«Δεν μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με λόγια, αλλά με τον τρόπο που τα κοιτάμε, που τα αγαπάμε και που ζούμε μπροστά τους.»
Η ελληνική οικογένεια φέρει μεγάλη δύναμη. Δεν είναι απλώς ένας χώρος στήριξης. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο ένα παιδί θα χτίσει τον εαυτό του, την αυτοεκτίμησή του — και τελικά, τις σχέσεις του.
«Τα παιδιά δεν χρειάζονται τέλειους γονείς. Χρειάζονται γονείς που σέβονται ο ένας τον άλλον, και μέσα από αυτό τους μαθαίνουν να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους.»
Το σπίτι ως πρότυπο σχέσης
Όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον αγάπης, συναισθηματικής ασφάλειας, διαλόγου και σεβασμού, έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να επιλέξει στο μέλλον έναν σύντροφο που θα του προσφέρει τα ίδια.
Αντίθετα, όταν το σπίτι είναι πεδίο κριτικής, υποτίμησης, αυστηρότητας ή χειρισμού, τότε το παιδί μαθαίνει ότι η αγάπη συνοδεύεται με πόνο ή υποχωρήσεις. Και δυστυχώς, πολλές φορές το αναπαράγει.
«Οι πρώτες μας σχέσεις διαμορφώνουν το τι πιστεύουμε ότι αξίζουμε. Κι αυτό καθορίζει τι επιτρέπουμε αργότερα.»
Στην ελληνική κουλτούρα, η αγάπη των γονιών συχνά ταυτίζεται με την υπερπροστασία και την εμπλοκή. Από ενδιαφέρον — και φόβο — παρεμβαίνουν στις σχέσεις των παιδιών τους, χωρίς πάντα να καταλαβαίνουν ότι:
Η υπερπροστασία δεν προστατεύει, ακυρώνει.
– Η καθοδήγηση δεν σημαίνει απόφαση για λογαριασμό του άλλου.
– Η αγάπη δεν είναι έλεγχος.
«Η αγάπη είναι να χαίρεσαι που ο άλλος γίνεται ο εαυτός του, όχι αυτό που θα ήθελες εσύ να γίνει.»
Από τη θεωρία στην πράξη: Τι χρειάζεται να καλλιεργήσουμε
– Σεβασμό: Όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και μεταξύ των γονιών. Τα παιδιά μαθαίνουν με το βλέμμα, όχι με τις οδηγίες.
– Διάλογο: Όταν ένα παιδί νιώθει ότι μπορεί να μιλήσει, θα το κάνει και στις σχέσεις του.
– Αυτοεκτίμηση: Ένα παιδί που μεγάλωσε με ενθάρρυνση και αναγνώριση, δεν θα δεχτεί εύκολα υποτίμηση ή συναισθηματική στέρηση.
– Όρια: Ο σεβασμός προς την ιδιωτική ζωή των παιδιών είναι κρίσιμος. Χρειάζονται χώρο να κάνουν λάθη και να μάθουν. Ταυτόχρονα, ένα παιδί δεν χρειάζεται μόνο ενσυναίσθηση, αλλά και σαφή όρια, ώστε να μάθει να βάζει τα δικά του όρια στον εαυτό του. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από πειθαρχία που βασίζεται στον διάλογο, τη συνέπεια, τα επιχειρήματα και το γνήσιο ενδιαφέρον — όχι στον φόβο ή στην επιβολή.
«Τα παιδιά χρειάζονται αγάπη για να ανθίσουν και όρια για να σταθούν στα πόδια τους.»
– Κατανόηση του χάσματος γενεών: Το χάσμα των γενεών αποτελεί μια από τις πιο συχνές —και συχνά ανομολόγητες— πηγές έντασης στις οικογένειες. Οι γονείς μεγαλώνουν τα παιδιά τους με αξίες, πεποιθήσεις και φόβους που αντανακλούν μια εποχή που δεν υπάρχει πια. Όμως ο κόσμος αλλάζει γρήγορα, και μαζί του αλλάζουν και οι ανάγκες, οι ρόλοι και οι δυσκολίες των παιδιών. Δεν είναι εύκολο για έναν γονιό να καταλάβει τι σημαίνει να μεγαλώνεις σήμερα, σε μια εποχή συνεχούς πληροφορίας, κοινωνικών πιέσεων και εσωτερικών αναζητήσεων. Όμως η αγάπη δεν είναι προσκόλληση στο παρελθόν· είναι η διάθεση να καταλάβεις τον άλλον εκεί που βρίσκεται. Οι γονείς καλούνται να κάνουν ένα βήμα πίσω από τις βεβαιότητές τους και ένα βήμα μπροστά προς τον διάλογο. Όχι για να απαρνηθούν τις αξίες τους, αλλά για να τις εκφράσουν με τρόπο που να «μιλά» στα παιδιά τους σήμερα.
«Η σοφία δεν είναι να επιμένεις στο δικό σου, αλλά να βρίσκεις τρόπο να γεφυρώνεις την απόσταση με αγάπη.»
Η οικογένεια είναι το πρώτο σχολείο της αγάπης. Και όπως κάθε δάσκαλος, ο γονιός δεν διδάσκει με θεωρία αλλά με παράδειγμα. Όταν μέσα στο σπίτι κυριαρχεί ο σεβασμός, η εκτίμηση, η ισοτιμία, τότε το παιδί δεν ψάχνει σχέσεις να το θεραπεύσουν. Ψάχνει σχέσεις να το εμπλουτίσουν.
«Η αγάπη των γονιών μας είναι η ρίζα. Αλλά χρειάζεται και το κλάδεμα για να ανθίσει το δέντρο της προσωπικής μας ζωής.»
Όμως υπάρχει κι ένα άλλο κρίσιμο κομμάτι: η ευθύνη του ενήλικου παιδιού να διακρίνει τι κρατά και τι αφήνει από την οικογενειακή του κληρονομιά. Δεν είναι προδοσία ένας νέος άνθρωπος να διαφοροποιηθεί από τις προσδοκίες των γονιών του. Είναι πράξη ωριμότητας να κρατήσετε ό,τι θεωρείτε ιερό και να απελευθερωθείτε από ό,τι σας μικραίνει.
«Μάθε στο παιδί σου ότι αξίζει να το αγαπούν όπως είναι. Κι έτσι θα ξέρει πότε μια σχέση το τιμά και πότε όχι.»
Η Αγγελική Μπολουδάκη είναι Κοινωνική Λειτουργός με περισσότερα από 30 χρόνια εμπειρίας στη στήριξη ανθρώπων που διανύουν περίπλοκες φάσεις ζωής, όπως τραύμα, απώλεια, οικογενειακές δυσκολίες και συναισθηματική ανασυγκρότηση. Έχει εργαστεί σε τομείς πρόληψης εξαρτήσεων, ψυχοκοινωνικής αγωγής και εκπαίδευσης, ενώ τα τελευταία 20 χρόνια δραστηριοποιείται αποκλειστικά στην ατομική θεραπευτική υποστήριξη ενηλίκων και εφήβων.
Δεν βλέπει τον άνθρωπο μόνο μέσα από τα συμπτώματα, αλλά μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των σχέσεών του, της οικογένειας, της πολιτισμικής του ταυτότητας και της κοινωνικής του πραγματικότητας.
Συγγραφέας του βιβλίου «Μαμά, μπαμπά, δεν με κοιτάξατε και χάθηκα», καθώς και πλήθους άρθρων για την ψυχική υγεία σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, η γραφή αποτελεί για εκείνη τρόπο έκφρασης, ευαισθητοποίησης και σύνδεσης με τον άνθρωπο. Πιστεύει πως η θεραπεία είναι συνοδοιπορία — και η αλλαγή ξεκινά όταν κάποιος νιώσει ότι πραγματικά τον βλέπουν.
*H Αγγελική Μπολουδάκη είναι Ιδιώτης Κοινωνική Λειτουργός – Συγγραφέας
*Πηγή: https://www.boloudaki.gr/
