλαστικό πιο εύκαμπτο και πιο ανθεκτικό. Χρησιμοποιούνται τόσο ευρέως που εμφανίζονται στο εσωτερικό σχεδόν όλων μας, μαζί με άλλες χημικές ουσίες που βρίσκονται στο πλαστικό, συμπεριλαμβανομένων των δισφαινολών, όπως η BPA. Και οι δύο τύποι χημικών ουσιών, που έχουν συνδεθεί με έναν μακρύ κατάλογο προβλημάτων υγείας, ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μπορούν να εισέλθουν στα τρόφιμά μας από το πλαστικό των σωλήνων, των ιμάντων μεταφοράς και των γαντιών που χρησιμοποιούνται κατά την επεξεργασία των τροφίμων, και μπορούν ακόμη και να εισέλθουν απευθείας στο κρέας και τα προϊόντα μέσω μολυσμένου νερού και εδάφους.
Ενώ λοιπόν όλα αυτά τα μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στον ανθρώπινο πνεύμονα, στους ιστούς του μητρικού και εμβρυϊκού πλακούντα, στο ανθρώπινο μητρικό γάλα και στο ανθρώπινο αίμα, μέχρι πρόσφατα υπήρχαν πολύ λίγες έρευνες για το πώς αυτά τα πολυμερή επηρεάζουν τα όργανα και τις λειτουργίες του σώματος. Μια μελέτη του Μαρτίου 2024 όμως, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι με μικροπλαστικά ή νανοπλαστικά στις αρτηρίες του λαιμού είχαν διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία μέσα στα επόμενα τρία χρόνια από ό,τι οι άνθρωποι που δεν είχαν κανένα. Τα νανοπλαστικά μάλιστα, είναι ο πιο ανησυχητικός τύπος πλαστικής ρύπανσης για την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τους ειδικούς, καθώς τα μικροσκοπικά σωματίδια τους μπορούν να εισχωρήσουν σε μεμονωμένα κύτταρα και ιστούς σε σημαντικά όργανά μας, διακόπτοντας ενδεχομένως τις κυτταρικές διεργασίες και εναποθέτοντας χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό μας σύστημα.
Πλαστικά φαγητά
Το 90% των δειγμάτων ζωικών και φυτικών πρωτεϊνών βρέθηκαν θετικά σε μικροπλαστικά, δηλαδή μικροσκοπικά θραύσματα πολυμερών που μπορεί να κυμαίνονται από λιγότερο από 5 έως 1 χιλιοστά, σύμφωνα με μελέτη του Φεβρουαρίου 2024. Ακόμα και οι χορτοφάγοι δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτή την «πλαστική διατροφή», καθώς σύμφωνα με μελέτη του 2021, εάν το πλαστικό είναι αρκετά μικρό, τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να το απορροφήσουν μέσω του ριζικού τους συστήματος και να μεταφέρουν αυτά τα χημικά κομμάτια στους μίσχους, τα φύλλα, τους σπόρους και τους καρπούς του φυτού.
Η ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Σύμφωνα με νέα έρευνα από το University of South Australia με επικεφαλής διαιτολόγο και ερευνήτρια την ομογενή Δρ Evangeline Mantzioris η μεσογειακή διατροφή μπορεί επίσης να μειώσει τα συμπτώματα του στρες και του άγχους.
Η μελέτη που διεξήχθη σε συνεργασία με το University of the Sunshine Coast (υπό τον Δρ Anthony Villani), αξιολόγησε τον αντίκτυπο της μεσογειακής διατροφής στην ψυχική υγεία 294 ηλικιωμένων Αυστραλών (ηλικίας 60+ ετών), διαπιστώνοντας ότι μείωσε τη σοβαρότητα του άγχους και του στρες, ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο, τον ύπνο και τον Δείκτη Μάζα Σώματος (ΔΜΣ).
Επιπλέον, εντόπισαν ότι συγκεκριμένα στοιχεία της διατροφής αυτής -φρούτα, ξηροί καρποί, όσπρια και χαμηλή κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών (λιγότερο από 250 ml την ημέρα)- μείωσαν τη σοβαρότητα του άγχους και του στρες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το άγχος είναι η πιο κοινή διαταραχή ψυχικής υγείας που επηρεάζει περισσότερους από 301 εκατομμύρια ανθρώπους.
Στην Αυστραλία, ένας στους τέσσερις ανθρώπους θα βιώσει άγχος κατά τη διάρκεια της ζωής του, επισήμανε το σχετικό ανακοινωθέν του University of South Australia.
Η Δρ Mantzioris επισήμανε, μιλώντας και στον «Νέο Κόσμο», ότι η μεσογειακή διατροφή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής.
Η έρευνα «έδειξε ότι όταν οι ηλικιωμένοι ακολουθούσαν μεσογειακή διατροφή, τα συμπτώματα του στρες και του άγχους τους μειώνονταν».
«Σε παγκόσμιο επίπεδο, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια άνευ προηγουμένου γήρανση του πληθυσμού, αλλά παρά τη μακροζωία αυτή, πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να αγωνίζονται με την υγεία και την ευημερία τους», ανέφερε.
«Οι συμπεριφορές που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας της διατροφής, κερδίζουν όλο και περισσότερη προσοχή ως τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για κακή ψυχική υγεία, με τη μεσογειακή διατροφή να συστήνεται για τη μείωση του κινδύνου χρόνιων παθήσεων και την υποστήριξη της υγιούς γήρανσης».
«Σε αυτή τη μελέτη δείξαμε ότι όταν οι ηλικιωμένοι ακολουθούσαν μεσογειακή διατροφή, τα συμπτώματα του στρες και του άγχους τους μειώνονταν – και ότι αυτό συνέβαινε ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο, τον ΔΜΣ ή το πόσο κοιμόντουσαν και γυμνάζονταν».
«Είναι ένα μεγάλο ‘κόλπο’ με τη μεσογειακή διατροφή – μέσω μιας σχετικά εύκολης αλλαγής στον τρόπο ζωής, οι άνθρωποι μπορούν να βελτιώσουν αισθητά τα επίπεδα του στρες και του άγχους τους – ποιος δε θα ήθελε να το δοκιμάσει».
Σημειώνεται ότι η μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και σπόρους, ξηρούς καρπούς, όσπρια και ελαιόλαδο.
Τα ψάρια και τα θαλασσινά πρέπει να ενσωματώνονται σε αυτή τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, ενώ τα γαλακτοκομικά και οι άπαχες πρωτεΐνες μπορούν να καταναλώνονται καθημερινά σε μικρότερες μερίδες.
Η διατροφή «ενθαρρύνει» επίσης τη σπάνια κατανάλωση κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφίμων.
«Δε σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε συνεχώς ψάρια, ο αντίκτυπος ολόκληρης της διατροφής είναι σημαντικός», είπε στον «Νέο Κόσμο» η Δρ Μαντζιώρης.
«Ήμουν στην Ελλάδα πέρυσι και όλοι έτρωγαν την κρητική σαλάτα ντάκος, ένα παξιμάδι με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες σε ντομάτα και σαλάτα με βότανα και ελαιόλαδο, είναι τέλειο», πρόσθεσε.
Το παρθένο ελαιόλαδο, εξήγησε, έχει πολυφαινόλες όπως η ελαιοκανθάλη, η οποία συνδέεται με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
«Η ελαιοκανθάλη αναστέλλει τη φλεγμονή, το παρθένο ελαιόλαδο έχει σημαντικά φυτοθρεπτικά συστατικά όπως η υδροξυτυροσόλη και η ελαιοευρωπαΐνη, τα οποία βοηθούν στην προστασία του οργανισμού από την οξείδωση».
«Η ελαιοκανθάλη σας δίνει αυτή την ‘πιπεράτη’ επίγευση από το καλό παρθένο ελαιόλαδο».
«Πριν από τριάντα ή σαράντα χρόνια, έλεγαν ‘τα πορτοκάλια έχουν βιταμίνη C’ ή ‘το γάλα είναι σημαντικό για το ασβέστιο’ – ωστόσο, αυτή είναι μια αναγωγιστική προσέγγιση».
«Τώρα αναγνωρίζουμε μια προσέγγιση για το σύνολο της διατροφής, ένα μείγμα πολλών παραγόντων/προϊόντων».
«Η μεσογειακή διατροφή επιβραδύνει επίσης τη γνωστική παρακμή και τη σαρκοπενία, ένα είδος μυϊκής ατροφίας που προκαλείται από τη διαδικασία της γήρανσης, μεταξύ άλλων», επισήμανε η Δρ Μαντζιώρης.
