Ο πρώην πρωθυπουργός, John Howard ήταν μεταξύ των πολιτικών προσωπικοτήτων που επέκριναν έντονα τη διάσπαση του Συνασπισμού, λόγω αποχώρησης του Εθνικού Κόμματος.
Έκανε λόγο για «ηλίθια κίνηση» (stupid move) που απειλεί να βαθύνει τις διαφορές μεταξύ των Εθνικών και Φιλελεύθερων, μετά την ιστορική ήττα στις κάλπες της 3ης Μαΐου από τους Εργατικούς, οι οποίοι… τρίβουν τα χέρια τους.
Η «πόρτα» για την επανένταξη του Εθνικού Κόμματος παραμένει ανοιχτή μεν, αλλά σε αυτήν τη συγκυρία δε, οι χωρισμένοι δε φαίνονται να βιάζονται να τα… ξαναβρούν.
Η Sussan Ley σίγουρα γνώριζε ότι έχει μεγάλες προκλήσεις εμπρός της αναλαμβάνοντας τα ηνία του Φιλελεύθερου Κόμματος, αλλά το «διαζύγιο» με τους Εθνικούς, ενδεχομένως δεν ήταν μια από αυτές.
Αλλά φέρεται διατεθειμένη να εκμεταλλευτεί την κατάσταση ώστε να προχωρήσει πιο «ελεύθερα» στην ανασυγκρότηση των Φιλελεύθερων -και της αξιωματικής αντιπολίτευσης- μετά την αποχώρηση του Εθνικού Κόμματος από τον Συνασπισμό, λόγω διαφωνιών για βασικές πολιτικές.
Ωστόσο, η αντιπολίτευση είναι πλέον κατακερματισμένη και σύμφωνα με τους αναλυτές, ως έχει η κατάσταση, κανένα από τα κόμματα δεν μπορεί από μόνο του να απειλήσει τους Εργατικούς στις επόμενες εκλογές (εκτός απροόπτου πάντα).
Μιλώντας στην εκπομπή A Current Affair του Nine, ο κ. Howard έκανε λόγο για «ηλίθια κίνηση» και προέτρεψε Φιλελεύθερους και Εθνικούς να αποκαταστήσουν γρήγορα τον Συνασπισμό, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν «τρομερές συνέπειες»
Τα δύο κόμματα, είπε, είναι ισχυρότερα μαζί και υπενθύμισε στους σημερινούς αρχηγούς ότι το 1996 είχε αντισταθεί στις εκκλήσεις του κόμματός του να προχωρήσει μόνο του, μετά την κατάκτηση επαρκών εδρών για να κυβερνήσει αυτοδύναμα.
«Ως ισχυρός υποστηρικτής της κυβέρνησης Συνασπισμού, ανησυχώ πολύ για τις … εξελίξεις και ελπίζω ότι τα δύο κόμματα θα συνεχίσουν να συζητούν μεταξύ τους», δήλωσε επίσης ο πρώην πρωθυπουργός στην εφημερίδα The Australian.
«Πάντα υπήρχαν κάποιες πολιτικές διαφορές, δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι σημαντικό οι πολιτικές διαφορές να επιλυθούν ή να συμβιβαστούν στο πλαίσιο μιας κυβέρνησης Συνασπισμού».
«Αν χωρίσουμε τους δρόμους μας, τα προβλήματα θα οξυνθούν και θα γίνουν μεγαλύτερα».
«Ελπίζω να μην χρειαστεί να υπενθυμίσω στους οπαδούς και των δύο κομμάτων τις τρομερές πολιτικές συνέπειες της διάλυσης της κυβέρνησης Συνασπισμού το 1987 από το Εθνικό Κόμμα του Κουίνσλαντ».
«Δεν το παρομοιάζω με αυτό, αλλά είναι ένα παράδειγμα του τι συμβαίνει όταν τα δύο κόμματα πιστεύουν ότι μπορούν να πετύχουν περισσότερα χωριστά παρά μαζί. Δεν μπορούν».
Ο κ. Howard, υπενθυμίζεται, ήταν αρχηγός των Φιλελεύθερων όταν ο Συνασπισμός που μετρά έναν αιώνα πολιτικής ιστορίας διαλύθηκε για τελευταία φορά το 1987, λόγω της προσπάθειας του τότε πρωθυπουργού του Κουίνσλαντ, Joh Bjelke-Petersen, να θέσει υποψηφιότητα για ομοσπονδιακός πρωθυπουργός.
Ο αναπληρωτής αρχηγός των Φιλελεύθερων, Ted O’Brien, συμμερίστηκε τις απόψεις του κ. Howard.
«Νομίζω ότι ο John Howard έχει δίκιο, καθώς και εγώ θα ήθελα ο Συνασπισμός να παραμείνει ενωμένος», δήλωσε ο κ. O’Brien στο ABC’s News Breakfast.
«Θεωρώ ότι η … απόφαση του Εθνικού Κόμματος να αποχωρήσει .. ήταν κάτι περισσότερο από απογοητευτική».
«Ελπίζω ότι, με την πάροδο του χρόνου, το Εθνικό Κόμμα θα καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα, ότι δηλαδή μαζί είμαστε καλύτεροι από ό,τι χωριστά. Και, όπως ξεκαθάρισε η Sussan, οι πόρτες του Φιλελεύθερου Κόμματος παραμένουν ανοιχτές».
Ο βουλευτής των Φιλελεύθερων, Tony Pasin, σχολιάζοντας τη διάσπαση έκανε λόγο «πιθανώς την πιο σημαντική πράξη πολιτικής αυτοκαταστροφής» των τελευταίων 50 ετών.
Από την άλλη πλευρά, η γερουσιαστής των Εθνικών, Bridget McKenzie, ανέφερε δεν πιστεύει ότι το κόμμα της βιάστηκε να αποφασίσει την αποχώρηση από τον Συνασπισμό.
«Στο παρελθόν, μετά από εκλογές στις οποίες δεν είχαμε κερδίσει, η πολιτική παρέμενε η πολιτική του Συνασπισμού μέχρι να καταργηθεί. [Αυτή τη φορά], η αρχηγός του Φιλελεύθερου Κόμματος αποφάσισε να θέσει ξαφνικά υπό επανεξέταση όλες τις πολιτικές μας, για τις οποίες μόλις πριν από τρεις εβδομάδες δώσαμε μάχη στις εκλογές. Υπήρχαν κάποιες από αυτές που πιστεύουμε ότι δεν έπρεπε να αντιμετωπιστούν με αυτόν τον τρόπο».
Οι Εθνικοί ισχυρίζονται ότι αποχώρησαν από τον Συνασπισμό επειδή οι Φιλελεύθεροι δεν συμφώνησαν να διατηρήσουν τέσσερις βασικές πολιτικές: την πυρηνική ενέργεια, ένα ταμείο για το μέλλον των περιφερειών, την επέκταση των εξουσιών για τον διαχωρισμό των «γιγάντων» των σούπερ μάρκετ και τις εκτελεστές υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών στις περιφερειακές περιοχές.
Οι Φιλελεύθεροι «απάντησαν» ότι η απαίτηση να επιτραπεί στους βουλευτές των Εθνικών να εκφράζουν ανοιχτά την αντίθεσή τους σεπολιτικές αποφάσεις του «σκιώδους Υπουργικού Συμβουλίου» έπαιξε μεγαλύτερο ρόλο στη διάσπαση.
Έτερος γερουσιαστής των Εθνικών, ο Matt Canavan, επισήμανε ότι δεν είναι ασυνήθιστο για τα δύο κόμματα να κάνουν μια «παύση», δεδομένου ότι έχουν περάσει περιόδους χωρισμού.
«Το Φιλελεύθερο Κόμμα έχει πολλά ζητήματα να επιλύσει μετά τις εκλογές…», είπε στην εκπομπή Today Show του Nine.
«Πιστεύω απλώς ότι είναι καλύτερο και για τα δύο κόμματα να επιλύσουμε αυτά τα ζητήματα ξεχωριστά».
Δεν είναι σαφές εάν οι υποψήφιοι των Φιλελεύθερων θα θέσουν υποψηφιότητα εναντίον των Εθνικών στις επόμενες εκλογές, δήλωσε ο -με ελληνικές ρίζες- πρώην αρχηγός του Εθνικού Κόμματος, Michael McCormack, λέγοντας στους δημοσιογράφους ότι «μια εβδομάδα είναι πολύς καιρός στην πολιτική, τρία χρόνια είναι μια αιωνιότητα».
«Μπορεί να επιστρέψουμε σε μια συμφωνία Συνασπισμού πριν από τις επόμενες εκλογές, το ελπίζω», είπε.
Ούτε οι Φιλελεύθεροι ούτε οι Εθνικοί θα μπορούσαν ρεαλιστικά να σχηματίσουν κυβέρνηση χωρίς την υποστήριξη ο ένας του άλλου, σύμφωνα με τον αναλυτή εκλογών του ABC, Antony Green.
ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ
Ο αρχηγός των Εθνικών, David Littleproud, επιβεβαίωσε την Τρίτη ότι το κόμμα του παίρνει… διαζύγιο από τους Φιλελεύθερους.
Η απόφαση του Εθνικού Κόμματος να αποχωρήσει από τον Συνασπισμό, σύμφωνα με τον κ. Littleproud, έχει ως στόχο να διασφαλιστεί ότι «οι σκληρά κερδισμένες (εκλογικές) νίκες θα διατηρηθούν και θα γίνουν σεβαστές».
«Ανυπομονούμε να δούμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε ως κόμμα και ως μέρος της αντιπολίτευσης, τώρα που μπορούμε να διαμορφώσουμε προς το καλύτερο τη ζωή των Αυστραλών που ζουν στις περιφέρειες», δήλωσε.
«Μετά τις συζητήσεις που είχαμε με τη Sussan Ley … η θέση μας είναι ότι το Εθνικό Κόμμα θα παραμείνει θα παραμείνει μόνο του για λόγους αρχής. Με βάση το να κοιτάμε μπροστά, να μην κοιτάμε πίσω και να προσπαθήσουμε να ανακτήσουμε σημαντικά κομμάτια της πολιτικής που αλλάζουν τη ζωή των ανθρώπων που εκπροσωπούμε».
Ο ίδιος έκανε λόγο για μια από τις «σκληρότερες πολιτικές αποφάσεις της ζωής του».
Οι Εθνικοί, είπε, θα συνεχίσουν να συνεργάζονται εποικοδομητικά με το Φιλελεύθερο Κόμμα, αλλά δε θα επανασυνδεθούν σε επίσημη συμφωνία Συνασπισμού σε αυτό το στάδιο.
Ενθαρρυμένοι από το αποτέλεσμα των εκλογών, που είδε το μικρό κόμμα να διατηρεί σχεδόν όλες τις έδρες του στην Κάτω Βουλή, ενώ το Φιλελεύθερο Κόμμα υπέστη οπισθοδρόμηση, οι βουλευτές των Εθνικών είχαν προηγουμένως δηλώσει ότι η συμφωνία ήταν υπό συζήτηση.
Ο κ. Littleproud εξέφρασε ότι την ελπίδα ότι τα δύο κόμματα θα καταλήξουν σε νέα συμφωνία πριν από τις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές σε τρία χρόνια, αλλά πρόσθεσε ότι το κόμμα του θα συμμετάσχει μόνο του στις κάλπες αν αυτό δε συμβεί.
«Με τη Sussan Ley … καθίσαμε και ξεκαθαρίσαμε ότι παραμένουμε προσηλωμένοι στο να αφήσουμε την πόρτα ανοιχτή, σεβόμενοι τη θέση στην οποία έχει τεθεί η Sussan — ότι είναι μια ηγέτιδα που πρέπει να ξαναχτίσει το Φιλελεύθερο Κόμμα», είπε.
«Ξεκινάνε ένα ταξίδι ‘ανακάλυψης’ και αυτό θα τους δώσει την ευκαιρία να το κάνουν χωρίς το Εθνικό Κόμμα να επιβάλλει τη θέλησή του».
«Της έδωσα τη δέσμευση ότι θα συνεργαστώ μαζί της κάθε μέρα για να βοηθήσω στην προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων, ώστε να μπορέσουμε να επανενταχθούμε σε έναν Συνασπισμό πριν από τις επόμενες εκλογές».
SUSSAN LEY
Η αρχηγός των Φιλελεύθερων, Sussan Ley δήλωσε ότι οι Εθνικοί διέλυσαν τον Συνασπισμό εν μέρει λόγω των απαιτήσεων να επιτραπεί σε βουλευτές της «πρώτης γραμμής» να εκφράσουν την αντίθεσή τους στην πολιτική της αντιπολίτευσης.
Η κα Ley εξέδωσε αρχικά κοινή δήλωση με τον αναπληρωτή της, Ted O’Brien, και την ηγεσία των Φιλελεύθερων στη Γερουσία:
«Παρόλο που έχουμε τεράστιο σεβασμό για τον David Littleproud και την ομάδα του, είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι το Εθνικό Κόμμα αποφάσισε σήμερα να αποχωρήσει από τον Συνασπισμό».
«Ως Φιλελεύθεροι, σεβόμαστε την απόφασή τους και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε μαζί τους».
«Η πόρτα του Φιλελεύθερου Κόμματος παραμένει ανοιχτή για τους Εθνικούς, σε περίπτωση που επιθυμούν να επανενταχθούν στον Συνασπισμό πριν από τις επόμενες εκλογές…».
«Οι Εθνικοί ζήτησαν δεσμεύσεις για συγκεκριμένες πολιτικές. Όπως εξηγήθηκε στους Εθνικούς, η αναθεώρηση των εκλογικών πολιτικών του Φιλελεύθερου Κόμματος δε σήμαινε ότι κάποια από αυτές θα εγκαταλειπόταν, ούτε ότι θα υιοθετούνταν όλες».
«Προσφερθήκαμε να συνεργαστούμε εποικοδομητικά με το Εθνικό Κόμμα, σεβόμενοι τις βαθιά ριζωμένες απόψεις του κόμματος για τα θέματα αυτά».
Στη συνέχεια η κα Ley επιβεβαίωσε ότι θα ανακοινωθεί ένα νέο «σκιώδες Υπουργικό», το οποίο θα αποτελείται αποκλειστικά από μέλη του Φιλελεύθερου Κόμματος.
Το Φιλελεύθερο Κόμμα, δήλωσε πρέπει να «σέβεται τη σύγχρονη Αυστραλία, να αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη Αυστραλία και να εκπροσωπεί τη σύγχρονη Αυστραλία».
Διαβεβαίωσε τους Αυστραλούς ότι το κόμμα της ακούει το «σαφές μήνυμα» που του έστειλαν στις εκλογές.
«Θα αφιερώσουμε τον χρόνο που χρειάζεται για να το κάνουμε σωστά. Θα ακούσουμε, θα αναλάβουμε δράση, θα εκσυγχρονιστούμε και θα ξαναχτίσουμε (το κόμμα μας). Και με αυτή τη δέσμευση από το κόμμα μου και με την πεποίθηση και την αποφασιστικότητά μου να το κάνουμε σωστά σε ό,τι αφορά τις πολιτικές που είχα θέσει στο επίκεντρο των συζητήσεών μου με τον David (Littleproud)».
«Και ενώ έχω τεράστιο σεβασμό για τον David και την ομάδα του, είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι το Εθνικό Κόμμα αποφάσισε σήμερα να αποχωρήσει από τον Συνασπισμό…».
«Η ενότητα του (σκιώδους) Υπουργικού Συμβουλίου είναι πολύ σημαντική και, εκτός αν εγώ, ως αρχηγός των Φιλελεύθερων, μπορούσα να είμαι σίγουρη για αυτό, ήταν σημαντικό να μην προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα».
«Και όπως είπα, δεν ήμουν σίγουρη για αυτό με θέματα που μπορεί να διαιρέσουν τόσο τα μέλη του κόμματός τους όσο και τα μέλη του κόμματός μας στο μέλλον».
«Δεν είναι λοιπόν κάτι καινούργιο το γεγονός ότι γίνονται έντονες συζητήσεις … έχοντας συμμετάσχει σε πολλές τέτοιες συζητήσεις κατά τη διάρκεια των ετών, το γνωρίζω αυτό. Αλλά στη συνέχεια παρουσιάζεις ένα ενωμένο μέτωπο και μια ενωμένη ατζέντα στον αυστραλιανό λαό».
CHALMERS
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, ανέφερε ότι «ο Συνασπισμός δεν είναι πλέον παρά καμμένα ερείπια».
«Είναι απελπιστικά διχασμένοι σε προσωπικό και πολιτικό επίπεδο».
«Αυτό δείχνει ότι η νέα ηγεσία απέτυχε στο πρώτο της τεστ. Δείχνει ότι δεν έμαθαν απολύτως τίποτα από τις τελευταίες εβδομάδες ή, για την ακρίβεια, από τα τελευταία χρόνια».
«Πρόκειται για μια κατάρρευση… πυρηνική (nuclear meltdown) του Συνασπισμού. Και είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς οι Αυστραλοί μπορούν να τους πάρουν στα σοβαρά, όταν αυτοί δεν παίρνουν στα σοβαρά ούτε τους εαυτούς τους».
«Ο Συνασπισμός απέδειξε ότι δεν είναι μόνο ανίκανος να παραμείνει ενωμένος, αλλά και να παρέχει την εκπροσώπηση σε κάθε γωνιά της Αυστραλίας…».
Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι η ρήξη μεταξύ του Φιλελεύθερου και του Εθνικού Κόμματος θα είναι μακροπρόθεσμη ή βραχυπρόθεσμη, απάντησε ότι αυτό μένει να το δείξει ο χρόνος, αλλά ότι, σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για «ένα σεισμικό γεγονός στην πολιτική μας ιστορία».
«Εστιάζουν εσωτερικά στον εαυτό τους. Ενώ η κυβέρνηση Albanese εστιάζει στη διακυβέρνηση (όλης της χώρας)».
