Το δράμα που ζουν οι χιλιάδες άστεγοι της Αυστραλίας εντείνεται με το τρομερό κρύο και τις βροχές του χειμώνα, καθιστώντας τη ζωή τους στους δρόμους άκρως επικίνδυνη.
Σε ρεπορτάζ της Guardian Australia, για τους άστεγους που πληθαίνουν στη Μελβούρνη και γενικότερα στην Αυστραλία, μιλάει η Σούζαν, η οποία κοιμάται στους δρόμους τα τελευταία δέκα χρόνια. Τα σημάδια φαίνονται στο σώμα της – μια πληγή που δεν λέει να επουλωθεί, γρατσουνιές που δεν κλείνουν, εξάρσεις αρθρίτιδας.
Η κρίση στέγασης βαθαίνει και είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν αρκετά κρεβάτια, χρηματοδότηση ή προσωπικό για να φροντίσουν τους εκατοντάδες ανθρώπους που κοιμούνται σε σκηνές ή στα αυτοκίνητά τους κάθε βράδυ.
Καθώς η θερμοκρασία στη Μελβούρνη πέφτει δραστικά, η Σούζαν συνεχίζει να κοιμάται στα σοκάκια και στα πάρκα. Για να γλιτώσει από τις βροχές που αναμένονται τις επόμενες ημέρες, θα χρειαστεί $365 δολάρια για να βρει καταφύγιο από το κρύο.
Η Σούζαν είναι μία από χιλιάδες Αυστραλούς που κοιμούνται στον δρόμο αυτόν τον χειμώνα. Βρίσκουν καταφύγιο σε σκηνές, πάρκα ή κάμπινγκ, προστατεύονται από τον άνεμο σε κατώφλια και κοιμούνται σε αυτοκίνητα που είναι σταθμευμένα σε απομακρυσμένα μέρη. Αυτή η χρονιά έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολη με περιοχές της Αυστραλίας να καταγράφουν ρεκόρ στις χαμηλές θερμοκρασίες, με πάγο, ανέμους και βροχές να έχουν πλήξει τις νότιες Πολιτείες.
Ορισμένοι μετακινούνται στο Κουίνσλαντ αναζητώντας πιο ήπιο καιρό ή ζητούν από φίλους να τους φιλοξενήσουν για μία νύχτα. Πολλοί που παραμένουν στις νότιες Πολιτείες αρρωσταίνουν από το κρύο.
«Είμαι σε όλες τις λίστες», λέει η Σούζαν, αναφερόμενη στη λίστα αναμονής για κοινωνική στέγη. «Κοιμάμαι στον δρόμο 10 χρόνια, περιοδικά … Αυτό είναι το αποτέλεσμα όταν προέρχεσαι από μια σχέση ενδοοικογενειακής βίας. Και έχεις και ένα σκύλο.»
Αν η Σούζαν καταφέρει να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα ζητιανεύοντας, μπορεί να μείνει σε ένα φιλικό προς τα κατοικίδια μοτέλ για $150 τη βραδιά ή $400 την εβδομάδα. Διαφορετικά, κοιμάται έξω. Την περασμένη εβδομάδα, κάποιος της έκλεψε το υπνόσακο της.
«Κάθομαι εδώ έξω με σοβαρή μόλυνση. Έχω πνευμονία. Έχω μια ανοιχτή πληγή» λέει. «Τα ρούχα μου είναι βρεγμένα, οι επίδεσμοι μου είναι βρεγμένοι. Και μας αντιμετωπίζουν σαν σκουπίδια. Και αυτό είναι η αλήθεια».
Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΕΓΑΣΗΣ ΒΑΘΑΙΝΕΙ
Το μήνυμα από τις οργανώσεις που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή είναι το ίδιο. Δεν υπάρχουν αρκετά κρεβάτια. Δεν υπάρχει αρκετή χρηματοδότηση. Ταυτόχρονα, η ζήτηση αυξάνεται και αλλάζουν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ατόμων που χρειάζονται βοήθεια.
Η Kate Colvin, διευθύνουσα σύμβουλος της Homelessness Australia, αναφέρεται στην τελευταία έκθεση, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο και έδειξε ότι ο αριθμός των ανθρώπων που είχαν απευθυνθεί σε υπηρεσία στέγασης αλλά δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν ένα κρεβάτι να κοιμηθούν, αυξήθηκε από 4.658 το 2021/2022 σε 5.712 το 2023/24.
Το 2023 συγκεκριμένα, 57.519 άτομα ζήτησαν βοήθεια για στέγαση αλλά δεν μπόρεσαν να την αποκτήσουν.
«Έχουμε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους που απευθύνονται σε υπηρεσίες αστέγων επειδή εκδιώκονται από την αγορά ενοικίασης λόγω των αυξήσεων στα ενοίκια» λέει. «Αλλά είναι επίσης δύσκολο να βρεις κανείς μια κατοικία να νοικιάσει».
Η κλιματική αλλαγή έχει επίσης επηρεάσει την κατάσταση. Πρόσφατη έκθεση του Συμβουλίου για τους Αστέγους διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή ήδη επιδεινώνει -και θα συνεχίσει να επιδεινώνει- τα προβλήματα υγείας, ενώ καθιστά περισσότερους Αυστραλούς άστεγους. Ορισμένοι από τους χιλιάδες ανθρώπους που επλήγησαν από τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια δεν έχουν επιστρέψει στα σπίτια τους, αναφέρει η έκθεση.
«Όλο και περισσότερο, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ιδίως οι παρατεταμένοι καύσωνες, οι μεγάλες πυρκαγιές και οι πλημμύρες, η διαρκής ξηρασία, θα έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές εσωτερικές μετακινήσεις πληθυσμών», διαπιστώνει η έκθεση.
Πριν από τρεις εβδομάδες η Μελβούρνη κατέγραψε το ψυχρότερο πρωινό των τελευταίων δύο ετών. Ο Αύγουστος αναμένεται να είναι πιο υγρός από τον μέσο όρο για περιοχές της ανατολικής και νοτιοδυτικής Αυστραλίας.
Ενώ το Σίδνεϊ είναι πιο ζεστό, ο Daniel Nour λέει ότι οι επιπτώσεις του κρύου καιρού στην υγεία γίνονται αισθητές μέσα στην πόλη. Ο Nour είναι διευθυντής της Street Side Medics, τη μοναδική κινητή ιατρική υπηρεσία της χώρας για ανθρώπους που βιώνουν την έλλειψη στέγης
Σε ολόκληρη τη Νέα Νότια Ουαλία η υπηρεσία έχει 2.023 ασθενείς στα βιβλία της και εξυπηρετεί τουλάχιστον 14 άτομα την εβδομάδα. Πέρυσι, εγγράφηκαν 685 νέοι ασθενείς. Όταν η υπηρεσία ξεκίνησε το 2020, οι ασθενείς ήταν 82.
«Έχω παρατηρήσει ότι οι περισσσότεροι άστεγοι που έρχονται σε εμάς είναι γυναίκες και ιδιαίτερα γυναίκες ηλικίας άνω των 55 ετών», λέει ο Nour στην Guardian.
«Έχω επίσης διαπιστώσει ότι υπάρχει μια αύξηση στις ανύπαντρες μητέρες που μπορεί να ζουν στο αυτοκίνητό τους ή μπορεί ακόμα να διατηρούν μια δουλειά, αλλά λόγω της ενδοοικογενειακής βίας ή της κρίσης του κόστους ζωής ή της έλλειψης υποστήριξης δεν μπορούν να βρουν στέγη».
Λέει ότι η ιατρική υπηρεσία φροντίζει πολλούς ασθενείς με πληγές και οδοντικές λοιμώξεις. Άλλοι άστεγοι ασθενείς έχουν οστεοπόρωση ή καρκίνο που δεν έχει αντιμετωπιστεί για χρόνια. Ο κρύος καιρός δεν φέρνει μόνο γρίπη ή Covid-19 – μπορεί επίσης να προκαλέσει καρδιακές προσβολές, τονίζει ο Nour.
«Φοβάμαι ότι θα πεθάνω», λέει η Brigette Hansen που κοιμάται σε μια σκηνή στη χερσόνησο Mornington σε απόσταση αναπνοής από σπίτια εκατομμυρίων δολαρίων που βρίσκονται στην ακτή. «Όλο αυτό με σκοτώνει. Είναι η μοναξιά, και πάνω σε όλα αυτά το μίσος».
Εδώ και τρεις μήνες η Hansen ζει σε μια σκηνή. Έχει έναν υπνόσακο που μπορεί να αντέξει θερμοκρασίες -8 βαθμών Κελσίου και ακόμα ένα πάπλωμα.
Πριν από αυτό, νοίκιαζε ένα δωμάτιο, ήταν στο Job Seeker και έκανε περιστασιακές εργασίες καθαρισμού. Όμως μετά από μια διαφωνία με τον σπιτονοικοκύρη της η Hansen βρέθηκε στον δρόμο.
Η Hansen, που βρίσκεται στη λίστα αναμονής για κοινωνική στέγαση εδώ και ενάμιση χρόνο, λέει ότι έχει επικοινωνήσει με τέσσερις υπηρεσίες αλλά της είπαν ότι δεν ανήκει σε καμία από τις περιοχές τους. Δεν έχει πουθενά αλλού να μείνει εκτός από τη σκηνή της ή περιστασιακά σε φίλους.
