Ιστορική ήταν η νίκη στις ομοσπονδιακές εκλογές της 3ης Μαΐου για το Εργατικό Κόμμα (ALP), με τον αρχηγό του, Anthony Albanese, να παραμένει στο τιμόνι της χώρας για δεύτερη διαδοχική θητεία.
Καθίσταται έτσι ο πρώτος πρωθυπουργός της Αυστραλίας που το καταφέρνει μετά τον John Howard το 2004 και για τους Εργατικούς ειδικά, ο πρώτος μετά τον Bob Hawke το 1990.
Μια ιστορική νίκη ωστόσο φέρνει ωστόσο και… μια ιστορική ήττα για την άλλη πλευρά.
Καθώς η καταμέτρηση των ψήφων συνεχίζεται, ο Συνασπισμός βρίσκεται σε τροχιά να καταγράψει τη χειρότερη ιστορικά εκλογική επίδοσή του, ενώ ο αρχηγός του, ο Peter Dutton κατέστη ο πρώτος ηγέτης αντιπολίτευσης που χάνει την έδρα του (ο John Howard όταν την έχασε το 2007 είχε διατελέσει πρωθυπουργός).
Οι Εργατικοί όχι μόνο δεν απώλεσαν έδρες στις κάλπες (είχαν 78), αλλά κατέρριψαν ακόμα και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις των δημοσκοπήσεων και πιθανότατα ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις ακόμα και των πιο αισιόδοξων μελών τους για το αποτέλεσμα. Όχι μόνο κατέκτησαν με άνεση την αυτοδυναμία, αλλά «πάνε» και για αριθμό-ρεκόρ βουλευτών (με πάνω από 85).
Σημειωτέον, οι Πράσινοι που διεκδικούσαν ρόλο ρυθμιστή μετά τις εκλογές, έως και το πρωί της Κυριακής τουλάχιστον, προβλεπόταν να έχουν 0 έδρες στην Κάτω Βουλή.
Το ALP ανέκτησε σημαντικό έδαφος στο Κουίνσλαντ και σημείωσαν μεγάλη ανατροπή στην Τασμανία και σε βασικές περιφέρειες της Νότιας Αυστραλίας και του Δυτικού Σίδνεϊ.
Αν και σημείωσε μικρή πτώση στη Δυτική Αυστραλία, αυτό οφείλεται στα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά του 2022 και δεν προκάλεσε «ζημιά».
Επίσης, στη Βικτώρια οι Εργατικοί δε συνάντησαν εντέλει πρόβλημα, αντίθετα είχαν αυξημένα ποσοστό της πρωτογενούς ψήφου κατά 1% σε σχέση με το 2022 (33,8% έως την Κυριακή το μεσημέρι).
Στην αντίπερα όχθη ο Συνασπισμός μετρά τις πληγές του και έχουν τεθεί σε κίνηση, ήδη από το βράδυ του Σαββάτου οι διεργασίες για την επόμενη ημέρα, δεδομένης της μεγάλης ήττας, αλλά και ότι ο κ. Dutton βρέθηκε εκτός Βουλής (έχασε μετά από 24 χρόνια την έδρα του, το Dickson στο Κουίνσλαντ, όπου αναδείχθηκε νικήτρια η υποψήφια των Εργατικών Ali France, στην τρίτη της προσπάθεια απέναντί του).
Στο σύνολο του εκλογικού σώματος, η αντιπολίτευση είχε κακές επιδόσεις και δεν είχε τα εκλογικά κέρδη που ευελπιστούσε. Ψήφους που καρπώθηκαν ως φαίνεται οι ανεξάρτητοι -μεταξύ των οποίων οι teals- που βελτίωσαν τα ποσοστά τους σε σχέση με το 2022.
Οι Φιλελεύθεροι-Εθνικοί μπήκαν στην προεκλογική εκστρατεία με την ανάγκη να κερδίσουν τουλάχιστον 19 επιπλέον έδρες.
Αντ’ αυτού, το Εργατικό Κόμμα πήρε πολλές έδρες τους (αλλά και κάποιες από τους Πράσινους), διευρύνοντας την πλειοψηφία του.
Τις πταίει για τον Συνασπισμό; Ήδη έχει «χυθεί πολύ μελάνι» σχετικά και πολύ περισσότερα θα γραφούν στο άμεσο, αλλά και στο απώτερο μέλλον.
Συνοπτικά για την ώρα, η κάλπη καταδεικνύει και επίσημα ότι ο Συνασπισμός προεκλογικά δεν έπεισε τους πολίτες (όχι την πλειοψηφία τους τουλάχιστον) ότι μπορεί να επιφέρει άμεσα μια θετική αλλαγή στις ζωές τους και στην πορεία της χώρας εν γένει σε ένα περιβάλλον γενικευμένης αβεβαιότητας.
Φιλελεύθεροι-Εθνικοί όχι μόνο δεν κέρδισαν ψηφοφόρους, αλλά έχασαν κιόλας. Η εκστρατεία που διεξήγαγαν κρίθηκε ανελλιπής, με πολλές ασυνέπειες/αστοχίες σε υποσχέσεις/δεσμεύσεις, από αναλυτές, αλλά και εσωκομματικά (τις περασμένες εβδομάδες λιγότερο επώνυμα, αλλά όσο περνούν οι μέρες όλο και περισσότεροι θα πουν… τα πράγματα με το όνομά τους).
Η αντιπολίτευση μπήκε ως φαβορί στην αναμέτρηση -προηγούμενη για 18 μήνες στις δημοσκοπήσεις ήδη- αλλά κατάφερε να συντριβεί.
Δεν πρέπει βέβαια να παραβλέπουμε τον παράγοντα Τραμπ, που εντέλει -και με μετρήσιμους όρους στις έρευνες που έγιναν- κάθε άλλο παρά ευνόησε τον Συνασπισμό, ειδικά από την επιβολή των δασμών από τις ΗΠΑ και μετά.
Σε κάθε περίπτωση δεν κέρδισε μόνο μια δεύτερη θητεία η κυβέρνηση Albanese -που από την πλευρά της δεν είχε μια προεκλογική εκστρατεία που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη των ψηφοφόρων- αλλά ηττήθηκε, συντριπτικά, η αντιπολίτευση.
Στα θετικά για όλη τη χώρα, αν και προεκλογικά οι τόνοι ανέβηκαν για μια σειρά από θέματα, το βράδυ του Σαββάτου, τόσο ο κ. Dutton όσο και ο κ. Albanese, με τις ομιλίες τους κατέδειξαν ότι ο «πολιτικός πολιτισμός» της Αυστραλίας δεν έχει χαθεί, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες ανά τον Κόσμο.
Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ
Οι κάλπες έκλεισαν στις 6 το απόγευμα του Σαββάτου και οι πρώτες κτιμήσεις αναλυτών, δημοσκόπων, ειδικών, από όλα τα δίκτυα, για το αποτέλεσμα ήταν «επιφυλακτικές».
Πολύ σύντομα ωστόσο αποκλείστηκε ότι Φιλελεύθεροι-Εθνικοί είχαν οποιαδήποτε ελπίδα για το… θαύμα. Να σχηματίσουν δηλαδή αυτοδύναμη κυβέρνηση.
«Πιστεύουμε στα θαύματα. Αλλά είναι δύσκολο», δήλωνε ο κ. Dutton μιλώντας στο Channel 9.
Μετά ήρθαν τα μαντάτα ότι δεν έχουν καμία ελπίδα για τη νίκη, η οποία πήγαινε στους Εργατικούς και μάλιστα άνετα.
Λίγη ώρα αργότερα ήρθαν και τα πρώτα «σημάδια» περί αυτοδυναμίας.
Πρώτος κήρυξε τη νίκη των Εργατικών, περί τις 20.27 ο εκλογικός αναλυτής θρύλος του ABC, Antony Green (για τον οποίο ήταν και η τελευταία φορά καθώς έχει αποφασίσει να αποσυρθεί από την ενεργό δράση).
Ακολούθησαν με διαφορά λεπτού και άλλα ΜΜΕ, ενώ όσο περνούσε η ώρα «απλή νίκη» του κόμματος του κ. Albanese γινόταν… θρίαμβος, με τους αναλυτές να μιλούν για «ιστορικό επίτευγμα».
Ο -ελληνικής καταγωγής- δευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων RedBridge, Kos Samaras, σε μία πρώτη προσέγγιση ανέφερε ότι το ALP κατάφερε να κερδίσει περισσότερους νέους ψηφοφόρους – τους αποκαλούμενους millennials και gen Z – αν και όχι ως πρώτη προτίμηση.
Επισήμανε ότι αν και πολλοί ψηφοφόροι αυτών των γενεών απομακρύνθηκαν από τα μεγάλα κόμματα, εξακολουθούν να προτιμούν τους Εργατικούς από τον Συνασπισμό.
«Δεν είναι ευχαριστημένοι με το μονοπώλιο (του δικομματισμού), αλλά όταν ψηφίζουν, προτιμούν το Εργατικό Κόμμα».
Ο Συνασπισμός, πρόσθεσε ο κ. Samaras, έχει δημιουργήσει μια αντίληψη ότι οι ψηφοφόροι ενδιαφέρονται για «πολιτισμικούς πολέμους».
«Αυτή η αφήγηση που έχουν δημιουργήσει στον Συνασπισμό… στο μυαλό τους γύρω από αυτόν τον ‘μυθικό’ ψηφοφόρο που ψηφίζει μικρά κόμματα της δεξιάς, που αγαπά τους πολιτισμικούς πολέμους και εμπλέκεται σε όλα αυτά τα θέματα, είναι ψευδής», τόνισε.
Ουκ ολίγα στελέχη του Συνασπισμού άλλωστε μετά τη γνωστοποίηση των πρώτων αποτελεσμάτων άρχισα να απευθύνουν έκκληση για στροφή προς το κέντρο.
Πέρα από την επερχόμενη ήττα της αντιπολίτευσης, τα εκλογικά νέα από το Κουίνσλαντ ότι ο κ. Dutton έχανε την έδρα του «έκλεβαν» από νωρίς την εκλογική παράσταση, με Εργατικούς να πανηγυρίζουν και τους του Συνασπισμού να σχολιάζουν αμήχανα τις εξελίξεις.
Η ανατροπή στο Dickson επιβεβαιώθηκε, μαθηματική τουλάχιστον, λίγο πριν από τις 20.42 το βράδυ του Σαββάτου.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Έως και το μεσημέρι της Κυριακής κατά το ABC, με το 72,2% των ψήφων καταμετρημένο η Ali France, των Εργατικών ήταν στο 56,6% (46.875 ψήφους) ενώ ο κ. Dutton ήταν στο 43,4% (36.012 ψήφους). Μία διαφορά 10.863 ψήφων και μεταστροφή προς το ALP κατά 8,3% σε σχέση με το 2022.
Ιστορική ανατροπή έγινε και στην έδρα Sturt στη Νότια Αυστραλία την οποία κατείχαν οι Φιλελεύθεροι από το 1972. Με την καταμέτρηση στο 72,4%, η Claire Clutterham των Εργατικών ήταν στο 57% (51.262 ψήφους) και ο Φιλελεύθερος James Stevens στο 43% (38.663 ψήφοι), μία μεταστροφή προς το ALP κατά 7,5%.
Στο σύνολο του εκλογικού σώματος, με το 71% καταμετρημένο, το κόμμα του κ. Albanese ήταν στις 85 έδρες (σε σύνολο 150), ο Συνασπισμός στις 37, οι Πράσινοι στο 0, οι «άλλοι» προβλεπόταν να κατακτήσουν 10 έδρες, ενώ 18 δεν είχαν κριθεί ακόμη.
Τα ποσοστά ήταν 55,4% για τους Εργατικούς, με μια μετατόπιση 3,2% υπέρ τους σε σχέση με το 2022 και 44,6% για τον Συνασπισμό.
Ως προς την πρωτογενή ψήφο, το ALP συγκέντρωνε 34,6% (+2,1% σε σχέση με το 2022), ο Συνασπισμός 31,7% (-4%), οι «άλλοι» 13,5% (+3,1%), οι Πράσινοι 12,2% (−0,1%), το One Nation 6,1% (+1,2%) και το Trumpet of Patriots 1,9% (-2,3%).
ΕΠΑΝΕΚΛΟΓΗ ΓΕΩΡΓΑΝΑ
Όσον αφορά στους υποψηφίους με ελληνικές ρίζες, στην ομοσπονδιακή έδρα Αδελαΐδας στη Νότια Αυστραλία, ο υποψήφιος των Εργατικών για την επανεκλογή του, Στάθης Γεωργανάς (Steve Georganas), προηγείτο με μεγάλη διαφορά έναντι της Amy Grantham των Φιλελεύθερων.
Με την καταμέτρηση στο 71,2% ο κ. Γεωργανάς συγκέντρωνε 69,1% (58.497 ψήφους) έναντι 30,9% (26.159 ψήφους) της κα Grantham και το αποτέλεσμα, κατά το ABC, είχε ήδη κριθεί, με σημαντική μάλιστα μεταστροφή ψηφοφόρων προς το ALP σε σχέση με το 2022.
Με την καταμέτρηση στο 78,9% στο Mitchell της Νέας Νότιας Ουαλίας, ο Φιλελεύθερους Alex Hawke, όδευε επίσης προς επανεκλογή, αν και με απώλειες. Προηγείτο με 54,3% (50.089 ψήφους) έναντι 45,7% της Εργατικής Dilvan Bircan (42.228).
Επανεκλογή και του Michael McCormack, καθώς με την καταμέτρηση στο 79,3% οι Εθνικοί διατήρησαν εύκολα τη Riverina στη Νέα Νότια Ουαλία, με σημαντική διαφορά 62,7% (45.243 ψήφους) έναντι 37,3% (26.904) του Εργατικού Mark Jeffreson.
Στον «δεύτερο γύρο», στο Barton της Νέας Νότιας Ουαλίας, με την καταμέτρηση στο 78,2%, η Fiona Douskou των Φιλελεύθερων ήταν πίσω από την Ash Ambihaipahar των Εργατικών, με ποσοστό 33,7% έναντι 66,3% (ψήφοι 56.712 έναντι 28.877).
Για τη Γερουσία, σε αυτές τις εκλογές κρίνονταν 40 από τις 76 έδρες (υπάρχουν 76 γερουσιαστές, με εξαετή θητεία, και περίπου οι μισοί εκλέγονται σε κάθε βουλευτική εκλογή).
Με την καταμέτρηση στο 34,7%, 5 έδρες από τις 40 «παίζονταν» ακόμη -κατά το ABC και το AAP- με τους Εργατικούς να καταγράφουν ενίσχυση, επί του παρόντος.
Κάτι που μπορεί να σημαίνει ότι θα έχουν λιγότερα εμπόδια για την υλοποίηση του προγράμματος της δεύτερης θητείας τους.
Αλλά οι γερουσιαστές εκλέγονται με αναλογική εκπροσώπηση με προτιμήσεις (proportional representation with preferences) και ως εκ τούτου θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι να οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα.
