Ο ΟΡΦΕΑΣ ήταν ο θρυλικός μουσικός, ποιητής και προφήτης της αρχαίας ελληνικής Μυθολογίας. Ήταν μυθικός αοιδός (τραγουδιστής), ιδρυτής μυστηριακών τελετών και ιερέας. Ήταν γνωστός για την ικανότητά του να γοητεύει όλα τα έμβια όντα, ακόμη και τα άψυχα αντικείμενα με τη μουσική του. Λέγεται ότι ήταν γιος της Μούσας Καλλιόπης και του βασιλιά της Θράκης, Οίαγρου, γεννημένος στους πρόποδες του Ολύμπου, την πατρίδα των θεών.

Ο ρομαντικός μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα στη Δυτική Τέχνη και Λογοτεχνία. Η διάσημη αυτή ιστορία του περιλαμβάνει την κάθοδό του στον Κάτω Κόσμο για να σώσει την αγαπημένη του σύζυγο Ευρυδίκη, η οποία είχε πεθάνει από δάγκωμα φιδιού.

Ο Ορφέας κατέβηκε στον Κάτω Κόσμο και με τη μουσική του απάλυνε την καρδιά του Άδη, του Πλούτωνα και της Περσεφόνης, οι οποίοι συμφώνησαν να επιτρέψουν στην Ευρυδίκη να επιστρέψει μαζί του στη γη. Ωστόσο, η συμφωνία που συνόδευε την απόφαση ήταν ότι μπορεί να πάρει μαζί του την Ευρυδίκη, αλλά με έναν όρο: θα τον ακολουθήσει από πίσω, βγαίνοντας από τη σπηλιά του Κάτω Κόσμου, αλλά δεν πρέπει να την κοιτάξει πριν φύγει από το βασίλειο των νεκρών, διαφορετικά θα τη χάσει οριστικά. Ο Ορφέας δέχτηκε. Ευχαριστεί τους θεούς και πηγαίνει να ανέβει και πάλι στον Πάνω Κόσμο. Ωστόσο, μην ακούγοντας τα βήματα της Ευρυδίκης, αρχίζει να φοβάται ότι οι θεοί τον έχουν εξαπατήσει. Η Ευρυδίκη είναι στην πραγματικότητα πίσω από αυτόν, αλλά σαν σκιά και πρέπει να επιστρέψει στο φως για να γίνει ξανά μια κανονική γυναίκα.

Μόλις λίγα βήματα από την έξοδο στο φως της ημέρας, ο Ορφέας χάνει την πίστη του και γυρίζει για να δει τη γυναίκα του πίσω του και τότε η σκιά της επιστρέφει στο βασίλειο των νεκρών. Τότε ο Ορφέας προσπαθεί να επιστρέψει στον Κάτω Κόσμο, αλλά ένα άτομο δεν μπορεί να εισέλθει στο βασίλειο του Άδη δύο φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Η ιστορία του είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση της δύναμης της αγάπης, της μουσικής και του αναπόφευκτου της μοίρας. Ο Ορφέας παρέμεινε ο μεγαλύτερος μύστης και μουσικός της Ελληνικής Μυθολογίας που έπαιζε τη λύρα, το έγχορδο όργανο των αρχαίων Ελλήνων και άλλων λαών της Μεσογείου. Η λύρα παιζόταν με τα δάχτυλα ή με δοξάρι και συνόδευε τραγούδι ή απαγγελία.(Να σημειώσουμε εδώ πως το επίθετο λυρικός είναι αυτός που εκφράζει προσωπικά συναισθήματα και έχει ποιητικό ύφος με τη χρήση εκφραστικών εικόνων, μεταφορών και περιγραφών.

Από εδώ έχουμε τη λυρική ποίηση, το λυρικό θέατρο, το λυρικό καλλιτέχνη, το λυρικό δράμα και πολλά άλλα.)Αλλού αναφέρεται πως ο Ορφέας ήταν γιος του θεού της μουσικής και της θεραπείας, Απόλλωνα, και της μούσας Καλλιόπης. Στην Ελληνική Μυθολογία παρέμεινε ως ο μεγαλύτερος βάρδος, μυστικιστής και προφήτης στην αρχαία μας ελληνική Μυθολογία.Ο Ορφέας διδάχθηκε να παίζει τη λύρα στα νιάτα του ως μαθητευόμενος του Απόλλωνα. Οι αρχαίοι θρύλοι υποστηρίζουν ότι ήταν ο Απόλλωνας που χάρισε στον Ορφέα την πρώτη του λύρα. Είχε την πιο μελωδική φωνή από όλους τους θνητούς και με τη λύρα του μάγευε τους θεούς, του θνητούς, ακόμη και τα ζώα.

Ο Ορφέας της Ελληνικής Μυθολογίας ήταν ένας ρομαντικός ήρωας, και όσο μαγευτική κι αν ήταν η μουσική του, η ιστορία του για τη χαμένη σύζυγό του Ευρυδίκη ήταν θλιβερή και περίπλοκη. Ταυτόχρονα ήταν μυστικιστής με πολλούς οπαδούς.Ήταν ο ιδρυτής και προφήτης των «Ορφικών» μυστηρίων. Οι Ορφικοί Ύμνοι του είναι μια πολύ μεγάλη συλλογή ύμνων που απευθύνονται σε διάφορους θεούς.

Εκτός από χαρισματικός μουσικός και ποιητής, η περιπετειώδης φύση του τον έφερε στο πλοίο του Ιάσονα και των Αργοναυτών αναζητώντας το Χρυσόμαλλο Δέρας. Ο Ηρακλής ήταν επίσης σε αυτή την αποστολή, τοποθετώντας τον Ορφέα στη συντροφιά δύο μυθικών ηρώων.

ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΛΛΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

Το όνομα Ορφέας δεν συναντιέται ούτε στον Όμηρο ούτε και στον Ησίοδο. Ήταν γνωστός όμως από την εποχή του έκτου αιώνα π.Χ. Έχουν προταθεί πολλές ετυμολογίες για το όνομα Ορφέας.

Μια πιθανή πρόταση είναι πως προέρχεται από την Ελληνική λέξη ορφανός ίσως επειδή έχασε τη γυναίκα του.

Η λέξη ορφικός ορίζεται ως μυστικός, μαγευτικός και εκστατικός, και πιθανόν, εξαιτίας του μαντείου του Ορφέα. Ορφικός μπορεί επίσης να σημαίνει και μαντικός.

Ο ΜΕΤΑΚΛΑΣΙΚΟΣ ΟΡΦΕΑΣ

Στη ”Θεία Κωμωδία” ο Δάντης βλέπει τη σκιά τού Ορφέα μαζί με τους πολυάριθμους άλλους «ενάρετους παγανιστές». Επίσης, η ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης έχει γίνει θέμα για όπερες και καντάτες δια μέσου της ιστορίας της δυτικής κλασικής μουσικής.

Στη νεότερη ελληνική λογοτεχνία ο Ορφέας παρουσιάζεται ως μέλος στο τελευταίο ταξίδι του Οδυσσέα από την Ιθάκη στην «Οδύσσεια» του Νίκου Καζαντζάκη.

Τέλος, να πούμε ότι ο αστεροειδής 3361 Ορφεύς ( Orpheus), που ανακαλύφθηκε το 1982, πήρε το όνομά του από το μυθικό αυτό πρόσωπο.

ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΡΩΤΗΣΗ ΓΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ:

Ποια είναι η επίδραση της μουσικής στην ζωή μας σήμερα; Εάν ζούσε σήμερα ο Ορφέας, για ποιο μουσικό όργανο θα παρατούσε τη λύρα του; Εάν το έκανε αυτό, ποιο σύγχρονο μουσικό όργανο -νομίζετε- ότι θα αγκάλιαζε στη θέση της Λύρας;Εάν θέλετε συνεχίζουμε τη συζήτηση, γιατί η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα που ξεπερνά τα πολιτισμικά όρια και ακριβώς αυτό ανακάλυψε ο Ορφέας και για μας.

Πέρα από την ψυχαγωγική της αξία, η μουσική διαδραματίζει πολύπλευρο ρόλο στη διαμόρφωση των συναισθημάτων μας, επηρεάζει τις διαθέσεις μας και συμβάλλει στο πολιτισμικό μωσαϊκό της κοινωνίας μας. Η μουσική είναι ίσως το πιο δυναμικό συστατικό που ενώνειόλο τον κόσμο μας σήμερα. Πώς μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε για το καλό της ανθρωπότητας;

ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΥΕΙΝ ΒΟΥΛΕΤΑΙ;

Ποιος θέλει να αγορεύσει; Ποιος θέλει να πάρει το λόγο; Ποιος θέλει να μας γράψει κάτι για αυτό; Ιδού μία Πρόσκληση για όλους – που διαβάζουν και ακούνε – στην Ελληνική Μελβούρνη.