Οι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αποτέλεσαν την αφορμή και η ενθρόνιση του Πάπα Λέοντα του 14ου προσέφεραν την ευκαιρία για συζητήσεις Αυστραλίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης για την άμυνα, αλλά και την αναζωογόνηση της διαπραγμάτευσης για μια εμπορική συμφωνία, η οποία είχε βαλτώσει και λόγω της… φέτας.

Στο περιθώριο της επίσημης τελετής στο Βατικανό, ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός Anthony Albanese, συναντήθηκε -μεταξύ άλλων παγκοσμίων ηγετών- και με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, έχοντας μια πρώτη συνομιλία για τα «προκαταρκτικά».

«Υποστηρίζουμε το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο», δήλωσε ο κ. Albanese. «Είμαστε έτοιμοι για μια συμφωνία, αλλά όχι για οποιαδήποτε συμφωνία σε οποιαδήποτε τιμή».

Λίγο αργότερα ανήρτησε στα social media ότι «το ελεύθερο εμπόριο σημαίνει περισσότερες θέσεις εργασίας και ισχυρότερη οικονομία».

«Για τον λόγο αυτό, επιδιώκουμε τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση … συναντήθηκα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, προκειμένου να συζητήσουμε θέματα εμπορίου, καθώς και τις προσπάθειές μας για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας».

Ως συνέχεια για την εμπορική συμφωνία, ο υπουργός Εμπορίου της Αυστραλίας Don Farrell, θα συναντηθεί σήμερα, Τρίτη, με τον Ευρωπαίο ομόλογό του, Maros Sefcovic.

Η Αυστραλία πιέζει την Ευρώπη να άρει τα εμπόδια που εμποδίζουν την εισαγωγή αυστραλιανών κρεάτων και προσφέρει την κατάργηση του φόρου επί των πολυτελών αυτοκινήτων για να κλείσει η συμφωνία.

Υπήρξε επίσης «κίνηση» σε ένα προηγούμενο εμπόδιο σχετικά με τους γεωγραφικούς δείκτες (- geographic indications, προστατευόμενη ονομασία προέλευσης, ΠΟΠ), αφού οι Ευρωπαίοι έδειξαν προθυμία να υποχωρήσουν στο θέμα, εάν επιλυθεί το υπόλοιπο της συμφωνίας, σύμφωνα με το Australian Associated Press (AAP).

Οι δείκτες αυτοί προστατεύουν τη χρήση όρων/ονομασιών για προϊόντα, όπως «φέτα» και «prosecco» όταν αυτά δεν προέρχονται από συγκεκριμένες περιοχές, της Ελλάδας και της Ιταλίας, αντίστοιχα.

Πρόκειται για ονομασίες που χρησιμοποιούνται ευρέως στην Αυστραλία, προκαλώντας έντονη αντιπαράθεση.

Μάλιστα, ήταν μεταξύ των λόγων που ναυάγησαν εκ νέου -στα τέλη Οκτωβρίου 2023- οι διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Αυστραλίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από πολλά χρόνια διαπραγματεύσεων.

Η The Age, σε ανταπόκρισή της από την Ρώμη, ανέφερε ότι η Αυστραλία διατηρεί τη στάση της ενάντια στις εκκλήσεις για αλλαγή της ονομασίας προϊόντων που κυμαίνονται από το prosecco έως τη φέτα και το προσούτο (parma ham), υποστηρίζοντας ότι αποτελούν μέρος της μεταναστευτικής κληρονομιάς της χώρας.

Πριν από τις συνομιλίες με την κα Von der Leyen ο κ. Albanese χαρακτήρισε τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων ως βασικό εμπόδιο για την επίτευξη συμφωνίας, λέγοντας ότι η Ε.Ε. δεν ήταν διατεθειμένη να ικανοποιήσει τα αιτήματα της Αυστραλίας για πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.

Απέφυγε να αναφερθεί στη χαλάρωση του φόρου πολυτελείας για τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, που αποτελεί βασικό στόχο για κράτη μέλη της Ε.Ε. όπως η Γερμανία.

Αναγνώρισε ωστόσο το στρατηγικό στοιχείο της συμφωνίας με την Ε.Ε., σε μια περίοδο που η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει από επιβράδυνση της ανάπτυξης μετά τους δασμούς των ΗΠΑ.

«Ο Κόσμος κατανοεί ότι το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο και οι παγκόσμιες αγορές δεν μπορούν να θεωρούνται δεδομένα», είπε ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός.

«Υπήρξαν ‘αναταράξεις’, τις οποίες θεωρούμε αποτέλεσμα της απόφασης της κυβέρνησης Τραμπ. Και αυτό απειλεί την παγκόσμια ανάπτυξη και θα έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο, πρέπει να ειπωθεί, από οποιονδήποτε πιθανό αντίκτυπο συγκεκριμένων δασμών στην Αυστραλία».

Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να ξεπεράσει το «μπλοκάρισμα» στον τομέα της γεωργίας και τις επαχθείς απαιτήσεις της Ε.Ε .σχετικά με το δικαίωμα χρήσης ονομασιών όπως prosecco και φέτα.

Βασικό αίτημα της Ε.Ε. είναι οι Αυστραλοί παραγωγοί να αποδεχθούν ότι ο όρος «prosecco» μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για την περιγραφή ενός αφρώδους οίνου από την περιοχή του Βένετο στην Ιταλία, ή ότι το parma ham, η φέτα και το παρμεζάνα είναι επίσης «γεωγραφικές ενδείξεις» για παρόμοιους λόγους.

Ο κ. Albanese, κατά την The Age πάντα, είπε ότι ονόματα αυτά έχουν αναπτυχθεί στην Αυστραλία επειδή μετανάστες από την Ευρώπη έφεραν μαζί τους την κουλτούρα τους.

«Τα δικαιώματα ονομασίας αυτών των προϊόντων σχετίζονται με μετανάστες από την Ευρώπη που ήρθαν στην Αυστραλία και παράγουν προϊόντα που συνεχίζουν να ονομάζουν φέτα ή prosecco επειδή βασίζονται στην κληρονομιά τους», είπε.

«Αυτό είναι κάτι για το οποίο οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι περήφανοι».

Οι δηλώσεις του ομοσπονδιακού πρωθυπουργού έγιναν μια ημέρα μετά την τοποθέτηση του πρέσβη της Ε.Ε. στην Αυστραλία, Gabriele Visentin, ότι η Ε.Ε. είναι ανοιχτή σε συμβιβασμό σχετικά με τη χρήση των γεωγραφικών ενδείξεων.

«Μπορώ να σας πω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ιστορικό επίλυσης αυτού του είδους των ζητημάτων με τους εταίρους μας. Υπάρχει ιστορικό πιθανών συμβιβασμών που ήταν αποδεκτοί και από τους εταίρους μας», είπε στην The Age.

Οι γεωγραφικές ενδείξεις αποτελούν από καιρό μέρος των κανόνων της Ε.Ε. για τη γεωργία και έχουν γίνει αποδεκτές από την Αυστραλία στο παρελθόν, με αποτέλεσμα να απαγορευτούν το 2009 οι ενδείξεις «σαμπάνια», «πόρτο» και «σέρι» στα αυστραλιανά κρασιά, αλλά η Ε.Ε. επιδιώκει να επεκτείνει τον κατάλογο των «εμπορικών σημάτων».

Η υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών, Tanya Plibersek, ανέφερε στην εκπομπή Sunrise του Seven ότι «υπάρχουν περίπου χίλιες ονομασίες που η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να περιορίσει τη χρήση τους, όπως παρμεζάνα, φέτα, prosecco, και πολλά άλλα … που σχετίζονται με τον τόπο προέλευσής τους».

«Ωστόσο, θα λέγαμε ότι το parmesan που παράγεται στην Αυστραλία είναι το καλύτερο στον Κόσμο και θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οποιαδήποτε συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι σαφώς προς όφελος της Αυστραλίας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για αυτό».

Ο κ. Farrell δήλωσε χθες ότι είναι αισιόδοξος ότι η «καλή θέληση» όλων των πλευρών θα τερματίσει τη διαμάχη για τις ονομασίες τροφίμων, αλλά ότι η συμφωνία θα υπογραφεί μόνο εάν είναι προς το συμφέρον της Αυστραλίας.

«Επιδιώκουμε μια ρεαλιστική προσφορά στο εμπόριο όσον αφορά την πρόσβαση του βοείου και του αρνίσιου κρέατος στην ευρωπαϊκή αγορά».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ενιαία αγορά, ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας το 2022/23, με τη συνολική αξία των διμερών εμπορικών σχέσεων να ανέρχεται σε περίπου 110 δισ. δολάρια.

Στη συνάντησή της με τον κ. Albanese η κα Von der Leyen, έθεσε το θέμα αμυντικής συμφωνίας μεταξύ της Αυστραλίας και της Ε.Ε., παρόμοια με τις συμφωνίες που έχει συνάψει με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.

«Μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες … Έτσι, μπορούμε να προσφέρουμε ο ένας στον άλλο σταθερότητα και είμαστε πολύ ευγνώμονες για αυτό. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δε σας βλέπουμε μόνο ως εμπορικό εταίρο, αλλά και ως στρατηγικό εταίρο, και θα θέλαμε πολύ να διευρύνουμε αυτή τη στρατηγική εταιρική σχέση», είπε.

«Θα χαρούμε πολύ αν μπορούσαμε να αναπτύξουμε μια τέτοια εταιρική σχέση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, απλώς για να διευρύνουμε τη στρατηγική εταιρική σχέση σε πολλά θέματα που μας αφορούν».

Ο κ. Albanese φάνηκε επιφυλακτικός, αλλά έδειξε ότι είναι ανοιχτός στο να εξετάσει την πρόταση, η οποία ενδέχεται να περιλαμβάνει μελλοντικές στρατιωτικές ασκήσεις και άλλη συνεργασία σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

«Είπαμε ότι είμαστε σίγουρα ενδιαφερόμενοι για οποιαδήποτε περαιτέρω δέσμευση υποστήριξης. Αλλά είναι πολύ νωρίς ακόμα».

«Πρέπει λοιπόν να φανταστούμε ότι οι μελλοντικές συζητήσεις ενδέχεται να πραγματοποιηθούν είτε στο ΝΑΤΟ είτε σε διμερές επίπεδο μεταξύ της Αυστραλίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Ο κ. Albanese συναντήθηκε επίσης στη Ρώμη με τον Ουκρανό πρόεδρο, Volodymyr Zelenskiy.

Η Αυστραλία επιδιώκει να συνάψει δύο συμφωνίες με την Ουκρανία: μία για την ασφάλεια και μία για την κατάργηση της διπλής φορολογίας.

Η Καμπέρα και το Κίεβο συνεργάζονται ακόμα για να επαναπατρίσουν τον Αυστραλό Oscar Jenkins από τη Ρωσία, ενδεχομένως μέσω ανταλλαγής κρατουμένων, μετά την καταδίκη του σε 13 χρόνια φυλάκισης σε φυλακή υψίστης ασφαλείας για τη συμμετοχή του στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο κ. Albanese είπε στον κ. Zelenskiy ότι η Αυστραλία θα συνεχίσει να παρέχει περισσότερο στρατιωτικό εξοπλισμό (για την ώρα αποστέλλονται άρματα μάχης Abrams), καθώς δεσμεύτηκε να υποστηρίξει την Ουκρανία και καταδίκασε εκ νέου την εισβολή της Ρωσίας.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, από την πλευρά του, ζήτησε την επιβολή πιο αυστηρών κυρώσεων στη Ρωσία από χώρες όπως η Αυστραλία, προκειμένου να διατηρηθεί η πίεση προς τη Μόσχα.

Ο κ. Albanese είχε συνομιλίες και με τον πρωθυπουργό του Καναδά Mark Carney, τον καγκελάριο της Γερμανίας, Friedrich Merz, την αναπληρώτρια πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Angela Rayner.