Με την πλάτη στον τοίχο έχουν βρεθεί εκατομμύρια νοικοκυριά στην Αυστραλία εν μέσω της κρίσης του κόστους ζωής.
Ωστόσο, κάποιοι πλήττονται περισσότερο από άλλους, περιορίζοντας όχι μόνο δαπάνες για μη αναγκαία αγαθά και υπηρεσίες, αλλά «κόβοντας» και από τα βασικά.
Ποιοι είναι αυτοί; Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της CommBank iQ για το κόστος διαβίωσης (Cost of Living Insights Report), πρόκειται για τα άτομα 25 έως 30 ετών.
Αντίθετα, βάσει των στοιχείων, οι άνω των 65 ετών εξακολουθούν να δαπανούν πάνω από τον ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού.
Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι όλοι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία… το φυσάνε το χρήμα.
Το κόστος για τα πάντα έχει εκτιναχθεί και σε δύσκολη θέση βρίσκονται -κυρίως αλλά όχι μόνο- αυτοί που εξαρτώνται μόνο από τη σύνταξη και τα επιδόματα πρόνοιας για να τα βγάλουν πέρα (ειδικά αν δεν έχουν δική τους κατοικία).
Αλλά οι έρευνες όπως αυτή της CommBank iQ βασίζονται σε μέσους όρους, ώστε να καταγραφεί η κατάσταση της κοινωνίας, σε μία δεδομένη χρονική στιγμή. Και η συγκεκριμένη «εικόνα» δείχνει ότι το οικονομικό χάσμα -και- μεταξύ των γενεών διευρύνεται.
«ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΛΟΙ ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ»
Κάποιοι οικονομολόγοι μάλιστα προειδοποιούν ότι η Αυστραλία κινδυνεύει να «παραιτηθεί από την ισότητα», εάν δε γίνει μεταρρύθμιση στη φορολογία και τη στέγαση, για να βελτιωθούν τις οικονομικές προοπτικές των νεότερων γενεών.
Οι νέοι άνθρωποι δικαιολογημένα αισθάνονται ότι η οικονομία είναι εναντίον τους, δήλωσε στο ABC, ο Ross Garnaut, ομότιμος καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης.
«Ειδικά όταν συγκρίνετε την κατάσταση με τους νεότερους Αυστραλούς όταν ήμουν στην ηλικία τους», πρόσθεσε.
«[Είναι] πολύ πιο δύσκολο να βρεις στέγη σε σύγκριση με τις ημέρες της πλήρους απασχόλησης στις οποίες μεγάλωσα, [είναι] πιο δύσκολο να βρεις δουλειά, και ειδικά αν οι άνθρωποι δεν έχουν υψηλά προσόντα».
«Η ζωή είναι πιο δύσκολη από ό,τι ήταν παλαιότερα και πρέπει να εργαστούμε για να την κάνουμε και πάλι καλύτερη».
«Είναι αρκετά σαφές ότι σε αυτή τη γενιά, τα παιδιά δεν μπορούν να ξεκινήσουν τη ζωή τους με την ίδια προσδοκία ότι θα αποκτήσουν το σπίτι τους όπως πριν».
«Νομίζω ότι αυτό είναι μεγάλο κρίμα για την αυστραλιανή κοινωνία. Πρέπει να το διορθώσουμε».
Παρόλο που ορισμένοι νέοι μπορεί να επωφεληθούν από τον διαγενεακό πλούτο, όπως η «Τράπεζα Μαμά και Μπαμπάς», για να αγοράσουν ακίνητα, ο καθηγητής Garnaut προειδοποίησε ότι αυτό θα εδραιώσει περαιτέρω την ανισότητα.
«Δεν έχουν όλα τα παιδιά πλούσιους γονείς που είναι σε θέση να παραδώσουν τέτοιου είδους περιουσιακά στοιχεία …Έχουμε παραιτηθεί από την ισότητα, αν θεωρούμε ότι αυτός είναι ο κύριος μηχανισμός [για την ιδιοκτησία κατοικίας]».
ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΟΥΝ ΣΤΗ ΖΗΤΗΣΗ
Σε αυτή τη συγκυρία μάλιστα με την κρίση του κόστους ζωής να επιμένει τα δύο τρίτα των φιλανθρωπικών οργανώσεων επισιτιστικής βοήθειας ανά την Αυστραλία αδυνατούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση που υπάρχει.
Άνθρωποι στέκονται για ώρες στην ουρά για να παραλάβουν φρέσκα φρούτα και λαχανικά, άλλοι μένουν μέρες χωρίς φαγητό.
Τα παραπάνω αναφέρει σε έρευνά της η OzHarvest, σε ένα δίκτυο 1500 φιλανθρωπικών οργανώσεων που διαθέτει σε όλη την Αυστραλία.
Τα αποτελέσματα δίνουν μια «τρομακτική εικόνα» ειδικά για τους πιο ευάλωτους.
«Παραδίδουμε πάνω από μισό εκατομμύριο γεύματα σε όλη τη χώρα κάθε εβδομάδα, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό», δήλωσε ο ιδρυτής της OzHarvest, Ronni Kahn.
«(Οι φιλανθρωπικές οργανώσεις) λένε ότι κάνουν ό,τι μπορούν για να ταΐσουν τους πάντες, αλλά συχνά έρχονται αντιμέτωποι με το να απορρίπτουν ανθρώπους, καθώς απλώς δεν έχουν τα τρόφιμα».
Και όλο και περισσότερες οικογένειες με δύο εργαζόμενους γονείς αναγκάζονται να απευθύνονται σε φιλανθρωπικές οργανώσεις για υποστήριξη.
«Είναι σπαρακτικό να σκέφτεσαι ότι είναι ευκολότερο για τους γονείς να κρατούν τα παιδιά στο σπίτι από το σχολείο όταν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τρόφιμα για τα μεσημεριανά γεύματα», σχολίασε ο κ. Kahn.
ALBANESE: ΔΕΝ ΕΧΩ ΞΕΧΑΣΕΙ…
Στο μεταξύ, ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός, Anthony Albanese, σε ομιλία του την Παρασκευή στο πλαίσιο του Western Sydney Leadership Dialogue (λίγες ημέρες μετά τη δεύτερη επέτειο από την εκλογή της κυβέρνησής του) αναμενόταν να απευθύνει μήνυμα στους πολίτες -ανεξαρτήτου ηλικίας- που πλήττονται σκληρά από την αύξηση του κόστους ζωής ότι αισθάνεται τον πόνο τους και ότι δεν έχει ξεχάσει πώς είναι να «αγωνίζεσαι και να παλεύεις», καθώς ως γνωστό και ο ίδιος δεν είχε «εύπορα» παιδικά χρόνια.
Επρόκειτο ακόμα να τονίσει ότι δεν ξεχνά πως «υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που τα βγάζουν πέρα δύσκολα αυτή τη στιγμή», σε μια ειλικρινή αναγνώριση ότι πολλά νοικοκυριά «πονάνε» και αντιμετωπίζουν τη δυστυχία.
«Ξέρω ότι όταν ζεις εβδομάδα με την εβδομάδα, είναι δύσκολο να βρεις χρόνο ακόμα και να σκεφτείς το μέλλον, πόσο μάλλον να το σχεδιάσεις με αυτοπεποίθηση», αναμενόταν να πει, σύμφωνα με αντίγραφο προσχεδίου της ομιλίας του, η οποία σύμφωνα με ορισμένα αυστραλιανά ΜΜΕ, θα μπορούσε να «τροφοδοτήσει τις εικασίες για πρόωρες εκλογές», παρά το γεγονός ότι ο ίδιος επιμένει ότι σκοπεύει να υπηρετήσει μια πλήρη θητεία, μέχρι τον Μάιο του 2025.
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία δημοσκόπηση Resolve Political Monitor, για την The Age, επισήμανε το βάθος της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων, με τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό να μη δημιουργεί καμία αλλαγή της τάσης.
ΧΑΣΜΑ ΣΤΙΣ… ΔΑΠΑΝΕΣ
«Ξοδεύοντας την κληρονομιά: Οι Boomers σπαταλούν για φαγητό, ταξίδια, ενώ οι νέοι περιορίζουν τα βασικά αγαθά» ανέφερε σχετικά με τα συμπεράσματα της νέας έκθεσης της της CommBank iQ η The Age (όπου Boomers οι γεννημένοι μεταξύ 1946 και 1964), σημειώνοντας ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, κατά μέσο όρο, έχουν αυξήσει τις δαπάνες για τα πάντα, από ασφάλειες μέχρι ταξίδια, ενώ οι Millennials (γεννημένοι το 1981 έως το 1996) και η Gen Z (από το 1997 έως το 2010) «κόβουν» από όπου μπορούν.
Όμως αυτή είναι η αλήθεια του «μέσου όρου». Σίγουρα κανείς δεν πληρώνει παραπάνω για μία ασφάλεια επειδή το θέλει, ενώ η αύξηση στα έξοδα ταξιδιών συχνά οφείλεται στις πιο ακριβές τιμές εισιτηρίων.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως ότι οι πιέσεις του κόστους ζωής συνεχίζουν να επηρεάζουν δυσανάλογα τα νοικοκυριά των νέων, καθώς δεν είναι λίγοι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία που «πρόλαβαν» και έκαναν τα κουμάντα τους (εργαζόμενοι βέβαια σκληρά για δεκαετίες και αποταμιεύοντας).
«Όσο πιο νέος είσαι, τόσο περισσότερο συμβιβάζεσαι ως προς τις δαπάνες (που κάνεις). Και αντίστροφα, όσο μεγαλύτερος είσαι, τόσο (πιθανότερο) είναι να βρίσκεται σε θέση να ξοδέψεις», δήλωσε ο Wade Tubman, επικεφαλής Ανάλυσης της CommBank iQ.
Οι μεγαλύτεροι, που έχουν προλάβει να αποταμιεύσουν, απολαμβάνουν τα υψηλότερα επιτόκια στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Είναι επίσης, σε μεγάλο βαθμό -όπως και πολλοί ομογενείς- ιδιοκτήτες που έχουν αποπληρώσει εκ’ ολοκλήρου τα σπίτια τους. Ως εκ τούτου έχουν χρήματα να διαθέσουν για διακοπές και φαγητό.
Οι κάτω των 30 ετών όμως, ειδικά αυτοί που έχουν πάρει κάποιο δάνειο, έχουν «αδειάσει» τα πορτοφόλια τους.
Πιο αναλυτικά, η CommBank iQ διαπίστωσε ότι οι 25-29 ετών μείωσαν τις δαπάνες τους κατά 3,5% σε σύγκριση με πέρυσι, και ήταν η μόνη ηλικιακή ομάδα που περιόρισε τα έξοδα τόσο για βασικά αγαθά, όσο και για μη αναγκαία απαραίτητα (essential & discretionary expenses).
Αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, η κατανάλωσή τους έχει συρρικνωθεί περισσότερο από 7% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2023.
Ενώ τα περισσότερα νοικοκυριά έχουν κάνει αλλαγές στον προϋπολογισμό τους για να καλύψουν το αυξημένο κόστος των βασικών ειδών, όπως οι δαπάνες για ασφάλιση, ιατρική περίθαλψη και σούπερ μάρκετ, οι 25-29 ετών μείωσαν τις δαπάνες τόσο για τα βασικά (-3,1%) όσο και για τα μη αναγκαία (-3,8%) είδη.
«Σε σύγκριση με τον μέσο όρο σε εθνικό επίπεδο, όπου οι περισσότεροι αναγκάστηκαν να αυξήσουν τις δαπάνες για τα βασικά, βλέπουμε την αντίθετη τάση μεταξύ των εικοσάρηδων, με τις βασικές δαπάνες να μειώνονται με παρόμοιο ρυθμό με τις διακριτικές», επισήμανε σχετικά ο κ. Tubman.
«Οι περικοπές αυτές περιλαμβάνουν μείωση κατά 10% στην ασφάλιση υγείας, μείωση κατά 7% στους λογαριασμούς και μείωση κατά 4% στις δαπάνες στο σούπερ μάρκετ. Αυτό αναδεικνύει τις δύσκολες επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι αυτής της ηλικιακής κατηγορίας, με ορισμένους να αναγκάζονται να κάνουν μεγαλύτερες αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, όπως να ακυρώσουν την ασφάλεια υγείας. Η μείωση των δαπανών για λογαριασμούς θα μπορούσε επίσης να υποδηλώνει ότι οι νέοι μετακομίζουν ξανά στους γονείς ή σε κοινόχρηστα καταλύματα για να μοιράζονται τα έξοδα».
Ουκ ολίγοι συμπάροικοι βλέπουν τα παιδιά και τα εγγόνια να επιστρέφουν στα πατρικά τους για να περιορίσουν τα -υπέρογκα- έξοδα ενοικίασης.
Για όλους, σε εθνικό επίπεδο, οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 2,5%, με τα είδη πρώτης ανάγκης να αυξάνονται κατά 3,6%. Οι καταναλωτές δαπάνησαν κατά μέσο όρο 1.472 δολάρια μηνιαίως για βασικά είδη, με αιχμή τις αυξημένες δαπάνες για ασφάλειες (+8%), λογαριασμούς (+6%), φαρμακεία (+6%) και σούπερ μάρκετ (+5%).
«Πολλοί αναγκάζονται να διαθέσουν μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους σε βασικές δαπάνες διαβίωσης … Οι πρωτοβουλίες για το κόστος διαβίωσης που ανακοινώθηκαν στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, για παράδειγμα η επιστροφή ($300) στον λογαριασμό ρεύματος, αντικατοπτρίζουν τις αυξημένες δαπάνες για βασικά είδη, όπως η ενέργεια, εξήγησε ο κ. Tubman.
Οι διακριτικές δαπάνες αυξήθηκαν μόλις κατά 1,4% με «αιχμή» τους άνω των 60 ετών.
«Το μεγάλο χάσμα στις καταναλωτικές συνήθειες μεταξύ των ηλικιακών ομάδων συνεχίζει να υφίσταται, με τους 60 ετών και άνω να ξοδεύουν πάνω από τον πληθωρισμό, ιδίως σε δραστηριότητες όπως τα ταξίδια, τα οποία αυξήθηκαν κατά 11%, το γενικό λιανικό εμπόριο κατά 9% και το φαγητό έξω, κατά 7%», ανέφερε ο κ. Tubman.
Ανά τη χώρα, η περιφέρεια συνεχίζει να «αντέχει» περισσότερο από τις μητροπολιτικές περιοχές, με ετήσια αύξηση των δαπανών κατά 3%, έναντι 2,3%.
Οι καταναλωτές στις περιφερειακές περιοχές υπερδιπλασίασαν τις διακριτικές τους δαπάνες σε σύγκριση με εκείνους που ζουν σε μητροπολιτικές περιοχές (2,4% έναντι 1%).
Οι δαπάνες ήταν πιο «ανθεκτικές» στο Κουίνσλαντ (+3,3%), ακολουθούμενες στενά από την Περιοχή της Πρωτεύουσας με 3,1% και τη Νότια Αυστραλία με 2,9%.
«Στην Sunshine State, η κατά κεφαλήν διακριτική δαπάνη για πράγματα όπως τα ταξίδια ήταν υψηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο. Ενώ νοτιότερα, οι κάτοικοι της Βικτώριας είχαν την τάση να μειώνουν τις δαπάνες τους πιο σημαντικά από τους άλλους όσον αφορά τα είδη σπιτιού και τα ενδύματα και δεν αύξησαν τόσο πολύ τις δαπάνες για ταξίδια, αναψυχή και φαγητό», ανέφερε ο κ. Tubman.
$313 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΣΤΑ… ΔΟΝΤΙΑ
Στο μεταξύ, όλο και περισσότεροι… βάζουν χέρι στο super τους για να πληρώσουν επισκέψεις σε οδοντίατρο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του ATO το 2022-23 περισσότερα από 313 εκατ. δολάρια αφαιρέθηκαν (βάσει του προγράμματος Compassionate Release of Superannuation) από τα super για την πληρωμή οδοντιατρικής περίθαλψης, από 108,2 εκατ. δολάρια μόλις δύο χρόνια νωρίτερα.
Κατατέθηκαν συνολικά 20.960 αιτήσεις πέρυσι (έναντι 8.240 δύο χρόνια πριν) και εγκρίθηκαν οι 14.020 (έναντι 5.960).
Μικρή αύξηση υπήρξε σε άλλες κατηγορίες αιτήσεων, όπως για απώλεια βάρους, εξωσωματική γονιμοποίηση και αποτροπή της κατάσχεσης σπιτιού.
Ο πρόεδρος του Australian Dental Association, Scott Davis, ανέφερε στο ABC ότι η τάση αυτή μπορεί να οφείλεται στην αύξηση του κόστους ζωής ή στο γεγονός ότι εν μέσω COVID-19 πολλοί ανέβαλαν απαραίτητες οδοντιατρικές επεμβάσεις.
Σε σχέση με τις καταγγελίες ότι πολλοί χρησιμοποιούν τα χρήματα αυτά απλά για επεμβάσεις αισθητικής στα δόντια και όχι επειδή υποφέρουν σχολίασε ότι «ως ειδικός στην προσθετική οδοντιατρική ασχολούμαι με αυτό το θέμα πολλά χρόνια και … πρέπει να υποφέρετε από οξύ ή χρόνιο πόνο ή σημαντική λειτουργική αναπηρία … δεν μπορείτε να φάτε σωστά».
«Παίρνετε μόνο βασική φροντίδα … μέσω αυτού του προγράμματος».
