Η κυβέρνηση συνέταξε τον νέο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό με την προσοχή στραμμένη στις πιέσεις του κόστους ζωής, επισήμανε ο υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, παρουσιάζοντας την νέα έκπτωση στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, την ενίσχυση του Medicare και τα φθηνότερα φάρμακα ως κεντρικό πυλώνα της ατζέντας των Εργατικών.
Και δεν ενόψει των εκλογών δεν έλειψε εντέλει η έκπληξη με την ανακοίνωση νέων φοροελαφρύνσεων για όλους, αλλά από τον Ιούλιο του 2026.
Ο προϋπολογισμός του 2025-2026 επιχειρεί να προβλέψει επίσης το… απρόβλεπτο όσον αφορά στην παγκόσμια και ως εκ τούτου στην εγχώρια οικονομία που δεν είναι άλλο από τις πολιτικές του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Η Ουάσιγκτον, υπενθυμίζεται, ετοιμάζεται την ερχόμενη εβδομάδα να επιβάλλει νέους σαρωτικούς δασμούς, κλιμακώνοντας περαιτέρω τον εμπορικό πόλεμο -και την αβεβαιότητα- σε διεθνές επίπεδο.
CHALMERS
Μιλώντας στο Κοινοβούλιο το βράδυ της Τρίτης, ο κ. Chalmers, τόνισε ότι ο προϋπολογισμός αυτός είναι για μια «νέα ευημερία σε έναν νέο κόσμο αβεβαιότητας».
«Πρόκειται για ένα σχέδιο που θα βοηθήσει να τελειώσει η μάχη κατά του πληθωρισμού, να ανοικοδομήσουμε το βιοτικό επίπεδο και να μεγιστοποιήσουμε τα εθνικά μας πλεονεκτήματα στο μέλλον».
«Αυτός ο προϋπολογισμός βασίζεται στην πρόοδο που έχουμε σημειώσει μαζί».
«Πρόκειται για ένα σχέδιο που θα βοηθήσει στο κόστος ζωής με δύο νέες φορολογικές μειώσεις και υψηλότερους μισθούς, περισσότερες επισκέψεις σε γιατρούς δωρεάν (bulk billing) και περισσότερη βοήθεια για τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, φθηνότερα φάρμακα και λιγότερο χρέος για τους φοιτητές».
«Είναι ένα σχέδιο για την οικοδόμηση του μέλλοντος της Αυστραλίας με περισσότερες κατοικίες, περισσότερες επενδύσεις σε δεξιότητες και εκπαίδευση, μεταρρυθμίσεις στον ανταγωνισμό και ένα μέλλον… made in Australia».
Στα θετικά, είπε ότι «η οικονομία μας στρίβει … Ο πληθωρισμός μειώνεται, τα εισοδήματα αυξάνονται, η ανεργία είναι χαμηλή, τα επιτόκια μειώνονται, το χρέος μειώνεται και η ανάπτυξη αποκτά δυναμική».
«Σε όλα αυτά τα μέτωπα, η οικονομία μας και ο προϋπολογισμός μας είναι σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν πριν από τρία χρόνια (υπό του Συνασπισμού). Αυτή η πρόοδος ήταν εξαιρετική, αλλά όχι τυχαία».
Στα αρνητικά, ανέφερε ότι μεταξύ των δασμών του Τραμπ, του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία και των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, λέει ότι το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με τον «πιο αργό ρυθμό από τη δεκαετία του 1990».
«Πρόκειται για έναν υπεύθυνο προϋπολογισμό με πέντε βασικές προτεραιότητες: Βοήθεια για το κόστος ζωής – ενίσχυση της Medicare – κατασκευή περισσότερων κατοικιών – επένδυση σε κάθε στάδιο της εκπαίδευσης – και ενίσχυση της οικονομίας μας, ώστε να γίνει ισχυρότερη, παραγωγικότερη και ανθεκτικότερη».
«Η δεκαετία του 2020 έχει ήδη δει μια παγκόσμια πανδημία, έναν παγκόσμιο πληθωρισμό και τώρα την απειλή ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου. Ολόκληρος ο κόσμος έχει αλλάξει ως συνέπεια. Οι δασμοί και οι εντάσεις στο εξωτερικό έχουν συνοδευτεί από καταιγίδες εδώ στο εσωτερικό».
Η Αυστραλία, είπε, είναι σε καλή θέση.
«Η αύξηση της απασχόλησης και των πραγματικών μισθών φέτος θα είναι ισχυρότερη και η συμμετοχή (στην αγορά εργασίας) θα παραμείνει κοντά στο υψηλό ρεκόρ της για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα».
«Ο πληθωρισμός μειώνεται επίσης ταχύτερα. Το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει τώρα ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει σταθερά στη ζώνη (στόχο της RBA 2%-3%) έξι μήνες νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν. Λόγω των συλλογικών μας προσπαθειών, τα χειρότερα είναι πίσω μας και η οικονομία κινείται πλέον προς τη σωστή κατεύθυνση».
«Υπάρχει όμως περισσότερη δουλειά να γίνει, διότι γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να βρίσκονται υπό πίεση. Το κόστος ζωής είναι στο μυαλό των περισσότερων Αυστραλών και βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού του προϋπολογισμού».
ΝΕΕΣ ΦΟΡΟΕΛΑΦΡΥΝΣΕΙΣ
Η κυβέρνηση, εάν επανεκλεγεί, υπόσχεται να μειώσει τον κατώτατο φορολογικό συντελεστή από το 16% στο 15% από του χρόνου και στο 14% το 2027.
Ο κατώτατος φορολογικός συντελεστής θα μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο «εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα», είπε ο κ. Chalmers.
«Αυτές οι πρόσθετες φορολογικές περικοπές είναι ήπιες, αλλά θα κάνουν τη διαφορά», συμπλήρωσε.
Εκτιμάται ότι ένας μέσος εργαζόμενος που κερδίζει 79.000 δολάρια ετησίως θα δει μία μείωση φόρου 268 δολάρια το 2026 και 536 δολάρια το 2027 (ή περίπου 10 δολάρια την εβδομάδα).
Οι φορολογικές ελαφρύνσεις θα κοστίσουν στον προϋπολογισμό 17,1 δισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια των μελλοντικών εκτιμήσεων.
«Συμπληρώνουμε τις φοροελαφρύνσεις επειδή είναι μέρος των προσπαθειών μας να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι κερδίζουν περισσότερα και ότι κρατούν (εντέλει) περισσότερα από τα χρήματα που κερδίζουν».
«Πρόκειται για μία πολύ σκόπιμη προσπάθειά μας αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να βρίσκονται υπό την πίεση του κόστους ζωής».
Οι φορολογικές αυτές περικοπές θα «εξουδετερώσουν» μια βασική γραμμή κριτικής του Συνασπισμού, σύμφωνα με την οποία υπό τους Εργατικούς οι εργαζόμενοι στην Αυστραλία θα πληρώνουν υψηλότερους μέσους φορολογικούς συντελεστές – ένα φαινόμενο γνωστό ως «bracket creep».
Μιλώντας λίγο αργότερα στο ABC ο κ. Chalmers επέμεινε ότι οι φοροελαφρύνσεις γίνονται «υπεύθυνα».
«Υπάρχει όρεξη και ενθουσιασμός, συχνά, για την παροχή των φορολογικών μειώσεων και πρέπει να παράσχουμε αυτές που πιστεύουμε ότι μπορεί να αντέξει ο προϋπολογισμός και πρέπει να το κάνουμε αυτό με τον πιο υπεύθυνο τρόπο και αυτό είναι που μας καθοδήγησε».
«Δεν αγνοώ το γεγονός ότι αυτός ο προϋπολογισμός, αυτός ο τέταρτος προϋπολογισμός (σε μία κοινοβουλευτική θητεία), μια πολύ σπάνια και πολύτιμη ευκαιρία (είπε πως δεν έχει ξαναγίνει από τη δεκαετία του ’40), παραδίδεται την παραμονή των εκλογών και θα δημιουργήσει μια επιλογή μεταξύ των Εργατικών που βοηθούν με το κόστος ζωής… και τον Dutton, του οποίου οι ‘μυστικές περικοπές’ θα φέρουν τους Αυστραλούς σε χειρότερη θέση».
Σχολιάζοντας τη δήλωση του «σκιώδους υπουργού» Οικονομικών, Angus Taylor ότι ο Συνασπισμός δεν θα υποστηρίξει τις νέες φοροελαφρύνσεις
«Αυτό συνέβη (και) την τελευταία φορά που προσπαθήσαμε να δώσουμε σε κάθε φορολογούμενο μια μείωση φόρων, ο Peter Dutton είπε ότι πρέπει να προκηρύξουμε εκλογές … (σ.σ. ο Συνασπισμός είχε αντιταχθεί στις αλλαγές των Εργατικών στισstage 3 tax cuts αλλά τελικά τις ψήφισε). Αν έχει εναλλακτικές λύσεις, θα πρέπει να το ξεκαθαρίσει. Είχαν τρία χρόνια τώρα και ακόμα δεν έχουν παρουσιάσει ή ξεκαθαρίσει καμία κοστολόγηση ή αξιόπιστη ή συνεκτική πολιτική».
«Οι συνάδελφοι του Angus Taylor δεν τον παίρνουν στα σοβαρά. Πρόκειται για την προσωποποίηση της ασυνέπειας».
ΝΕΕΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ $150
Σε σχέση με το κόστος ζωής, από την 1η Ιουλίου, κάθε νοικοκυριό στην Αυστραλία και περίπου 1 εκατομμύριο μικρές επιχειρήσεις θα δουν εκπτώσεις ύψους 150 δολαρίων να εφαρμόζονται αυτόματα στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος σε τριμηνιαίες δόσεις. Το κόστος για το μέτρο αυτό θα είναι 1,8 δισ. δολάρια.
Υπενθυμίζεται ότι παρόμοια έκπτωση, αλλά διπλάσια, 300 δολαρίων δόθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τη χρονιά πέρυσι.
Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ABS) εκτιμά ότι το μέτρο αυτό μείωσε τις τιμές του ηλεκτρικού κατά περίπου 25%.
ΥΓΕΙΑ
Η υγεία αποτελεί βασικό τομέα εστίασης για την κυβέρνηση Albanese, καθώς οδεύει προς τις εκλογές.
Ο κ. Chalmers επανέλαβε τη δέσμευση να δοθούν 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση του Medicare, κάτι που χαρακτηρίζεται από τους Εργατικούς ως «η μεγαλύτερη επένδυση στο Medicare από την ίδρυσή του πριν από τέσσερις και πλέον δεκαετίες».
«Οι εκλογές θα είναι ένα δημοψήφισμα για το Medicare. Και ο προϋπολογισμός λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις ευθύνες του για την ενίσχυση του Medicare» ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών.
«Την τελευταία φορά που ο Dutton ήταν υπουργός Υγείας, ‘κυνήγησε’ το Medicare και το υπονόμευσε. Έκοψε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια από την υγεία. Αυτός είναι ο κίνδυνος εδώ…», πρόσθεσε.
Η χρηματοδότηση θα δοθεί σε βάθος 4ετίας για να γίνουν 9 στις 10 επισκέψεις σε γενικούς ιατρούς εντελώς δωρεάν (bulk-billed) έως το 2030 και να χρηματοδοτηθούν 400 υποτροφίες για σπουδαστές νοσηλευτικής, αλλά και 2.000 νέοι εκπαιδευόμενοι γενικοί ιατροί, κάθε χρόνο, έως το 2028.
Ο κ. Chalmers διευκρίνισε ότι 5,4 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν ήδη προβλεφθεί στην επικαιροποίηση του προϋπολογισμού στα μέσα του οικονομικού έτους.
Αυξάνεται επίσης το όριο εισφοράς στο Medicare (levy low-income threshold) κατά 4,7% από τα μέσα του τρέχοντος έτους.
Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι οι εργαζόμενοι που κερδίζουν μεταξύ 27.000 και 34.000 δολαρίων θα εξοικονομήσουν έως και 122 δολάρια ετησίως.
Πιο συγκεκριμένα, το όριο για τους «μόνους» (singles) θα είναι στα 27.222 δολάρια αντί για 26.000 δολάρια.
Το όριο για οικογένεια θα αυξηθεί από 43.846 δολάρια σε 45.907 δολάρια και για τους μόνους ηλικιωμένους και συνταξιούχους από 41.089 δολάρια σε 43.020 δολάρια.
Αυτό θα κοστίσει στον προϋπολογισμό 648 εκατ. δολάρια σε διάστημα πέντε ετών από το 2024-25.
Η κυβέρνηση δίνει επίσης 644 εκατομμύρια δολάρια για τη χρηματοδότηση 50 νέων κλινικών επείγουσας περίθαλψης, μια υπηρεσία bulk-billed γενικής ιατρικής, που προβλέπεται να λειτουργήσει πριν από τα μέσα του 2026.
Τα φθηνότερα φάρμακα είναι επίσης στην ατζέντα των Εργατικών, με 689 εκατομμύρια δολάρια που θα δαπανηθούν σε τέσσερα χρόνια για τη μείωση του κόστους των περισσότερων ουσιών που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Φαρμακευτικών Παροχών (PBS).
Σε περίπτωση επανεκλογής της, η κυβέρνηση υπόσχεται ότι τέσσερα από τα πέντε φάρμακα που περιλαμβάνονται στο PBS θα κοστίζουν το πολύ 25 δολάρια, από 31,60 δολάρια, εξοικονομώντας συνολικά 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως στους πολίτες.
Οι συνταξιούχοι θα συνεχίσουν να πληρώνουν 7,70 δολάρια για τα φάρμακα του PBS, με την τιμή αυτή να είναι «κλειδωμένη» μέχρι το 2030.
Και στον απόηχο της «σύγκρουσης» με τις αμερικανικές φαρμακευτικές που ζητούν δασμούς από τον πρόεδρο Τραμπ, Εργατικοί και Συνασπισμός, λένε ότι το PBS δεν είναι υπό διαπραγμάτευση.
«Ενισχύουμε [το PBS] επειδή το χρειάζονται οι Αυστραλοί, δεν το αποδυναμώνουμε επειδή το θέλουν οι αμερικανικές πολυεθνικές» είπε ο κ. Chalmers.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει επίσης 1,8 δισ. δολάρια για νοσοκομεία των Πολιτειών και των Περιοχών.
Ακόμα, 573 εκατομμύρια δολάρια προορίζονται για την υγεία των γυναικών, ειδικά στην υποστήριξη της αναπαραγωγικής υγείας και της εμμηνόπαυσης.
ΣΤΕΓΑΣΗ
Η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί να δαπανήσει 9,2 δισεκατομμύρια δολάρια για κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση σε μια δεκαετία.
Δεσμεύεται επίσης να διευρύνει το πρόγραμμα «Help to Buy», ώστε να επιτρέψει στους αγοραστές να «συν-αγοράσουν» την κατοικία τους με την κυβέρνηση.
Κάτι που θα μειώσει το μέγεθος της προκαταβολής και του ενυπόθηκου δανείου που χρειάζονται για να αγοράσουν ένα σπίτι.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, η κυβέρνηση κατέχει είτε το 30% ενός υφιστάμενου σπιτιού (ή το 40% ενός νέου κτηρίου), το οποίο ο ιδιοκτήτης μπορεί να εξαγοράσει με την πάροδο του χρόνου.
Οι αλλαγές που προτείνουν οι Εργατικοί αυξάνουν το ανώτατο όριο εισοδήματος που κερδίζουν οι αγοραστές και το ανώτατο όριο τιμής των ακινήτων.
Αυτό σημαίνει επιπλέον 800 εκατομμύρια δολάρια στο κόστος του προγράμματος, στα 6,3 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά.
ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ
Οι γονείς έχουν λάβει την εγγύηση ότι από τον Ιανουάριο του χρόνου θα έχουν επιδότηση για τουλάχιστον τρεις ημέρες παιδικής φροντίδας (subsidised childcare), υπό την προϋπόθεση ότι δεν κερδίζουν περισσότερα από 533.280 δολάρια.
Στο πλαίσιο της εγγύησης, η κυβέρνηση κατήργησε επίσης την απαίτηση του τεστ δραστηριότητας (activity test requirements) που εισήχθη το 2018, το οποίο απαιτούσε από τον γονέα να εργάζεται, να σπουδάζει ή να προσφέρει εθελοντική εργασία για να λάβει την επιδότηση.
Η κυβέρνηση αναμένει ότι περίπου 66.700 οικογένειες θα επωφεληθούν κατά το πρώτο πλήρες έτος, ενώ άλλες 100.000 οικογένειες θα είναι επιλέξιμες για πρόσθετες ώρες φροντίδας.
Συνολικά, η κυβέρνηση δαπανά περίπου 15 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για όλες τις επιδοτήσεις παιδικής φροντίδας.
Οι Εργατικοί δεσμεύονται ακόμα να δημιουργήσουν ένα Ταμείο ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για να βοηθήσει στην κατασκευή περισσότερων από 160 κέντρων παιδικής φροντίδας «εκεί όπου τα χρειάζονται περισσότερο».
ALFRED
Ο προϋπολογισμός αυτός μπορεί να μην είχε κατατεθεί καν αν δεν είχε χτυπήσει ο Alfred -καθώς η κυβέρνηση αναμενόταν να προχωρήσει σε προκήρυξη πρόωρων εκλογών- ενώ (πρώην) τροπικός κυκλώνας έκανε τις προβλέψεις της κυβέρνησης λίγο πιο δύσκολες.
Μόνο ο λογαριασμός καθαρισμού από τη φυσική καταστροφή αναμένεται να ανέλθει σε 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης προβλέπεται μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά 0,25% σε ένα τρίμηνο.
Οποιαδήποτε ανακοίνωση θα είναι επίσης επιπλέον των 11,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων που υπέστησαν καταστροφές.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Ο κ. Chalmers επανέλαβε τις προβλέψεις για πιστώσεις ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της δημιουργίας ενός τομέα «πράσινου αλουμινίου» (green aluminium).
Η πολιτική προβλέπει ότι οι παραγωγοί αλουμινίου θα πληρώνονται ένα ποσό που δεν έχει ακόμη καθοριστεί για κάθε τόνο του μετάλλου που θα παράγουν χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πριν από το 2036, και είναι παρόμοια με τα μέτρα που ισχύουν για τα κρίσιμα ορυκτά και τα ηλιακά πάνελ.
Η κυβέρνηση δαπανά επίσης 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια για ένα πακέτο στήριξης της χαλυβουργίας Whyalla, η οποία τέθηκε υπό καθεστώς ειδικής διαχείρισης τον Φεβρουάριο.
Ακόμα, έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει το 80% της αναβάθμισης του Bruce Highway στο Κουίνσλαντ, που κοστίζει στους φορολογούμενους 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
ΑΜΥΝΑ
Η κυβέρνηση «φέρνει μπροστά» αμυντικές δαπάνες 1 δισ. δολαρίων, ενώ ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει ενίσχυση ύψους 10,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την άμυνα κατά τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Το ποσό αυτό προστίθεται στη δέσμευση ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων για αμυντικές δαπάνες σε βάθος δεκαετίας.
Έτσι η χρηματοδότηση για την άμυνα θα είναι πάνω από το 2,3% του ΑΕΠ στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Η Αυστραλία και οι σύμμαχοί της δέχονται πιέσεις από τον Ντόναλντ Τραμπ να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 3% του ΑΕΠ, εν μέρει για να καταπολεμήσουν την Κίνα.
Σε κοινή δήλωσή τους, ο υπουργός Άμυνας, Richard Marles, ο υπουργός Αμυντικής Βιομηχανίας, Pat Conroy, και ο υπουργός βετεράνων, Matt Keogh, ανέφεραν:
«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη για την κυβέρνηση των Εργατικών του Albanese από το να κρατήσει τους Αυστραλούς ασφαλείς και να διασφαλίσει το μέλλον του Έθνους μας σε μια εποχή παγκόσμιας αβεβαιότητας».
Επιπλέον, οι υπηρεσίες πληροφοριών θα λάβουν επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 45 εκατομμυρίων δολαρίων.
Η κυβέρνηση θα δαπανήσει ακόμα 272 εκατομμύρια δολάρια για ραντάρ αυστραλιανής κατασκευής, 650 εκατομμύρια δολάρια για να εφοδιαστεί με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, και 262 εκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη των αλυσίδων εφοδιασμού που απαιτούνται για την υποστήριξη των υποβρυχίων AUKUS.
Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει επιπλέον 17 εκατ. δολάρια για δύο χρόνια από το 2024-25 για την Ουκρανία, για την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας, μεταξύ άλλων για συστήματα επικοινωνιών, εξαρτήματα πυροβολικού, πυροβόλα όπλα και άλλο εξοπλισμό.
ΜΠΥΡΑ
Η κυβέρνηση «παγώνει» την αναπροσαρμογή του ειδικού φόρου κατανάλωσης βαρελίσιας μπύρας για δύο χρόνια από τον Αύγουστο.
Αυτό σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός θα χάσει εκατομμύρια δολάρια σε φορολογικά έσοδα, αλλά η κυβέρνηση λέει ότι είναι μια νίκη για «τους καταναλωτές μπύρας, τους ζυθοποιούς και τις επιχειρήσεις φιλοξενίας».
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης φορολογικές ελαφρύνσεις για τους Αυστραλούς αποσταγματοποιούς, ζυθοποιούς και οινοπαραγωγούς.
Η κυβέρνηση έχει επίσης ήδη διαθέσει 2,9 εκατομμύρια δολάρια για να «απαντήσει» στην έκθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και Καταναλωτή (ACCC) για τον τομέα των σούπερ μάρκετ.
Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
Ο κ. Chalmers έκανε λόγο για μια μεταρρύθμιση η οποία αφορά «την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, ώστε να μπορέσουμε να αυξήσουμε το βιοτικό επίπεδο και να αυξήσουμε τους μισθούς», καθώς ανακοίνωσε την απαγόρευση των ρητρών μη ανταγωνισμού (non-compete clauses) για σχεδόν 3 εκατ. εργαζομένους.
Η προεκλογική υπόσχεση, που χαρακτηρίζεται ως βασική μεταρρύθμιση της παραγωγικότητας, θα βοηθήσει, σύμφωνα με πηγές του Εργατικού Κόμματος, τους εργαζόμενους σε τομείς όπως οι κατασκευές και η παιδική μέριμνα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν επαχθείς ρήτρες μη ανταγωνισμού.
Πρόκειται για όρους στις συμβάσεις εργασίας που εμποδίζουν ή περιορίζουν έναν εργαζόμενο να μετακινηθεί σε έναν ανταγωνιστή και ως εκ τούτου, συχνά σε μια καλύτερη θέση εργασίας. Οι ρήτρες αυτές υπολογίζεται ότι επηρεάζουν έναν στους πέντε εργαζομένους στην Αυστραλία.
Η κυβέρνηση Albanese απαγορεύει λοιπόν αυτές τις ρήτρες για όσους κερδίζουν έως και 180.000 δολάρια, σε μια κίνηση που θα συμβάλει στη δημιουργία περισσότερου ανταγωνισμού, στην άρση των εμποδίων που εμποδίζουν τους εργαζόμενους να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και ενδεχομένως θα οδηγήσει σε αύξηση των μισθών.
Η υφέρπουσα χρήση ρητρών μη ανταγωνισμού στις συμβάσεις εργασίας έχει επίσης εντοπιστεί ως τροχοπέδη στη δημιουργία νέων μικρών επιχειρηματικών εγχειρημάτων.
Σε επαγγέλματα όπως η κομμωτική ή οι μηχανολογικές επισκευές, οι εργοδότες συχνά ορίζουν ότι ο εργαζόμενος που αποχωρεί δεν μπορεί να ιδρύσει τη δική του ανταγωνιστική επιχείρηση σε ορισμένη γεωγραφική απόσταση ή εντός 6 μηνών από την αποχώρησή του από την τρέχουσα θέση εργασίας.
Ακόμη και αν ο εργαζόμενος μετακομίσει στην άλλη άκρη της πόλης, μια ρήτρα απαγόρευσης ανταγωνισμού μπορεί επίσης συνήθως να τον εμποδίσει να πάρει, ή να «λαθροχειρίσει», τυχόν πελάτες με τους οποίους ανέπτυξε επαγγελματική σχέση.
Το ζήτημα αυτό βρίσκεται εδώ και αρκετό καιρό στο στόχαστρο της κυβέρνησης, λόγω των ανησυχιών ότι οι ρήτρες αυτές επηρεάζουν όλο και περισσότερο τους εργαζόμενους που βρίσκονται μακριά από τις παραδοσιακές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας ή τις ευαίσθητες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων πολλών τομέων με χαμηλούς μισθούς, από τους εκπαιδευτές γιόγκα έως τους φύλακες ασφαλείας.
Έρευνα της δεξαμενής σκέψης e61 – που δημοσιεύθηκε πέρυσι – περιέγραψε μια σκληρή εικόνα του αντίκτυπου των ρητρών μη ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας της Αυστραλίας, ιδίως όσον αφορά στην «αναχαίτιση» της αύξησης των μισθών και την καταστολή της κινητικότητας των θέσεων εργασίας.
ΚΑΙ Ο ΤΡΑΜΠ
Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει μία σειρά από μέτρα που έχουν ως στόχο να περιορίσουν τον… αντίκτυπο του Τραμπ, στην παγκόσμια οικονομία και ως εκ τούτου στην Αυστραλία.
Ο μεγαλύτερος παράγοντας σε αυτή τη φάση είναι οι δασμοί 25% που επιβάλλονται στις εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου της Αυστραλίας αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, οι οποίοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών, θα πλήξουν το ΑΕΠ της οικονομίας κατά 0,02% έως το 2030.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις έμμεσες επιπτώσεις, το κόστος αυτό θα αυξηθεί σε 3 δισεκατομμύρια δολάρια ή 0,1% του συνολικού ΑΕΠ της Αυστραλίας.
Η Αυστραλία βρίσκεται -και- ως προς τους εμπορικούς δεσμούς, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα.
Οι ομοσπονδιακοί προϋπολογισμοί κάνουν ό,τι μπορούν για να ενσωματώσουν εκτιμήσεις για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον.
Αν και δεν υπάρχει περίπτωση να αναμένεται ποτέ να συνυπολογίσουν την πιθανότητα μιας τεράστιας απώλειας εθνικού εισοδήματος ή τουλάχιστον μιας μακράς διαταραχής, αυτό που κάποτε θα ήταν σχεδόν αδιανόητο έχει γίνει μια ευδιάκριτη πιθανότητα.
Σιδηρομεταλλεύματα, σπάνιες γαίες, φάρμακα, βοοειδή, είναι στο «τραπέζι».
Την επόμενη εβδομάδα, στις 2 Απριλίου, την οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ονομάσει «Ημέρα Απελευθέρωσης» (Liberation Day), θα έχουμε την επιβολή νέων, σαρωτικών, δασμών διεθνώς, από την Ουάσιγκτον και όλα τα σχέδια του προϋπολογισμού της Αυστραλίας μπορεί να… τιναχτούν στον αέρα.
Αξίζει πάντως να θυμόμαστε ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι επιχειρήσεις – δε χρειάζεται να βγάζουν κέρδη.
Στην πραγματικότητα, εφόσον στα ελλείμματα είναι μέτρια και η αύξηση του χρέους που χρηματοδοτεί αυτά τα ελλείμματα διατηρείται σε αντιστοιχία με την ανάπτυξη της οικονομίας, συνήθως δεν υπάρχει πρόβλημα.
Όταν το χρέος επεκτείνεται με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι αναπτύσσεται η οικονομία, τότε αρχίζουν να χτυπούν οι «καμπάνες».
ΤΟ… ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
«Οι εμπορικές διαταραχές αυξάνονται, η ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνεται, ο πόλεμος εξακολουθεί να μαίνεται στην Ευρώπη και η κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή καταρρέει», δήλωσε ο κ. Chalmers θέλοντας να δώσει το… κλίμα για την οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην Αυστραλία, πρόσθεσε, η οικονομική ανάπτυξη κερδίζει έδαφος και προβλέπεται να αυξηθεί από 1,5% το 2024-25 σε 2,75% το 2028-29.
Ακόμαμ ο πληθωρισμός θα μειωθεί στο 2,5% κατά το τρέχον οικονομικό έτος. Αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς το 2025-26 στο 3% και προβλέπεται να υποχωρήσει στο 2,5%, όπου θα παραμείνει σταθερός (σύμφωνα τουλάχιστον με τις τρέχουσες εκτιμήσεις).
Η ανεργία προβλέπεται να κορυφωθεί στο 4,25% και η αύξηση των μισθών θα κυμανθεί γύρω στο 3%.
Σε κάθε περίπτωση, οι εκτιμήσεις του προϋπολογισμού δείχνουν ότι το υπουργείο Οικονομικών ανησυχεί ότι οι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσαν «να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές εισαγωγών και προσωρινά υψηλότερο πληθωρισμό και χαμηλότερη ανάπτυξη».
«Η Αυστραλία ούτε επηρεάζεται μοναδικά ούτε έχει ανοσία από αυτές τις πιέσεις, αλλά είμαστε από τους πλέον κατάλληλους για να τις διαχειριστούμε», ανέφερε ο κ. Chalmers.
Η κυβέρνηση πάντως αφού πέτυχε δύο διαδοχικά συνεχόμενα πλεονάσματα στον προϋπολογισμό για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια, φέτος θα είναι στο «κόκκινο».
Το έλλειμμα προβλέπεται στα 27,6 δισεκατομμύρια δολάρια (σε δαπάνες 730 δισ. δολαρίων) στο τρέχον οικονομικό έτος, 42 δισ. δολάρια το 2025-26 και θα συνεχίσει στο «κόκκινο» για την επόμενη δεκαετία.
Γιατί ο προϋπολογισμός είναι στο «κόκκινο»;
Η σύντομη απάντηση είναι η πτώση των τιμών των εμπορευμάτων (που πλήττει τις εξαγωγές μας όπως το σιδηρομετάλλευμα), η ασθενέστερη οικονομική ανάπτυξη και οι υψηλότερες κυβερνητικές δαπάνες σε προγράμματα όπως το NDIS, η φροντίδα ηλικιωμένων, η υγεία και η άμυνα.
Στην άλλη πλευρά, στις περικοπές, η κυβέρνηση προβλέπει εξοικονόμηση ύψους 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων 720 εκατομμυρίων δολαρίων από τη χρήση λιγότερων ιδιωτικών συμβούλων μέχρι το 2028-29 (συνολικά 4,7 δισ. δολάρια από το 2022).
Προβλέπεται πάντως αύξηση των δημοσίων υπαλλήλων κατά 3.400 θέσεις μέσα στο επόμενο έτος, προσθέτοντας στις περισσότερες από 40.000 θέσεις που έχουν δημιουργηθεί από τότε που οι Εργατικοί ανέλαβαν την εξουσία.
Οι Εργατικοί «διαφημίζουν» επίσης την πρόοδο στη μείωση του ακαθάριστου χρέους, το οποίο αναμένεται να ανέλθει σε 940 δισ. δολάρια το 2024-25 – σε σύγκριση με το 1,1 δισ. δολάρια που προβλεπόταν κατά την προεκλογική περίοδο του 2022.
Ο κ. Chalmers τόνισε ότι προϋπολογισμός και η οικονομία βρίσκονται σε «πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι τους βρήκαμε πριν από τρία χρόνια».
Οι Εργατικοί, επισήμανε «επέβλεψαν τη μεγαλύτερη δημοσιονομική βελτίωση σε μία κυβερνητική θητεία».
«Έχουμε μειώσει το χρέος των Φιλελευθέρων … και αυτό εξοικονομεί στους Αυστραλούς περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε τόκους χρέους».
«Ο … προϋπολογισμός είναι κατά 207 δισ. δολάρια καλύτερος από ό,τι κληρονομήσαμε. Είναι σε καλύτερη κατάσταση για κάθε έτος σε σχέση με τις μελλοντικές εκτιμήσεις από ό,τι ήταν πριν από τρία χρόνια.»
Το ακαθάριστο χρέος θα φθάσει τα 940 δισ. δολάρια αυτό το οικονομικό έτος, είπε, αλλά αυτό εξακολουθεί να είναι 177 δισ. δολάρια λιγότερο από ό,τι προβλεπόταν το 2022.
Τέλος, σε σχέση με τις «αποφάσεις που ελήφθησαν αλλά δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί» στον προϋπολογισμό (που συνήθως είναι το προεκλογικό ταμείο της κυβέρνησης), αντιστοιχούν περίπου 1,5 δισ. δολάρια, γεγονός που ουσιαστικά σηματοδοτεί ότι, εκτός απροόπτου, οι Εργατικοί δεν έχουν να δώσουν άλλη μια «μεγάλη υπόσχεση» πριν από τις κάλπες.
Ίδωμεν ωστόσο…
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Ο κ. Taylor μιλώντας στο ABC, είπε ότι αυτός είναι ένας προϋπολογισμός «για τις επόμενες πέντε εβδομάδες (και τις εκλογές), όχι για τα επόμενα πέντε χρόνια».
Αποκάλεσε τις νέες φοροελαφρύνσεις ως «σκληρή φάρσα» και τόνισε ότι ο Συνασπισμός δεν θα υποστηρίξει το μέτρο αυτό.
Δεν απέκλεισε ωστόσο άλλες φορολογικές αλλαγές που μπορεί να θελήσει να εισαγάγει η αντιπολίτευση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Νωρίτερα, σε ανακοίνωσή του για τις φοροελαφρύνσεις που εξήγγειλε ο κ. Chalmers, o κ. Taylor έκανε λόγο για «προεκλογική δωροδοκία».
«Ο Συνασπισμός δεν θα υποστηρίξει αυτές τις φορολογικές αλλαγές που δεν κάνουν τίποτα για να αντιμετωπίσουν την κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου επί Εργατικών. Εβδομήντα σεντς την ημέρα, σε ένα χρόνο, δεν πρόκειται να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της οικονομικής πίεσης που υφίστανται σήμερα οι οικογένειες της Αυστραλίας. Πρόκειται για μια προεκλογική δωροδοκία από έναν αδύναμο πρωθυπουργό».
Το Australian Council of Trade Unions (ACTU) χαιρέτισε τον νέο προϋπολογισμό, λέγοντας ότι είναι ένα θετικό σημάδι ότι οι μισθοί θα συνεχίσουν να αυξάνονται, και υποστήριξε την απαγόρευση των ρητρών μη ανταγωνισμού στις συμβάσεις εργασίας.
Χαιρέτισε επίσης τις φορολογικές μειώσεις που ανακοινώθηκαν, οι οποίες θα μειώσουν κατά 2% κατά τα οικονομικά έτη 2026 και 2027 τη φορολογική κλίμακα μεταξύ 18.201 και 45.000 δολαρίων.
Η πρόεδρος του ACTU, Michele O’Neil λέει ότι οι αλλαγές θα ωφελήσουν ιδιαίτερα τις γυναίκες.
«Οι πραγματικοί μισθοί αυξάνονται υπό την κυβέρνηση Αλμπανέζε και αυτός ο προϋπολογισμός δείχνει ότι επίκειται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των πραγματικών μισθών».
«Τρία εκατομμύρια εργαζόμενοι προσβλέπουν τώρα σε μεγαλύτερη ελευθερία και υψηλότερους μισθούς λόγω της απαγόρευσης των ρητρών μη ανταγωνισμού στις συμβάσεις εργασίας».
Το Business Council of Australia (BCA) χαιρέτισε τις νέες μειώσεις στην φορολογική κλίμακα, αλλά επισήμανε ότι ο προϋπολογισμός θα έπρεπε να περιλαμβάνει περισσότερα μέτρα για την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα.
Ο διευθύνων σύμβουλος του BCA, Bran Black, δήλωσε σχετικά:
«Ο προϋπολογισμός προβλέπει ελαφρώς καλύτερες ημέρες για την οικονομική ανάπτυξη με αύξηση του ΑΕΠ στο 2,25% το επόμενο έτος, κάτι που είναι ευπρόσδεκτο, ωστόσο δεν είδαμε τις πολιτικές ή τις μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη με γνώμονα τις επιχειρήσεις τώρα ή για τα επόμενα χρόνια».
«Οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων και εταιρειών αποτελούν περίπου τα δύο τρίτα των εσόδων του προϋπολογισμού και χαιρετίζουμε τις περισσότερες ελαφρύνσεις για τους φορολογούμενους, ωστόσο χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη λύση για την αύξηση των κλιμακίων».
Το Αυστραλιανό Συμβούλιο Κοινωνικών Υπηρεσιών (ACOSS) σχολίασε ότι ο προϋπολογισμός δεν υποστηρίζει εκείνους που έχουν τα λιγότερα.
Η διευθύνουσα σύμβουλος του ACOSS, Cassandra Goldie, δήλωσε «έκπληκτη» που δεν υπάρχει τίποτα στον προϋπολογισμό για να βοηθήσει τους Αυστραλούς να βγουν από τη φτώχεια.
