Ήταν Ιούνιος του 1975 όταν η -σημερινή- SBS μετέδωσε την πρώτη της εκπομπή στα κύματα του ραδιοφώνου.
Για να… θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι, η αρχή έγινε όταν η κυβέρνηση Whitlam ίδρυσε τους ραδιοφωνικούς σταθμούς 2EA στο Σίδνεϊ και 3EA στη Μελβούρνη, με σκοπό να ενημερώσει τους μη Αγγλόφωνους στη χώρα για το Medibank, το νέο τότε εθνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης (πρόγονο του Medicare) και άλλα κυβερνητικά προγράμματα.
Επρόκειτο για να ένα «ραδιοφωνικό πείραμα», το οποίο προβλεπόταν να διαρκέσει 12 εβδομάδες, μεταδίδοντας σημαντικές πληροφορίες στις μεταναστευτικές κοινότητες, στη μητρική τους γλώσσα, προηχογραφημένα μηνύματα -για τέσσερις ώρες την ημέρα- στο Σίδνεϊ και τη Μελβούρνη, σε επτά και οκτώ ξένες γλώσσες, αντίστοιχα, όπως αναφέρεται στη σχετική ιστοσελίδα της SBS.
Το εγχείρημα δεν ήταν από όλους… θερμά δεκτό. Αλλά εντέλει, έναν χρόνο μετά -η κυβέρνηση Fraser πλέον- συνέστησε τη Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Εθνοτικές Ραδιοτηλεοπτικές Μεταδόσεις (Consultative Committee on Ethnic Broadcasting).
Κατόπιν σύστασης αυτής της Επιτροπής -και των επιτροπών που τη διαδέχθηκαν- τροποιήθηκε ο Νόμος περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Μεταδόσεων του 1942 για να δημιουργηθεί η Special Broadcasting Service (SBS).
Η νέα νομοθεσία τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1978 και «ακολούθησε» η SBS TV ξεκίνησε με τις πρώτες δοκιμαστικές εκπομπές τον Απρίλιο του 1979, προβάλλοντας διάφορα προγράμματα σε ξένες γλώσσες τις Κυριακές το πρωί.
Πάμε όμως πίσω… στα πρώτα βήματα, τα ραδιοφωνικά.
Ο 2EA στο Σίδνεϊ βγήκε στον «αέρα» στις 9 Ιουνίου 1975 και ο 3EA στη Μελβούρνη δύο εβδομάδες έπειτα, στις 23 Ιουνίου.
Είχαν προηγηθεί ουκ ολίγες προσπάθειες, στις οποίες πρωτοστάτησε η ελληνική παροικία, με σύμμαχο τον υπουργό Μετανάστευσης κατά την πρώτη κυβέρνηση Whitlam, Al Grassby.
Όπως μας υπενθύμισε μάλιστα ο Θέμη Καλλός, διευθυντής του Ελληνικού Προγράμματος της Ραδιοφωνίας SBS, το ξεκίνημα, του 2ΕΑ και του 3ΕΑ τότε, ήταν με τα ακόλουθα λόγια:
«This is Al Grassby, on behalf of the Australian Community Relations Office, welcoming you all to Radio 2EA, the voice of ethnic Australia».
Στον 3ΕΑ στη Μελβούρνη ακολούθησαν τα λόγια του ιδρυτή του «Νέου Κόσμου», Δημήτρη -Τάκη- Γκόγκου, στο όνομά του οποίου είχε εκδοθεί η άδεια λειτουργίας του νέου ραδιοφωνικού σταθμού (για τον 2ΕΑ η άδεια είχε εκδοθεί στο όνομα του Τάκη Καλδή ανταποκριτή τότε της εφημερίδας μας στο Σίδνεϊ).
«Καλημέρα σας, εκπέμπουμε σήμερα για πρώτη φορά και δεν ξέρουμε αν μας ακούτε, πόσοι μας ακούτε και (από) που μας ακούτε. Φιλοδοξούμε όμως σε σύντομο χρονικό διάστημα να μας ακούει όλη η παροικία».
Κάτι που κατέστη πραγματικότητα, ενώ μέσα από τις συχνότητες των 2EA και 3EA στην αρχή και της SBS στη συνέχεια αναδείχθηκαν δεκάδες δημοσιογράφοι που ο καθένας έβαλε το δικό του λιθαράκι -άλλος μικρό άλλος μεγάλο- για την καλύτερη ενημέρωση και ψυχαγωγία των Ελλήνων της Αυστραλίας.
ΤΙ ΕΓΡΑΦΕ Ο «ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» ΤΟΤΕ
Περίπου 1,5 χρόνο πριν από την έναρξη των «προγόνων» της SBS ο «Νέος Κόσμος», στο φύλλο της 31η Ιανουαρίου 1974, στη στήλη «Ελεύθερα»,υπό τον τίτλο «ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ» ανέφερε:
«Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Ελέγχου Ραδιοφωνίας και Τηλεοράσεως (Αυστράλιαν Μπροτκάστινγκ Κοντρόλ Μπωρντ) ανεκοίνωσε την άρση όλων των περιορισμών στη μετάδοση ξενόγλωσσων προγραμμάτων από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Μέχρι τώρα τα ξενόγλωσσα προγράμματα δεν έπρεπε να υπερβαίνουν το 2,5 τοις εκατόν τού συνόλου των μεταδόσεων.
Οι σταθμοί που θα μεταδίδουν ξενόγλωσσες εκπομπές θα έχουν μόνον μίας υποχρέωση. Να συνοδεύουν τις ξενόγλωσσες μεταδόσεις με αγγλική μετάφραση.
Ο υπουργός Τύπου και Ραδιοφωνίας και Τηλεοράσεως γερουσιαστής Μακλέλλαν είπε ότι αποφάσισε την άρση των περιορισμών ύστερα από διάβημα του υπουργού Μεταναστεύσεως κ. Γκράσμπυ.
Ο γερουσιαστής είπε:
‘Οι περιορισμοί ήρθησαν για να ενθαρρυνθούν οι εμπορικοί σταθμοί και οι διαφημιστές να παρουσιάσουν περισσότερα ξενόγλωσσα προγράμματα’.
Οι περιορισμοί είχαν επιβληθή ενωρίς τη δεκαετία του 1950, όταν οι μη Αυστραλογεννημένοι κάτοικοι της Αυστραλίας αποτελούσαν το 14% του πληθυσμού. Το ποσοστό σήμερα ανέρχεται σε 20%.
Η ληφθείσα απόφασις αποτελεί άλλο ένα θετικό βήμα για την κατάργηση των διακρίσεων εις βάρος των μεταναστών.
Εν τούτοις, δεν αρκεί μόνον η καλή θέλησις της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως. Για την πρακτική εφαρμογή της αποφάσεως υπεύθυνοι τώρα είναι οι σταθμοί.
Και αν κρίνουμε από τις απαγορεύσεις που επέβαλλαν στα ξενόγλωσσα προγράμματα – απαγορεύσεις πολύ πιο αυστηρές από το 2,5 τοις εκατό – θα δούμε ότι οι διακρίσεις στο ράδιο και την τηλεόραση θα συνεχιθούν.
Οπότε ο γερουσιαστής Μακλέλαντ θα πρέπει να λάβη πρόσθετα μέτρα για να εξασφαλισθή η ουσιαστική κατάργησις των διακρίσεων.
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ
ΕΚΤΟΣ από τους ιδιωτικούς σταθμούς υπάρχει και το κρατικό σύστημα ραδιοφωνίας και τηλεοράσεως.
Σε άλλες χώρες που δέχονται μετανάστες, όπως για παράδειγμα η Δυτ. Γερμανία, υπάρχει αφθονία ξενόγλωσσων προγραμμάτων.
Δεν νομίζει η κυβέρνησις της Κανμπέρρας ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την καθιέρωση παρομοίων προγραμμάτων και στην Αυστραλία;
Θα ήταν επί του προκειμένου πολύ βοηθητικό για την ίδια να έστελνε μία διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή σε χώρες που δέχονται μετανάστες και μελετούσε – μεταξύ άλλων μεταναστευτικών ζητημάτων – και το το θέμα των ξενόγλωσσων εκπομπών.
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ
ΕΝ ΟΨΕΙ της πιθανής επαναλήψεως ελληνικών ραδιοφωνικών εκπομπών πρέπει να αναφέρωμε και τα εξής:
Είναι γεγονός ότι ο διαφημιστής θέλει τα μεγαλύτερα δυνατά αποτελέσματα για τα χρήματα που πληρώνει για μία εκπομπή.
Αλλά το κέρδος, ως μοναδικός ρυθμιστής μιας καλλιτεχνικής εκδηλώσεως, όπως είναι — ή τουλάχιστον πρέπει να είναι — μία ραδιοφωνική εκπομπή έχει σαν αποτελέσματα την παρουσίαση τερατουργημάτων.
Έμεναν απούλητοι δίσκοι πολύ κακής ποιότητος. Τους παίζαμε και τους ξαναπαίζαμε για να βρεθούν αγοραστές. Ήταν λίγη ώρα για διαφήμιση; Καταργούσαμε τη μουσική και παίζαμε μόνον ένα μικρό κομμάτι του δίσκου.
Συμβάλαμε πολύ στο να προβληθή το αίτημα στην κυβέρνηση και είμαστε υπερήφανοι για την απόφαση υπέρ των ξενόγλωσσων εκπομπών.
Ας δούμε τώρα ότι οι εν λόγω εκπομπές θα αντανακλούν ότι καλύτερο έχει να προσφέρη η ελληνική και γενικώς γ μεταναστευτική τέχνη…».
Οι προσπάθειες αυτές ευόδωσαν και στο φύλλο του «Νέου Κόσμου», της 9ης Ιουνίου 1975 διαβάζουμε από την πρώτη σελίδα:
«23 Ιουνίου το νέο ραδιοφωνικό πρόγραμμα:
Ο νέος ραδιοφωνικός σταθμός των μεταναστών 3ΕΑ άρχισε να λειτουργή στη Μελβούρνη την 23η Ιουνίου. Θα μεταδίδει προγράμματα σε επτά γλώσσες, μεταξύ των οποίων και ελληνικά.
Την περασμένη Τετάρτη συνήλθε στην Κανμπέρρα, σε πρώτη συνεδρίαση, η επιτροπή που διόρισαν οι υπουργοί Τηλεπικοινωνιών και Μέσων Διαφωτίσεως, και εξέτασε τεχνικά και άλλα ζητήματα που συνδέονται με τη λειτουργία του σταθμού.
Στη συνεδρίαση παρέστησαν τα μέλη της επιτροπής: Γουώλτερ Λίπμαν, Δημ. Γκόγκος, Άλ Γκράσμπυ, Ρίνα Χάμπερ, Μαρού Αλαγκίγκ, Τέρρυ Φαΐρμπερν, Νάσαλ Μπρένναν, και οι γερουσιαστές Γκόρτον Ντάβιτσον και Τόνυ Μάλαβιλ. Προήδρευσε ο κ. Μπαγιούτι.
Μετά τη συνεδρίαση, ο κ. Μπαγιούτι δήλωσε ενθουσιασμένος:
«Είμαι ενθουσιασμένος με την πρόοδο που σημειώθηκε στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής. Θα ξανασυναντηθούμε στις 30 Ιουνίου στη Μελβούρνη. Κάνω έκκληση στον αυστραλέζικο τύπο και κυρίως στις ξενόγλωσσες εφημερίδες να μας συμπαρασταθούν στο έργο μας».
Σχετικώς με τα ελληνικά προγράμματα, ο κ. Δημ. Γκόγκος δήλωσε:
«Ο σταθμός στο Σίδνεϊ, που θα φέρει την ονομασία 2ΕΑ, αρχίζει να μεταδίδη ελληνικά προγράμματα στις 9 Ιουνίου (σήμερα). Στη Μελβούρνη, ανέλαβε την ελληνική εκπομπή επιτροπή αντιπροσώπων όλων των ελληνικών εφημερίδων. Στην επιτροπή εκλήθη, μεταξύ άλλων, και ο πρόεδρος της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτωρίας, κ. Ανδρέας Σκρινής.
Στο μεταξύ, πληροφορούμεθα ότι εντός 15 ημερών θα γίνει σύσκεψη όλων των ελληνικών οργανώσεων και κοινοτήτων με θέμα την καθολική αντιπροσώπευση της παροικίας στην επιτροπή που διευθύνει τα ελληνικά προγράμματα του 3ΖΖ.
Τα προγράμματα θα είναι διάρκειας δύο ωρών και θα μεταδίδονται σε τρεις διαφορετικούς χρόνους (πρωί, μεσημέρι, βράδυ), μία ημέρα την εβδομάδα. Εκτός από την ψυχαγωγία, που είναι ο βασικός σκοπός τους, τα προγράμματα θα είναι ενημερωτικά για όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα που αφορούν την παροικία.
Η συμμετοχή στην επιτροπή των αντιπροσώπων όλων ανεξαιρέτως των ελληνικών εφημερίδων εξασφαλίζει την αναγκαία ευρύτητα των προγραμμάτων, που θα εξυπηρετούν, όπως και τα ελληνικά προγράμματα του 3ΖΖ, ολόκληρη την παροικία».
Στο φύλλο της Πέμπτης, 19η Ιουνίου 1975, διαβάζουμε στις σελίδες 1 και 3 υπό τον τίτλο «Την Δευτέρα αρχίζει η νέα ελλην. εκπομπή»:
Την προσεχή Δευτέρα, 23 Ιουνίου, αρχίζει να μεταδίδεται το νέο ελληνικό ραδιοφωνικό πρόγραμμα του σταθμού των εθνοτήτων της Μελβούρνης 3EA.
Ο σταθμός 3EA θα ακούγεται στους 1120 χιλιόκυκλους, μεταξύ των σταθμών 3DB και 3KZ.
Το δίωρο ελληνικό πρόγραμμα θα μεταδίδεται τρεις φορές, κάθε Δευτέρα, στις ακόλουθες ώρες:
Πρωί: 6:30 – 8:00
Μεσημέρι: 12:00 – 2:00
Βράδυ: 7:00 – 9:00
Τα προγράμματα θα περιλαμβάνουν ελληνικά τραγούδια και γενικές πληροφορίες παροικιακής φύσεως…
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. Δ. ΓΚΟΓΚΟΥ
Ο κ. Δ. Γκόγκος, μέλος της Διοικούσης Επιτροπής του ραδιοφωνικού σταθμού 3ΕΑ προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Επειδή γίνεται προσπάθεια από ορισμένα άτονα να προκληθή σύγχυση για το νέο σταθό και να δημιουργηθή η εντύπωση στους συμπάροικους ότι το 3ΕΑ είναι εμπορικός σταθμός που δόθηκε σε μπίζνσμεν για να εξυπηρετήση ιδιωτικά συμφέροντα κάνω την ακόλουθη δήλωση:
Ο νέος σταθμός δεν είναι εμπορικός. Όσοι εργάζονται για προγράμματα είναι εθελοντές και δεν πληρώνεται κανείς.
Στην διορισθείσα από την κυβέρνηση 10μελή επιτροπή που διευθύνει το νέο σταθμό στη Μελβούρνη και Σίδνεϊ μετέχουν 2 γερουσιαστές, ένας της κυβερνήσεως και ένας της αντιπολιτεύσεως, ένας καθηγητής και μια υφηγήτρια και άτομα από μεταναστευτικές οργανώσεις.
Η σύσταση της επιτροπής αποδεικνύει ότι ο νέος σταθμός κάθε άλλο παρά επιχείρηση είναι.
Γιατί, λοιπόν, συνεχίζεται η συζήτηση για το ίδιο θέμα δεν μπορώ να καταλάβω.
Το 3ΕΑ αποτελεί πειραματικό σταθμό διάρκειας 12 εβδομάδων με σκοπό την ψυχαγωγία, πολιτιστική ανάπτυξη και πληροφοριοδότηση της παροικίας.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές οδηγίες, τα προγράμματα δεν πρέπει να είναι πολιτικής φύσεως ή να προβάλουν θέματα που προκαλούν διαμάχες.
Η διαφορά με το ACCESS: το ACCESS δίδει το δικαίωμα στον καθένα — άτομα και οργανώσεις — όχι μόνο μετανάστες να πει τη γνώμη του πάνω σε όποιο θέμα θέλει, αρκεί να μη παραβιάση νόμους.
Το 3ΕΑ όμως δόθηκε αποκλειστικά και μόνο για ψυχαγωγία και πληροφόρηση…
Προκειμένου όμως το ελληνικό πρόγραμμα να γίνη όσο το δυνατό αντιπροσωπευτικότερο εκάλεσα συγκέντρωση των αντιπροσώπων όλων των ελληνικών εφημερίδων και άλλους παροικιακούς παράγοντες, όπως τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητος κ. Α. Σκρινή και τον κ. Ν. Πολίτη της Κοινωνικής Πρόνοιας, για τη σύσταση της επιτροπής προγραμμάτων.
Οι νέοι σταθμοί δεν πρέπει να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον. Και οι δύο εξυπηρετούν την παροικία. Είναι ή δεν είναι καλύτερα να έχουμε περισσότερα τους ενός ελληνικά ραδιοφωνικά προγράμματα;
Φθάνει βέβαια αυτά να μη χρησιμοποιούνται για ιδιωτικά ή ιδιοτελή συμφέροντα, αλλά για τα συμφέροντα ολόκληρης της παροικίας.
Γιατί λοιπόν η στείρα κριτική από ορισμένα άτομα εναντίον του 3ΕΑ, πριν ακόμη αρχίσουν τα ελληνικά προγράμματά του;
Αυτό που πιστεύω είναι ότι η παροικία πρέπει να υποστηρίξει και το ACCESS και το 3ΕΑ, γιατί η επιτυχία και των δύο προγραμμάτων θα μας φέρει σε πλεονεκτική θέση, όταν θα απαιτήσουμε από την κυβέρνηση τη μονιμοποίηση των μεταναστευτικών ραδιοφωνικών προγραμμάτων».
Στο φύλλο της 21ης Αυγούστου 1975 διαβάζουμε, στην πρώτη σελίδα του «Νέου Κόσμου» υπό τον τίτλο «ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΑ ΤΑ ΡΑΔΙΑ»:
«Η κυβέρνηση έδωσε $150.000 για να συνεχισθούν — πάλι προσωρινά — οι εκπομπές των μεταναστευτικών σταθμών 2ΕΑ στο Σίδνεϊ και 3ΕΑ στη Μελβούρνη. Επίσης θα συνεχισθούν οι εκπομπές τού 3ΖΖ στη Μελβούρνη και 3JJ στο Σίδνεϊ».
Και στις 15 Σεπτεμβρίου 1975 ο «Νέος Κόσμος» έγραφε: «ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ 3ΕΑ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ 2 ΩΡΕΣ – ΘΑ ΣΥΓΚΛΗΘΕΙ ΣΥΣΚΕΨΗ»:
«Μετά την συμπλήρωση των 12 δοκιμαστικών εκπομπών του 3ΕΑ, ο σταθμός περνά στο δεύτερο στάδιο λειτουργίας του.
Οι χιλιάδες των επιστολών των ακροατών των εθνικών προγραμμάτων συνέτειναν στο να αποφασίσει η αρμόδια κυβερνητική υπηρεσία τη συνέχιση των εκπομπών και μάλιστα επί βελτιωμένων βάσεων.
Καθώς πληροφορούμεθα, ο κ. Αντώνης Τούμπουρος, στον οποίο ανετέθη η προεδρία της εκπομπής των ραδιοφωνικών προγραμμάτων του 3ΕΑ, προγραμματίζει σύγκληση συσκέψεως αντιπροσώπων των ελληνικών οργανισμών της παροικίας, για τη συγκρότηση επιτροπής προγραμματισμού των εκπομπών.
Το κύριο βάρος του συντονισμού των ελληνικών εκπομπών του 3ΕΑ θα αναληφθεί από την επιτροπή αυτή.
Η επιτυχία των δώδεκα δίωρων εκπομπών υπήρξε εμφανέστατη.
Με την απόκτηση των καθημερινών προγραμμάτων διαπλατύνονται οι ορίζοντες του σταθμού και επιπλέον δίδονται κάπως μεγαλύτερες ελευθερίες και αίρονται ορισμένοι περιορισμοί.
Για παράδειγμα, η νέα σειρά των εκπομπών θα περιλαμβάνει καθημερινό δελτίο ειδήσεων (αυστραλιανών, ελληνικών και διεθνών γεγονότων).
Μέχρι της συγκλήσεως και οριστικοποιήσεως της επιτροπής προγραμματισμού, και για να γίνει έγκαιρα η έναρξη του σταθμού, το βασικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα σχεδιάζεται από τον κ. Ντίνο Μελιδώνη και τον κ. Νίκο Σκιαδοπουλο, ο οποίος υπήρξε ένας από τους κυρίους συντελεστές των εκπομπών των 12 εβδομάδων…».
