Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θέλει ειρήνη στην Ουκρανία, αλλά φαίνεται ότι προετοιμάζεται για… παγκόσμιο πόλεμο στο εμπόριο, υπογράφοντας νέο εκτελεστικό διάταγμα για την επιβολή ανταποδοτικών (reciprocal) δασμών σε βάρος όλων των χωρών, συμμάχων και αντιπάλων, προκειμένου, κατά τα λεγόμενά του, να εξισορροπήσει τις ανισότητες.

«Εάν μας επιβάλουν δασμούς ή φόρους (στα αμερικανικά προϊόντα), θα τους επιβάλουμε ακριβώς τους ίδιους δασμούς ή φόρους (στα εισαγόμενα προϊόντα), είναι τόσο απλό», δήλωσε.

Υποστήριξε δε ότι «οι σύμμαχοι των ΗΠΑ συμπεριφέρονται χειρότερα από τους εχθρούς μας» στον εμπορικό τομέα.

Ωστόσο, δεν ανακοινώθηκαν νέοι συγκεκριμένοι δασμοί, γεγονός που προκάλεσε ανακούφισης στις διεθνείς αγορές.

Ο κ. Τραμπ έδωσε εντολή για την ανάπτυξη ενός συνολικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των «μακροχρόνιων ανισορροπιών», όπως τις χαρακτήρισε ο Λευκός Οίκος, στην παγκόσμια οικονομία.

Εξήγησε ότι οι άλλες χώρες θα μπορούσαν αντί να αυξήσουν τους δασμούς που επιβάλλουν σε αμερικανικά προϊόντα να τους μειώσουν ή και να τους καταργήσουν.

Δασμός, είπε, θα θεωρείται ακόμη και ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που επιβάλλουν κάποιες χώρες.

Ακόμα δε θα γίνεται δεκτό να εισάγονται στις ΗΠΑ εμπορεύματα μέσω τρίτης χώρας για να αποφύγουν τους δασμούς.

Ειδικά όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (μέλη της οποίας είναι η Ελλάδα και η Κύπρος), ανέφερε ότι έχει ΦΠΑ  20% «και άλλα μέτρα» που πλήττουν αμερικανικές εταιρείες, όπως η Apple, και υποστήριξε ότι οι αεροπορικές εταιρείες του ζήτησαν να τις βοηθήσει με τα αεροπορικά τέλη.

Ο πρέσβης της Αυστραλίας στις ΗΠΑ, Kevin Rudd, ανέφερε πρόσφατα ότι η χώρα δεν έχει επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα από τότε που συνήφθη η διμερής συμφωνία ελεύθερου εμπορίου πριν από δύο δεκαετίες.

Σε ερώτηση δημοσιογράφων, αν οι καταναλωτές θα πρέπει να περιμένουν αύξηση των τιμών, ο κ. Τραμπ αρχικά το αρνήθηκε.

«Όχι απαραιτήτως», είπε. Ωστόσο, στη συνέχεια παραδέχθηκε ότι οι τιμές «θα μπορούσαν να αυξηθούν κάπως βραχυπρόθεσμα».

Αλλά προσπάθησε να «λειάνει» αυτήν την εντύπωση, λέγοντας ότι θα αυξηθούν παράλληλα οι θέσεις εργασίας και θα μειωθούν τα επιτόκια.

Και πρόσθεσε ότι «αν οι επιχειρήσεις έρθουν να παραγάγουν προϊόντα εδώ, δεν θα τους επιβληθούν δασμοί» προβλέποντας ότι έτσι οι ΗΠΑ θα «πλημμυρίσουν από θέσεις εργασίας».

Το μέτρο δε θα εφαρμοστεί άμεσα, αλλά εντός εβδομάδων.

Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, η εμπορική και οικονομική ομάδα του Τραμπ μελετά τις διμερείς δασμολογικές και εμπορικές σχέσεις και από τα ευρήματά της θα εξαρτηθεί το ποσοστό και ο χρόνος επιβολής του δασμού.

Άφησε επίσης να εννοηθεί ότι η απόφαση του Αμερικανού προέδρου έχει μεταξύ άλλων στόχο τις διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες για τη μείωση αυτών των εμπορικών «φραγμών».

Ο πρόεδρος Τραμπ θα ήταν «πολύ χαρούμενος να μειώσει τους δασμούς εάν άλλα έθνη μείωναν τους δικούς τους», είπε ο αξιωματούχος, υποστηρίζοντας ότι στις περισσότερες περιπτώσεις «το πρόβλημα δεν είναι οι υψηλότεροι δασμοί».

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ, ανέφερε ότι η περίπτωση κάθε χώρας θα εξεταστεί ξεχωριστά και η μελέτη των στοιχείων θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Απριλίου. Συνεπώς, οι πρώτοι δασμοί θα μπορούσαν να επιβληθούν από την επόμενη κιόλας ημέρα.

Και πρόσθεσε ότι ο κ. Τραμπ είπε ότι οι δασμοί σε πολλές χώρες θα παραμείνουν οι ίδιοι που ισχύουν και σήμερα, αλλά και πως «δε θα υπάρξουν εξαιρέσεις».

Επί του παρόντος πάντως έχει «υλοποιηθεί» μόνο η επιβολή πρόσθετων δασμών 10% σε αγαθά από την Κίνα.

Η δε Αυστραλία αναμένει… νεότερα σε σχέση με το αίτημά της για εξαίρεση από τους επερχόμενους -από τα μέσα Μαρτίου- επιπλέον δασμών 25% στα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου.

Στο μεταξύ, ο υπουργός Εμπορίου, Don Farrell, απέρριψε εκ νέου τους ισχυρισμούς ότι οι εισαγωγές από την Αυστραλία «σκοτώνουν την αγορά αλουμινίου» των ΗΠΑ και ότι η Καμπέρα παραβίασε μια συμφωνία «δια χειραψίας» της κυβέρνησης Morrison το 2019 για τον περιορισμό των εξαγωγών.

Ο κ. Farrell δήλωσε ότι δε γνωρίζει ότι μια τέτοια συμφωνία έγινε ή συνεχίστηκε υπό την κυβέρνηση Albanese, η οποία ανέλαβε καθήκοντα το 2022.

«Αυτή η κυβέρνηση, πιστεύω, έχει συμμορφωθεί με όλες τις ρυθμίσεις που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από την αμερικανική κυβέρνηση … και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε», είπε.

Σε σχέση με το επιχείρημα περί εμπορικού πλεονάσματος των ΗΠΑ σε σχέση με την Αυστραλία, ενδεικτικό είναι ότι το 2024 έγινε εξαγωγή προϊόντων αξίας περίπου 23,8 δισ. δολαρίων και εισαγωγή αξίας 50,6 δισ. δολάρια.

«Δεν μπορώ να προβλέψω τι μπορεί να κάνει η αμερικανική κυβέρνηση όσον αφορά το πότε θα λάβει την τελική απόφαση. Αλλά μπορώ να πω το εξής, θα συνεχίσουμε να εκπροσωπούμε τα συμφέροντα της Αυστραλίας στις ΗΠΑ», επισήμανε ο κ. Farrell, παραδεχόμενος ότι οποιοσδήποτε νέος φραγμός στο εμπόριο θα ήταν επιζήμιος.

Στο ίδιος μήκος κύματος, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Peter Dutton, ανέφερε ότι η Αυστραλία δεν παραβιάζει οποιαδήποτε συμφωνία με τις ΗΠΑ και ότι δεν υποστηρίζει «καθόλου» την επιβολή νέων δασμών.

«Νομίζω ότι θα βλάψουν τη (διμερή) σχέση (αν επιβληθούν). Όπως έχει αποδείξει ο πρόεδρος (των ΗΠΑ), είναι ένας άνθρωπος που κάνει συμφωνίες και νομίζω ότι ο πρωθυπουργός (της Αυστραλίας), ειλικρινά, θα έπρεπε να είχε προετοιμάσει το έδαφος πολύ πριν ληφθεί αυτή η απόφαση».

Ο κ. Dutton επέκρινε πάντως τον Anthony Albanese επειδή δεν επισκέφτηκε τον κ. Τραμπ μετά την ορκωμοσία του και υποστήριξε ότι ήταν «περιορισμένη η ‘εμπλοκή’» που είχαν ο κ. Rudd και η υπουργός Εξωτερικών, Penny Wong με τους ομολόγους τους.

«Νομίζω ότι ο πρωθυπουργός έχασε την μπάλα εδώ. Απλώς δεν είναι ικανός να διαπραγματευτεί αυτές τις μεγάλες συμφωνίες. Και υπάρχει μια συμφωνία, είμαι βέβαιος, που πρέπει να γίνει με τις ΗΠΑ, και υπάρχουν πολλά που έχει να προσφέρει η Αυστραλία. Αλλά είναι λάθος που ισχύουν αυτοί οι δασμοί».

Το «παιχνίδι» του Τραμπ με τους δασμούς έχει θορυβήσει τους οικονομολόγους διεθνώς, οι οποίοι έχουν προειδοποιήσει ότι η επιβολή τους εντέλει μπορεί να εκτροχιάσει όχι μόνο την οικονομία -και τις τιμές- στις ΗΠΑ, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο κάτι που μπορεί να σημάνει νέα αύξηση του πληθωρισμού.

Με πληροφορίες από Καθημερινή, The New York Times, Reuters