Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού για την «ευλογιά των πιθήκων» (monkeypox ή mpox) σε διεθνές επίπεδο, στον απόηχο της έξαρσης σε χώρες της Αφρικής.
Υπήρξε μάλιστα και προειδοποίηση για περισσότερα κρούσματα και στην Ευρώπη, μέσα στις «επόμενες ημέρες», μετά τον εντοπισμό του πρώτου ασθενή -εκτός Αφρικής- με τη νέα, πιο επικίνδυνη, παραλλαγή της νόσου, στη Σουηδία.
«Το εν λόγω πρόσωπο μολύνθηκε στη διάρκεια παραμονής του σε περιοχή της Αφρικής όπου έχει εκδηλωθεί σημαντική επιδημία mpox του υποτύπου Clade 1», εξήγησε η Ολίβια Βίγκτσελ, η προσωρινή επικεφαλής της σουηδικής Αρχής Δημόσιας Υγείας.
Πρόκειται για την παραλλαγή της mpox του στελέχους Clade 1b, η οποία γνωρίζει έξαρση από το Σεπτέμβριο 2023 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
«Εκτιμάμε ότι η Σουηδία είναι καλά προετοιμασμένη για να διαγνώσει, να απομονώσει και να διαχειριστεί με τρόπο ασφαλή και αποτελεσματικό τα πρόσωπα που έχουν προσβληθεί από mpox», πρόσθεσε η κα Βίγκτσελ.
«Το ότι ένα πρόσωπο υποβάλλεται σε θεραπεία για την mpox στη χώρα δε σημαίνει πως υπάρχουν κίνδυνοι για τον υπόλοιπο πληθυσμό», ανέφερε το σχετικό ανακοινωθέν.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) θεωρεί προς το παρόν πως ο κίνδυνος είναι πολύ μικρός.
Η επιδημία, η οποία ξεκίνησε από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, έχει τις ιδιαιτερότητές της.
Πρόκειται για έναν ιό πιο μεταδοτικό. Προκαλείται από το στέλεχος Clade 1 και από μια ακόμη πιο επικίνδυνη παραλλαγή του, το Clade 1b. Το ποσοστό θνησιμότητάς του υπολογίζεται σε 3,6%.
Το Clade 1b κάνει να εμφανίζονται δερματικά εξανθήματα και αλλοιώσεις σε όλο το σώμα, όταν τα προηγούμενα στελέχη χαρακτηρίζονταν από εξανθήματα εντοπισμένα στο στόμα, το πρόσωπο ή τα γεννητικά όργανα.
ΠΟΥ
«Η κατάσταση αποτελεί έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία…», ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
«Είναι σαφές ότι απαιτείται μια συντονισμένη διεθνής αντίδραση για να σταματήσει η έξαρση των κρουσμάτων και να σωθούν ζωές».
Η mpox («ευλογιά των πιθήκων» είναι παλαιότερη ονομασία της), είναι μια ιογενής ασθένεια που μεταδίδεται από τα ζώα στους ανθρώπους.
Μπορεί επίσης να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή σωματική επαφή.
Συνολικά έχουν καταγραφεί 38.465 κρούσματα σε 16 χώρες της Αφρικής από τον Ιανουάριο του 2022. Από αυτούς τους ασθενείς οι 1.456 πέθαναν.
Φέτος, παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων κατά 160%, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με τα δεδομένα που έδωσαν τα αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων.
Το πρώτο κρούσμα της «ευλογιάς των πιθήκων» σε ανθρώπους εντοπίστηκε το 1970 στη ΛΔ του Κονγκό (το πρώην Ζαΐρ), όπου είχε εξαπλωθεί ο Clade 1.
Έκτοτε, η ασθένεια παρέμενε περιορισμένη στις χώρες τις δυτικής και της κεντρικής Αφρικής και οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονταν από την επαφή τους με ζώα.
Το 2022 ξέσπασε επιδημία που επεκτάθηκε σε σχεδόν 100 χώρες όπου η ασθένεια δεν ήταν ενδημική.
Τον Ιούλιο του 2022 ο ΠΟΥ κήρυξε παγκόσμιο συναγερμό, αλλά περίπου έναν χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 2023, τον ήρε.
Καταγράφηκαν περίπου 90.000 κρούσματα και 140 θάνατοι.
Κρούσματα έχουν καταγραφεί και στην Αυστραλία εκ νέου, τα οποία ξεπερνούν στον αριθμό αυτά του 2022, οπότε ο επικεφαλής των ομοσπονδιακών Υπηρεσιών Υγείας, Paul Kelly, είχε κηρύξει την τότε έξαρση ως «εθνικής σημασίας».
Η Βικτώρια είχε φέτος τη μεγαλύτερη έξαρση με 83 κρούσματα, από τα 152 σε όλη τη χώρα, έως τα τέλη Ιουλίου.
Η νόσος, ανέφερε η επικεφαλής των Υπηρεσιών Υγείας της Πολιτείας, Δρ Clare Looker, εξαπλώνεται μέσω στενής σωματικής επαφής και στη Βικτώρια είχε προσβάλει κυρίως άνδρες που κάνουν σεξ με άλλους άνδρες. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Δρ Looker έχει επίσης ανιχνευθεί σε μικρό αριθμό ατόμων εκτός αυτής της ομάδας.
Μέχρι την Παρασκευή το πρωί τουλάχιστον δεν είχαν εντοπιστεί στην Αυστραλία κρούσματα που να συνδέονται με την τελευταία επιδημία εκτός της κεντρικής και ανατολικής Αφρικής.
Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν εξάνθημα στα γεννητικά όργανα, αλλοιώσεις ή πρωκτίτιδα και όποιος έχει υποψία μόλυνσης καλείται να καλέσει στο Υπουργείο Υγείας (1300 651 160).
Εμβόλιο είναι διαθέσιμο σε άτομα που πληρούν τις προϋποθέσεις.
«Τα συμπτώματα της mpox … είναι σχετικά ήπια και στις περισσότερες περιπτώσεις, υποχωρούν από μόνα τους εντός δύο έως τεσσάρων εβδομάδων χωρίς την ανάγκη ειδικών θεραπειών», ανέφερε τότε ο Δρ Paul Kelly.
Ωστόσο, κάποιοι θα χρειαστούν παρακολούθηση από επαγγελματία υγείας, παυσίπονα και υγρά. Αυτοί που νοσούν μπορούν επίσης να συζητήσουν με τον γιατρό τους αν απαιτείται αντϊική θεραπεία.