Η ελληνική μας λέξη πόλις και πόλη έχει μία εξαιρετική παρουσία στη γλώσσα μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Από όλη την αρχαία μας γραμματεία (γραπτά κείμενα), αλλά και από την ετυμολογία της λέξης, φτάνουμε σε μερικά αναντίρρητα συμπεράσματα.
Ο Όμηρος στην αρχή της Οδύσσειας ονομάζει την Τροία «Τροίης ιερόν πτολίεθρον». Άρα λεγόταν αρχικά πτόλις. Η αρχική σημασία της λέξης πρέπει να ήταν το φρούριο, ο οχυρωμένος τόπος, η ακρόπολη. Στη συνέχεια, στην κλασική αρχαιότητα η λέξη δήλωνε μια πολιτική κοινότητα, μια κοινότητα κατοίκων, σε αντίθεση με τη λέξη «άστυ», επίσης πανάρχαια, που δήλωνε την πόλη ως οικιστική μονάδα.
Έχουμε από αυτή τη λέξη πάρα πολλά παράγωγα: πολί- ζω (=χτίζω πόλη), πόλισμα, πολισμός, πολιστής (= θεμελιωτής πόλης), πολίτης, πολιτικός, πολιτεύω, πολιτεία, πολίτευμα, συμπολιτεία, ἀντιπολιτεία (= αντιπολίτευση), πολιτευτέον, πολιτευτής (= δημαγωγός), πολιτευτικός, πολίχνη (=μικρή πόλη), αλλά και τά σύνθετα πολιορκῶ, πολιοῦχος, πολιτογραφῶ. Στην ορθογραφία σήμερα απλοποιήσαμε την κατάληξη – ις σε μόνο -η και έτσι έγινε η πόλις μόνο πόλη, όπως η κυβέρνησις κατέληξε στην κυβέρνηση, η άνοιξις έγινε άνοιξη και τόσα άλλα τα προσαρμόσαμε στη νέα μας γλώσσα.
Εδώ να πούμε πως ανορθογραφούμε εάν γράψουμε η Βίκυ, η Νάνσυ, και τόσα άλλα ονόματα γιατί δεν έχουμε στα Ελληνικά θηλυκά να καταλήγουν σε υ (ύψηλον) μόνο. Θα γράψουμε μόνο η Βίκη, η Νάνση κ.λπ. Πολλές γυναίκες θα πούνε έτσι εγώ το θέλω. Όχι, ο ελληνικός κανόνας πρέπει να τηρηθεί, γιατί όλοι μας μπορούμε να γράψουμε ό,τι θέλουμε, αλλά όλα αυτά είναι μία γραμματική ανορθογραφία και τίποτε άλλο. Ο σεβασμός στη γλώσσα θα πρέπει να τηρηθεί.
Να σημειώσουμε επίσης εδώ – με την ευκαιρία- πως από τη λέξη μας πόλη ο Α. Κοραής σχημάτισε τη νέα μας λέξη Πολιτισμός.
Οι αρχαίοι μας δεν είχαν τη λέξη αυτή. Οι αγγλόφωνοι τον πολιτισμό τον λένε Κουλτούρα, αλλά οι περισσότεροι Έλληνες σήμερα προτιμούμε τον πολιτισμό από την κουλτούρα, η οποία λέξη ακούγεται μάλλον άσχημα, αν και αυτή η κουλτούρα προέρχεται από την ελληνική μας λέξη «καλλιεργώ» την οποία οι Λατίνοι την έκαναν Colo= cultivate. Οι αρχαίοι μας τη νέα μας λέξη πολιτισμό την έλεγαν μάλλον Παιδεία.
Η πολιτική στα αγγλικά μάς έδωσε την Policy=a writing or contract of insurance. From Greek Polis.
Τα λεξικά δίνουν και πιο εκτεταμένους ορισμούς όπως: a set of ideas or a plan for action followed by a business, a government, a political party, or a group of people:
The White House said there will be no change in policy.
They believe that Europe needs a common foreign and security
policy. What is your party’s policy on immigration?
Όσο για την Police είναι a civil government from Greek Politeia, πολιτικός, πόλις με παράγωγα:acropolis, metropolis, cosmopolite and Policy. Police για μας είναι σήμερα η αστυνομία, άστυ= πόλις +νόμος, η αστυνομία επιβάλει το νόμο.
Οι δύο αυτές λέξεις είναι παραπλήσιες και ο μέσος αγγλόφωνος τις μπερδεύει γιατί ο κάθε ένας πρέπει να έχει τον ορισμό της λέξης. Στις πρόσφατες εκλογές στη Αυστραλία πολύς λόγος γινόταν για την απάντηση της ερώτησης: What is your policy, the policy of the Liberal Party. Βλέπετε όλοι σας σήμερα πως η Police είναι διεθνής όρος πια.
Όλες οι ελληνικές λέξεις που μπήκαν στα Αγγλικά και σε όποια άλλη γλώσσα, πρέπει να μεταφερθεί ο ελληνικός ορισμός τους και σε κάθε άλλη γλώσσα, πράγμα το οποίο συνήθως είναι αρκετά δύσκολο και πολλές φορές οι ελληνικές μας λέξεις φτάνουν στις ξένες γλώσσες με παραπλήσιες σημασίες η και τελείως διαφορετικές. Αυτό γίνεται και με τις ξένες λέξεις που μπαίνουν στην ελληνική γλώσσα.
