Η ενότητα του κόμματος αποτελεί την πρωταρχική πρόκληση για την Sussan Ley, η οποία κατέστη η πρώτη γυναίκα αρχηγός των Φιλελεύθερων καθώς επικράτησε στις εσωκομματικές εκλογές του «συντηρητικού» αντιπάλου της, Angus Taylor, με 29 έναντι 25 ψήφους.
Ο Ted O’Brien, μέχρι πρόσφατα «σκιώδης υπουργός» Ενέργειας -και ένας από τους βασικούς αρχιτέκτονες του σχεδίου του Συνασπισμού για την πυρηνική ενέργεια- θα είναι ο αναπληρωτής αρχηγός, καθώς αναδείχθηκε ο νικητής στην αναμέτρηση με τον Phil Thompson, με 38 έναντι 16 ψήφους.
Η κα Ley, μετά την εκλογή της, δήλωσε «αισιόδοξη για το μέλλον» και την ανασυγκρότηση του Φιλελεύθερου Κόμματος.
«Δεσμεύτηκα προς τους συναδέλφους μου ότι δεν θα θα λάβω καμία απόφαση δίχως να τη συζητήσουμε (no captain’s calls)», είπε.
Ο κ. Taylor συνεχάρη την κα Ley και προέταξε επίσης την ενότητα.
«Μαζί θα εργαστούμε για να κερδίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη των Αυστραλών», είπε.
Η νέα αρχηγός των Φιλελεύθερων γνωρίζει καλά από περιπέτειες, αλλά το κόμμα της προέρχεται από μια ιστορική ήττα στις κάλπες της 3ης Μαΐου, ενώ τεταμένες είναι και οι σχέσεις με τους Εθνικούς.
Το ενδιαφέρον είναι μάλιστα ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η κα Ley διαδέχεται τον Peter Dutton και καλείται… να βγάλει φίδι από την τρύπα.
Διορίστηκε ομοσπονδιακή υπουργός για πρώτη φορά στα τέλη του 2014 όταν ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο Υγείας, επτά μήνες μετά την παρουσίαση του αντιδημοφιλούς προϋπολογισμού από τον Tony Abbott -και την κυβέρνησή του- που προέβλεπε περικοπές 80 δισ. δολαρίων από νοσοκομεία και σχολεία.
Προκάτοχός της, ο κ. Dutton (με αρκετούς αναλυτές να σχολιάζουν προεκλογικά ότι ήταν τότε, πριν 11 χρόνια περίπου, όταν… έχασε τις εκλογές της 3ης Μαΐου φέτος, καθώς ουκ ολίγοι πολίτες -αλλά και οι Εργατικοί- θυμούνται ακόμα τις περικοπές που ανακοινώθηκαν όταν ο ίδιος ήταν στο τιμόνι του Υπουργείου Υγείας).
Η κα Ley κλήθηκε τότε να περιορίσει την πολιτική ζημιά για την κυβέρνηση του Συνασπισμού.
Η κατάσταση που έχει στα χέρια της τώρα είναι αρκετά δυσκολότερη. Της ζητείται να «ξαναχτίσει» το Φιλελεύθερο Κόμμα, να αντιπολιτευτεί μια πανίσχυρη κυβέρνηση στη Βουλή και ει δυνατόν να κερδίσει τις επόμενες εκλογές σε τρία χρόνια.
Κάποιοι υποστήριξαν ότι η πρώτη γυναίκα αρχηγός των Φιλελεύθερων «έσπασε το γυάλινο ταβάνι» (glass ceiling) μεν, αλλά μπορεί να οδηγηθεί στον… γκρεμό (glass cliff), καταδεικνύοντας ότι οι ψήφοι στην αναμέτρηση με τον κ. Taylor δείχνουν «διχασμό» στο κόμμα (29-25).
Η κα Ley δεν είναι όμως «πρωτάρα» και γνωρίζει από «ισορροπίες». Στα 63 της χρόνια είναι η γυναίκα βουλευτής με τη μεγαλύτερη εμπειρία, καθώς εκλέγεται στην έδρα Farrer, στην περιφέρεια της Νέας Νότιας Ουαλίας από το 2001.
Υπήρξε αναπληρώτρια αρχηγός των «συντηρητικών» Φιλελεύθερων υπό τον κ. Dutton και υποστηρίχθηκε από τη «μετριοπαθή» παράταξη στις εσωκομματικές διεργασίες απέναντι στον κ. Taylor.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ
Η Sussan Ley μεγάλωσε στη Νιγηρία, τη Μέση Ανατολή και τη Βρετανία, ως κόρη Βρετανού αξιωματικού των μυστικών υπηρεσιών.
Ήταν 13 ετών όταν η οικογένειά της έφτασε στην Αυστραλία. Αγόρασαν ένα αγρόκτημα στο νότιο Κουίνσλαντ πριν μετακομίσουν στην Καμπέρα.
«Βγήκα από το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο του Μπρίσμπαν και κοίταξα τον καταγάλανο ουρανό και κατάλαβα ότι είχα φτάσει στην καλύτερη χώρα του Κόσμου», είπε.
«Μπόρεσα να πραγματοποιήσω το όνειρό μου να γίνω πιλότος … πολύ μικρών αεροπλάνων πολύ κοντά στο έδαφος. Στη ζωή μου στο δυτικό Κουίνσλαντ, δούλεψα σε αγροκτήματα. Έμαθα την αξία της σκληρής δουλειάς κάτω από τον καυτό ήλιο».
«Έγινα γυναίκα αγρότη και μεγάλωσα τα τρία μου παιδιά στο οικογενειακό αγρόκτημα. Υπήρξαν δύσκολα χρόνια, όπως αυτά που βιώνουν τώρα τόσοι πολλοί Αυστραλοί στην ύπαιθρο με την ξηρασία που μαστίζει, ιδιαίτερα στο βόρειο και δυτικό τμήμα της Βικτώριας. Αλλά από εκείνες τις δύσκολες στιγμές, πιστεύω ότι έγινα ένας ισχυρός άνθρωπος».
Συνέχισε τις σπουδές της στα 30 της χρόνια, ενώ ήταν μητέρα και εργαζόταν στο αγρόκτημα.
«Χρειαζόμασταν το εισόδημα. Κατάφερα να αποκτήσω τρία πτυχία στα Οικονομικά, συμπεριλαμβανομένου ενός μεταπτυχιακού με ειδίκευση στο Φορολογικό Δίκαιο, από όπου προέρχεται το μεγάλο μου ενδιαφέρον για τη φορολογική πολιτική. Αλλά βρήκα το δρόμο μου στην πολιτική», πρόσθεσε.
«Και ταυτίστηκα με τις αξίες των Φιλελεύθερων μέσω της σκληρής δουλειάς, της προσπάθειας, της ανταμοιβής, της ευκαιρίας. Αυτές ήταν οι ιστορίες μου, και είναι οι ιστορίες πολλών Αυστραλών».
«Ταξιδεύοντας και ζώντας μόνη μου σε οικοτροφείο (boarding school), πιστεύω ότι είτε κολυμπάς, είτε βουλιάζεις», έχει δηλώσει σε προηγούμενες συνεντεύξεις.
«Προφανώς, ήμουν κάποια που αποφάσισε πολύ νωρίς στη ζωή του ότι δε θα βουλιάξει».
ΠΡΩΤΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ
Κατά την πρώτη της συνέντευξη Τύπου ως αρχηγός των Φιλελεύθερων πριν απαντήσει σε ερωτήσεις, ευχαρίστησε τη μητέρα της, Angela, η οποία βρίσκεται σε τελικό στάδιο της ζωής της.
«Βρίσκεται σε τελικό στάδιο της ζωής της και αυτή η εβδομάδα ήταν δύσκολη … Ξέρω ότι θα καταλάβετε ότι, αφού απαντήσω σε όλες τις ερωτήσεις σας, θα επιστρέψω στο σπίτι για να είμαι δίπλα της».
«Η μαμά μου μεγάλωσε στη Βρετανία του πολέμου (Β’ Παγκοσμίου) και οι αξίες της ανθεκτικότητας, της αυτονομίας και της επιμονής που πιστεύω ότι έχω σήμερα προέρχονται από εκείνη. Σ’ ευχαριστώ, μαμά».
Στη συνέχεια, δήλωσε ότι το κόμμα της «χρειάζεται περισσότερες γυναίκες», αλλά δεν έκανε αναφορά σε ποσοστώσεις.
«Σίγουρα θα επανεκκινήσω τη συνεργασία με όλες τις διαφορετικές οργανώσεις εντός του κόμματος για να κατανοήσω πλήρως πώς μπορούμε να βελτιώσουμε αυτή την πορεία», δήλωσε.
Η νέα αρχηγός ερωτήθηκε για το αν η πολιτική πυρηνικής ενέργειας του Συνασπισμού θα αποτελέσει παρελθόν.
Απάντησε ότι δε θα λάβει καμία απόφαση δίχως διαβούλευση και ότι το κόμμα θα επανεξετάσει την ενεργειακή του πολιτική.
Όσον αφορά το θέμα του «μηδενικού ισοζυγίου» εκπομπών επισήμανε ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τον κατάλληλο τρόπο για τη μείωση των ρύπων.
«Αν δεν εφαρμόσουμε σωστά την ενεργειακή πολιτική, μπορεί να καταρρεύσει το ενεργειακό δίκτυο», είπε.
«Επομένως, πρέπει να εφαρμόσουμε σωστά την ενεργειακή πολιτική στο σύνολό της».
Κατά τη συνέντευξη Τύπου, είχε πίσω της μόνο την αυστραλιανή σημαία και τάχθηκε υπέρ της άποψης του κ. Dutton, ότι οι Αυστραλοί θα πρέπει να ενωθούν υπό μία σημαία.
«Πρέπει να ενωθούμε κάτω από την αυστραλιανή σημαία. Αυτή είναι η σταθερή μου άποψη. Φυσικά, είμαι ευτυχής να στέκομαι μπροστά από τη σημαία των Αυτοχθόνων», επισήμανε.
Ερωτηθείσα για τις τελετές «Welcome to Country» και αν πιστεύει ότι είναι απαραίτητες, έδωσε επίσης απάντηση παρόμοια με αυτή του κ. Dutton.
«Είναι απλό: αν έχει νόημα, αν έχει σημασία, αν έχει αντίκτυπο, τότε έχουν θέση…».
«Αν γίνεται για να ‘τσεκαριστεί ένα κουτάκι’ … τότε δε νομίζω ότι έχει σημασία. Νομίζω ότι μειώνει την αξία τους».
Ανέφερε ακόμα ότι δεν υποστηρίζει παλαιότερα σχόλιά της, ότι οι Παλαιστίνιοι πλήρωσαν για τις αμαρτίες του Ολοκαυτώματος και αιώνων αντισημιτισμού.
«Τα φρικτά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου στη Γάζα άλλαξαν τη σκέψη μου για το όλο θέμα. Ωστόσο, παραμένω σταθερή φίλη του παλαιστινιακού λαού και εύχομαι να είχαμε αυτή τη στιγμή έναν εταίρο σε αυτή την ειρηνευτική διαδικασία», απάντησε σε σχετικό ερώτημα.
Όσον αφορά στον κ. Taylor σημείωσε ότι «έχουμε συνεργαστεί αρμονικά για πολλά χρόνια, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση».
«Είναι ένας έξυπνος και ταλαντούχος άνθρωπος που έχει συνεισφέρει με πολλές ιδέες, πρωτοβουλίες και ό,τι πρέπει να κάνουμε ως Φιλελεύθερο Κόμμα για να προχωρήσουμε μπροστά. Και θα έχει ουσιαστικό ρόλο στο κόμμα μας στα επόμενα βήματα που θα κάνουμε».
«Είναι τεράστιο προνόμιο που εκλέχθηκα αρχηγός … των Φιλελευθέρων. Νιώθω μεγάλη τιμή. Είμαι έτοιμη για το έργο που με περιμένει».
«Αυτήν την εβδομάδα πέρασα πολύ χρόνο μιλώντας με τους συναδέλφους μου και είμαι αισιόδοξη ότι έχουν τις σωστές ιδέες. Και είμαι θετική για το μέλλον. Αλλά στις 3 Μαΐου, αντιμετωπίσαμε μια σημαντική ήττα. Και η κλίμακα και το μέγεθος αυτής της ήττας δεν έχει ξεχαστεί από κανέναν μας».
Από την πλευρά του, ο Ted O’Brien, επισήμανε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θα καταστήσουν υπόλογη «μια πολύ κακή κυβέρνηση των Εργατικών»
Αναφερόμενος στην οικογένειά του και τα παιδιά του, είπε: «Σκέφτομαι σε τι είδους Αυστραλία θα ζήσουν όταν θα είναι στην ηλικία μου και μεγαλύτεροι. Θα είναι μια Αυστραλία ευημερούσα; Ισχυρή; Ανεξάρτητη; Ή θα είναι μια Αυστραλία που θα έχει ακολουθήσει τον δρόμο των Εργατικών;».
«Μια Αυστραλία φτωχή, αδύναμη και εξαρτημένη; Αυτά τα παιδιά και οι συνομήλικοί τους είναι που με ωθούν να υπηρετώ, μεταξύ άλλων και ως αναπληρωτής αρχηγός αυτού του κόμματο»ς.
«Το Φιλελεύθερο Κόμμα εκπροσωπεί τις αξίες που έχουν τη δύναμη να ενώσουν την χώρα. Γι’ αυτό, καθώς ανασυγκροτούμε το κόμμα μας, θα καθιστούμε υπόλογη την πολύ κακή κυβέρνηση των Εργατικών».
ΣΤΟΧΟΣ Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ… ΒΛΕΠΟΥΜΕ
Η ενότητα του κόμματος, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση για την κα Ley.
Θα πρέπει επίσης να εξομαλύνει τις σχέσεις με τους Εθνικούς.
Και να ηγηθεί της προσπάθειας του Συνασπισμού να ανασυνταχθεί μετά την ιστορική εκλογική ήττα και να διεκδικήσει κάτι καλύτερο έως τις επόμενες κάλπες.
Οι Φιλελεύθεροι κατέχει επί του παρόντος μόλις 41-42 έδρες στη Βουλή, έναντι 93 (κατά το ABC – 94 κατά το 7News) της κυβέρνησης (με την καταμέτρηση να συνεχίζεται).
Η νέα αρχηγός παρουσίασε τον εαυτό της ως την πιο «κεντρώα» επιλογή.
Πριν από την εσωκομματική ψηφοφορία ανέφερε θα πρέπει ότι οι Φιλελεύθεροι θα πρέπει να «αντικατοπτρίζουν ένα σύγχρονο Φιλελεύθερο Κόμμα» και ότι η επιλογή της στην ηγεσία θα «στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στις γυναίκες της Αυστραλίας».
«Απογοητεύσαμε τις γυναίκες», δήλωσε.
«Πρέπει να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι δε μας υποστήριξαν, ότι δεν τους ενέπνευσαν οι πολιτικές μας προτάσεις και ότι δεν πίστευαν ότι ήμασταν η καλύτερη επιλογή για να οδηγήσουμε τη χώρα μπροστά».
Μετά την ψηφοφορία στην οποία αναδείχθηκε αρχηγός η κα Ley, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Andrew Wallance απέρριψε την ιδέα ότι η εκλογή της είχε ως μοναδικό σκοπό να στείλει ένα μήνυμα στις γυναίκες.
«Η Sussan είναι μια γυναίκα με 24 χρόνια εμπειρίας σε αυτόν το χώρο (της πολιτικής), και πιστεύω ότι τίποτα δεν ξεπερνά την εμπειρία», είπε.
«Αν με ρωτάτε αν αυτός ήταν ο μόνος λόγος (για την εκλογή της ως ηγέτιδα), σίγουρα όχι. Σίγουρα όχι».
Υπήρξε η μία από τις δύο γυναίκες στο «ανδροκρατούμενο» Υπουργικό του Tony Abbott.
Εχει διατελέσει υπουργός Περιβάλλοντος, υπουργός Υγείας και Φροντίδας Ηλικιωμένων και υπουργός Αθλητισμού, πριν αναλάβει την ηγεσία του κόμματος.
Αποχώρησε από την «πρώτη γραμμή» της διακυβέρνησης το 2017, κατά τη διάρκεια ενός σκανδάλου σχετικά με τα έξοδα ταξιδιών και μετά από έντονες επικρίσεις για την αγορά ενός πολυτελούς διαμερίσματος στο Gold Coast.
ΕΘΝΙΚΟ ΚΟΜΜΑ
Ο αρχηγός του Εθνικού Κόμματος, David Littleproud, επανεκλέχθηκε -σε ψηφοφορία του κόμματος τη Δευτέρα- έχοντας ως αντίπαλο τον γερουσιαστή Matt Canavan.
Ο κ. Littleproud δε δεσμεύτηκε να διατηρήσει τη συμφωνία Συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους, ενώ απέφυγε τις ερωτήσεις σχετικά με την πολιτική για την ενέργεια.
«Θα επανεξετάσουμε όλες τις πολιτικές μας και θα το κάνουμε με ήρεμο και μεθοδικό τρόπο», δήλωσε.
«Ο αρχηγός του Εθνικού Κόμματος δεν καθορίζει την πολιτική κατεύθυνση του κόμματός μας – αυτό το κάνει το σύνολο».
Σε σχέση με τη… μεταγραφή της κα Price, χαρακτήρισε την κίνηση «απογοητευτική».
«Είχαμε το θάρρος να συμμαχήσουμε μαζί της στο ‘Όχι’ (στο δημοψήφισμα για τη Φωνή). Της εξασφαλίσαμε μια θέση (στο ‘σκιώδες’ Υπουργικό Συμβούλιο). Και αυτό που θέλω να δω είναι ένα ισχυρό Φιλελεύθερο Κόμμα που ελπίζω να μπορέσει να ανασυγκροτηθεί, γιατί όλα αυτά θα είναι μάταια αν δε βρεθούμε στην άλλη πλευρά της αίθουσας (στα κυβερνητικά έδρανα)».
