Το Μουσείο Ακρόπολης στα 100 πιο επισκέψιμα Μουσεία διεθνώς

Σε συνέντευξη Τύπου, ανακοινώθηκαν όσα είδαμε τη φετινή καλλιτεχνική σεζόν στο Μουσείο Ακρόπολης. Ενδιαφέρον εμφανίζει το γεγονός ότι το Μουσείο βρίσκεται στη λίστα με τα 100 πιο επισκέψιμα μουσεία του κόσμου, σύμφωνα με τα ετήσια δημοσιεύματα της βρετανικής εφημερίδας The Art Newspaper. Το έτος 2024 το Μουσείο Ακρόπολης κατέλαβε την 33η θέση με 2.000.312 επισκέπτες.

ΟΛΑ ΟΣΑ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Στην ευρύχωρη Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του Μουσείου Ακρόπολης φιλοξενήθηκαν την περασμένη χρονιά σπουδαία έργα αρχαίας τέχνης από άλλα μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά και έργα καλλιτεχνών στο πλαίσιο της συνεργασίας του Μουσείου με επίσημους θεσμούς, όπως τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού, που υποστηρίζουν το έργο συγκεκριμένων καλλιτεχνών ή κάποια συγκεκριμένη έκθεση. Στημένα σε ένα διαφορετικό κάθε φορά σκηνικό και με τη χρήση σύγχρονων μέσων παρουσίασης, αφήγησης και βιωματικής προσέγγισης, οι εκθέσεις αυτές έφεραν σε επαφή τον σύγχρονο επισκέπτη του Μουσείου με πολύπλευρα θέματα, τόπους και πολιτισμούς.

Από τις 28 Μαΐου 2024 έως και τις 8 Σεπτεμβρίου 2024 το Μουσείο με προθυμία παρουσίασε την έκθεση φωτογραφίας του Robert McCabe με τίτλο “Χαίρε Ξένε Στη Χώρα των Ονείρων” που οργάνωσε το Υπουργείο Τουρισμού και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού. Η έκθεση αυτή έκανε μια μοναδική αναδρομή στην ‘ελληνική περίοδο’ του McCabe, με περίπου 100 φωτογραφίες, με στόχο να αναδειχθεί η αυθεντικότητα, ο πολιτισμός, η ιστορία, η ομορφιά και οι άνθρωποι στην καθημερινότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας μέσα από τη ματιά του Αμερικανού καλλιτέχνη. Την έκθεση συνόδευσε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-αγγλικά).

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ BASILICATA

Από τις 18 Οκτωβρίου 2024 έως και τις 26 Ιανουαρίου 2025, το Μουσείο με χαρά φιλοξένησε την έκθεση “Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Basilicata. Θησαυροί που έρχονται στο φως”, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά την εξαιρετική συνεργασία που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία στον χώρο του πολιτισμού. Η Έκθεση αυτή που διοργανώθηκε από την Γενική Διεύθυνση των Μουσείων της Ιταλίας και το δί¬κτυο των Μουσείων της Basilicata, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε πλήρη μορφή στο Μουσείο Ακρόπολης, προβάλλοντας τη σχέση του πρώιμου πολιτισμού της Basilicata και την επαφή με τους Έλληνες και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό στην περι¬οχή που έμελε να γίνει η Μεγάλη Ελλάδα. Μέσα από τα υλικά κατάλοιπα των ανθρώπων που έζησαν και έδρασαν σε μια περιοχή, οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να δουν σχέσεις και συμπεριφορές άλλων εποχών μήπως και βγάλουν νοήματα και συμπεράσματα για το παρόν.

Η έκθεση είχε ως στόχο να φωτίσει μια περιοχή στο νοτιότερο άκρο της Ιταλίας, στο κέντρο του κόλπου του Τάραντα, της Οινωτρίας γης, τη σημερινή Basilicata, αναδεικνύοντας τον πολιτισμό της περιοχής αυτής από το τέλος της Εποχής του Χαλκού (11ος αι. π.Χ.) έως και τον 6ο αι. π.Χ. Περιελάμβανε πάνω από 300 αντικείμενα από τις συλλογές του Εθνικού Μουσείου της Σιρίτιδας, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου του Μεταποντίου και των Εθνικών Μουσείων της Matera, τα περισσότερα από τα οποία φυλάσσονταν στις αποθήκες τους.

Η έκθεση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία και με το Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας της Ιταλίας και με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Ιταλίας στην Ελλάδα και του Μορφωτικού Ινστιτούτου στην Αθήνα.

ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ‘ΣΤΟΙΧΕΙΩΝΟΥΝ’ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Πιο πρόσφατα, από τις 13 Μαΐου έως τις 31 Οκτωβρίου 2025, το Μουσείο παρουσιάζει το πρώτο μέρος της τριλογίας Allspice | Michael Rakowitz & Ancient Cultures, μια συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και τον Πολιτιστικό Οργανισμό ΝΕΟΝ. Με επίκεντρο το πολυδιάστατο έργο του διεθνώς αναγνωρισμένου σύγχρονου καλλιτέχνη Michael Rakowitz παρουσιάζονται έργα σύγχρονης τέχνης σε διάλογο με αντικείμενα αρχαίων πολιτισμών από τις περιοχές της Μέσης Ανατολής και της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η έκθεση περιλαμβάνει δεκατρείς αρχαιότητες, δανεισμένες από το Μουσείο των Αρχαίων Πολιτισμών στο Σικάγο και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όπως και μια μεγάλη σειρά σύγχρονων έργων από τη σειρά “Ο αόρατος εχθρός δεν πρέπει να υπάρχει” (The invisible enemy should not exist) του Michael Rakowitz.

Η έκθεση εγγίζει θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, απώλειας και αποκατάστασης, επιβίωσης και δημιουργίας πολιτισμού. Ένας διάλογος με έργα εννοιολογικά, συγκινητικά, φανερά πολιτικά, σίγουρα επίκαιρα, υπενθυμίζοντάς μας τη μοίρα των εμπόλεμων περιοχών αλλά και τα ταξίδια διωγμένων ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών.

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

Από την έναρξη της λειτουργίας του το 2009 έως σήμερα, το Μουσείο Ακρόπολης περιλαμβάνεται στη λίστα με τα 100 πιο επισκέψιμα μουσεία του κόσμου που δημοσιεύει ετησίως η βρετανική εφημερίδα THE ART NEWSPAPER. Το έτος 2024 το Μουσείο κατέλαβε την 33η θέση με 2.000.312 επισκέπτες.

Όπως αναφέρουν διάφορα δημοσιεύματα, το Μουσείο Ακρόπολης είναι το μόνο ελληνικό ίδρυμα που ανήκει στη λίστα με τα 100 πιο επισκέψιμα μουσεία και ένα από τα ελάχιστα μουσεία της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Πέρα επίσης από το γεγονός ότι το Μουσείο είναι ένας τουριστικός προορισμός από μόνος του, η προσπάθεια που γίνεται με τη διοργάνωση εκθέσεων και εκδηλώσεων συμβάλει σημαντικά στην προσέλκυση νέων επισκεπτών, κάτι που φάνηκε ιδιαίτερα και στην έκθεση ΝοΗΜΑΤΑ.

TALE OF TWO CITIES

Το Μουσείο Ακρόπολης φιλοξένησε από τις 26 Ιουνίου 2024 έως και την 1η Σεπτεμβρίου 2024 στο φουαγιέ ισογείου και τον εξωτερικό χώρο του μια μικρή έκθεση με τίτλο “Tale of Two Cities”, με έργα Ελλήνων και Αιγύπτιων καλλιτεχνών. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού της Αιγύπτου, του Υπουργείου Εξωτερικών και της αιγυπτιακής πρεσβείας στην Ελλάδα, σε διοργάνωση Cultur Vator / Art D’ Égypte.

Στόχος της ήταν να παρουσιάσει Έλληνες και Αιγύπτιους καλλιτέχνες σε άμεσο διάλογο, αντικατοπτρίζοντας αυτόν τον πολιτισμικό διάλογο που διήρκησε χιλιάδες χρόνια. Συμμετείχαν οι καλλιτέχνες Κώστας Βαρώτσος (“Η Πύλη”), Omar Tousson (“Υπατία”), Mahmoud Said, Papageorge (“Σκηνή σε μπαρ στο Παρίσι”), Δανάη Στράτου (“Javelin II”), Said Badr (“Η Πόλη”) και Karim El Hayawan.

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΒΥΡΩΝΑΣ

Συνεχίζεται στο φουαγιέ ισογείου του Μουσείου η μικρή και συμβολική έκθεση με τον τίτλο “Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας” που σχετίζεται με την αρπαγή των αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν.

Παράλληλα, η έκθεση παρουσιάστηκε το διάστημα Μάρτιο-Απρίλιο 2025, σε ψηφιακή μορφή, στον πρώτο όροφο του Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος για το διεθνές ταξιδιωτικό κοινό, δίνοντας μια ακόμα ευκαιρία συζήτησης και κατάρριψης του επιχειρήματος της δήθεν ύπαρξης “φιρμανιού” του Έλγιν, το οποίο υποτίθεται του επέτρεπε την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα.

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ

Πριν από έναν χρόνο, στις 25 Ιουνίου 2024, το Μουσείο πραγματοποίησε τα επίσημα εγκαίνια του “Μουσείου της Ανασκαφής” από την πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ η υλοποίηση του “Μουσείου της Ανασκαφής” πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Έτσι, εδώ και έναν χρόνο, οι επισκέπτες απολαμβάνουν και “το Μουσείο κάτω από το Μουσείο”, το οποίο μέσα από 1.150 επιλεγμένα αντικείμενα αναδεικνύει και αναφέρεται σε πράγματα καθημερινά, που βρίσκονται κοντά και αγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, και που συγκινούν. Οι εβδομαδιαίες παρουσιάσεις που προσφέρονται στα ελληνικά και στα αγγλικά δίνουν την ευκαιρία στο κοινό να προσεγγίζει με βιωματικό τρόπο την αρχαία αυτή γειτονιά και τις διάφορες ενότητες για το συμπόσιο, το φως, το παιχνίδι, τα μοναδικά έργα γλυπτικής, όχι μόνο των θεοτήτων αλλά και τα ανάγλυφα.

Στο πλαίσιο της συνεχούς ανάδειξης των θεμάτων που άπτονται της επανένωσης των γλυπτών του Παρθενώνα, ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης Καθ. Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, την επιτυχημένη πορεία της συμφωνίας για την επανένωση του “θραύσματος Fagan” στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα στο Μουσείο Ακρόπολης από το Μουσείο A. Salinas, ως ένα πρότυπο που θα πρέπει να ακολουθηθεί για την επιστροφή των γλυπτών που βρίσκονται ακόμη σε άλλες χώρες.

Σε ειδικές εκδηλώσεις που οργανώθηκαν στο Αμφιθέατρο “Δημήτριος Παντερμαλής” για τα μέλη της Ένωσης Φίλων Ακρόπολης (17 Ιανουαρίου 2025), αλλά και για το νέο βιβλίο του Βρετανού συγγραφέα και ένθερμου υποστηρικτή για την επιστροφή των γλυπτών Sir Stephen Fry που οργάνωσε το Υπουργείο Τουρισμού και ο ΕΟΤ (29 Ιανουαρίου 2025), ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης παρουσίασε και ανέπτυξε νέα επιχειρήματα για την επανένωση των γλυπτών που αφορούν τη ζωφόρο του Παρθενώνα, από την οποία εξάγονται αισθητικά και ερμηνευτικά στοιχεία που εξαίρουν την ποιότητα και τον συμβολισμό της συγκεκριμένης ζωφόρου.

Στις 20 Μαρτίου 2025, η Ελβετική Επιτροπή για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, με την ευκαιρία της αποχώρησης του επί πολλά έτη δραστήριου προέδρου της, Καθηγητή Ντουσάν Σιντζάνσκι, προσκάλεσε τον Γενικό Διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης στη Γενεύη για μια ομιλία με θέμα “Τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η αρπαγή της ομορφιάς”. Μέσα από μαρτυρίες περιηγητών και λογίων της εποχής του Έλγιν, ο Καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης τεκμηρίωσε για μια ακόμη φορά την βίαιη απόσπαση των αρχιτεκτονικών γλυπτών από το μνημείο στο οποίο ανήκουν, προσθέτοντας νέα επιχειρήματα στα ήδη δημοσιευμένα στο βιβλίο του “Παρθενώνας και Βύρωνας”, Αθήνα, Απρίλιος 2024.

Στις 10 Απριλίου 2025, ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης προσκλήθηκε ως κεντρικός ομιλητής στην ετήσια διάλεξη του “Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος”, που οργανώνει το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του Κέντρου MacMillan του Πανεπιστημίου Yale στις ΗΠΑ και συμμετείχε σε μια Δημόσια Συζήτηση με τίτλο “Repatriating Cultural Heritage: The Parthenon Marbles and beyond”. Με επιχειρήματα, όπως και παραπάνω, εξήγησε την σημασία του ζητήματος της επανένωσης των γλυπτών του, σε συμβολικό επίπεδο και όχι μόνο, παρουσία πλήθους φοιτητών και καθηγητών, διευθυντών Μουσείων, πολιτών που έσπευσαν και από τη Νέα Υόρκη.

Στο ίδιο το Μουσείο Ακρόπολης, όπως έχει ήδη αναφερθεί, η μικρή αλλά ουσιαστική έκθεση “Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας” που συνεχίζεται στο φουαγιέ ισογείου τονίζει την ανυπαρξία φιρμανιού και σχετικών σουλτανικών εγγράφων και την παράνομη ιδιοποίηση των γλυπτών από τον Λόρδο Έλγιν, πριν καταλήξουν στο Βρετανικό Μουσείο.

Με το “Μουσείο της Ανασκαφής”, το Μουσείο εμπλούτισε το εκθεσιακό του πρόγραμμα, αλλά δημιούργησε ένα ακόμα επιχείρημα γιατί τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν στο Μουσείο Ακρόπολης, ώστε να μπορεί ο επισκέπτης να έχει τη βιωματική εμπειρία της θέασής τους. Όπως αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης:

“Κάτω από τους ίσκιους των ανεσκαμμένων σπιτιών, τους δρόμους που περπάτησαν χιλιάδες άνθρωποι στο διάβα του χρόνου, κάποιοι Αθηναίοι πολίτες, φιλόσοφοι, ποιητές, γλύπτες και ζωγράφοι από αυτούς που γνωρίζουμε κι από άλλους αγνώστους σε εμάς, μέτοικους και δούλους, μερικοί θα ήταν αυτοί που αφιέρωσαν κι άλλοι που εργάστηκαν πάνω στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, στους οποίους οφείλεται η οικοδόμηση του θαύματος του Παρθενώνα. Έτσι, το ανθρώπινο στοιχείο κάτω στο Μουσείο της Ανασκαφής και το θεϊκό που εκτίθεται στους ορόφους του Μουσείου επάνω οσμώνονται”.

Τέλος, στο Μουσείο Ακρόπολης έχει ξεκινήσει μια ουσιαστική διερεύνηση των θραυσμάτων που ανήκουν στον Παρθενώνα και βρίσκονται στις αποθήκες του Μουσείου και έχει μελετηθεί η δυνατότητα έκθεσης τους στην Αίθουσα του Παρθενώνα.