ΘΑ ΗΘΕΛΑ να ξεκινήσω από μια ερώτηση ή και παραίνεση: Γιατί η πλήρωση κενών θέσεων παροικιακών φορέων αντιμετωπίζεται τσαπατσουλίστικα; Πώς είναι δυνατόν να τρέχουμε πανικόβλητοι όταν κάποιος παραιτείται από μια θέση για να καλύψουμε όπως-όπως το όποιο κενό;
ΕΧΟΥΜΕ πολλές φορές γράψει για την κατάσταση που βιώνουν Οργανισμοί της παροικίας μας που δεν μπορούν πλέον να βρουν ανθρώπους να πλαισιώσουν τα Διοικητικά τους Συμβούλια. Για την κατάσταση που κτήρια που κάποτε έσφυζαν από ζωή σήμερα να μένουν άδεια και αναξιοποίητα.
ΑΥΤΟ είναι μια καθ’ όλα φυσιολογική εξέλιξη. Οι φορείς αυτοί και όλα όσα δημιούργησαν, έγιναν από συγκεκριμένους ανθρώπους με συγκεκριμένες ιδές, συγκεκριμένους στόχους και σε συγκεκριμένες συνθήκες. Όλα αυτά στη σημερινή εποχή, τόσες δεκαετίες μετά, έχουν πλέον εκλείψει. Όλα αυτά που διεδραματίζονταν άλλοτε, σήμερα δεν συγκινούν την τρίτη γενιά, ενώ έχουν πάψει προ πολλού να συγκινούν και τους γονείς τους (δεύτερη γενιά).
ΔΕΝ ΛΕΩ, υπάρχουν και… εξαιρέσεις. Μια από αυτές είναι και το ότι πολλοί τρέχουν να ακούσουν κάποιον τραγουδιστή από την Ελλάδα -συχνά αμφιβόλου ποιότητας, να τα λέμε και αυτά- παρά σε ένα… μπάρμπεκιου ή… εκδρομή ηλικιωμένων. Και φυσικά αποτελεί παράδοξο που αυτό το κοινό αποτελείται από νέους.
ΑΛΛΑ για να προχωράμε, μία από τις λύσεις ίσως βρίσκεται στη συγχώνευση φορέων οι οποίοι μπορεί να έχουν μια συνάφεια τόσο γεωγραφικού χαρακτήρα (προέρχονται δηλαδή από τον ίδιο ή γειτονικό νομό στην Ελλάδα κ.λπ.) όσο και συνάφειας αντικειμένου (για παράδειγμα, να υπάρχει ένας λογοτεχνικός/πολιτιστικός φορέας και όχι δύο).
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ στο λογοτεχνικό/πολιτιστικό χώρο, έτσι όπως έχει η όλη κατάσταση είναι τεράστια πολυτέλεια να υπάρχουν δύο φορείς. Έτσι κι αλλιώς, εδώ και χρόνια και οι δύο σύνδεσμοι κάνουν κοινές εκδηλώσεις, ειδικά παρουσιάσεις βιβλίων. Γιατί να μην ενωθούν (ή επανενωθούν); Εκτός εάν υπάρχουν άλλα…
ΕΙΝΑΙ δυνατόν ανώτερος δικαστικός να εγκαλεί μια μητέρα που αγωνίζεται για τη διαλεύκανση των συνθηκών υπό τις οποίες έχασε τη ζωή του το παιδί της; Μιλάω για τη Μαρία Καρυστιανού, η κόρη της οποίας, Μάρθη, έχασε τη ζωή της στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών δύο χρόνια πριν. Λίγο-πολύ, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου διεμήνυσε στην κ. Καρυστιανού ότι δεν… σέβεται τη Δημοκρατία.
ΑΛΛΑ αποτελεί ασέβεια προς τη Δημοκρατία το ότι η κ. Καρυστιανού και οι οικογένειες των αδικοχαμένων 57 ανθρώπων αγωνίζονται για τα αυτονόητα; Να πάρουν μια πειστική απάντηση των συνθηκών του θανάτου των παιδιών τους, να ριχτεί άπλετο φως στην όλη υπόθεση και να αποδοθεί πλήρης δικαιοσύνη σε όσους τη χρειάζονται.
ΑΠΟΤΕΛΕΙ ασέβεια προς τη Δημοκρατία το ότι πλέον ολόκληρη σχεδόν η ελληνική κοινωνία και τμήματα της Διασποράς απαιτούν να μην υπάρξει καμία συγκάλυψη, οι πραγματικοί ένοχοι να τιμωρηθούν και η πολιτική ηγεσία να αναλάβει τις ευθύνες της;
ΑΝ ΕΙΝΑΙ έτσι, σε λίγο θα μας πουν ότι ακόμα και η ίδια μας η ύπαρξη, ακόμα και αυτό το κουτσουρεμένο δικαίωμα των πολιτών στην έκφραση γνώμης, αποτελεί ασέβεια προς τη Δημοκρατία…
ΑΛΛΑ για ποια Δημοκρατία μιλάμε; Ο καθένας ερμηνεύει τη Δημοκρατία κατά πώς τον βολεύει. Εξαρτάται σε ποια πλευρά του πολιτικού φάσματος βρίσκεται και ποια ή ποιων συμφέροντα εξυπηρετεί. Γιατί στην Ελλάδα ολόκληρο το πολιτικό φάσμα σίγουρα εξυπηρετεί κάποια συμφέροντα…
ΤΟ ΣΙΓΟΥΡΟ είναι ότι δεν εξυπηρετεί την ανιδιοτέλεια, τη διαφάνεια και την ξεκάθαρη και πλήρη διαλεύκανση υποθέσεων όπως το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, κάτι που βέβαια δεν γίνεται για πρώτη φορά. Ολόκληρη η μεταπολιτευτική περίοδος είναι μια ατέλειωτη σειρά συγκάλυψης σκανδάλων και κουκουλώματος ενοχλητικών υποθέσεων. Για να μην πάμε ακόμα πιο πίσω…
ΛΕΓΟΝΤΑΣ αυτά μου έρχονται στο νου οι στίχοι του Γεωργίου Σουρή: “Ω Ελλάδα ηρώων χώρα / τι γαϊδάρους βγάζεις τώρα”…
ΟΙ ΣΕΙΣΜΙΚΕΣ δονήσεις στις Νοτιοανατολικές Κυκλάδες δεν έχουν μειωθεί ούτε σε συχνότητα ούτε σε ένταση, ενώ οι επίσημοι φορείς καθησυχάζουν μιλώντας για σχετική ύφεση των φαινομένων. Όμως, πέρα από την αγωνία για την τελική εξέλιξη των φυσικών φαινομένων, οι κάτοικοι, ιδιαίτερα των μικρότερων από τα νησιά που πλήττονται, βιώνουν επίσης κάποιες άλλες αγωνίες που δεν οφείλονται ακριβώς στις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της φύσης, αλλά στο απολύτως ελέγξιμο αποτέλεσμα μιας διαχρονικά πλημμελούς κάλυψης βασικών αναγκών τους από την πλευρά των υπεύθυνων Αρχών.
ΣΕ ΟΛΑ σχεδόν τα νησιά οι ελλείψεις στην περίθαλψη είναι δραματικές. Στην Αμοργό υπάρχουν μόνο τρεις γιατροί (υπήρχε ένας και την τελευταία εβδομάδα στάλθηκαν δύο ακόμα) για 2.000 κατοίκους μοιρασμένους σε 10 οικισμούς με σημαντική χιλιομετρική απόσταση ο ένας από τον άλλο. Στην Ηρακλειά δεν υπάρχει κανένας γιατρός. Το νοσοκομείο της Σαντορίνης είναι υποστελεχωμένο.
ΟΙ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ από νησί σε νησί ή και προς την Αθήνα είναι δύσκολες. Σε αρκετά νησιά οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις τον χειμώνα είναι γενικά ανεπαρκείς, ενώ ήδη η παράλληλη κακοκαιρία σε αρκετές περιπτώσεις έχει περιορίσει τον απόπλου πλοίων. Από την Ανάφη των 230 κατοίκων περνά πλοίο δύο φορές την εβδομάδα, όπως δηλώνει ο δήμαρχός της. Όμως τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια στα νησιά είναι ζωτικής σημασίας γιατί εκτός από τις άλλες ανάγκες μετακίνησης υλικών και εφοδίων και ανθρώπων, συμβάλλουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση θεμάτων υγείας.
Η ΑΡΑΙΗ ακτοπλοϊκή σύνδεση σημαίνει αδυναμία πρόσβασης στη δευτεροβάθμια περίθαλψη ή σε γιατρούς ειδικοτήτων. Ήδη, εμφανίστηκε περιστατικό καρδιακής ανακοπής στην Ηρακλειά, που παρέμεινε χωρίς καμιά ιατρική μέριμνα για 24 ώρες μέχρι να μπορέσει να μεταφερθεί σε κεντρικό νοσοκομείο. Και αυτά σε συνθήκες σχετικά «κανονικές». Τι θα συμβεί σε περίπτωση σοβαρότερων φαινομένων;
ΑΚΟΜΑ και μόνο η αίσθηση της απομόνωσης και της ανησυχίας αρκεί για να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα σε ανθρώπους που ήδη βιώνουν αυτό το συνεχές και απειλητικό κούνημα της γης. Ακόμα και αν υπήρχε η αναγκαία για «κανονικές» εποχές ακτοπλοϊκή σύνδεση θα έπρεπε αυτή τη στιγμή να ενισχυθεί.
ΜΕ ΤΗΝ εμφάνιση των σεισμών σχεδόν σε όλα τα νησιά επιλέχτηκε ως άμεσο μέτρο προστασίας το κλείσιμο των σχολείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις διακόπηκε η χρήση και άλλων δημόσιων κτιρίων – όπως στο Δημαρχείο Πάρου. Όσο και αν το μέτρο αυτό είναι πολύ λογικό και αναγκαίο δεδομένου του άμεσου κινδύνου, δεν είναι καθόλου λογικό το να είναι αναγκαίο ένα τέτοιο μέτρο. Και δεν θα ήταν, αν διαχρονικά υπήρχε επαρκής φροντίδα και έγνοια για τον έλεγχο και την επαρκή χρηματοδότηση των αναγκαίων δημόσιων κτιρίων.
ΦΥΣΙΚΑ και πρέπει να κλείσουν τα σχολεία σε σεισμική περίοδο, εφόσον ξέρουμε ότι κατά διαστήματα πέφτουν σοβάδες ακόμα και χωρίς σεισμό. Όμως αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη να σταματήσουν να πέφτουν σοβάδες και να καταστούν τα σημαντικά δημόσια κτίρια ασφαλή. Τι θα γίνει αν η σεισμική έξαρση διαρκέσει μερικούς μήνες; Θα μένουν τα παιδιά χωρίς σχολείο, ή έστω με τη -δυνητικά εξίσου επικίνδυνη- πρακτική των μαθημάτων της τηλεδιάσκεψης;
ΕΝΑ άλλο μέτρο που πάρθηκε εξαιτίας των σεισμών, το άδειασμα των πισίνων της Καλδέρας γιατί το νερό δημιουργεί επιπλέον φορτίσεις. Προφανώς σωστό και αυτό το μέτρο. Αλλά γιατί άραγε μόνο στην Καλδέρα και όχι σε όλα τα νησιά; Και το κυριότερο: Γιατί πισίνες στα νησιά; Ποιαν ανάγκη εξυπηρετούν; Το αρχέγονο κυκλαδίτικο τοπίο που μάγεψε τους επισκέπτες δεν περιλάμβανε πισίνες. Τι είναι αυτό που τις έκανε τόσο απαραίτητες παρά τους ποικίλους κινδύνους που εγκυμονούν;
Η ΔΙΠΛΗ όψη των προβλημάτων που συνδέονται με τη δόμηση στα νησιά (αβέβαια δημόσια και ιδιωτικά κτίρια δίπλα σε πανάκριβες βίλες, ξενοδοχεία και πισίνες) είναι ενδεικτική των βαθύτερων προβλημάτων των πολιτικών που εφαρμόζονται στα Κυκλαδονήσια: Όσο η αλόγιστη εκμετάλλευση του πανέμορφου τοπίου εντείνεται χάριν της χρυσοφόρας ελεύθερης αγοράς, τόσο οι συνθήκες διαβίωσης των τοπικών κοινωνιών χειροτερεύουν και τελικά γίνονται και άμεσα επικίνδυνες για την ίδια τη ζωή σε αυτά. Μήπως θα έπρεπε η ποιότητα ζωής αυτών των ανθρώπων διαχρονικά να ενδιαφέρει την Πολιτεία περισσότερο από τις προτεραιότητες της ελεύθερης αγοράς;
ΟΙ ΚΥΚΛΑΔΕΣ δεν είναι μόνο η Σαντορίνη. Τόσο η Σαντορίνη όσο και τα άλλα Κυκλαδονήσια δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως τουριστικό πάρκο και δεν προσφέρονται για ευκαιριακή και επιφανειακή διαχείριση, πόσο μάλλον σε περιόδους κρίσης. Είναι ένας τόπος μαγικός η διαχείριση του οποίου απαιτεί σεβασμό και γνώση.
ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΣΟΥΜΕ με την κυκλοφορία του βιβλίου “Το Τέρας και ο Κολοσσός – Επιστολές ανάμεσα στον Κώστα Ταχτσή και στον Αυστραλό ζωγράφο Carl Plate” από τις Εκδόσεις Petites Maisons (με έδρα τη Θεσσαλονίκη), της Cassi Plate. Γράφει η ίδια: “Το σπουδαίο μυθιστόρημα του Ταχτσή, το ‘Τρίτο στεφάνι’ (1962), γράφτηκε ως επί το πλείστον στην Αυστραλία και ήταν αφιερωμένο στους γονείς μου, τον Carl και την Joselyn Plate. Ακόμα και αφού απελάθηκε ο Ταχτσής, η φιλία αυτών των μανιωδών ταξιδευτών -του συγγραφέα και του ζωγράφου- κρατήθηκε ζωντανή μέσα από δεκαετίες αλληλογραφίας. […]”.
“ΠΑΝΩ από 100 επιστολές γραμμένες σε μια περίοδο τεσσάρων δεκαετιών αναπαράγονται αυτούσιες”, αναφέρει η συγγραφέας στο σημείωμά της για την ελληνική έκδοση.
Ο ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΣ αγγλικός τίτλος Monster and Colossus. Letters between Greek writer Kostas Taktsis adn Australian artist Carl Plate in cosmopolitan post-war Sydney”. Η 416 σελίδων ελληνική έκδοση έγινε τον Μάιο του 2024, σε μετάφραση Αντωνίας Γουναροπούλου. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Σίδνεϊ, Βρασίδας Καραλής, κάνει τον πρόλογο με τίτλο “Περί φιλίας και τέχνης: Ο Κώστας Ταχτσής στην Αυστραλία”.
Δ.Τ.
