Το κόστος ζωής… πονάει εκατομμύρια «απλούς» πολίτες, οι οποίοι δίνουν παλεύουν καθημερινά, την ίδια ώρα που οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, με δισεκατομμύρια σε κέρδη να «περνούν» αφορολόγητα, σύμφωνα με νέα ανάλυση του Australia Institute του καταλόγου Financial Review Rich List.
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, ο πλούτος των 200 πλουσιότερων ανθρώπων της Αυστραλίας σχεδόν τριπλασιάστηκε ως ποσοστό του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος (ΑΕΠ) κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Ήταν 8,4% του ΑΕΠ το 2004 και ανήλθε στο 23,7% του ΑΕΠ το 2024, υπογράμμισε το Australia Institute.
Κάτι που σημαίνει ότι η ανισότητα στην Αυστραλία, όπως δήλωσε ο David Richardson, ανώτερος ερευνητής του Australia Institute.
«Η ανισότητα του πλούτου αυξάνεται ραγδαία και το φορολογικό σύστημα την επιδεινώνει», πρόσθεσε.
Και οι συνέπειες… καραδοκούν. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η υπερβολική ανισότητα πλούτου μπορεί να επιδεινώσει την κοινωνική συνοχή, να αυξήσει την πολιτική πόλωση και να καταπνίξει την οικονομική ανάπτυξη.
Το Australia Institute εκτιμά ότι η μη πλήρης φορολόγηση των πραγματοποιηθέντων κεφαλαιακών κερδών (fully tax realised capital gains) το 2023/24 θα «κοστίσει» στην κυβέρνηση 19 δισ.δολάρια σε διαφυγόντα έσοδα.
Ως εκ τούτου ζητείται ένα πιο κατάλληλο σύστημα φορολόγησης, έναν ετήσιο φόρο πλούτου (annual wealth tax) και την εισαγωγή ενός φόρου μεταβίβασης στην κληρονομιά (wealth transfer tax on inheritance).
Η Αυστραλία, επισήμανε το Australian Associated Press, δεν έχει επί του παρόντος inheritance ή estate taxes, που μερικές φορές αποκαλούνται death duties.
Το Australia Institute επισήμανε ότι 24 χώρες του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), εφαρμόζουν με επιτυχία τέτοιους φόρους.
Από την άλλη, μόνο η Γαλλία, η Νορβηγία, η Ισπανία και η Ελβετία εφαρμόζουν φόρους περιουσίας (wealth taxes).
«Η αυξανόμενη οικονομική ανισότητα χειροτερεύει τη ζωή εκατομμυρίων Αυστραλών και κρατάει τη χώρα μας πίσω», δήλωσε ο κ. Mr Richardson.
«Είναι πιο δύσκολο να αξιοποιήσουμε τις συλλογικές μας δυνατότητες και να μεγαλώσουμε την ‘οικονομική πίτα’ (το ΑΕΠ) όταν εκατομμύρια Αυστραλοί αναγκάζονται να δίνουν μάχη για τα ‘ψίχουλα που πέφτουν από τα τραπέζια’ των πλουσίων».
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥΧΟΙ
Στο μεταξύ, σύμφωνα με έκθεση της διεθνούς εταιρείας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών UBS, ο αριθμός των εκατομμυριούχων στην Αυστραλία πρόκειται να αυξηθεί «απότομα» τα επόμενα πέντε χρόνια.
Ειδικότερα, η Global Wealth Report, η οποία εξέτασε στοιχεία από 56 χώρες το 2023, διαπίστωσε ότι ο κόσμος γίνεται προοδευτικά πλουσιότερος και η ανοδική κινητικότητα γίνεται πιο έντονη.
Η έκθεση διαπίστωσε επίσης έντονη αύξηση του πλούτου στην Αυστραλία, με τη μέση περιουσία ανά ενήλικα να αυξάνεται κατά σχεδόν 10% από το 2022. Αυτός ο ρυθμός ήταν υπερδιπλάσιος από αυτόν των άλλων χωρών που εξετάστηκαν.
Κατά την UBS υπάρχουν 1,9 εκατ.εκατομμυριούχοι (σε δολάρια ΗΠΑ) που αποκαλούν την Αυστραλία σπίτι τους.
Προβλέπεται δε ότι ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 400.000 άτομα τα επόμενα πέντε χρόνια.
Πώς γίνεται αυτό; Η Αυστραλία έχει δει ισχυρή αύξηση των επιπέδων πλούτου τα τελευταία 25 χρόνια, κυρίως λόγω των τιμών των ακινήτων, σύμφωνα με τον καθηγητή Roger Wilkins, αναπληρωτή διευθυντή του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών της Μελβούρνης.
Μεγάλο μέρος της αύξησης του πλούτου, εξήγησε, μπορεί να αποδοθεί στα περιουσιακά στοιχεία.
«Αν πρόκειται για έναν τυπικό ιδιοκτήτη σπιτιού, αν έχει αποπληρώσει το δάνειό του, θα είναι σχεδόν εξ ορισμού εκατομμυριούχος στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, επειδή η μέση τιμή του σπιτιού έχει ήδη φτάσει περίπου σε αυτό το επίπεδο».
Κάτι που δε σημαίνει απαραίτητα και «ρευστότητα» για όλους.
Ο κ. Wilkins ανέφερε επίσης ότι η Αυστραλία έχει ένα «τσουνάμι που έρχεται» όσον αφορά τη μεταφορά πλούτου από τους «baby boomers» (γεννημένους μεταξύ 1946-1964) οι οποίοι έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν περιουσία.
Οι άνθρωποι που περιμένουν αυτές τις κληρονομιές θα είναι κυρίως στα 50-60 τους χρόνια, οι οποίοι, φαινομενικά, δεν έχουν απαραίτητα οξεία ανάγκη για χρήματα όσον αφορά στη δημιουργία οικογένειας ή την είσοδο στην αγορά κατοικίας, εξήγησε ο ίδιος.
«Φαίνεται ότι οι μεγαλύτεροι δικαιούχοι του πλούτου αυτού θα είναι αυτοί οι άνθρωποι που είναι ήδη αρκετά πλούσιοι», είπε.
Ως εκ τούτου, σε σχέση με την ανισότητα μεταξύ των γενεών, ο κ. Wilkins, είπε ότι η μείωση της ιδιοκτησίας κατοικίας μεταξύ των νέων και η αυξημένη δυσκολία πρόσβασης στην αγορά για τα άτομα ηλικίας 20 και 30 ετών, σε συνδυασμό με την αύξηση της ιδιοκτησίας των επενδυτών, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διεύρυνση των ανισοτήτων στο μέλλον.
ΖΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ
Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της Commonwealth Bank, οι νέοι και οι μέσης ηλικίας πολίτες Αυστραλίας αναγκάζονται να «εξαντλήσουν» τις αποταμιεύσεις τους για να καλύψουν τα καθημερινά τους έξοδα, ενώ προσπαθούν να μειώσουν τις δαπάνες τους, ενώ οι «boomers», κατά μέσο όρο, έχουν εισοδήματα που τους επιτρέπει να ξοδεύουν περισσότερα από κάθε άλλη γενιά.
Κατά την Commonwealth οι άνθρωποι ηλικίας 20, 30, 40 και 50 ετών σηκώνουν το κύριο βάρος της μάχης της Αποθεματικής Τράπεζας (RBA) κατά του πληθωρισμού, ενώ πολλοί από αυτούς που βρίσκονται ή πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση έχουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν υπερπόντια ταξίδια, καθώς οι αποταμιεύσεις τους αυξάνονται λόγω των υψηλών επιτοκίων.
«Οποιοσδήποτε ηλικίας 34 ετών ή νεότερος τα βγάζει πέρα πραγματικά δύσκολα και πρέπει να τα βγάλει πέρα με τις αποταμιεύσεις του, αλλά αν είστε άνω των 65 ετών τα πάτε πολύ καλύτερα. Πιθανότατα έχετε δικό σας σπίτι, δεν πληρώνετε ενοίκιο, έχετε πολύ καλές αποδόσεις από τις αποταμιεύσεις σας και η αξία του σπιτιού σας ανεβαίνει», ανέφερε σχετικά ο επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας, Stephen Halmarick.
