Επιστήμονες στην Αυστραλία ανακάλυψαν επίπεδα πλουτωνίου έως και 4.500 φορές υψηλότερα από τα φυσιολογικά, σε δείγματα θαλάσσιου ιζήματος που συλλέχθηκαν από τις Νήσους Montebello στα ανοικτά της Δυτικής Αυστραλίας – σημείο όπου η βρετανική κυβέρνηση πραγματοποίησε τρεις πυρηνικές δοκιμές μεταξύ 1952 και 1956.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Marine Pollution Bulletin, στηρίχθηκε σε 66 δείγματα που ελήφθησαν από καταδυτική ομάδα το 2020 και ανέδειξε την περιοχή ως μία από τις πλέον μολυσμένες από ανθρώπινο-παραγόμενο ραδιενεργό υλικό στο νότιο ημισφαίριο.
Οι νήσοι Montebello αποτέλεσαν τόπο τρεις πυρηνικών δοκιμών από τη βρετανική κυβέρνηση μεταξύ Οκτωβρίου 1952 και Ιουνίου 1956. Οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν σε απομονωμένες και ακατοίκητες νήσους, περίπου 80 χιλιόμετρα από τις ακτές της Δυτικής Αυστραλίας.
Η πρώτη δοκιμή, με την κωδική ονομασία Operation Hurricane, εξερράγη μέσα σε πλοίο αγκυροβολημένο 600 μέτρα από το νησί Trimouille. Ακολούθησαν δύο ακόμη εκρήξεις από πύργους στα νησιά Trimouille και Alpha.
Μόλυνση που θα διαρκέσει για γενιές
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Marine Pollution Bulletin, και βασίστηκε σε 66 δείγματα ιζήματος που συλλέχθηκαν το 2020 από δύτες. Η ανάλυση έγινε στο Πανεπιστήμιο Edith Cowan στο Περθ και από την Αυστραλιανή Οργάνωση Πυρηνικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ANSTO).
Η επικεφαλής της μελέτης, Madison Williams-Hoffman, υποψήφια διδάκτορας, δήλωσε πως το πλουτώνιο που εντοπίστηκε αποτελεί «υπολείμματα της ραδιενεργού σκόνης» από τις πυρηνικές εκρήξεις, που έπεσε στο έδαφος και στη θάλασσα από τα σύννεφα της έκρηξης.
Το πλουτώνιο, αν και δεν μπορεί να διαπεράσει το ανθρώπινο δέρμα, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο όταν εισπνέεται ή καταναλώνεται.
«Αυτή η μελέτη είναι ένα σημείο εκκίνησης», τόνισε η Williams-Hoffman. «Μας δείχνει τα επίπεδα μόλυνσης. Το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε τον κίνδυνο για τη θαλάσσια ζωή.»
Παρόμοια μόλυνση με τα Νησιά Μάρσαλ
Τα επίπεδα ραδιενέργειας που καταγράφηκαν στις νήσους Montebello είναι συγκρίσιμα με εκείνα που εντοπίστηκαν στα Νησιά Μάρσαλ στον Ειρηνικό, παρότι εκεί οι δοκιμές των ΗΠΑ ήταν πολλαπλάσιες σε ένταση.
Η μόλυνση από το πλουτώνιο είναι ανθρώπινης προέλευσης και μπορεί να προέλθει μόνο από πυρηνικές εκρήξεις ή ατυχήματα, υπογραμμίζει η ερευνήτρια. Η ραδιενέργεια αναμένεται να παραμείνει ενεργή για χιλιάδες χρόνια.
Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και προστασία
Η περιοχή, σήμερα χαρακτηρισμένη ως θαλάσσιο πάρκο, είναι γνωστή για τα κρυστάλλινα νερά, τα κοράλλια, τα δελφίνια και τις απειλούμενες θαλάσσιες χελώνες. Αν και τα νησιά είναι ακατοίκητα, προσελκύουν ψαράδες και τουρίστες.
Οι αρχές συμβουλεύουν τους επισκέπτες να μην παραμένουν στα νησιά Trimouille και Alpha για πάνω από μία ώρα την ημέρα.
Ο Tim Hunt, υπεύθυνος θαλάσσιων προγραμμάτων στην Υπηρεσία Πάρκων και Άγριας Ζωής της κυβέρνησης της Δυτικής Αυστραλίας, ανέφερε πως, σύμφωνα με τις συμβουλές πυρηνικών ειδικών, ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία είναι πολύ μικρότερος στο θαλάσσιο περιβάλλον απ’ ό,τι στην ξηρά.
«Γνωρίζοντας ότι η ραδιενέργεια θα παραμείνει για γενιές, εξετάζουμε τα δεδομένα και είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε τη διαχείριση αν χρειαστεί.»
Η δρ Megan Cook, διευθύντρια του εργαστηρίου ραδιοχημείας στην Αυστραλιανή Υπηρεσία Προστασίας από την Ακτινοβολία (ARPANSA), δήλωσε πως η μελέτη «παρέχει πολύτιμη εικόνα για τον μακροχρόνιο αντίκτυπο των πυρηνικών εκρήξεων στο περιβάλλον».
«Οι νήσοι Montebello φιλοξενούν σπάνια και απειλούμενα είδη και χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση της βιοσυσσώρευσης ραδιενεργών υλικών στη θαλάσσια ζωή, καθώς και χαρτογράφηση των περιοχών με μεγαλύτερη μόλυνση», πρόσθεσε.
