Λάδι στη φωτιά της πολιτικής αντιπαράθεσης έριξαν τα… μαύρα μαντάτα για την ανάπτυξη της χώρας, με τους πολίτες στη μέση, «απλά» να βλέπουν τα νέα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ABS) να επιβεβαιώνουν αυτό που γνωρίζουν καλά από πρώτο χέρι: υπό το βάρος του κόστους ζωής έχουν αναγκαστεί να περικόψουν μία σειρά από δαπάνες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όχι μόνο σε προσωπικό επίπεδο, αλλά για το σύνολο της Οικονομίας.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ABS, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Αυστραλίας, το οποίο μετρά την ανάπτυξη, είχε άνοδο μόλις κατά 0,2% το τρίμηνο του Ιουνίου 2024 και κατά 1% τον τελευταίο χρόνο.
«Η αυστραλιανή οικονομία αναπτύχθηκε για 11ο συνεχόμενο τρίμηνο» επισήμανε σχετικά η Katherine Keenan, επικεφαλής των Εθνικών Λογαριασμών της ABS, «αν και», πρόσθεσε, «η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε κατά το οικονομικό έτος 2023-24».
«Εξαιρουμένης της περιόδου της πανδημίας COVID-19, η ετήσια οικονομική ανάπτυξη του οικονομικού έτους ήταν η χαμηλότερη από το 1991-92, το έτος που περιλάμβανε τη σταδιακή ανάκαμψη από την ύφεση του 1991», ανέφερε η ίδια.
Όχι τυχαία μάλιστα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώθηκε για 6ο συνεχόμενο τρίμηνο (σημειώνοντας πτώση 0,4%), καθώς η ανάπτυξη «φρενάρει» ενώ ο πληθυσμός αυξάνεται.
Πριν περάσουμε στο πώς σχολίασαν οι πολιτικοί τα παραπάνω μαντάτα (που αναμένονταν από τους οικονομολόγους ακόμα πιο μαύρα), αξίζει να ρίξουμε μία πιο προσεκτική ματιά στα στοιχεία. Ειδικά αυτά που δίνουν μία «εικόνα» για το πώς τα βγάζουν πέρα τα νοικοκυριά εν μέσω της ακρίβειας (πληθωρισμός) που… επιμένει.
Οι δαπάνες των νοικοκυριών, ανέφερε η ABS, μειώθηκαν κατά 0,2% (αφαιρώντας 0,1% από τη συνολική αύξηση του ΑΕΠ), με τους οικονομολόγους να διευκρινίζουν οι εν λόγω δαπάνες συμβάλλουν σε ποσοστό πάνω από 50% στο ΑΕΠ.
«Οι δαπάνες σε πολλές κατηγορίες ‘διακριτικής ευχέρειας’ (discretionary categories) μειώθηκαν το τρίμηνο του Ιουνίου», σύμφωνα με το ανακοινωθέν, μετά από μία άνοδο το προηγούμενο Μάρτιο.
«Ο ισχυρότερος απομειωτής της ανάπτυξης ήταν οι υπηρεσίες μεταφορών, ιδίως η μείωση των αεροπορικών ταξιδιών. Αυτή ήταν η πρώτη πτώση (τους) … από το τρίμηνο του Σεπτεμβρίου 2021», δήλωσε η κα Keenan.
Από την άλλη, αυξήθηκαν οι δαπάνες για έπιπλα και οικιακό εξοπλισμό (+4,0%), καθώς τα νοικοκυριά επωφελήθηκαν από τις εκπτώσεις στο τέλος του οικονομικού έτους, αλλά η άνοδος αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την πτώση στην κατηγορία τρόφιμα (-1,0%), με τους καταναλωτές να ξοδεύουν λιγότερα χρήματα στα καθημερινά τους ψώνια.
Ενδιαφέρον είναι επίσης, ότι σύμφωνα με την ABS, ο δείκτης αποταμίευσης των νοικοκυριών παρέμεινε «υποτονικός» (κατά μέσο όρο, γιατί για πολλούς μάλλον ήταν έως… αρνητικός).
Ειδικότερα, ο εν λόγω δείκτης παρέμεινε αμετάβλητος στο 0,6% το τρίμηνο του Ιουνίου. Το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα («στα χαρτιά») αυξήθηκε κατά 0,9%, ξεπερνώντας την αύξηση των ονομαστικών δαπανών των νοικοκυριών κατά 0,7%.
Η άνοδος αυτή οφείλεται στην αύξηση των αποδοχών των μισθωτών (+1,0%), η οποία αντισταθμίστηκε ωστόσο εν μέρει από την αύξηση του πληρωτέου φόρου εισοδήματος (+3,1%).
Σε ετήσια βάση, ο δείκτης αποταμίευσης ήταν 0,9% -ο χαμηλότερος από το 2006-2007- με τις ονομαστικές δαπάνες των νοικοκυριών (+5,9%) να υπερτερούν της αύξησης του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος (+4,1%).
Κατά τη διάρκεια του έτους, τόσο οι αποδοχές των μισθωτών όσο και οι τόκοι που εισπράττουν τα νοικοκυριά (αυτά που έχουν αποταμιεύσεις) συνέβαλαν στην αύξηση του εισοδήματος, σημειώνοντας αύξηση 7,3% και 39,3% αντίστοιχα.
Από την άλλη, αυτό αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση του πληρωτέου φόρου εισοδήματος (+10,9%) και των τόκων που καταβλήθηκαν για κατοικίες (+36,1%).
Η Οικονομία ίσως μάλιστα να είχε και χειρότερη επίδοση συνολικά αν δεν καταγραφόταν αύξηση στις κρατικές δαπάνες (+1,4%).
«Οι εθνικές μη αμυντικές δαπάνες ‘οδήγησαν’ την άνοδο αυτό το τρίμηνο και αυξήθηκαν για 7ο συνεχόμενο τρίμηνο. Η αύξηση τον Ιούνιο οφείλεται στη συνεχιζόμενη ενίσχυση των προγραμμάτων κοινωνικών παροχών για υπηρεσίες Υγείας. Οι ομοσπονδιακές και πολιτειακές δαπάνες συνέβαλαν επίσης στην άνοδο με την αύξηση των δαπανών τους για εργαζομένους», διευκρίνισε η κα Keenan.
Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, στον ιδιωτικό τομέα που στενάζει επίσης, οι δαπάνες για νέα μηχανήματα και νέο εξοπλισμό εν γένει μειώθηκαν κατά 1,6% (κυρίως λόγω περικοπών στο λιανικό εμπόριο και τη γεωργία).
Αυτό αντισταθμίστηκε εν μέρει από το κόστος μεταβίβασης ιδιοκτησίας (ownership transfer costs), το οποίο αυξήθηκε κατά 3,9% καθώς υπήρξε έντονη δραστηριότητα στην αγορά ακινήτων.
Ήταν το 3ο συνεχόμενο τρίμηνο πτώσης των επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα, αλλά σε ετήσια βάση ο τομέας παραμένει σε θετικό έδαφος (+4,1%).
«ΣΚΟΝΤΑΨΕ» ΚΥΡΙΩΣ Η Ν.Ν.ΟΥΑΛΙΑ
Αρνητική πρωταγωνίστρια ως προς την ανάπτυξη ήταν η Νέα Νότια Ουαλία, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο της Οικονομίας της Αυστραλίας.
Τα στοιχεία για τη ζήτηση (demand) δείχνει πως η Ν.Ν.Ουαλία είχε πτώση 0,4%, ενώ οι άλλες Πολιτείες και οι Περιοχές κατέγραψαν άνοδο.
Η Δυτική Αυστραλία και η Νότια Αυστραλία «είδαν» αύξηση 0,9%, η Βόρεια Περιοχή βρέθηκε στο +4,9% (πιθανότατα μια ασταθής κίνηση, με τις δημόσιες επενδύσεις να αυξάνονται κατά 12,6%).
Η Βικτώρια ήταν επίσης σχετικά «εύρωστη» με την αύξηση της ζήτησης κατά 0,6% (που τροφοδοτήθηκε κυρίως από την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων κατά 5,4%).
Το Κουίνσλαντ ήταν στο +0,4%, η Τασμανία στο +0,6% και η Περιοχή της Πρωτεύουσας στο +0,2%.
ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, ήδη από την Κυριακή θέλησε να προϊδεάσει για τα άσχημα μαντάτα που αναμένονταν.
Κατηγόρησε μάλιστα τις διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων από την Αποθεματική Τράπεζα (RBA) για τη «συντριβή της Οικονομίας», εν μέσω παγκόσμιας αβεβαιότητας.
H κυβέρνηση, είπε, προσπαθεί να «ακροβατήσει στο τεντωμένο σχοινί» μεταξύ της μείωσης του πληθωρισμού και της ανακούφισης των πολιτών που ήδη πλήττονται από τα επιτόκια.
«Με όλη αυτή την παγκόσμια αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις των αυξήσεων των επιτοκίων που συνθλίβουν την οικονομία, δε θα ήταν καθόλου περίεργο αν οι Εθνικοί Λογαριασμοί … δείξουν ασθενή και υποτονική ανάπτυξη», είχε πει.
Η «σκιώδης υπουργός» Οικονομίας, Jane Hume, από την πλευρά της, κατηγόρησε τον κ. Chalmers ότι έχει ξεκινήσει «πόλεμο» με την RBA.
«Ο Jim Chalmers έχει κατηγορήσει την παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα για τον υψηλό πληθωρισμό, τον Philip Lowe (πρώην διοικητή της RBA), και τώρα κατηγορεί την επιλογή του, τη Michele Bullock, ως αντικαταστάτρια του Lowe. Πρέπει να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη», δήλωσε.
Ο κ. Chalmers «επανήλθε» την Τετάρτη σχολιάζοντας τα επίσημα στοιχεία της ABS για την Οικονομία.
Αρχικά, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης «Χ» έγραψε ότι «οι Εθνικοί Λογαριασμοί επιβεβαιώνουν ότι η Οικονομία μόλις που αναπτύχθηκε το περασμένο τρίμηνο, αντανακλώντας την παγκόσμια αβεβαιότητα, τα υψηλότερα επιτόκια [και] τον επίμονο πληθωρισμό».
«Δείχνει τις πιέσεις που δέχονται οι άνθρωποι και δικαιολογεί το σχέδιό μας να καταπολεμήσουμε τον πληθωρισμό χωρίς να συντρίψουμε την Οικονομία [και] να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που τα βγάζουν πέρα δύσκολα».
Επίσης, σε δήλωσή του, επισήμανε ότι «αυτοί οι Εθνικοί Λογαριασμοί μας δίνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις οικονομικές κρίσεις που έχουμε κάνει, αλλά δεν εφησυχάζουμε για την ήπια ‘προσγείωση’ προς την οποία εργαζόμαστε».
«Γνωρίζουμε ότι έχουμε περισσότερα να κάνουμε, επειδή οι άνθρωποι εξακολουθούν να τα βγάζουν πέρα δύσκολα, αλλά σημειώνουμε ουσιαστική πρόοδο όσον αφορά τον Προϋπολογισμό και την Οικονομία».
Κάπου εδώ… παρενέβη ο «σκιώδης υπουργός» Οικονομικών, Angus Taylor, επισημαίνοντας ότι «αυτό το 6ο συνεχόμενο τρίμηνο της ύφεσης των νοικοκυριών (σ.σ. κατά κεφαλήν ΑΕΠ) είναι το μεγαλύτερο από τότε που άρχισαν να συλλέγονται αυτά τα δεδομένα πριν από 50 χρόνια».
«Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι τέτοιο από τότε που κρατάμε αρχεία για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Δεν έχουμε δει περίοδο κατά την οποία να έχουμε 18 μήνες αρνητικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Πρόκειται για απόλυτη καταστροφή για τη χώρα».
«Είναι επίσης σαφές ότι το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα – το βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών στην Αυστραλία – συνεχίζει να υποχωρεί. Έχει μειωθεί σχεδόν 9% από τότε που οι Εργατικοί ήρθαν στην εξουσία».
Ο κ. Chalmers «επανεμφανίστηκε» μιλώντας σε εκπροσώπους των ΜΜΕ, σχολιάζοντας ότι τα στοιχεία της ABS είναι σύμφωνα με αυτά που ανέμενε η κυβέρνηση και η αγορά.
Επανέλαβε ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να τα βγάζουν πέρα δύσκολα και γι αυτό η βοήθεια προς αυτούς με το κόστος ζωής είναι η ύψιστη προτεραιότητα της Εργατικής κυβέρνησης Albanese.
Χωρίς την αύξηση των κρατικών δαπανών, δεν θα υπήρχε καθόλου ανάπτυξη, πρόσθεσε. Τα στοιχεία, πρόσθεσε, υποστηρίζουν την κυβερνητική προσέγγιση. «Δικαιολογούν τον τρόπο με τον οποίο διαχειριστήκαμε την Οικονομία με υπευθυνότητα».
Οι συμβουλές που λάβαμε από την αντιπολίτευση για σκληρότερες και σκληρότερες περικοπές, θα ήταν μια συνταγή για μια πολύ ασθενέστερη Οικονομία, υποστήριξε ακόμα.
Το υπουργείο Οικονομικών, συμπλήρωσε, αναμένει ότι η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί κατά το τρέχον οικονομικό έτος, αλλά σε μέτριο βαθμό.
«Πραγματικά νομίζω ότι το πιο σημαντικό συμπέρασμα από τα στοιχεία αφορά την κατανάλωση, αλλά βλέπουμε επίσης την αδυναμία των προϋπολογισμών των νοικοκυριών όσον αφορά τις αποταμιεύσεις … τις διακριτικές δαπάνες και το κόστος των τόκων των ενυπόθηκων δανείων».
«Οι άνθρωποι βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση. Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο αναπτύσσουμε σημαντική βοήθεια για το κόστος ζωής, αλλά με τον πιο υπεύθυνο τρόπο».
Ο κ. Chalmers ερωτήθηκε αρκετές φορές από τους δημοσιογράφους σχετικά με τα σχόλια που έκανε την Κυριακή και τα οποία θεωρήθηκαν επικριτικά για την RBA, ότι τα υψηλά επιτόκια «συνθλίβουν την Οικονομία».
«Πρώτα απ’ όλα», είπε, «δεν ήταν καινούργιο, λέω το ίδιο πράγμα από τον Ιούνιο, νομίζω, εδώ και μερικούς μήνες. Οφείλω να μιλήσω ξεκάθαρα στους Αυστραλούς για τις προκλήσεις της Οικονομίας μας».
Τέλος, όσον αφορά στους οικονομολόγους, επικεντρώθηκαν κυρίως την αδυναμία της Οικονομίας στο τρίμηνο Ιουνίου, αν και ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης ήταν λίγο καλύτερος από τον ρυθμό που είχε προβλέψει η RBA.
Επισήμαναν δε ότι με εξαίρεση τις δημόσιες δαπάνες, εν γένει υπήρξε υποχώρηση: οι ιδιωτικές επενδύσεις ήταν χαμηλότερες και η μέτρια κίνηση στον εμπορικό τομέα μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει τροχοπέδη τα επόμενα τρίμηνα, καθώς οι οικονομίες της Κίνας και των ΗΠΑ παραπαίουν.
