Το χαρτί των πρόωρων εκλογών έριξε στο τραπέζι ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός, Anthony Albanese, προειδοποιώντας για «διπλή διάλυση» (double dissolution) του Κοινοβουλίου, αν οι Πράσινοι και ο Συνασπισμός δεν υποστηρίξουν μεταρρυθμίσεις που… εκκρεμμούν, με πρώτη αυτή για το κρίσιμο ζήτημα της Στέγασης, καθώς και τα μέτρα για την Κλιματική Αλλαγή και τη Μεταποίηση (Future Made in Australia).
Αναλυτές επισήμαναν πάντως ότι ο κ. Albanese δεν «απειλεί», αλλά δεν τον ενοχλεί σίγουρα που «παίζει» στην επικαιρότητα το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, επειδή γνωρίζει ότι θα μπορούσε να αποτελέσει προειδοποίηση για κάποιους εκλεγμένους στη Γερουσία, οι οποίοι μπορεί να χάσουν τις θέσεις τους.
Ενδεικτικά, ο Matthew Doran, του ABC, έγραψε σχετικά, «καλώς ήρθατε σε εκείνη την περίοδο του πολιτικού κύκλου όπου βρισκόμαστε να σκάβουμε στην κουνελότρυπα (rabbit hole) των εικασιών για την ημερομηνία των εκλογών».
«Πρόκειται για ένα θέαμα που μπορεί τόσο να ενθουσιάσει όσο και να κουράσει τους πολιτικούς γνώστες και τον ευρύτερο πληθυσμό – αλλά εξακολουθεί να είναι ‘κάτι’, δεδομένου ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει καθορισμένες θητείες … Αλλά το ‘παράθυρο ευκαιρίας’ είναι πολύ, πολύ στενό … Και να θυμάστε – ο πρωθυπουργός συνεχίζει να λέει ότι θέλει να υπηρετήσει μια πλήρη θητεία».
«ΔΙΠΛΗ ΔΙΑΛΥΣΗ»
«Θα περιμένουμε και θα δούμε», επισήμανε ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός, κληθείς να απαντήσει την Τρίτη σε ερώτημα, αν η επιλογή της «διπλής διάλυσης» είναι στο τραπέζι της κυβέρνησης
«Θα σας πω έναν τρόπο για να αποφύγουμε μια (διπλή διάλυση). Είναι ο Συνασπισμός και οι Πράσινοι να ψηφίσουν τη νομοθεσία…».
«Είμαστε πάντα ανοιχτοί σε λογικές συζητήσεις … αλλά αυτό που δε θα κάνουμε είναι να υπονομεύσουμε τη δική μας νομοθεσία με τροπολογίες, όταν αυτή ‘στέκει’ στην ουσία της».
Η διπλή διάλυση ή double dissolution μπορεί να συμβεί όταν υπάρχει αδιέξοδο μεταξύ της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων σχετικά με μια πρόταση νόμου. Διαλύονται και τα δύο Σώματα του Κοινοβουλίου και γίνονται εκλογές (συνήθως είναι για τη Βουλή και τη μισή Γερουσία).
Αποτελεί επιλογή εάν η Γερουσία απορρίψει δύο φορές ένα νομοσχέδιο που προτείνει η κυβέρνηση. Η τελευταία διπλή διάλυση ήταν το 2016, επί Malcolm Turnbull.
Συνοδεύεται από χαμηλότερη ποσόστωση ψήφων στη Γερουσία, γεγονός που συχνά βλέπει περισσότερα μικρότερα κόμματα να βρίσκουν μια έδρα – το 2016 είδε την «επιστροφή» της Pauline Hanson, όταν κέρδισε μια έδρα στη Γερουσία.
Και η Karen Middleton, έγραψε στην Guardian, ότι σύμφωνα με το τρέχον χρονοδιάγραμμα, υπάρχει ένα «μικρό παράθυρο» για την προκήρυξη εκλογών που συνεπάγεται τη διάλυση και των δύο Σωμάτων του Κοινοβουλίου, αντί για την κανονική εκδοχή της μισής Γερουσίας.
Συνταγματικά, μια «διπλή διάλυση» πρέπει να πραγματοποιηθεί το αργότερο έξι μήνες πριν από τη λήξη της θητείας της Βουλής των Αντιπροσώπων, δηλαδή ακριβώς τρία χρόνια μετά την πρώτη ημέρα συνεδρίασης του κοινοβουλίου μετά τις προηγούμενες εκλογές.
Η τρέχουσα Βουλή «λήγει» επίσημα στα τέλη Ιουλίου του επόμενου έτους, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν εκλογές με διπλή διάλυση πρέπει να προκηρυχθούν έως τα τέλη Ιανουαρίου.
Για να διαλύσει ολόκληρη τη Γερουσία, η κυβέρνηση χρειάζεται τουλάχιστον ένα νομοσχέδιο που η Άνω Βουλή έχει μπλοκάρει σε δύο περιπτώσεις, με διαφορά τουλάχιστον τριών μηνών.
Μεταξύ των εκκρεμμοτήτων που βρίσκονται ενώπιον της Γερουσίας αυτήν την εβδομάδα, μόνο ένα νομοσχέδιο πλησιάζει να πληροί τις προϋποθέσεις: το Build to Rent Bill.
CLARE O’NEIL
Η υπουργός Στέγασης, Clare O’Neil, μιλώντας σχετικά στο πάνελ του Sunrise, το πρωί της Τετάρτης, επισήμανε:
«Αν πήγαινα στους τηλεθεατές σας σήμερα και τους ρωτούσα ‘τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση εν μέσω κρίσης στέγασης’, εκτιμώ ότι οι περισσότεροι από αυτούς θα συμφωνούσαν ότι αυτό ακριβώς είναι το είδος της πολιτικής που πρέπει να δούμε».
«Ωστόσο, αυτό που είδαμε είναι ότι οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι συνεργάζονται στη Γερουσία για να εμποδίσουν αυτό το νομοσχέδιο να γίνει νόμος».
Η γερουσιαστής των Φιλελευθέρων, Jane Hume, συμμετείχε επίσης στο πάνελ. «Θα έλεγα στην Jane [Hume], στους συναδέλφους της, στους Πράσινους, στους γερουσιαστές της χώρας, είναι καιρός να αφήσουν τα πολιτικά παιχνίδια στην άκρη».
Η κα Hume απάντησε ότι ο Συνασπισμός ήταν κατά του προγράμματος «Help to Buy» επειδή, όπως είπε, θα επέτρεπε στην κυβέρνηση «να αποκτήσει ένα μεγάλο μερίδιο του σπιτιού σας». «Οι Αυστραλοί δεν το θέλουν αυτό», τόνισε.
Η κα O’Neil εμφανίστηκε και στην εκπομπή Today. Ερωτηθείσα αν η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, δεν το απέκλεισε.
«Αυτή είναι μια απόφαση του πρωθυπουργού, αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι δεν πρόκειται να σταματήσουμε την ατζέντα μας για τη στέγαση εξαιτίας αυτών των πολιτικών που παίζουν παιχνίδια στη Γερουσία».
Οι συζητήσεις για διπλή διάλυση είχαν έρθει στο προσκήνιο και πέρυσι, όταν οι Πράσινοι είχαν «μπλοκάρει» αρχικά το νομοσχέδιο για το Ταμείο Στέγασης (Housing Australia Future Fund – HAFF) ύψους 10 δισ. δολ. Η εν λόγω νομοθεσία «πέρασε» εντέλει, τον Σεπτέμβριο, μετά από εντατικές διαπραγματεύσεις.
Επί του παρόντος, η νομοθεσία των Εργατικών -που βρίσκονται ενώπιον της Γερουσίας- για τα προγράμματα Help to Buy και Build to Rent, έχουν αντιμετωπίσει σειρά επικρίσεων από την αντιπολίτευση ότι δε θα καταστήσουν εντέλει τη Στέγαση προσιτή.
Οι Πράσινοι καλούν την κυβέρνηση Albanese για τροποποιήσεις, περιλαμβάνοντας ανώτατο όριο στην αύξηση των ενοικίων, περαιτέρω επενδύσεις στη δημόσια στέγαση και σταδιακή κατάργηση των φορολογικών επιδομάτων για τους κατασκευαστές (phase-out of tax handouts for property developers).
Ζητούν επίσης να αλλαγές στον Nature Positive Αct, ώστε να εξετάζεται τουλάχιστον ο αντίκτυπος που μπορεί να έχουν τα έργα εξόρυξης και φυσικού αερίου στην Κλιματική Αλλαγή.
Ο ηγέτης των Πρασίνων Adam Bandt μίλησε στο πρωινό του ABC RN, όπου ρωτήθηκε γιατί οι Πράσινοι δεν ψηφίζουν τη νομοθεσία της κυβέρνησης για τη Στέγαση.
«Αυτή η κρίση στέγασης και ενοικίων έχει ως συνέπεια άνθρωποι να παραλείπουν γεύματα επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τα ενοίκια, τα οποία έχουν εκτοξευθεί κατά 30% επί Εργατικών…», τόνισε ανάμεσα σε άλλα.
«Οι ουρές στις τράπεζες τροφίμων αυξάνονται. Είναι τεράστιες, και εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση απλώς φέρνει έναν ‘κουβά νερό’ σε ένα νομοσχέδιο ενώ έχει πιάσει πυρκαγιά…».
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ… ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ
Στο μεταξύ, καθώς έχει «ανοίξει και μέτωπο» με το Business Council of Australia για την πορεία της Οικονομίας, ένα ακόμα καμπανάκι για την κυβέρνηση Albanese αποτελεί μία νέα δημοσκόπηση που δείχνει ότι ο Συνασπισμός αυξάνει τα ποσοστά του.
Την ώρα που η κρίση του κόστους ζωής συνεχίζει να… βαραίνει τους κυβερνώντες, ενώ μία σειρά από σημαντικές μεταρρυθμίσεις, παραμένουν «προς ψήφιση», σύμφωνα με έρευνα της Freshwater Strategy, που διεξήχθη διαδικτυακά σε 1.057 ψηφοφόρους για λογαριασμό της Australian Financial Review, Φιλελεύθεροι και Εθνικοί κέρδισαν μια ποσοστιαία μονάδα, μέσα σε ένα μήνα, και προηγούνται πλέον των Εργατικών με 52% έναντι 48% (σε βάση προτίμησης δύο κομμάτων).
Πρόκειται για μία μετατόπιση 4,1% από τις εκλογές του Μαΐου 2022 και πλέον φέρνει στο προσκήνιο το σενάριο όχι μόνο κυβέρνησης μειοψηφίας του Εργατικού Κόμματος, αλλά και του Συνασπισμού. Αν «μοιραστεί» ομοιόμορφα σε ομοσπονδιακό επίπεδο η μετατόπιση αυτή θα έδινε σε Φιλελεύθερους και Εθνικούς 75 έδρες, μόλις μία έδρα λιγότερο από την πλειοψηφία (αυτοδυναμία), ενώ οι Εργατικοί θα έπεφταν από τις 78 στις 65.
Η πρωτογενής ψήφος των Εργατικών μειώθηκε κατά δύο μονάδες στο 30% (από 32,6% που έλαβε στις προηγούμενες εκλογές), ενώ του Συνασπισμού αυξήθηκε κατά μία μονάδα στο 42%. Οι Πράσινοι ενισχύθηκαν επίσης κατά μία μονάδα στο 13%.
Ο Anthony Albanese εξακολουθεί να προηγείται του αρχηγού της αντιπολίτευσης Peter Dutton ως «προτιμώμενος πρωθυπουργός» με 45 προς 41%, αλλά η «αποδοκιμασία» προς το πρόσωπό του αυξήθηκε κατά 4 μονάδες μέσα σε ένα μήνα στο 49% ενώ η αποδοχή του υποχώρησε κατά 1 μονάδα στο 34%.
Το μείζον ζήτημα που συνεχίζει να «επιβαρύνει» την κυβέρνηση είναι το κόστος ζωής. Βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης των τριών κορυφαίων θεμάτων που απασχολούν τους ψηφοφόρους, αφού επιλέχθηκε από το 74% των ερωτηθέντων. Σε αυτό το θέμα ο Συνασπισμός διπλασίασε το προβάδισμά του στις 14 μονάδες ως το καλύτερο κόμμα για να μειώσει τις τιμές.
Η Στέγαση ήταν στη δεύτερη θέση και ακολούθησαν η Υγεία και η Κοινωνική Φροντίδα, η Οικονομική Διαχείριση, η Εγκληματικότητα και η Κοινωνική Τάξη, με το Περιβάλλον και την Κλιματική Αλλαγή.
«ΕΠΕΛΑΣΗ» ΣΤΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΛΕΙ Ο DUTTON
Μπορεί οι Φιλελεύθεροι στη Βικτώρια να έχουν τα δικά τους, εσωκομματικά θέματα, αλλά ο Peter Dutton, φέρεται να σχεδιάζει μία πορεία προς την κυβέρνηση στοχεύοντας ειδικά σε τέσσερις ομοσπονδιακές έδρες στην Πολιτεία, επισήμανε η The Age.
Πρόκειται για Aston και Chisholm, στα ανατολικά, McEwen, στα έξω-βόρεια και το Goldstein (bayside).
Ως γνωστό, πρόσφατα, ο ομογενής δημοτικός σύμβουλος Monash, Theo Zographos, ανερχόμενος πολιτικός αστέρας στα ανατολικά προάστια της Μελβούρνης, αντικαταστάθηκε ως υποψήφιος των Φιλελεύθερων για την έδρα του Chisholm από τη Δρ Katie Allen, πυροδοτώντας τη δυσαρέσκεια μελών του κόμματος, αλλά και της τοπικής ελληνικής κοινότητας.
Οι Φιλελεύθεροι έχουν ενισχυμένη εμπιστοσύνη ότι εν μέσω οικονομικής ανασφάλειας και αυξημένης εγκληματικότητας η εικόνα του «σκληρού» του Dutton μπορεί να έχουν αποτέλεσμα στη Βικτώρια.
Ωστόσο, η αρνητική εκστρατεία των Εργατικών για τον αρχηγό της αντιπολίτευσης δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί πλήρως, ανέφερε η The Age, επισημαίνοντας ότι η Βικτώρια, η πιο «αδύναμη» Πολιτεία για τον Συνασπισμό. Το 2022 Φιλελεύθεροι έχασαν Kooyong, Goldstein, Higgins και Chisholm.
Ο «σκιώδης υπουργός» Εσωτερικών, James Paterson, δήλωσε πάντως ότι ο αριθμός των εθελοντών για το κόμμα, καθώς και των εκδηλώσεων για συγκέντρωση χρημάτων (fundraising) ήταν ισχυρότερος σε αυτήν τη συγκυρία σε σχέση με το 2022, ενώ οι υποψήφιοι έχουν προεπιλεγεί νωρίτερα από ποτέ. Το κόμμα, είπε, είναι «σε καλή θέση για να κερδίσει».
«Αν οι Εργατικοί πάνε ‘προς τα πίσω’ στη Βικτώρια, είναι πολύ δύσκολο να δούμε πώς θα μπορέσουν να έχουν την πλειοψηφία», είπε.
Η γερουσιαστής Jane Hume συνέδεσε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με αυτό που υποστήριξε ότι είναι «μια κουρασμένη πολιτειακή κυβέρνηση των Εργατικών» που οδηγεί σε πτώση τις τιμές των κατοικιών, ενώ παλεύει να διαχειριστεί το υψηλό χρέος που συσσωρεύτηκε υπό τον πρώην πρωθυπουργό, Daniel Andrews.
Ο Dutton δήλωσε στον ραδιοφωνικό παρουσιαστή Neil Mitchell νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι έδρες «που δεν περιμέναμε να είναι στο ραντάρ» είναι πλέον στο παιχνίδι της διεκδίκησης.
Ο ίδιος εξέφρασε πάντως θλίψη για «ελλείψεις» του Φιλελεύθερου Κόμματος της Βικτώριας, ο ηγέτης του οποίου John Pesutto, αντιμετωπίζει μία επιζήμια υπόθεση δυσφήμισης από την αποπεμφθείσα γερουσιαστή Moira Deeming.
Η έρευνα Resolve Political Monitor της The Age έδειξε ότι οι πρωτογενείς ψήφοι των Εργατικών είναι στο 29% στη Βικτώρια, από 33% στις εκλογές του 2022, ενώ το ποσοστό του Συνασπισμό είναι 36%.
Η πρωτογενής ψήφος του Συνασπισμού σε εθνικό επίπεδο είναι στο 37% και πάνω από το 40% σε άλλες δημοσκοπήσεις, με τη δικομματική ψήφο να είναι ουσιαστικά ισοδύναμη σε ένα μέσο όρο όλων των δημοσκοπήσεων.
Η θετικότητα του κόμματος μετριάζεται, ωστόσο, από την επερχόμενη διαφήμιση των Εργατικών, η οποία θα εστιάσει στο ιστορικό των συντηρητικών θέσεων του Dutoon και στις πολιτικές επίθεσης, όπως η πυρηνική ενέργεια.
Επίσης, η ανεξάρτητη βουλευτής Goldstein, Zoe Daniel υποστήριξε ότι οι ψηφοφόροι δεν έχουν ακόμα καλοσκεφτεί πώς θα έμοιαζε μια πρωθυπουργία Dutton, σημειώνοντας ότι η δεξιά πλευρά της πολιτικής γίνεται όλο και πιο ακραία.
«Νομίζω ότι μόλις υπάρξουν εκλογές στο κάδρο, τότε είναι ένα διαφορετικό σύνολο αποφάσεων», είπε η κα Daniel.
«Η μάχη για το κέντρο είναι πραγματική και αυτό είναι το πεδίο μάχης. Προσπαθώ να είμαι η φωνή της λογικής στο κέντρο … και έχετε, ξέρετε, ένα είδος ακροαριστεράς και όλο και πιο σκληρή δεξιά με πιο ακραίες θέσεις».