Το τι σημαίνει να «είσαι Ελληνοαυστραλός» σήμερα αναδύεται ως ένα ερώτημα, η απάντηση του οποίου συχνά διαφέρει ανάμεσα στους «Αυστραλογεννημένους» και τους «νεοφερμένους» από την Ελλάδα.

Μπορεί τα έθιμα και οι παραδόσεις να συμβάλλουν στη διατήρηση της ελληνικής κληρονομιάς, ωστόσο η νέα γενιά «φέρει» τον παλμό του σήμερα – με φρέσκες ιδέες, δημιουργική ενέργεια και μια βαθιά επιθυμία να συνδέσει το παρελθόν με το μέλλον της ελληνοαυστραλιανής κοινότητας.

Η Sophia Zavlagkas (Σοφία Ζαβλάγκα), η οποία μετακόμισε από την Αθήνα στη Νότια Αυστραλία πριν από έξι χρόνια, διακατέχεται από ένα πάθος να αξιοποιήσει και να «εξορύξει» τη δυναμική των νέων για να προωθήσει μια τέτοια αλλαγή.

«Το πιο σημαντικό είναι να είμαστε ανοιχτόμυαλοι και να μην περιμένουμε από τους ανθρώπους να χωρούν σε ένα προκαθορισμένο καλούπι για το τι σημαίνει να είσαι Έλληνας», δήλωσε στον «Νέο Κόσμο».

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ

Το να αφήσεις πίσω σου ό,τι σου είναι οικείο και γνώριμο και να μετακομίσεις σε μια νέα χώρα δεν είναι ποτέ εύκολο – πόσο μάλλον στα δεκαέξι σου.

Αυτή η απόφαση άνοιξε το δρόμο για νέες ευκαιρίες στη ζωή της Σοφίας, που όμως συνοδεύτηκε από ένα κόστος.

«Τον πρώτο χρόνο που ήρθα εδώ, περνούσα σχεδόν 11 ώρες την ημέρα μπροστά από μία οθόνη, προσπαθώντας να κρατήσω επαφές με τους φίλους και την οικογένειά μου στην Ελλάδα».

Η ίδια παραδέχθηκε μάλιστα, ότι υπήρξαν φορές στο παρελθόν που ξαγρυπνούσε ολονυχτίς, «μόνο και μόνο» για να παραμείνει ξύπνια κατά τη διάρκεια της ημέρας στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσει να επικοινωνήσει με αγαπημένα της πρόσωπα.

Αυτή η ιδιαίτερα «ανθυγιεινή» συνήθεια, όπως την χαρακτήρισε, επηρέασε τόσο την ικανότητά της να ανταποκριθεί κατάλληλα στις σχολικές της υποχρεώσεις όσο και να δημιουργήσει κοινωνικές σχέσεις.

Η προσαρμογή σε μια ριζική αλλαγή ζωής απαιτεί σίγουρα σημαντικές «δόσεις» από τον καλύτερο γιατρό: τον χρόνο.

«Χρειάστηκα λίγο καιρό μέχρι να αναζητήσω την επαφή με την ελληνική κοινότητα στην Αυστραλία και να επανασυστηθώ στους Έλληνες (από την Αυστραλία)».

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ «ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ»

Η 21χρονη ομογενής πήρε την πρώτη της «γεύση» από την ελληνική κοινότητα της Αυστραλίας όταν άρχισε να φοιτά σε ένα σχολείο στην Αδελαΐδα, όπου επικρατούσε έντονα το ελληνικό στοιχείο.

«Σύντομα συνειδητοποίησα ότι δεν ταίριαζα με τα παιδιά ελληνικής καταγωγής», είπε.

Ως νεαρή έφηβη, με τις μουσικές της προτιμήσεις τότε διαμορφωμένες από έντονες επιρροές της δυτικής μουσικής, αισθανόταν «διαφορετική» από τους συνομηλίκους της, που απολάμβαναν να διασκεδάζουν με ελληνικά τραγούδια και χορούς.

Ισχυρές απόψεις για την «Ελληνικότητά» της από τους συμμαθητές της την έκαναν να αισθάνεται κάπως «αποξενωμένη» από το σύνολο.

«Το γεγονός ότι με αμφισβητούσαν, λέγοντάς μου ότι δεν συμπεριφερόμουν ‘σαν Ελληνίδα’, ή ότι η προφορά μου δεν ήταν αρκετά ‘ελληνική’, δημιούργησε μία πιο ανταγωνιστική στάση απέναντί μου».

Αντί να αφήσει τα αρνητικά σχόλια να την επηρεάσουν, η Σοφία επέλεξε να επικεντρωθεί σε δράσεις ομογενών που προάγουν θετικές αλλαγές στην κοινωνία, όπως η Ελληνοαυστραλή Chanel Contos, η οποία είναι γνωστή για τον ακτιβισμό της στην προώθηση της ολιστικής διαπαιδαγώγησης γύρω από τη σεξουαλική συναίνεση, την εξάλειψη της σεξουαλικής βίας και της κουλτούρας του βιασμού.

«Στην Τάξη Year 12, συμμετείχα σε μια πρωτοβουλία μαζί με άλλα κορίτσια, με στόχο να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη για θέματα σεξουαλικής κακοποίησης στα σχολεία και να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες για καλύτερη διαπαιδαγώγηση γύρω από τη συναίνεση».

Πέρυσι, η Σοφία αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας, όπου απέκτησε πτυχίο στην Οπτική Επικοινωνία (Visual Communication).

Παρά το γεγονός ότι λατρεύει να επιστρέφει στην Ελλάδα και να επανασυνδέεται με αγαπημένα της πρόσωπα, η Σοφία δηλώνει πλέον «πολύ τυχερή» που «έκανε το βήμα» και μετακόμισε στην Αυστραλία.

Αν είχε μείνει στην Ελλάδα, παραδέχεται ότι «σίγουρα δεν θα είχε την ευκαιρία να ακολουθήσει μια δημιουργική καριέρα».

Νωρίτερα φέτος τιμήθηκε επίσης με το βραβείο «Citizen of the Year Award for Leadership in Languages and Cultures» της Νότιας Αυστραλίας, για τη συνεισφορά της στην προώθηση του Πολυπολιτισμού και την προαγωγή της γλωσσικής ποικιλίας στην κοινότητα.

NEOLÉA

Η ένταξή της στη «Neoléa»- μια πρωτοβουλία που έχει ως στόχο να ενθαρρύνει νέους Ελληνοαυστραλούς να εξερευνήσουν την πολιτιστική τους κληρονομιά και να οικοδομήσουν το μέλλον τους με βάση την παρακαταθήκη των προγόνων τους- αποτέλεσε κομβική στιγμή για τη Σοφία.

Με νέους επαγγελματίες και δημιουργούς «στο τιμόνι», η «Neoléa» δρα ως «δίαυλος» σύνδεσης της νέας γενιάς με ελληνικές οργανώσεις, μέσω εκδηλώσεων και διαδικτυακών πλατφορμών.

«Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να εκφράζονται πολιτισμικά και να συνεισφέρουν στην ευρύτερη συζήτηση (για τη σημασία) της ελληνικής κληρονομιάς, με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας».

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το εγχείρημα «The Syllogo initiative», το οποίο σε συνεργασία με τοπικούς ελληνικούς συλλόγους και ενώσεις επιδιώκει να καταγράψει την ελληνική μεταναστευτική ιστορία της Νότιας Αυστραλίας και να καταστήσει την πολιτιστική γνώση προσβάσιμη στις νεότερες γενιές.

Ιδιαίτερα επιτυχημένες ήταν μάλιστα οι εκδηλώσεις μαγειρικών επιδείξεων που διοργανώθηκαν μέσω συνεργασιών της «Neoléa» με άλλους ελληνικούς οργανισμούς στο πλαίσιο του «The Syllogo Initiative», προσελκύοντας σημαντικό αριθμό νέων.

ΔΙΕΥΡΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Η Σοφία παρατήρησε μία διαφορά στον τρόπο έκφρασης της ελληνικής ταυτότητας μεταξύ των ομογενών που γεννήθηκαν στην Αυστραλία και των νεοφερμένων από την Ελλάδα.

«Πολλοί νέοι μετανάστες επικεντρώνονται κυρίως στην καριέρα ή την εκπαίδευσή τους, και η τήρηση των ελληνικών παραδόσεων δεν βρίσκεται ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων τους, καθώς αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες προκλήσεις, όπως το να βρουν δουλειά και μέρος για να ζήσουν».

Τόνισε επίσης την πλούσια ποικιλομορφία εκφάνσεων της ελληνικής ταυτότητας, η οποία χαρακτηρίζεται από «ένα ευρύ φάσμα αξιών, πεποιθήσεων και υποβάθρων».

«Χρειαζόμαστε ενθάρρυνση για να συμβάλλουμε στην ευρύτερη συζήτηση του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας – τι σημαίνει να είσαι Έλληνοαυστραλός».

«ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΝΑΒΙΩΣΗ»

Ενώ όπως λέει αντιλαμβάνεται τη σημασία της συνέχισης των εθίμων και παραδόσεων για τη διατήρηση της ελληνικής κληρονομιάς, η Σοφία αναγνωρίζει επίσης την αξία του να βλέπουμε τα πράγματα μέσα από «έναν δημιουργικό φακό».

«Είμαι τόσο ευγνώμων που οι άνθρωποι έχουν καταβάλει τόσο μεγάλη προσπάθεια για να κρατήσουν ‘ζωντανό’ τον ελληνικό πολιτισμό … Και αυτό είναι πραγματικά ένα πλεονέκτημα. Είμαστε τόσο προνομιούχοι που το έχουμε αυτό, αλλά (η ελληνοαυστραλιανή κοινότητα) χρειάζεται αναβίωση».

Συγκεκριμένα, επεσήμανε ότι ένας καλός τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι να «δημιουργηθούν ευκαιρίες» όπου τα μέλη της ελληνικής κοινότητας θα μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες, δράσεις ή πρωτοβουλίες πιο «χαλαρά».

Ένα παράδειγμα, όπως σημείωσε, είναι οι «εκδηλώσεις μιας μόνο φοράς» (one-off events) της «Neoléa», που λειτουργούν ως σημείο επαφής με την κοινότητα, μέσω ενός κοινού δημιουργικού ενδιαφέροντος.

Η Σοφία εξέφρασε την πεποίθηση ότι είναι σημαντικό να «ενθαρρύνουμε τη δημιουργικότητα και να ξεφύγουμε από τα στερεότυπα του τι σημαίνει να είσαι Ελληνοαυστραλός».

«Αν η συζήτηση δεν επεκταθεί, δεν εξελιχθεί και δεν συνεχιστεί, απλώς θα χαθεί».

Ανέφερε ότι, ενώ υπάρχουν πολλοί «σπουδαίοι Ελληνοαυστραλοί καλλιτέχνες» που εκφράζουν την ελληνικότητά τους «με μοναδικό και όμορφο τρόπο», συχνά «εργάζονται απομονωμένοι».

«Πιστεύω ότι πρέπει (οι ομογενείς καλλιτέχνες) να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν και σε εκδηλώσεις ευρύτερου ενδιαφέροντος (mainstream)», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η δύναμη μιας τέτοιας προσέγγισης έγκειται στις προσπάθειες σύνδεσης φορέων της ελληνικής κοινότητας με τους νέους.

Η ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΑΥΣΤΡΑΛΙΑΝΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Τι σημαίνει, λοιπόν, το να «είσαι Ελληνοαυστραλός» στη σημερινή εποχή;

«Νομίζω ότι (είναι μία διαδικασία) που συνεχώς μεταβάλλεται και εξελίσσεται. Είναι ένα μοντέλο που αφορά τη διαδικασία του προβληματισμού, της εξερεύνησης και της διεύρυνσης γνώσης για τον ελληνικό πολιτισμό, ενώ παράλληλα καλλιεργείς τη σχέση σου με την Ελλάδα».

«Αφορά την εκμάθηση της γλώσσας, του πολιτισμού και των παραδόσεων, καθώς και το πώς το να είσαι Έλληνας αντικατοπτρίζεται στο ποιος είσαι και ποια είναι η οικογένειά σου.

«Είναι η εξερεύνηση του εαυτού σου, της κοινότητας. Είναι μια διαρκής διαδικασία. Είναι μια σχέση».